باکتری های منتقله از راه غذا - دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد
Download
Report
Transcript باکتری های منتقله از راه غذا - دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد
1
دکترهنگامه زندی
عضو هیئت علمی گروه میکروب شناس ی
دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی
سمینار جایگاه تکنیک های مولکولی در تشخیص پاتوژن های منتقله به واسطه مواد غذائی ،1393/7/24 ،یزد
پدیده جهانی شدن و افزایش مسافرت ها و توسعه گردشگری و همچنینن افیزایش
مصییرغ اییرا در ییارن از م ییام در جوامییم می لی نیمییاری هییای من لییه از اییرا را نییه
عنوان یک مشکل بهداشتی جهانی مطرح کرده است.
نیماریهییای اسییها ی نا ی ی از ی ییود ی هییای اییرا ی معمییو در 24تییا 48سییاعت نییدون
هیچگونه مدا له پزشکی بهبود میی یاننید و معمیو یصیدید داده نشیده و گیزار
نمی شوند.
نیماری های ناکتریا ی من له از ارا نه دو دس ه عمده ت سیم می شوند :
-1عفونت های منتقله از غذا
این عفونت ها از مصرغ ارا ییا یشیامیدنی ی یوده نیه نیاکتری هیای پیاتو ن نا ی ی میی شیوند ایین پیاتو ن هیا
نه دو رو ایجاد نیماری می کنند .
ا ) نه یه های میاطی روده و سایر نافت ها تهاجم و تکثنر پیدا می کنند ،مانند شیگال
ب) در دا ل ومن روده تکثنر پیدا کرده و یک توکسن یزاد می کنند ،مانند ویبریوکلرا و اشر شیا کلی
من ییایم ای یین عفون ییت ه ییا ش ییامل تم ییام ا ییراها و یش ییامیدنی ه ییای م ییورد مص ییرغ در ییانواده و رسی ی وران ه ییا
است .
-2مسمومیت منتقله از غذا یا مسمومیت غذایی
مسییمومیت من لییه از اییرا ،از مصییرغ اییرا یییا نوشیییدنی کییه سییبال نییا یییک سییم ی ییوده شییده نا ی ی مییی ش یود.
منایم این سموم عبارتند از:
ناکتری های ویژه مانند اس افیلوکوکوس ارئوس ،ناسیلوس سرئوس و کلستریدیوم نوتو ینوم
مییواردی ننییا وجییود دارنیید کییه نییه هییر دو رو فییوک ایجییاد نیمییاری مییی کننیید ماننیید :نوتو یسییم در نییوزادان و
کودکان از طریق وردن عسل حاوی کلستریدیوم نوتو ینوم .
ار انیسم های شایم من له از ارا
Bacillus sereus
Brucella species
Campylobacter species
Clostridium butolinum
Colestridium perfringenes
Eschrichia coli
Listeria monocytogenes
Salmonella species
Shigella species
S. aureus
Vibrio cholera
Hepatitis A
بیماریهای منتقله از غذای
تحت مراقبت در ایران
ساملونلوز-1
شیگلوز-2
E.coli o157:H7 -3
اس افیلوکوکوز س-4
نوتو یسم-5
ونه های ساملونال ،تب تیفوئید و ساملونلوز
ناسیل های گرم منفی از انواده
انتروباکتریاسه
م حرک
تیمنر لوکز ،عدم تیمنر ک وز
تو یدH2S
دارای ینتی ن های ( H ،Oدارای یغینرات
فازیک ینتی نی) و ( Viف ط در ساملونال
تیفی)
serotype
-------S.typhi
S.paratyphi A
S.cholerssuis
S.typhimurium
S.enteritidis
O group
---------D
A
C1
B
D
-
-
در یبهاي ل ی ود تا يکماه و در يخ تا ۳ماه زنده مي ماند.
در اثر گرماي ۶۰تا ۱۰۰درجه ازبنن می رود.
نور یف اب یسرعت سبب انهدام ناکتری مي شود.
در نرانر شکي م اومت دارد ( تا دو ماه ).
یعییداد میکروار انیسییم مییورد نیییاز نیرای ایجییاد نیمییاری 10000ناسیییل اسییت .نییا افیزایش
یعداد ناسیل ،دوره نیماری کاهش می یاند.
در فصل پائنا و تایس ان نيشتر نصورت همه گنر در مي یيید ،ايین همیه گنیري نیصیو
در اج ماع ی ی ی ی ی ی ی ییات مانن ی ی ی ی ی ی ی یید س ی ی ی ی ی ی ی ییرباز انه ه ی ی ی ی ی ی ی ییا و م ی ی ی ی ی ی ی ییدارس دي ی ی ی ی ی ی ی ییده م ی ی ی ی ی ی ی ییي ش ی ی ی ی ی ی ی ییود.
از راه دهان وارد دس گاه وار شده و از ینجا نه ساير ن اط ندن منرسد ،واز راه مدفوع نه ارن راه مي ياند.
مدفوع و صفرا در دوران اس رار نيماری ی وده مي ناشند .اهي در ادرار و اس فراغ نيماران ننا ناسيل وجود دارد .نيشتر
مب الیان حصبه در دوران ن اهت هم اس گاه پیش ميکروب یشمار مي روند.
سرايت مستقيم :پرس اران و مراسبان نيماران از راه دستهاي ود ی وده مي گردند.
سرررايت غمسمسررتقيم :آب -بهتییرين منبییم ی ییود ي را یشییکيل مییي دهیید ( ی ییود ي هییاي و ییه هییاي یب يییک محلییه يییا يییک سنییات و
ی وده کردن یعداد زيادي از افراد ).
سان ا يخ غمسبهداشتي يک عامل ان ام نيماری در ايران یشمار مي رفت.
آلودگي شمس ،پنمس تازه توسط یب ی وده يا دستهای ی وده
سبزيجاتي را که با کود انساني آبیاری می شوند .اح مام ی ود ي ین زياد است.
