Transcript MUHASEBE STANDARTLARI KAVRAMSAL ÇERÇEVE (İndirme : 98)

KAVRAMSAL
ÇERÇEVE
MUHASEBE STANDARTLARI DERSİ
YRD. DOÇ. DR. OSMAN AKIN
2
KAVRAMSAL ÇERÇEVE NEDİR?
Kavramsal çerçeve finansal raporlama
standartlarının sınırlarını belirleyen ve
standartların genel özelliklerini anlatan
metinlere kavramsal çerçeve denilmektedir.
Kavramsal çerçeve bir standart değildir. Ancak
standartlar kadar önemli olduğu söylenebilir.
3
Kavramsal çerçevenin iyi anlaşılması son
derece önemlidir.
İyi anlaşılma uygulamada başarı ve
olumlu sonuçlar getirecektir.
İyi anlaşılmama durumu ise tersi
sonuçları beraberinde getirebilir.
4
KAVRAMSAL ÇERÇEVE’NİN AMAÇLARI
* TMS/TFRS’lerde yeni standartların
hazırlanmasında ve mevcut standartlarda
değişiklikler yapılmasına klavuzluk etmek
* Alternatif muhasebe uygulamalarının
oluşmasını önlemek
* Finansal tablo kullanıcılarına TMS/TFRS
yorumlamasında yardımcı olmak
* TFRS’nin oluşturulması konusunda
genel bir yaklaşım sunmak.
5
KAVRAMSAL ÇERÇEVE METNİ’NİN KAPSAMI
* Finansal tabloların amacının açıklanması
* Finansal tablolarda sunulan bilgilerin
yararlılığını belirleyen niteliksel özelliklerin
neler olduğunun açıklanması
* Finansal tablo unsurlarının tanımı, finansal
tablolara dahil edilmesi ve ölçülmesi ile ilgili
genel prensiplerin belirlenmesi
* Sermaye ve sermaye sürekliliği
kavramlarının açıklanması
6
KAVRAMSAL ÇERÇEVENİN İYİ
ANLAŞILMASI NEDEN ÖNEMLİDİR ?
7
Muhasebe standartlarının en temel
özelliği kural bazlı değil ilke bazlı
standartlar olmalarıdır.
Buna göre muhasebe standartlarında
genel olarak herhangi bir uygulamanın
nasıl yapılacağıyla ilgili olarak kesin
kurallar sunmak yerine bu durumlarla
ilgili ilkelerden bahsedilir.
8
Örnek ;
Ülkemizde muhasebe uygulamalarını
etkileyen en temel kanun olan Vergi Usul
Kanunun’da (VUK) amortismanlara esas
olacak olan süreler kesin olarak belirlenmiştir.
Örneğin işletmede kullanılan bir bilgisayarın
faydalı ömrü 2 yıl olarak belirlenmektedir.
Muhasebe standartlarında ise herhangi bir
süre belirtilmemiş ve daha kısa veya uzun bir
sürenin kullanılmasıyla ilgili olarak gerçekçi
bir tahminden bahsediliyor ise bunun
kullanılması gerektiğini belirtmiştir.
9
Örnek durumdan da anlaşılacağı üzere
işletmem yöneticilerinin kendi
özyargılarının doğruluğu daha fazla önem
kazanmaktadır.
Bu nedenle kavramsal çerçevenin son
derece iyi anlaşılması gerekmektedir.
10
Kavramsal Çerçeve TMS/TFRS’nin Üzerinde
Kurallar Belirler mi ?
Kavramsal Çerçeve TMS/TFRS’nin üzerinde
kurallar belirlemez.
Muhasebe Standartları’nın kavramsal çerçeve
ile uyumlu olduğu ve olması gerektiği
söylenebilir.
11
TFRS’ye Göre Hazırlanmış Finansal
Tabloların Amacı
* Bilanço, Gelir Tablosu (Kâr-Zarar
Tablosu), Nakit Akış Tablosu, Özkaynak
Değişim Tablosu
TFRS’ye göre hazırlanmış olan finansal
tabloların genel amaçlı olarak
hazırlandıkları kabul edilir.
