การตรวจปัสสาวะ

Download Report

Transcript การตรวจปัสสาวะ

สมาชิกกลุ่ม 7
น.ส.ชนิกานต์
นายภาสวัฏ
น.ส.ฉัตรรัตน์
น.ส.ฉันชนก
น.ส.ธารารัตน์
น.ส.พรรณพร
น.ส.พัชรี
น.ส.สุ พชั ชา
นายสุ รัตน์
นายอนวัช
พ่วงทอง
ทามาหากิน
ดิศกุล ณ อยุธยา
สกุลอัครวีร์
พุม่ บุบผา
รัตนเกตุ
พิพฒั น์ดิเรกกุล
ชุษณะทัศน์
กาหลง
วัฒนวิบูลย์
รหัสนิสิต 5410900065
รหัสนิสิต 5410900189
รหัสนิสิต 5410900502
รหัสนิสิต 5410900511
รหัสนิสิต 5410900740
รหัสนิสิต 5410900863
รหัสนิสิต 5410900898
รหัสนิสิต 5410901100
รหัสนิสิต 5410901118
รหัสนิสิต 5410901142
Calcium Oxalate Urolithiasis
in Dog
กลุ่มที่ 7
อาจารย์ที่ปรึ กษา : ผศ.น.สพ.ดร. สันติ แก้วโมกุล
นิ่ว (calculi) คืออะไร ?
นิ่ว เป็ นก้อนที่เกิดจากการสะสมของตะกอนแร่ ธาตุ หรื อการรวมตัว
ของผลึก สารประกอบที่มีอยูใ่ นน้ าปัสสาวะ เช่น กรดยูริก แคลเซียม กรดออกซาลิก ซีสทีน แซนทีน ฟอสเฟต เป็ นต้น สามารถรวมตัวกันจนกลายเป็ นก้อน
ผลึกแข็งที่ไม่ละลายน้ า และมีขนาดใหญ่ข้ ึนจนกลายเป็ นนิ่วอุดตันที่บริ เวณ
ต่างๆ ของทางเดินปัสสาวะได้
โรคนิ่วในทางเดินปั สสาวะ (Urolithiasis)
เป็ นโรคที่เกิดจากการมีนิ่วในไต ท่อไต กระเพาะปัสสาวะ หรื อท่อปั สสาวะ
เราอาจแบ่งนิ่วได้ เป็ น 2 แบบ
 นิ่วเนื้อบริ สุทธิ์ (pure stone)
 นิ่วเนื้อผสม (Mixed stone)
เป็ นนิ่วที่มีองค์ประกอบ
ทางเคมีเพียงชนิดเดียว
เป็ นนิ่วที่มีองค์ประกอบ
มากกว่าหนึง่ ชนิดขึ ้นไป
ซึ่ งโดยทัว่ ไปมักพบแบบเนื้อผสมมากกว่าแบบเนื้อเดียว
ทาให้เห็นก้อนนิ่วเป็ นชั้นๆ
ส่วนประกอบของนิ่ว
ที่มา: http://www.petfoodnutrition.com/urinary-stones-uroliths
ชนิดของก้ อนนิ่ว
1. นิ่ วแคลเซี ยมออกซาเลต (CaOx)
2. นิ่ วแคลเซี ยมฟอสเฟต
3. นิ่ วสตรู ไวท์
4. นิ่ วกรดยูริก
5. นิ่ วซิ สตีน
6. นิ่ วซิ ลิเกต
7. นิ่ วแซนทีน
(CaP)
สถิติการเกิดนิ่วในสุนขั
นิ่วแคลเซียมออกซาเลต (CaOx)
• Calcium oxalate monohydrate (whewellite)
• Calcium oxalate dihydrate (weddellite)
กลไกการเกิดนิ่ ว
 Crystal nucleation : การเกิดผลึกของนิวเคลียสขนาดเล็ก
 Crystal growth & aggregation : การโตและการรวมตัวกันของผลึก
 Crystal retention : การติดค้ างของผลึกที่ uroepithelium
 Stone growth : ก้ อนนิ่วจะค่ อยๆโตขึน้
ที่มา : http://www.youtube.com/watch?v=nCJm_KxwQOM
ปั จจัยที่เป็ นสาเหตุการเกิดนิ่วแคลเซียมออกซาเลต
Increased
crystalloid
Increased
promoter
Decreased
inhibitor
hypercalciuria
Hyperuricosuria
Hypocitraturia
hyperoxaluria
Hyperphosphaturia
Abnormal
nephrocalcin
Low urine volume
Urine pH
Other
Breed
Sex
Age
Food
Drug
Increased crystalloid
การเพิ่มปริ มาตรของสารที่เป็ นองค์ประกอบของนิ่ว
ภายในปั สสาวะ จนมากกว่าจุดอิ่มตัว
 Hypercalciuria
 Hyperoxaluria
 Low urine volume
Increased crystalloid: Hypercalciuria
 Idiopathic hypercalciuria: ความผิดปกติที่ไม่ทราบสาเหตุ
• Absorptive hypercalciuria: การดูดซึมแคลเซียมจากลาไส้ มากผิดปกติ
• Renal hypercalciuria: การดูดกลับแคลเซียมที่ท่อไตลดลง
 Hypercalcemia: มักเกิดจาก Hyperparathyroidism
Effect of Parathyroid hormone
Protein ,
Glycolate
Increased
Increased crystalloid:
crystalloid: Hyperoxaluria
Hyperoxaluria