نر رررن تنر رران درهر رراگي و صر رردف ا و مي ر ررو يک ییي از من ییایم ی ییود ي در کش ییورهاي ارو ییا ي ،ص ییدفها ي ک ییه در مس یینر فا ی یالب و
رود انه هاي کثي سرار مي گنرند ی وده مي شوند.
م س
پودر گوشت ،تخم مرغ و ساير مواد ارا ي
پرسنل ازمایشگاه ا که با کشت اين ميکروبها سروکار دارند ،پزشکان بخش هاي عفوني
ورود نه ندن نا وردن و اشامیدن
اتصام و تکثنر در سلوم های اپی لیام روده
ان ام نه جریان ون از طریق سیس م نفی
تکثن ی ی ییر در سیس ی ی ی م رتیکو وان ی ی ییدوتلیام ( کب ی ی یید،
طحام ،کیسه صفرا ..،و روده)
دفم توسط مدفوع
نيماری نه یرامي بعد از دوره کمون 10-14روزه شروع مي شود.
تب مختصر( این تب پلکانی است و سپس مداون می شود) ،خستگي ،سرگيجه ،کروفتگي ،خرواب
مختل ،دهان تلخ و يبوست .ن دريج اين عالئم شدت مي ياند.
سردرد شديد ،درد پيشاني ،درد کمر و گردن و بيحالي
شکم نفخ
طحال بزرگ
صرربح ا تررب کررم برروده و ش ر ها برراا مرري رود تررا اينکرره در ررر ۴تررا ۵روز تررب برره ۴۱درجرره ممسسررد،
نبض نسبت به تب کندتر مي باشد.
۵تا ۸روز عالئم شدت مي يابد،
راش های پوستی ( )Rose Spotنروی پوست ناحیه شکم و سینه
بيحالي و کوفتگي عميقي ،هذيان و بي خوابي،
عطش زياد ،ب و زبان شک ،اشتهای کم
د
در حصبه سخت ،اس ال آبکي وجود دارد .ترب دائمرا در ۴۰درجره سرانگي راد برامي مانرده ،صرب و
شب کمي با هم اختال دارد يعني صبح ا کمتس و ش ها زهادتر است.
ش ر ر ر ر ر ر ر ر ررمارش گلب ر ر ر ر ر ر ر ر ررول هر ر ر ر ر ر ر ر ررای س ر ر ر ر ر ر ر ر ررفید نرم ر ر ر ر ر ر ر ر ررال و ی ر ر ر ر ر ر ر ر ررا پ ر ر ر ر ر ر ر ر ررایمن تر ر ر ر ر ر ر ر ررر از حر ر ر ر ر ر ر ر ررد اس ر ر ر ر ر ر ر ر ررت.
-
ونريزي روده
سوراخ شدن روده ها
یپاندیسیت
ا تهاب کيسه صفرا
يرسان
ا تهاب اده ننا و ي
ع ر رروار دي ر ررر :نارس ی ییا ي سله ی ییي ،عار ی ییه اسی ی ی یواني ،تنف ی ی ی ي ،ادراري ،پوس ی ییتي ،من يی ی یت،
پيلونفريت و تورم مفصلي
سبل از اس فاده از ینتی نیوتیک ها مورتا یتی %10-15
یعد از اس فاده از ینتی نیوتیک مورتا یتی %1
%3از اف ررراد بهب ررود یافت رره ،ب رراکتسی را در کصس رره ص ررفرا ،مج رراری ص ررفراوی و بن رردرت روده و
دستگاه گوارش ی حفظ می کنند ( ناقلمن سالم).
عفونت مجدد ممکن است اتفاک نیف د و ی فی تر است.
نا وجود انتی نادی ،عود نیماری ممکن است 2-3هف ه یعد از بهبودی اتفاک نیف د.
-
SS
Hektoen enteric agar
Bismuth sulfite agar
انجان کشت و جدا سازی باسیل از ون ( در هف ه اوم نیماری مثبت) ،مغز اس یوان ،مدفوع ( در هف هدوم و سوم مثبت) ،ادرار ،ترشحات دوازدهه ( یصدید ناسلنن)
یافتن آنتی ژن اختصاص ی در سرن یا ادرار در صورت موجود نودن امکانات .ا لوتیناسیون اسالیدی ،یستویدام (هف ه دوم و سوم) و ینتی نادی علیه ینتی ن ( Viیصدید ناسلنن) EIA ،
-روش PCRاز حساسیت زیادی نر وردار است و ی ا صاص ی نیست.