12
Genel Amaçlı Finansal Tabloların Bilgi
Vermesi Amaçlanan Taraflar
- Yatırımcılar
- Çalışanlar
- Borç Verenler
- Tedarikçiler ve diğer ticari alacaklılar
- Müşteriler
- Devlet kurum ve kuruluşları
- Kamuoyu
13
Finansal Tabloların GENEL amaçlı olarak
nitelendirilmesi.
14
Finansal Tabloların Amacı
Finansal tabloların amacı işletmenin
finansal durumu, performansı ve finansal
durumundaki (nakit akışı ve özkaynakları)
değişiklikler hakkında geniş kullanıcı
kitlelerine alacakları kararlarda faydalı
olabilecek bilgiler sunmaktır.
Bu amaçla hazırlanan finansal tablolar
farklı özelliklerde pek çok finansal tablo
kullanıcısının ihtiyaçlarını karşılar.
15
Finansal tablolar, kullanıcılarına alacakları
tüm kararlarla ilişkili olarak ayrıntılı bilgi
sunmazlar. Bunun 2 nedeni
bulunmaktadır;
1- Geçmişteki olaylar ve bu olayların
sonuçlarıyla ilgili bilgi sunmaları,
2- Finansal olmayan diğer bilgileri
içermemeleri
16
TFRS’ye Göre Hazırlanmış
Finansal Tabloların Dayandığı
Temel Varsayımlar
17
1- Tahakkuk Esası
Finansal olaylar gerçekleştikleri anda
nakit hareketi ortaya çıkarmasalar da
kaydedilirler.
İşletmede gerçekleşmiş olan tüm olaylar
nakit hareketi ortaya çıkartmasalar da
finansal tablolarda raporlanırlar.
18
2- Süreklilik İlkesi
Finansal tablolar işletmenin öngörülebilir
bir gelecekte de faaliyetlerine devam
edeceği varsayımına dayanılarak
hazırlanırlar.
19
TFRS’ye Göre Hazırlanmış
Olan
Finansal Tabloların
Niteliksel Özellikleri
20
1- Anlaşılır Olma
2- İhtiyaç Duyulan Bilgiyi Sunma
* Önemlilik
3- Güvenilir Olma
* Gerçeğe Uygun Gösterim
* Özün Önceliği
* Tarafsızlık
* İhtiyatlılık
* Tam Açıklama
4- Karşılaştırılabilir Olma
21
ANLAŞILIRLIK
Kavramsal çerçeveye göre finansal tablo
kullanıcılarının yeterli düzeyde işletme ve
muhasebe bilgisine sahip oldukları ifade
edilmektedir.
Bununla birlikte finansal tablolar
kullanıcıların anlamakta güçlü çekecekleri
karmaşıklıkta hazırlanamazlar.
22
İHTİYAÇ DUYULAN BİLGİYİ SUNMA
Finansal tablolarda sunulan bilgilerin faydalı
olabilmesi için kullanıcıların ihtiyaçlarına
uygun olması gerekmektedir.
Kullanıcılar finansal tabloları kullanıcıları
geçmişi, bugünü ve geleceğiyle ilgili olarak
tahminler geliştirebiliyorlarsa finansal
tablolarda gerçeğe uygun bilgi verilmiş
demektir.
23
ÖNEMLİLİK
Verilmediği ya da yanlış verildiği takdirde
finansal tablo kullanıcılarının alacakları
ekonomik kararları doğrudan etkileyecek
olan bilgiler önemli sayılır.
24
GÜVENİLİRLİK
TFRS’ye göre hazırlanmış olan finansal
tabloların güvenilir olduğu kabul edilir.
Aşağıdaki ilkeler güvenilirlikle birlikte
değerlendirilirler ;
* Gerçeğe uygun gösterim
* Özün önceliği
* Tarafsızlık
* Tam Açıklama
25
KARŞILAŞTIRILABİLİRLİK
26
FİNANSAL TABLOLAR VE
İÇERİKLERİ
27
Amaç
Finansal Tablo
Unsurları
Finansal Durum
Bilanço
Varlık, Borç,
Özsermaye
Performans
Gelir Tablosu
Gelirler, Giderler
Finansal
Durumda
Değişmeler
Nakit Akış
Tablosu
Özkaynak
Değişim Tablosu
Türlerine göre
nakit akışları
Özkaynaklardaki
değişimler
28
Varlık Tanımı
Geçmişte olan olayların sonucunda ortaya
çıkan ve gelecekte işletmeye ekonomik fayda
sağlaması beklenen, işletmenin kontrolü
altındaki mevcut değerlerdir.