Gelatin
GO
Glucolate oxidase
GR/HPR
Glyoxylae reductase
Hydroxypyruvic reductase
 Oxalate
metabolism:
โดยส่
ว
นมากออกซาเลตในปั
ส
สาวะมาจาก
Oxalate
metabolism:
โดยส่
ว
นมากออกซาเลตในปั
ส
สาวะมาจาก
Vit B6
Glyoxylate
Hydroxyproline
AGT
กระบวนการเมแทบอลิ
ซ
ม
ึ
ของ
ascorbic
acid
และ
glyoxylate
เป็
น
หลั
ก
กระบวนการเมแทบอลิ
ซ
ม
ึ
ของ
ascorbic
acid
และ
glyoxylate
เป็
น
หลั
ก
Alanine Glyoxylate
LDH
Amino-transferase
Lactate
 Dietary
hyperoxaluria:
เกิ
ด
จากการได้
รรับับอาหารที
่ม่มีอีออกซาเลตสู
งงหรื
ออ
Dehydrogenase
Dietary
hyperoxaluria:
เกิ
ด
จากการได้
อาหารที
อกซาเลตสู
หรื
Glycine
Oxalate
ได้ได้รรับับอาหารที
่
ม
แ
ี
คลเซี
ย
มต
อาหารที่มีแคลเซียมตา่ า่
 Primary
Primary hyperoxaluria:
hyperoxaluria: เป็เป็นนความผิ
ความผิดดปกติ
ปกติทที่ถี่ถ่า่ายทอดทางพั
ยทอดทางพันนธุธุกกรรม
รรม
Oxalate
Ascorbate
แบบ
ซึซึง่ ง่ สามารถพบได้
นน้ อ้ อยมาก
Ethylene
glycol
diet
diet
แบบautosomal
autosomalrecessive
recessive
สามารถพบได้
ยมาก
Increased crystalloid: Low urine volume
การมีปริ มาณปั สสาวะน้ อยจะส่งเสริ มให้ ให้ เกิดภาวะอิ่มตัว
ยิ่งยวดของสารประกอบนิ่วได้ ง่ายขึ ้น เนื่องจากมีอตั ราส่วนความ
เข้ มข้ นของสารประกอบนิ่วสูงขึ ้น
Increased promoter
 Hyperuricosuria: ที่ภาวะ pH > 5.5 พบว่า uric
acid ส่Urate
วนมากจะเกิด
Sodium
Urinary Uric acid 
Saturation่วได้
เป็ นผลึก Sodium urate ซึง่ สามารถเป็ นแกนกลางของนิ
 Hyperphosphaturia: อาจก่อให้ เกิดผลึก CaP ซึง่ จะกลายเป็ น
แกนกลางของนิ่ว CaOx
CaOx
 UrineจัpH:
มักพบนิ่วแคลเซียมออกซาเลตในปั สสาวะที่เป็ นกรดที่ pH
บ inhibitor
Crystallization 
5.5-6.5
Decrease Inhibitor
 Hypocitraturia: เนื่องจาก Citrate จะสามารถแย่งจับกับแคลเซียม
ในปั สสาวะได้ เกิดเป็ นสารประกอบ Calcium citrate ที่สามารถ
ละลายน ้า
 Abnormal Nephrocalcin
เป็ น glycoprotein สามารถแยกออก
ได้ เป็ น 4 isoforms ได้ แก่ Fraction A B
C และ D
ในสัตว์ปกติและสัตว์ป่วยโรคนิ่ว
พบว่ามีปริมาณ Fraction A กับ B
ลดน้ อยลง
Other Factors
 Breed
 Sex: พบว่าสุนขั เพศผู้สามารถเกิดได้ มากกว่าสุนขั เพศเมีย
 Age: พบมากที่สดุ ในสุนขั อายุ 8 ปี
 Drug
อาการทางคลินิก
อาการของนิ่วแคลเซียมออกซาเลตที่เกิดขึ ้นในสุนขั มีความแตกต่าง
กันขึ ้นอยูก่ บั ขนาด รูปร่ าง หรื อตาแหน่ งของนิ่วที่เกิดขึ ้น
- ปั สสาวะนานและบ่อยขึ ้น แต่ปริมาณน้ อยกว่าปกติ
- ปั สสาวะอาจเป็ นสีแดงหรื อปั สสาวะปนเลือด (Hematuria)
- แสดงอาการปวดเบ่งตอนปั สสาวะ
ส่วนอาการทางระบบอื่นๆ เช่น ซึม เบื่ออาหาร อ่อนแรง อาเจียน
อาจพบร่วมกับอาการข้ างต้ นได้
การวินิจฉัยโรค
การตรวจทางห้ องปฏิบัตกิ าร
- การตรวจปั สสาวะ (Urinalysis)
- การตรวจค่ าเคมีในเลือด (Blood chemistry)
ซักประวัตเิ พื่อหาสาเหตุและ
แนวโน้ มการเกิดโรค
Abdominal palpation
การพยากรณ์ โรคจากภาพถ่ าย
- การตรวจด้ วยรังสีเอกซ์ (X-ray)
- การตรวจอัลตราซาวน์ (Ultrasound)
การตรวจทางห้ องปฏิบัติการ
Monohydrate crystal
 Urinalysis
 Physical examination
 Chemical examination
RBC
 Microscopic examination
 Blood chemistry
Dihydrate crystal
การพยากรณ์ โรคจากภาพถ่ าย