درمان :کرامفنیکل ،کوتریموکسازوم ،امپی سیلنن ،یموک ی سیلنن ،سفا وسپورین های نسل سوم
واکسن تیفوئید :واکسن وراکی زنده ،واکسن تیفی حدات داده شده و واکسن پلی ساکاریدی کپسوم Viنا
مصرغ عضالنی ( هر دو توصیه می شود ،نا کارا ی )%50-80
اقدامات توصیه شده
یموز نیماران ،افراد در دوران ن اهت و حاملنن سا م در مورد رعایت بهداشت فردی نه صودست ها نا یب و صانون یعد از اجانت مزان و سبل از تهیه و مصرغ ارا
از کلیه اطرافیان نیمار ناید کشت مدفوع از نظر تیفویید انجام شود . -درمان مناسب ناسلنن مزمن نیماری
اقدامات محیط :
-آموزش همگانی در مورد شست وشوی دست ها با آب و صابون بعد از اجابت مزاج و قبل از تهیه و مصر غذا
تامنن امکانات زم نرای شست و شوی دستها دفع صحی فضوات انسانی تاممن آب سالم به منظور آشامیدن ،شست وشوی سبزیجات و میوه جات و .... کنترم حشرات توسط حشره کشها و دفم صحیح زبا ه ها دست زم در سالمت تهیه مواد وراکی ،حمل و نگهداری ینها پاستوریزه کردن یا جوشانیدن شمسو کلیه محصوات لبنی -کلیه حاملنن ناید از سرو کار داشتن نا مواد ارا ی و مراسبت از نیماران معاغ ناشند
شستشوی
آب :ا ود ی نا مدفوع ناعث اپیدمی می شود
ش ر ررمس و س ر ررایر محص ر رروات لبن ر رری ( بس ر ررتنی ،پنم ر ررس و غم ر ررسه) :ا ی ییود ی ن ی ییا م ی ییدفوع،
پاس وریزاسیون ناکافی ،تهیه نادرست
می و وماهی و صد :از طریق اب ی وده
تخم مرغ های خشک و فریز شده :از مرغ ا وده تا ا ود ی در حنن تهیه
گوشت ماکیان و محصوات گوشتی :ی ود ی نا مدفوع جوند ان و انسان
دارو های مخدر :ماری جوانا
رنگ های حیوانی :کارمنن (دررداروها ،ارا و مواد ارایش ی )
حیوانات دست اموز خانگی :ک پشت ،سگ ،گربه،
محصوات حیوانی بعنوان خوراک دان :تهیه انر بهداشتی
سرد کردن ناسد ،پیت ناسد ،ارای ام ا وده
ا ود ی تهیه کنند ان ارا و وسایل ،عامیل ان یام از میواد ایرا ی یام نیه میواد
پی ه است ( عدم شستشوی دست ،کارد ،تی ه نر ،سطح منا)
نگهداری ارا در دمای نامناسب :سرمای کم
ساملونال در کره نادام زمینی و شکالت ( نا رطوبت کم) سا ها زنده می ماند
شایعتسین عوامل :ساملونال تیفی موریوم و ساملونال اینتریتیدیس
دوره کمون بیماری 8-48 :ساعت یعد از نلم ساملونال
عالئم بیماری:
تهوع ،سردرد ،اس فراغ ،اسهام شدید ،وجود کوسیت در مدفوع ،تب فی بهبودی در 2-3روز نندرت وارد ون می شود ( ناکتریمی در افراد نا ع ایمنی ) تشررخی :کشییت مییدفوع در محیییط هییای افتراقییی ،ان یییاهی ،انییی کننییده ،و یعییینن هویییت ،یسییت ا لوتیناسیییون اسییالیدی،
سییروتایپینک نییرو هییای سییرو و یکی ،Salmonella Rapid Test ،ELISA ،هیبرییید سییازی DNAنییا
DNA
درمان :جایگزینی یب و ا کترو یت ،درمان د میکروهی در نوزادان
پصش مسی:
جلوگنری از ا ود ی یب و ارا توسط جوند ان یا حیوانات دفم کننده ساملونال پیت کامل وشت و تیم مرغ پاس وریزاسیون و پرتو دهی مواد ارا ی تنظیم اسیدی ه و نمک موجود در مواد ارا ی ( سوسیس ،مایونز ،سس سا د) -نازرس ی تاسیسات و اماکن عمومی تهیه مواد ارا ی
اشر شیا کلی
ناسیل گرم منفی کوتاه
ایجاد کلنی های کروی ،محدب و صاغ در محیط کشت
دارای ینتی ن های H ،Oو k
سدرت تیمنر لوکز و ک وز ،هی هوازی ا یاری
فلور طبیعی روده انسان و حیوان
مدفوع انسان و حیوان ا وده و ننا یبهای تصفیه نشده شایعترین منایم ا ود ی می ناشند.
انسییان نییه عنییوان میییزن عمییده سییویه هییای انتروتوکسیینن زا و مهییاجم روده ای شیینا ه شییده
است.
این ناکتری ا وده کننده مواد ارا ی از طریق تماس نا وسایل ا وده عمل اوری و یا یب ا وده
نه مدفوع انسان من ل می شود.
حیوانات یعنوان میزن سویه های ونریزی دهنده ( )O157:H7شنا ه می شوند.
مواد ارا ی نا منشا دامی از طریق کش ار ،ی وده و یا یعد از عمل یوری مجددا ا وده شوند.
وجود این ناکتری در شنر و یب د یل نر ی ود ی مدفوعی مواد از منایعی مانند فا الب است
-
عامل عامل کو یت همورا یک و سندرم اورمیک-همو یتیک HUS
دو نوع توکسنن ” وروتوکسنن“ تو ید می کند STEC1 .و STEC2
STEC1شبیه شیگا توکسنن شیگال دیسانتری تیپ 1است و از سنتا پروتئنن
جلوگنری می کند.
سروتصپ O157: H7شایع تراست.
100ناکتری ناعث نیماری می شود.
راه انتقال :وشت سرمز (کوبیده و همبرگر) ،یب ا وده ،سبایجات ا وده ،پننر ،یس نی
شیگا توکسنن و تهاجم ناکتری ناعث تیریب میکروویلی های سلوم های روده میشود.
عالئم بالینی :کو یت همورا یک ( اسهام انکی و یعدا اسهام ونی ،درد شکمی شدید،
تب وجود ندارد) و HUS
تشخی :این سویه سادر نه اس فاده از سوربی وم نیست
از نظر یست MUGمنفی است.
ی لوتیناسیون نا ینتی سرم های ا صاص ی
ELISA
وروتوکسنن در ازمایشگاه مرجم یصدید داده می شود
PCRجهت یعینن ن توکسنن ها
پصش مسی :پیت کامل وشت
اج ناب از مصرغ محصو ت انر پاس وریزه
-
عامل اسهام حاد و مزمن در کشور های در حام توسعه
عامل نیماری های من ل از ارا در کشور های صنعتی
اسهام مسافران و اسهام کودکان
اسهام مزمن افراد مب ال نه ایدز
عوامل بیماریزا:
توانا ی اتصام نه سلوم های انسان و یشکیل نیوفیلم
توکسنن شبه STننام EAST1و توکسنن .Pet
عالئم بالینی:
اسهام ینکی پایدار ( تا 14روز) ،تب پاینن ،تهوع ،دهیدراسیون
تشخی :کشت سلو ی PCR ،و پروب های DNA
پصشر مسی :دسییت کییافی در رانطییه نییا اییرا و یب یشییامیدنی ،اسی فاده
از سیپروفلوکساسنن و SXT
-
عامل اس ال نوزادان
یب ا وده سبب نیماری است ،روده کوچک را درگنر می کند.
