Transcript Faylın ölçüsü: 380.50 KB

Ümumtəhsil məktəblərində
məktəbdaxili qiymətləndirmənin
aparılması
QAYDALARI
13.04.2015
1
Məktəbdaxili qiymətləndirmə
Məktəbdaxili
Qiymətləndirmə
Şagird
nailiyyətlərinin
Qiymətləndirilməsi
13.04.2015
Kurikulum üzrə
Qiymətləndirmə
Yekun
qiymətləndirmə
2
Qiymətləndirmə növlərinin qarşılıqlı
vəziyyəti
Kurikulum
üzrə
qiymətləndirmə
Yekun
qiymətlər
monitorinq
13.04.2015
3
Məqsədlər
Şagird
nailiyyətlərinin
Qiymətləndirilməsi
diaqnostik
formativ
summativ
13.04.2015
Kurikulum üzrə
Qiymətləndirmə
Yekun
qiymətləndirmə
Təhsilin
idarəetmə
Orqanlari
Tərəfindən
Standartlara
uyğunluq
Səviyyəsini
ölçmək,
Yoxlamaq
məqsədi
Təhsil pillələri
Üzrə:
Əsas
və orta
təhsil üzrə
Buraxılış
imtahanları
4
Şagird
Şagird
nailiyyətlərinin
nailiyyətlərinin
Qiymətləndirilməsi
Qiymətləndirilməsi
diaqnostik
13.04.2015
formativ
summativ
5
Diaqonostik qiymətləndirmənin məqsədi
(DQ)
• Şagird sinfi və ya məktəbi
dəyişdikdə,digər zəruri
hallarda şagird haqqında
məlumat toplamaq
• Şagirdə fərdi yanaşmanı
təmin etmək.
• Bilik və bacarıqların ilkin
səviyyəsini
müəyyənləşdirmək
• Strategiyanı müəyyən etmək.
13.04.2015
DQ müəllim
tərəfindən
aparılır
6
Formativ qiymətləndirmənin(FQ)
məqsədi
• Dərs ili ərzində şagirdin
irəliləmə və geriləmə
tempini izləmək
• Qarşıya çıxan
problemləri aradan
qaldırmaq
• Düzgün
istiqamətləndirmək
• Tədris prosesini
tənzimləmək
• Şagirdın ehtiyacını
öyrənmək və ona lazımi
kömək etmək
13.04.2015
7
Summativ qiymətləndirmənin(SQ)
məqsədi
• Summativ qiymətləndirmə (SQ)
müəyyən mərhələyə(bəhs və ya
bölmənın,yarımilin sonunda)yekun
vurmaqla,qiymətləndirmə
standartlarının səviyyəsində
hazırlanmış vasitələrlə ŞNS(şagird
nailiyyətlərinin səviyyəsini) ölçmək
məqsədı ilə həyata keçirilir.
13.04.2015
8
Diqqət
• Diaqnostik (DQ)və Formativ
qiymətləndirmə(FQ) Jurnala
qeyd olunmur.
• Formativ qiymətləndirmə
yalnız şagirdin məktəbli
kitabçasında,müəllimin şəxsi
qeydlərində öz əksini tapır
və şagird qovluğunda –
PORTFOLİO-bir il ərzində
saxlanılır və ilin sonunda
şagirdə təhvil verilir.
13.04.2015
• SQ-nin nəticələri rəsmidir və
keçirildiyi tarixlə JURNALDA
qeyd olunur.
9
Qiymətləndirmənin ən vacib mərhələsi
SQ-dir.
Summativ
Qiymətləndirmə
SQ
Kiçik summativ qiymətləndirmə
Böyük summativ qiymətləndirmə
KSQ
BSQ
13.04.2015
10
KSQ
• Kiçik summativ
qiymətləndirmə bəhs və
bölmələrin sonunda ALTI
HƏFTƏdən gec olmayaraq
müəllim tərəfindən aparılır
• KSQ keçirildiyi gün dərsdə
iştirak etməyən şagirdin sinif
jurnalında adının qarşısındakı
xana diaqonalla iki hissəyə
ayrılır.