Bir varlığın değeri ve maliyeti güvenilir olarak
ölçülebiliyorsa bilançoda raporlanması
gerekir.
29
Borçlar
Geçmişte gerçekleşmiş bir olay
sonucunda ortaya çıkan ve gelecekte
işletmeye ekonomik fayda sağlayacak
değerlerinde bir azalışa neden olacak
mevcut yükümlülüklerdir.
30
Özkaynaklar
Özkaynaklar işletmenin belirli bir tarihte
varlıkları ile borçları arasındaki farktır.
31
Bir varlıktan gelecekte beklenen
ekonomik fayda aşağıdaki şekillerde
işletme tarafından elde edilebilir ;
* İşletme tarafından satılan mal ve
hizmetlerin üretiminde tek başına veya
diğer varlıklarla birlikte kullanılabilir
* diğer varlıklarla değiştirilebilir,
* bir borcun ödenmesinde kullanılabilir,
* işletme sahiplerine dağıtılabilir.
32
İşletmenin bir varlığı edinmesi için
mutlaka bir harcama yapması gerekmez
örneğin işletmeye yapılan bağışlarla da
işletmede varlık artışları gerçekleşebilir.
33
Mevcut borçlar aşağıdaki yollarla
kapatılabilir ;
* Nakit ödemesi,
* Diğer varlıkların verilmesi,
* Hizmet sağlanması,
* Bir yükümlülüğün bir başka
yükümlülükle değiştirilmesi,
* Yükümlülüğün özkaynaklara
dönüştürülmesi.
34
GELİR VE GİDER KAVRAMLARI
35
Gelir ;
İşletme faaliyetleri sonucunda
özsermayede artışa neden olan
ekonomik yararlarda artış yada borçlarda
azalıştır.
36
Gider ;
İşletme faaliyetleri sonucu özsermayede
azalışa neden olan ekonomik yararlarda
azalış yada borçlarda artıştır. Gider yada
zarar olarak isimlendirilebilirler.
37
Hasılat ve Kazanç
Hasılat, işletmenin genellikle faaliyet
konusuyla ilgili olağan faaliyetlerinden
gerçekleştirdikleri gelirlerdir.
Kazanç, genellikle olağan faaliyetler
dışında gerçekleşen gelirlerdir.
38
Gider ve Zarar
Gider, işletmenin olağan faaliyetleri
sırasında ortaya çıkan maliyetlerdir.
Zarar, genellikle faaliyet dışı unsurlar
sonucunda ortaya çıkan giderlerdir.
39
Sermaye Koruma Düzeltmesi
Varlık ve borçların yeniden değerlenmesi
sonucunda ortaya çıkan artış ve azalışlar
sermaye koruma düzeltmesi olarak
değerlendirilir.
40
FİNANSAL TABLO UNSURLARININ
TAHAKKUKU VE ÖLÇÜMÜ
41
Tahakkuk, bir finansal tablo unsurunun
gerekli şartları taşıması durumunda
bilanço veya gelir tablosuna dahil
edilmesi demektir.
42
Bir kalemin tahakkuk ettirilmesi için
gerekli şartlar;
* Finansal tablo kalemi tanımıyla ilgili
olarak gelecekte ekonomik fayda artış
veya azalışı olacağı tahmin ediliyorsa
* Söz konusu kalemin maliyeti doğru bir
şekilde tespit edilebiliyorsa.
43
Gelecekte Ekonomik Yarar
Olasılığı
44
Finansal Tablo Kalemlerinin Değerlenmesi,
* Tarihi Maliyet
* Cari Maliyet
* Gerçekleşebilir Değer
* Bugünkü Değer