-
بیمرراریزایی :ن ییا اتص ییام ن ییه س ییلوم اپی لی ییام روده کوچ ییک ناع ییث از ن یینن
رفتن میکروویلی ها می شود.
-
عالئم بیماری :اسهام ینکی ،اس فراغ ،تب
عفونت ود محدود شونده است و یعضا مزمن می شود.
-
-
-
تشرخی :سیروتیپینگ نیا ینتیی سیرم ا صاصی ی انتیی ن oکشیت
س ییلو ی در مح یییط ، Hep-2ازمایش ییات توس ییط ازمایش ییگاه مرج ییم
انجام می شود.
درمان :جایگزینی یب و ا کترو یت ،اسهام میزمن نییاز نیه درمیان انتیی
نیوتیکی دارد.
کنتسل :همانند ساملونال
-
عامل اس ال مسافرتی و اس ال کودکان
اگزوتوکسر ر ر ررمن حسر ر ر ررا بر ر ر رره حر ر ر رررارت : LTنی ی ی ییا فعی ی ی ییام کی ی ی ییردن یدنی ی ی یییالت سی ی ی یییکالز و
افزایش cAMPناعث ترشح یب و ا کترو یت و در نتیجه اسهام ینکی می شود.
اگزوتوکس ررمن مق رراون ب رره ح رررارت :STناع ییث فع ییام ش ییدن وانیلی ییل س یییکالز در س ییلوم
های اپی تلیام روده ناعث تحریک ترشح مایعات می شود.
وجود انتی نادی ا صاص ی از عفونت مجدد جلوگنری می کند.
پصش مسی :ممانعت از مصرغ ارا های ا وده نا ETEC
-
نیماری شبه شیگلوز س
در کودکان کشور های در حام پیشرفت و مسافران نیشتر است
همانند شیگال ،ک وز را تیمنر نمی کنند و انر م حرک هستند.
ناکتری نا تهاجم نه سلوم های اپی تلیام میاط کو ون ناعث نیماری میشود.
عالئم نیماری :اسهام انکی که می تواند تبدیل نه اسهام ونی شود ،کرامپ ،تب
یصدید :یست ،SERENYکشت سلو ی در محیط HeLa
کنترم کلی فورم ها در مواد ارا ی اهمیت زیادی دارد.
در طوم سا ت پننر های نرم و نیمه نرم ،کنترم از طریق تو ید سر م اسید
صورت می گنرد .در طوم نمک زدن م دار pHافزایش یاف ه ،ناعث رشد
اشر شیا کلی می شود.
پیت کامل و اج ناب از دوباره ی وده شدن وشت پی ه نا وسایل ی وده ،یب و
کارگران مواد ارا ی مب ال نه عفونت مهم است.
در اماکن تهیه و سرو س مواد ارا ی ،مسئله پیت و مدت نگهداری ،و عیت
حرارات و بهداشت شدص ی کارگران مواد ارا ی ناید مورد توجه سرار گنرد.
ویبریو کلرا و نیماری وبا
ناسیلهای گرم منفی میده نه شکل ویر وم
دارای حرکت سر م ،ناتا ک سطهی
ندون اسپور
هی هوازی ا یاری
PHاسیدی را تحمل نمی کنند ،و یی PHسلییا ی ( ) 9/5-8/5را
تحمل می کنند.
ان ییر فع ییام ش ییدن در حی یرارت 55درج ییه س ییانتیگراد در ع ییر 15
دسی ه
نسبت نه شکی حساس
رشد در دمای ننن 16-42درجه
ویبریی ی ییوکلرا ( نایوتایپه ی ی ییای کالس ی ی یییک و ا ی ی ییور O1و ) O139
عامل نیماری وبا در انسان است.
شش پاندمی پاندمی وبا توسط ویبریو کلرا O1و نیوتیپ کالسیک
پاندمی هف م از سام 1961توسط ویبریوکلر نیوتیپ ا ور
پاندمی هش م در سام های 1992-1993توسط ویبریو کلرا O139
وبا در هند و اسیای جنوب شرقی اندمیک است.
منبم طبیعی ویبریو کلرا محیط های اهی و نصورت چسبیده نه جلبک ها و پوس ه
س ی ییدت پوس ی ی ان اس ی ییت .در اب تکثن ی ییر م ی ییی یان ی یید و در ش ی یرایط نامناس ی ییب نص ی ییورت
امو در می یید.
راه های انتقال بیماری :
آب ≤ 1010 ،ن ییاکتری نی یرای ایج ییاد نیم ییاری نی ییاز اس ییت ( .در اب ن یییش از 3هف ییهزنده می ماند)
غذا ≤ 102 – 104 ،ناکتری نرای ایجاد نیماری نیاز است. حشراتا ود ی در %1-5از افراد حساس در معر ناکتری اتفاک می اف د
ناسلیت نیشتر از 3-4هف ه طوم می کشد.
در ماه های گرم یعداد ناکتری در اب و ارای ا وده افزایش می یاند.
آب آشامیدنی
در منب ییم (توس ییط م ییدفوع از راه چ ییاه ناف ییر ) ی ییا ییمن انباش ی ه ش ییدن (توسط دست ی وده نه مدفوع ) می تواند ی وده شود.
س ییبایجات نرگ ییدار ک ییه ن ییا یب ی ییوده ینی ییاری و ی ییا شسی ی ه ش ییده ناشی ید وندون گندزدا ی مناسب اس فاده گردد.