• Surətdə “q” yazılır,məxrəci
boş qalır
• Müəllim həmin şagirdlə növbəti
2 həftə ərzində KSQ aparır və
nəticəni məxrəcdə qeyd edir
13.04.2015
q
q
4
11
BSQ
• BSQ yarımilin sonunda
məktəb rəhbərliyinin iştirakı
ilə fənni tədris edən müəllim
tərəfindən keçirilir.
• BSQ nəticələrinə görə ən
çoxu 3 fənndən qeyri-kafi
qiymət alan II-VIII və X sinif
şagirdləri mövcud qaydalara
əsasən yay tapşırıgı alır.
• Bu zaman ən azı bir fənndən
q-kafi qiymət alan təkrar
sinifdə qalır.
13.04.2015
• IX və XI siniflərdə bu
məsələlər
“Ümumtəhsil
məktəblərində
buraxılış imtahanları
haqqında
Qaydalar”ın 27,28 və
29-cu bəndləri ilə
tənzimlənir
12
Materialların hazırlanması
• KSQ vasitələri (test
və yaxud digər
nəzəri suallar)fənni
tədris edən
müəllim tərəfindən
hazirlanır
13.04.2015
• BSQ vasitələri (test və yaxud
digər nəzəri suallar) məktəb
rəhbərliyinin təşkil etdiyi
xüsusi komissiya tərəfindən
hazırlanır.
• Bu materillar dərs ili ərzində
bir dəfə istifadə olunur
• Növbəti dərs ilində istifadə
etmək məqsədi ilə məktəb
test bankına daxil edilir
13
Tapşırıqların sayı və qiymət şkalası arasında
əlaqə
•
•
•
•
•
1%-9% düzgün cavab “1”
10%-19% düzgün cavab “2”
20%-49% düzgün cavab “3”
50%-79% düzgün cavab “4”
80%-100% düzgün cavab “5”
• SQ-nin nəticələri beş ballıq qiymət şkalası üzrə
(1,2,3,4,5)
13.04.2015
14
Yarımillik qiymət
• Yarımillik qiymət KSQ-nın 40%-i ilə BSQnin 60%-nin cəminə bərabərdir.
KSQ
40%
13.04.2015
BSQ
60%
YQ
15
KSQ necə tapılır?
Yarımil ərzində aparılmiş KSQ-in ədədi ortası
• KSQ=
ksq1+ksq2+......+ksqn
n
13.04.2015
16
Bəs yarımillik qiymət necə tapılır?
ksq1+ksq2+......+ksqn
YQ=
n
13.04.2015
×
40
100
+ BSQ ×
60
100
17
İllik qiymət aşağıdakı qaydada
tapılır:
• İllik qiymət=
Y1
+
Y2
2
13.04.2015
18
Nümunə göstərək
1-ci yarımil
• Fərz edək ki,sagird 1-ci yarmil ərzində aparılmış üç KSQ –də
aşağıdakı qiymətləri almışdır.Yəni
• ksq1=“3”
• ksq2=“3”
• ksq3=“4”
• Fərz edək ki,həmin şagird BSQ-də 3 almışdır.Yəni
• BSQ=“3”
60
3+3+4
40
• Onda Y1=
3
+
=
3
100
100
3,1
• Nəticə yuvarlaqlaşdirma vasitəsi ilə həyata keçirilir
• Baxdığımız nümunədə 3,1=“3” götürülür.
13.04.2015
19
2-ci yarımil
•
•
•
•
•
•
Fərz edək ki,şagirdin qiymətləri:
ksq1=“2”
ksq2=“3”
ksq3=“3”
BSQ=“3”
Analoji olaraq düsturu tətbiq etsək Y2=2,8
alarıq
• Y2=2,8=“3” qəbul edərik
13.04.2015
20
illik qiymət
• Y1=3,1=“3” qəbul edərik
• Y2=2,8=“3” qəbul edərik
• İllik qiymət=
3
+
3
=
3
2
• Illik qiymət onluq kəsr şəklində olduqda
yuvarlaqlaşdirıb tam ədəd almaq lazımdır
13.04.2015
21
Nəticələr
• KSQ və BSQ-nin nəticələri,həmçinin
yarımil və illik qiymətlər haqqinda
valideynə məlumat verilir.