การตรวจด้วยรังสีเอกซ์
(X-ray)

การตรวจอัลตราซาวน์
(Ultrasound)
CASE STUDY
Calcium Oxalate Urolithiasis In Chihuahua
• เพศผู้ ไม่ ได้ ทาหมัน
อาการปั สสาวะลาบาก
• อายุ 6 ปี
• รูปร่ างสมส่ วน
ครัง้ แรก: เจ้ าของไม่ ยนิ ยอมให้ ตรวจปั สสาวะ
ครัง้ ที่ 2: เจ้ าของยินยอมให้ ตรวจปั สสาวะ
และถ่ ายภาพรังสี
เนื่องจากพบว่ าสุนัขไม่ สามารถปั สสาวะได้ เลย
test
normal
1.021
1.005-1.030
CASE STUDY
Amber
Calcium Oxalate Urolithiasis
In Chihuahua
Slightly turbid
Urine profile
• Urine colour
• Urine clarity
• Specific gravity
Urine chemistry
• pH
• Protein
• Blood
Urine microscopy
• WBC
• RBC
• Crystal
• Bacteria
การวิ7.0นิจฉัย
Trace
+
การตรวจปั สสาวะ
5.0-8.0
-
การถ่ ายภาพ X-ray
30-50 (/hpf)
6-10 (/hpf)
Calcium oxalate ++
+
< 6 (/hpf)
< 3 (/hpf)
-
การรักษานิ่วแคลเซียมออกซาเลตด้ วยวิธีการต่ างๆ
 การผ่ าตัดเอาก้ อนนิ่วออก
 Voiding Urohydropropulsion
 Lithotripsy
Lithotripsy
CASE STUDY
Calcium Oxalate Urolithiasis In Chihuahua
การรักษา
การรั กษาด้ วยยา
1.
2.
3.
4.
Thiazide diuretics
Cellulose phosphate
Potassium citrate
วิตามินบี 6
5. Orthophosphate
: ลดการขับออกของแคลเซียมผ่านทางปั สสาวะ
: ลดการดูดซึมแคลเซียมที่ลาไส้
: ช่วยลดการเกิดนิ่วในสภาวะที่เป็ นกรด
: มีผลต่อการเมตาบอลิซมึ ของออกซาเลต ช่วย
ยับยังการเกิ
้
ดออกซาเลต
: ลดระดับแคลเซียม และช่วยเพิ่มซิเตรตและ
ไพโรฟอสเฟตในปั สสาวะ
THANK YOU FOR YOUR ATTENTION
QUESTION?