غذای آلوده
اراهای تهیه شده از ینزیان مثل ماهی و صدغ( که از یب ی وده گرف ه شده ،ام یا کم پی ه ناشد)
عامر ررل بیمر رراری و ر ررا در آب ،محر رریط هر ررای مرطر رروب ،میر رروه ،سر رربزیصد دریایی و گوشت زنده می ماند
تحمرل ننرردانی نسربت برره خشرکی و نررور آفتراب نرردارد و برا جوشرراندنآب از بمن می رود .
ی ررخ آل رروده ک ییه ممک یین اس ییت از یب ی ییوده تهی ییه ش ییده ناش یید و ی ییا هنگ ییام
توز م ی وده شود (از یخ های تهیه شده در م ام ود اس فاده شود).
او نن همه گنری در ایران ( در سام)1344
نروز نیش از 9همه گنری کشوری
نیش ی ییترین درص ی یید ی ی ییود ی در اسی ی ی ان ه ی ییای سیسی ی ی ان و
نلوچس ی ی ی ی ان و وزس ی ی ی ی ان نی ی ی ییه د یی ی ی ییل همجی ی ی ییواری نی ی ی ییا
کشورهای پاکس ان و افغانس ان و عراک
نیمییاری نصییورت تییک گنییر همییه سییا ه در اک ییر اس ی ان هییا
گ ی یزار شی ییده اسی ییت و در یعر ی ی ی از اس ی ی انها نصی ییورت
همه گنر گزار شده است
عامل بیماری
انتقال دهانی و ورود به معده ( اسید معده مانع عبور میکروب و
ورود آن به معده می شود اگر اسید معده کم شود یا تعداد میکروب وارده زیاد باشد)
( سم
ترشح سم
تکثمس در روده کونک
عبور میکروب از سد معده
باعث ترشح آب وامالح فراوان از سلول ای روده به داخل فضای روده می گردد ) اس ال
ایجاد کم آبی در بدن
از دست دادن مقدار فراوان آب وامالح بدن در زمان کم
و عدن جبسان آب و امالح دفع شده
مرگ زودر
دوره کمون نیماری 1-4روز است.
ت ريبا % ٧۵از افرادى که دچار عفونت نا ويبريو کلرا مى شوند ،هيچ نشانه اى از نيمارى ندارند.
% ٢٠ديگر دچار اسهام مى شوند که ازاسهام ديگر ار انيسم ها سانل افتراک نيست .
در یعیداد انیدکى ( ٢تیا )% ۵از افیراد مبی ال نیه عفونیت ،اسیهام ینکیى ،اسی فراغ و از دسیت رفیتن یب
ندن رخ مى دهد.
وباى عالمت دار نا اسهام ینکى حجيم ،ندون تب يا زور يچ شکم یااز مى گردد.
مییدفوع نيمییاران و نییامى ،ییاهر مییاهم شییفاغ یاش ی ه نییه موکییوس سییفيد رنییگ مییى گنییرد کییه اصییطالحا
مدفوع "آب برنجى " نام دارد و معمو هى نو ويا نوى في ماهى را دارد.
استفراغ که مى تواند شديد ناشد
کرامپ هاى دردناک در پاها .
زورپيچ در معده يا در دستها و پاها
کاهش حجم ادرار
در بیمرراران درمرران نشررده ،دهیدراتاسرریون سررریع ،اسرریدوز ،کررواوس عرومرری ،هی ررو گلصس رمی در
بچه ها،اریتمی قلب و نارسایی کلیه
در %25-60از افراد درمان نشده اح مام مرگ وجود دارد.
فلونارت تشخی
آزمایشگاهی ویبسیو کلرا از نمونه
تشخی
نمونه گنری و ان ام در
محیط کری نلر
آزمایشگاهی ویبسیو کلرا
کشت در یب پپ ونه سلیا ی
تست VP
حساسصت به پلی
میکسمنB
همولمز
یصدید نا ینتی سرم O1
کشت در محیط کشت TCBS
کالسیک
التور
-
+
حسا
-
رنگ یمنای گرم
مقاون
+
یصدید ویبریوکلرا نایوتایپ ا ور
یعینن نایوتایپ و سرو تایپ های ویبریو کلرا
هییدغ از درمییان ،جییايگزينی یب و ا کترو يییت هییاى از دسییت رف ییه از
طريق اسهام و اس فراغ مى ناشد.
ORSیب و ا کترو يت هاى ٨٠تا ٩٠درصد نيماران وبامى را تنها
نا محلوم وراکى مى توان جبران نمود.
در موارد دهيدراتاسيون شديد ،یب و ا کترو يیت هیا .محلرول رهن رر
اکتات نا ترکيب مناسب ا کترو يتی ،جهت درمان وريدى ارجح
در موارد دهيدراتاسيون شديد ،تجويز ینتی نيوتيک نیر کیاهش حجیم
و طی ییوم می ییدت اسی ییهام اثی ییر مطلی ییوب داش ی ی ه و دوره عفونی ییت زامی ییى را
کوتاه مى کند.
داکس ی سیکلمن ( برای بالغمن) ،تری متو پریم -سولفامتاکسرازول
( ب رررای کودک رران) و فورازولی رردون ( ب رررای خ ررانم ه ررای ب رراردار) دارو
های انتخابی WHOهسگند.
.
پيش مسى دارويى:
تجويز دارو یعنوان پيشگنرى مى تواند سبب نروز م اومت دارومى در نرانر ویبریو کلرا گردد.
طیر ان یام وبیا از نيمیار نیه سیاير افیراد یانواده م فیاوت اسیت .تجیويز نیه صیورت ان ییاهى نیه
افراد انواده در تماس نزديیک نیا نيمیار در شیرايطى توصیيه میى شیود کیه نررسی ی هیاى همیه گنیر
شنا تی نشان دهد که مناان حمله اعضاى انواده نيش از % ٢٠است.