• BSQ-nin və YQ-nin nəticələri və şagird
haqqında məktəb psixoloqunun
qeydləri şagirdin şəxsi işində öz əksini
tapır
22
Formativ qiymətləndirmə
Formativ qiymətləndirmə rəsmi qiymətləndirmə
deyil. Şagirdin təlim fəaliyyətini izləməklə onun
təlim nəticələrinə nail olmasını tənzimləyir.
Formativ qiymətləndirmənin nəticələri
rəqəmlərlə deyil, sözlə ifadə olunur və nəticədə
şagird qiymət almaq üçün deyil, yaxşı nəticə
göstərmək üçün çalışır.
13.04.2015
23
Formativ qiymətləndirmə jurnalı
Formativ qiymətləndirmə jurnalı sinif və fənn
müəllimləri tərəfindən şagirdlərin gündəlik
fəaliyyətini meyarlar üzrə izləyərək
qeydiyyatın aparılması üçün nəzərdə tutulur.
Jurnal müəllimin istifadəsinə verilməzdən
əvvəl məktəb və ya sinif rəhbərliyi tərəfindən
tədris planına görə ayrı-ayrı fənlərə ayrılan
səhifələrin sayı müəyyənləşdirilir;
13.04.2015
24
Summativ qiymətləndirməyə ayrılan saatlar
bu hesablamada nəzərə alınmır;
Birinci səhifənin sol hissəsində “Şagirdlərin
soyadı və adı” yazılmış vərəqdə şagirdlərin
siyahısı yazılır və bütün fənlər üçün istifadə
olunur;
Keçirilən dərslərin tarixini yazmaq üçün
jurnalın sol səhifəsi 5 sütuna bölünüb.
13.04.2015
25
Jurnalın sağ səhifəsindəki cədvəldə mövzunun adı,
şagirdin fəaliyyətini davamlı izləmək üçün müəllim
tərəfindən müəyyən edilmiş standartlar və həmin
standartlar əsasında meyarlar və müşahidə aparmaq
üçünistifadə edilən qiymətləndirmə üsulu və vasitəsinin adı yazılır. Bir dərs müddətində müəllim
şagirdin fəaliyyəti barədəki qeydləri onun soyadı və
adının qarşısında sözlə yazır. Məsələn, yuxarıda
verilən cədvələ uyğun olaraq, mətni ifadəli oxuduğu
halda, mətndəki əsas fikrə sərbəst münasibət bildirə
bilməyən şagird barədə qeydləri qısa şəkildə
aşağıdakı kimi yazmaq olar: ifadəli oxuyur, əsas
fikrə sərbəst münasibət bildirə bilmir.
13.04.2015
26
Hər iki meyar üzrə fəaliyyəti qənaətbəxş olan
şagird haqqında belə yazmaq olar: ifadəli
oxuyur və mətndəki əsas fikrə sərbəst
münasibət bildirir.
Formativ qiymətləndirmə nəticələri yalnız
sözlə ifadə olunur, rəqəm və simvollardan
istifadə olunmur;
Hər dərsdə bütün şagirdlərin adının
qarşısında qeydlərin olması mütləq deyil. Bu,
müəllimin təlim strategiyasına uyğun olaraq
həyata keçirilir.
13.04.2015
27
Nümunəvi dərs
Şagirdlərin riyazi biliklərə yiyələnməsi
Yeni kurikulum təhsil sistemi şagirdlərin işləmə
vərdişlərini, onların bir-birinin fikirlərinə hörmətlə
yanaşma və bir-birini eşitmə tərzini aşılayır.