واکسيناسيون:
اس فاده از واکسن :نراى کنترم همه گنرى وبا هى اثر نوده و توصيه نمی شود.
واکسن هاى موجود ،تنها % ۵٠اثر حفا تی نه مدت ٣تا ۶ماه دارند.
ايیین واکسیین هییا مییانم ايجییاد مییوارد عفونییت نییدون عالمییت نمییی شییوند .ییرا واکسيناسییيون
مسییافران ،مییانم از ورود وبییا نییه کشییور نیواهیید شیید .واکسيناسییيون افیراد ییانواده نيمییار
ن ش ی در پيشگنرى ندارد.
نرسراری نظم مراسبت شامل نمونه نرداری مدفوع از نظر ا ور از کلیه موارد اسهامشدید
نرسراری نظام گزار دهی سر م وفوری نظارت منظم نر سا م نودن یب مصرفی شامل یب یشامیدنی و اس یرها نظارت دسیق نر سا م نودن ااریه مصرفی نظارت دسیق نر دفم صحیح فضو ت انسانی و زبا ه و مبارزه نا حشرات یموز بهداشت همگانی در صو بهداشت فردی یموز کلیه ننروهای بهداشتی درمانی در تمام سطوح در مورد راههای سرایت وروشهای پیشگنری و چگونگی درمان نیماران مب ال نه اسهام از جمله وبای ا ور
فراهم نمودن کلیه انزار و تجهناات زم نرای یصدید نیماری فراهم نمودن داروهای مورد نیاز و تجهناات زم یرای یصدید نیماری مطانقدس ورا عمل کشوری
ارزیاهی نیمار از نظر یعینن درجه کم یهی جبران دهیدراتاسیون نیمار( نا مایعات توصیه شده ORS،و یا در صورت زومومایعات دا ل وریدی ) و درمان نگهدارنده نا ORSو یغریه نیمار
شیگالها و نیماری شیگلوز س
ناکتریام و یا اسهام ونی)
(دیسانتری
ناسیل های گرم منفی اس وانه ای شکل که نصورت کوکو
ناسیل ننا دیده می شوند.
چهار ونه دارد ( شیگال دیسانتری ،شیگال فلکس ری ،شیگال
نویدی ،و شیگال سونی )
هی هوازی ا یاری
هی حرکت
تیمنر لوکز ،عدم تیمنر ک وز
دارای ینتی ن ( Oنیش از 40سروتیپ)
انسان تنها میزن مهم نیماری است.
میرن طبیعی ان در روده انسان و پریمات ها است
شایعترین و جدی ترین عفونت توسط شیگال دیسانتری ایجاد می شود.
این ناکتری از عوامل اصلی نروز دیسانتری اپیدمیک و یا اندمیک نا مرگ و منر نا ست.
شیگال هر سا ه عامل حدود 600000مرگ در سراسر جهان می ناشد.
دوسوم موارد نیماری و اک ر موارد مرگ ومنر نا ی از نیماری در نچه های کمتر از 10سام اتفیاک میی اف ید .نیروز نیمیاری
در شنر واران زیر 6ماه انر معموم است .
همه گنری ها ی در مهد کودک ها اتفاک اف اده است.
از طریق مدفوعی – دهانی از انسان نه انسان من ل می شود.
دوز عفونی شیگال یسیار نا ست ( )102
ارتباط شیگال نا مواد ارا ی
حسا به حرارت است.
در pHکمتس از 4/5زنده نمی ماند.
شی ال فلسنسی و شی ال سونه ای قادرند در 25درجه سانتی گراد در شمس پاستوریزه بصش از 170روز زنده بمانند.
در تخم مرغ و صد و می و بصش از 50روز زنده می ماند.
در دمای 0/5-20درجه مدت طوانی تری زنده می ماند.
ش رریگلوزیس ،اکد ررسا در ای ررر آل ررودگی م ررواد غ ررذایی خ رران وی ررا م ررواد پخت رره درزم رران تهی رره و عم ررل اوری در من ررزل و ام رراکن
عمومی اتفاق می افتد ( افراد حامل تهیه کننده غذا مسئول بیماری هسگند).
عفونت محدود نه دس گاه وار است.
عوامل بیماریزا:
اگزوتوکس یینن ش یییگال دیس ییانتری تی ییپ ( 1ش یییگا
توکسنن)
سدرت تهاجم ناکتری (پروتئنن های ) Ipa
-
مراحل بیماریزایی
وردن ته ی ییاجم نی ی ییه سی ی ییلوم اپی ی ییی تلیی ی ییام میی ی ییاط روده (سلوم )M
فا وسی وز فی ی ی ی ی ی یرار از واکوئ ی ی ی ی ی ییل فا وس ی ی ی ی ی یییتی و تکثن ی ی ی ی ی ییر درسی و السم سلوم اپی تلیام
-پیشروی نه سلوم مجاور نا پاهای امیهی
دوره کمون 1-2 :روز
درد ناگهانی شکم
تب
اسهام انکی ( ند یل شیگا توکسنن)
یعد از چند روز افزایش دفعات اجانت مزان
مدفوع نا سوام انکی و اا با دارای موکوس و ون (اسهام ونی)
حرکات روده ای نا احساس فشار و زور پیچ
اسپاسم های رک وم همراه درد ناحیه زیر شکم
%50موارد یعد از 2-5روز بهبودی ود نیودی
در کودک رران و اف ررراد مس ررن :دهیدراتاس یییون ،اس یییدوز و م ییرگ ( اال ییب توس ییط ش یییگال
دیسانتری) ،یشنج ( در کودکان) و سندرم همو یتیک اورمیک ( HUSدر کودکان)
مرگ و منر در نیماران یستری در نیمارس ان نا ی 20درصد است .
در طی عفونت حاد وتا زمانی که عامل عفونت در مدفوع وجود دارد ( معمو در مدت
4هف ه یعد از نیماری ) .اح مام ان ام وجود دارد.