Şagirdlər birgə qrup halında işləməyi çox sevirlər.
Bu təhsil sisteminin, təhsilin yeniləşməsi və eyni
zamanda şagirdlərin şəxsiyyət kimi formalaşmasında mühüm rol oynayır, şagirdlərin peşəyönümlü
və şəxsiyyətyönümlü amillərin inkişafına əsas
təkan verir.Şagirdlərdə birgə yanaşma, məntiqi
yanaşma aşılayır.
13.04.2015
28
Şagirdlər qruplar şəklində işləməyi çox xoşlayırlar.
Qrup şəklində onlar özlərini çox sərbəst və çalışmala
ra yanaşma xüsusiyyətlərini üzə çıxarırlar. Şagirdlərin
məlumatlar toplamağı onların dünyagörüşünü artırır və
yaradıcılıq fəaliyyətini genişləndirir.
Riyaziyyat ( V sinif)
Mövzu: Natural ədədlər çoxluğunda tənliklərin həlli.
Standart: 2.1.1. Dəyişənlərin və natural
ədədlərin köməyi ilə
Sadə cəbri ifadələr və tənliklər.
Məqsəd:
- Sadə tənlikləri həll edir.
13.04.2015
29
- tənliyin sağ və sol tərəfləri ifadə etmək fikrini ayırır.
- sadə məsələləri tənlik qurmaqla həll edir.
İnteqrasiya: Azərbaycan dili
İş forması: Böyük və kiçik qruplar.
İş üsulu: Beyin həmləsi, müzakirə.
Resurs: Dərslik, işçi vərəəqləri.
Dərsə başlamazdan əvvəl lövhədə BİBO cədvəli
çəkirəm.
Dərsin gedişi:
1. Motivasiya. Problemin qoyulması.
Mən sinfə müraciət edirəm: - Tənlik haqqında nə
bilirsiniz?
13.04.2015
30
Bütün fikirlər cədvəldə “Bildiklərimiz” sualı altında
yazılır. Cədvəlin orta qrafasını doldurmaq üçün
növbəti sualı verirəm.
- Tənlik haqqında daha nələri bilmək istərdiniz?
Dərsin mövzusunu elan edirəm. “Tənliklərin həlli”
mövzusuna aid çalışmalar həll edirik.
Sonra mən “Öyrəndiklərimiz” qrafasını doldurmaq
üçün sinfə köməkçi suallar verirəm.
- Tənliyin hansı xassələrini bilirsiniz? Suallarda bütün
sinif iştirak edir və 3-cü qrafanı doldururam.
Tədqiqatın aparılması:
Sinfi qruplara bölürüm . Hər qrupa iş vərəqləri
paylayıram.
13.04.2015
31
İş vərəqi 1.
Tənliyi həll edin.
a) x+ 324=613 b) 300- x= 216
İş vərəqi 2.
Tənliyi həll edin.
a) x + 612= 728
b) 813- x = 613
İş vərəqi 3.
Tənliyi həll edin.
a) x+ 700= 900
b) 513- x= 200
İş vərəqi 4.
Tənliyi həll edin.
a) 628-x= 512 b) x+ 800= 10000
13.04.2015
32
İnformasiya mübadiləsi.
Hər bir qrupa lider seçirəm. Qrup liderləri qrupun
işini təqdim edir. Təqdimatlar yazı taxtasına asılır.
İnformasiyanın müzakirəsi.
Tədqiqatın nəticələrini şagirdlərlə müzakirə edirəm.
Sonra şagirdlərə suallar verirəm.
1. Cəm və toplananlardan biri məlum olduqda o
biri toplanan necə tapılır?
2. Azalan və fərq məlum olduqda çıxılan necə
tapılır?
13.04.2015
33
NƏTİCƏ VƏ ÜMUMİLƏŞDİRMƏ.
Diqqəti tədqiqat sualına yönəldərək
şagirdlərin cavablarını ümumiləşdirirəm.
YARADICI TƏTBİQETMƏ.