ناسلنن مزمن نادر هستند .عود نیماری در انها دیده می شود.
ینتی نادی د شیگال از عفونت مجدد جلوگنری نمی کند.
MacConkey growth
+
Indole production
Shigella sonnei
Shigella flexneri
Methyl red
Voges-Proskauer
Citrate(Simmons)
Hydrogen sulfide(TSI)
Urea hydrolysis
Lysine decarboxylase
d
+
-
Arginine dihydrolase
Ornithine decarboxylase
-
Shigella sonnei
Shigella flexneri
+
+
/
+
-
Motility (36 °C)
D-glucose acid/gas
D-mannitol fermentation
Sucrose fermentation
Lactose fermentation
D-sorbitol fermentation
Shigella sonnei
Shigella flexneri
Cellobiose
Esculin hydrolisis
Acetate utilization
ONPG test
d
-
Shigella sonnei
+
Shigella flexneri
-
ا لوتیناسیون نا ینتی سرم های
ا صاص ی شیگال
یزمایشات نیوشیمیا ی جهت
یعینن هویت ونه های شیگال
محیط های کشت اس وم جهت یصدید شیگال
یعینن هویت، کشت و جدا سازی ناکتری: روش های معمول، تکس ا لوتیناسیون،ELISA : روش های سریع جدا سازی شی الPCR رو،DNA تکنیک های هیبرید سازی
اص ی ی ییالح دهیدراتاس ی ی یییون فیی ی ی ی ت ی ی ییا م وس ی ی ییط ن ی ی ییا تج ی ی ییویز محل ی ی ییوم ه ی ی ییای ی ی ییوراکی و
دهیدراتاسیون شدید نا سرم های وریدی مناسب
درمان نا انتی نیوتیک مناسب ،مدت و شدت نیماری و مدت دفم پاتو ن را کاهش
واهد داد .کوتریموکسازوم ،سیپروفلوکساسنن ( یا افلوکساسنن در نزرگسا ن و
کوتریموکسازوم ،امپی سیلنن ) ،نا یدیکسیک اسید یا سفتریاکسون در درمان
کودکان
اس فاده از دارو کاهش دهنده تحیرک روده از سبییل و رامیید در کودکیان ممنیوع اسیت و
در نزرگسا ن هم توصیه نمی شود .این دارو طوم مدت نیماری را افزایش می دهد.
اقدامات برای بیمار
در صورت نروز همه گنری ،گزار فوری نیماری ا زامی است . جداسازی بیماران :یعداد کمی ناکتری نرای ایجاد نیماری زم است را رعایتاح یاط و توصیه های بهداشتی ،روری است .
افرادی که نا مواد ارا ی سرو کار دارند و کودکان ی وده مهد کودک ها ،مب الیانی کهاز کودکان مراسبت می کنند ،وس از دو نمونه منفی شدن کشت مدفوع یا سواپ
رکتال منفی اجازه دارند تا به محل کار خود و یا م دکودک باز گردند.
این دونمونه ناید نه فاصله زمانی نیش از 24ساعت جمم یوری شود .نمونه 48ساعت پس از سطم ینتی نیوتیک ها تهیه می شود.
اگر مراسبت از کودکان و یغریه ینها توسط این نیماران اج ناب ناپریر است ،شستندستها بعد از اجابت مزاج و قبل از غذا به دقت رعایت شود.
اقدامات اطرافیان
یشویق مادران نه شنردهی نوزادان آموزش مردن به رعایت بهداشت فردی و بهداشت محیط -بررس ی موارد تما و جست و جوی منشا اولیه بیماری
اقدامات محیط
تح یق و نررس ی درباره و عیت یب شرب از نظر ی ود ی و مناان کلر ناقی مانده تهیه و توز م یب سا م و گندزدا ی و ذ نره یب نه طریق بهداشتی رعایت اح یاطات زم در تهیه و ذ نره سازی ارا دفم بهداشتی فضو ت انسانی تامنن کافی یب و صانون در محل های سانل دید و دسترس مراجعان مراکز بهداشتیدرمانی
تح یق و نررس ی درباره ارا و شنر مصرغ شده نا توجه نه اح مام ان ام شیگال دیسانتری از طریق سوسک و حشرات انگی مبارزهنا ین ها ننا در پیشگنری موثر است .
کلستریدیوم نوتو ینوم و
نیماری نوتو یسم
نا سيل هي هوازي گرم مثبت
مو د اسپوري است که نه طور طبيعي در اک ،يافت مي شود.
توکس یینن نوتو يسی ییم از هف ییت تيی ییپ ینت ییي نيی ییک یش ییکيل شی ییده اس ییت کی ییه ینهی ییا را
حروغ Aتا Gنام گراري نموده اند
سم تو يد شده نوسيله کلستریدیوم نوتو ینوم از جنس پروتئنن است
توکسنن نوتو یسم نسبت نه حرارت حساس است
حر رررارت 80درجر رره ي سر ررانگي راد بر رره مر رردت نر رريم سر رراعت ير ررا 100درجر رره ي
سانگي راد ،به مدت 10دقيقه آن را از بمن مي برد.
اين سم ،نسبت نه اشعه داراي م اومت نا مي است
ینتي نيوتيک ها روي سم موثر نیست
یب اکسن نه 10درصدي روي ین اثري ندارد
نییاکتري در PHکییم اسییيدي و شیرايط الظییت پییاينن اکسیین ن رشیید مییي کنیید و
تو يد توکسنن مي کند.
سموم شنا ه شده ي مرگ یوري هستند که نا اثر نر روي عمیل اعصیاب و
مهار ترشح استیل کو نن ،ناعث فلج شل پيش رونده در نيمار مي شوند.
در صییورت وجییود ش یرایط ییا ( مشییاهده نیمییاران زیییادی نطییور همزمییان ،
وسوع همه گنری های م عدد ندون منبم ارا ی مشترک ،وجود یک توکسنن
انر شایم و ) ...نیوترور سم ناید مد نظر سرار گنرد.