Mövzuya uyğun test tərtib edirəm,
testlərin düzgün cavablarını yoxlayıram.
Ev tapşırıqları. Dərslikdən 1 – 3
Qiymətləndirmə: Qiymətləndirməni
dərsin bütün mərhələsində aparıram.
13.04.2015
34
Qruplar
I
II
III
IV
Bacarıq
Araşdırma
Misal həlli
Tətbiq etmə
Əməkdaşlıq
13.04.2015
35
Fəal dərsin gedişatında istifadə olunan
bəzi üsullar.
1.Bibo cədvəli – bildiklərimiz- bilmək istəyirik –
öyrəndiklərimiz.
 2.Venndiaqramı – Kəsişən iki və daha artıq çevrə.
3. Karusel strategiyası – qruplar kağızı dəyişdirilir,
1-ci qrupdakı kağız bütün digər qruplardan keçərək,
axırda özünə qayıdır.
 4.İki hissəli gündəlik strategiya – vərəq şaquli
xətlə iki yerə ayrılır.Sağ hissədə mövzudan sitat,
solda isə sitatın şərhi verilir.
13.04.2015
36
 5.Konseptual cədvəl – Vərəqin sol tərəfində,
şaquli qrafada müqayisə edilərək obyektlər,
üfüqi qrafalarda isə onların müqayisə olunacaq
xüsusiyyətləri göstərilir.
 6. Ziqzaq metodu – Eyni nömrəli iştirakçıları
bir yerə toplamaq.
 7.T – sxemlər – razıyam, etiraz edirəm –
müzakirə zamanı müsbət – mənfi cavablar.
 8.Semantik əlamətlərin təhlili - keçilmiş
mövzu ilə yeni mövzu müzakirə edilir.
13.04.2015
37
 9.Dəyirmi masa – vərəq qrupun daxilində
dairə üzrə daim bir nəfərdən digərinə
ötürülür.
 10.İstiqamətləndirilmiş mühazirə mövuyla bağlı istiqamətverici suallar
yazılmış cədvəl.
 11.İnsert Metodu – İşarələmə sistemindən
istifadə etməklə mətnin kənarında
qeydetmə.
12.Klaster ( Şaxələndirmə ) – fikirdən
fikrin,mövzudan mövzunun yaranması,
sözdən
şaxələr
ayrılır
və
yeni
fikirlər
yazılır.
13.04.2015
38
• 13.Beyin həmləsi – Əqli hücum.
• 14.Blum Taksonomiyası metodu – sorğu
və möhkəmləndirmə zamanı istifadə
olunan suallar.
• 15.İKT – dən informasiya kommunikasiya
texnologiyalardan istifadə ( lazım gəlsə
proyektordan da istifadə, keçmiş
mövzuların təkrarı əsasında keçirilən
kompyuterləşdirilmiş yoxlama )
13.04.2015
39
Məktəbli kitabçası
Mövcud problemlər:
V sinifdə dərs deyən müəllimlər üçün
keçirilən təlimlərin nəticələrini öyrənmək.
Formativ qiymətləndirmənin tam təfərrüatı
ilə icra edilməməsi. ( holistik və analitik
qiymət)
Formativ qiymətləndirmə təlim fəaliyyətini,
yoxsa şagirdlərin yalnız davranışını
qiymətləndirir?
13.04.2015
40
Formativ qiymətləndirmə jurnalının tam
istifadə edilməməsi;
Valideynlərin maarifləndirilməməsi;
Summativ qiymətləndirmə vasitələrinin
vahid prinsiplər əsasında tərtibi.
13.04.2015
41
Mövzu
Standart
Meyar
Beş bacının qardaşı
Ana dili , I sinif
Mətni ifadəli oxuyur
1.2.1., 2.2.4.
Mətndəki əsas fikrə sərbəst
münasibətini bildirir
Qiymətləndirm
ə üsulu
Oxu
Qiymətləndirm
ə vasitəsi
Oxu üzrə qeydiyyat vərəqi
13.04.2015
42