تیپ ینتی نیک
نیماری عمده
نوع توکسنن
مکان نیماری
A ,Bناارا (کنسرو)
-1مسمومیت ارا ی
(نوتو یسم کالسیک)
نوروتوکسنن
هشت نوع ینتی ن دارد.
(A,B,C1,C2,D,E,F,G
اتصام عصب-عضله
Eناماهی دودی /ام
Cدر رند ان(اف اد ی گردن)
Dاز پس انداران
Fاسپورادیک
-2نوتو یسم نوزادان
-3ز م نوتو یسم
فعا یت توکسنن ها توسطاسید نثی نمیشود.
فعا یت توکسنن Eنا اسید 10-1000نرانر نیشتر می شود.
اتصام عصب-عضله
اتصام عصب -عضله
اسپور نطور طبیعی در اک ،رسوبات دریا ی ،نهرها ،دریاچه ها ،اب های ساحلی ،امعا و احشای
رچنگ ها و سدت پوس ان ،روده ماهی ( منبم اصلی عفونت) و حیوانات دیگر موجود است.
میوه وسبای نه اسانی نا اک ا وده می شوند.
عسل و شربت ،ماهی دودی
تصپ های پروتئولیگیک A,Bو : Fدر اسپور های م اوم نه حرارت هستند و در غذاهای کم
اسید کنسروی یافت می شوند .نا هضم پروتئنن نوی تندی ایجاد میکنند .تو ید توکسنن در 35
درجه مناسب است (ننن 12/5-50درجه) ،حداک ر %10نمک را تحمل می کنند.
تصپ های غمس پروتئولیگیک : E,B,Fحاوی اسپور ها ی هستند که نه حرارت کمتر م اوم است و
در غذا های پاستوریزه ،حرارت ندیده یافت می شوند .ارا ندون عالمت فساد است .حرارت
مطلوب 30درجه (ننن 3/3-45درجه) .را در یخچام نه چندان سرد توکسنن یشکیل می شود.
حداک ر %5نمک را تحمل می کنند.
اغلب غذا های پروسس شده در منزل باعث بیماری می شوند ( .سبای ،شیالت ،میوه ،فراورده
های وشتی و بنی و سس ها ،فلفل و وجه فرنگی)
بوتوليسررم اطفررال :نییه علییت تجمییم ار انیسییم هییا در روده کودکییان زیییر یکسییام نوجییود مییی یییید .در اییین گییروه سیینی ،فلییور طبیعییی روده
نه حد کافی تکامل پیدا نکرده تا از تجمم ار انیسم ها در روده جلوگنری نماید.
بوتوليسم ناش ی از غذا :ندنبام وردن ارا های ی وده که نه درستی فریوری نشده و حاوی سم ناشند ،ایجاد می شود.
زخرم بوتولصسررم :نیید یل انتشیار عمییومی توکسینن کییه نوسیییله ار انیسیم هییای موجیود در ز ییم و معمییو نیه دنبییام یربه ،ترومییا ،سییوراخ
شد ی و جراحی نوجود می یید.
بوتولصس ررم ناش ر ی از استنش رراق :ان ی ال از طری ییق یئروسییل و اس نشییاک توکسیینن نوتو یسییم نییه عن ییوان یییک شیییوه اح مییا ی در یییک حمل ییه
ترور ستی می تواند مطرح گردد.
بوتولصس ررم ب ررالغمن :ن ییه عل ییت تجم ییم اس ییپور در روده نوج ییود یم ییده و مش ییانه نوتو یس ییم کودک ییان در اف یراد ن ییا ی یکس ییام و در ن یا غنن ن ییا
دس گاه وار انر طبیعی نظنر ان ال نه کو یت یا انجام اعمام جراحی نای پس روده و ...نوجود می یید.
بوتولصسم ناش ی از تزریق :ندنبام تزریق هروئنن زیر جلدی ی وده در مع ادان نه مواد میدر نوجود می یید .
بوتولصسم ناش ی از درمان :در اثر تزریق توکسنن نوتو ینوم نه منظور درمان و یا کاربرد در زیبا ی نوجود می یید.
بوتولصسررم کالسرریک :دوره کمییون نیمییاری 18تییا 48سییاعت اسییت .یعضییا عالئییم
نا ینی 6-8روز یعد از مصرغ ارا اااز میشود.
عالئم اولیه :تهوع ،اس فراغ
شک و درد ناک شدن دهان و زبان و حلق ،عدم توانا ی نلم و تکلم
ا ی ال ت نینییا ی (نییا همییاهنگی عضییالت چشییم و دو نینی،تییا نینییی) ،اف یادن پلییک
فوسانی چشم ،انبساط و ان با مردمک
کاهش فشار ون در حام ایس ادن
عالئررم یانویرره :فلییج عضییالت انتهییای نییدن ،فلییج شییل ،فلییج نو بییار ،ایس یت سلهییی،
فلج تنف ی و مرگ.
تب وجود ندارد و عالئم وار ی نادر است .ا ال ت ح ی وجود ندارد.
نیمار تا سبل از مرگ هوشیار است.
مرگ ومنر نا ی %25است.
بوتولصسم نوزادان :در ماههیای اوم زنید ی نیا یع یغرییه شیروع شیده ،نچیه
شل دیده میشود .مرگ ناگهانی اتفاک میاف د.
عسل حامل اح ما ی اسپور است
توکسنن نوتو ینوم در مدفوع( ، )+در سرم ون (. )-
نرای بهبودی ناید پایانه های عصهی تحت تاثنر مجددا تو ید شوند.
نمونه :ارا ،مدفوع ،سرم ،اس فراغ ،مایم معده و ز م
-1تزریق نه پری ون مو (ناعث مرگ میشود) .نا ینتی توکسنن نثی میشود.
-2ایمنوفلورسانس
-3کشت در EYA
( یپاز( ،)+هضم شنر ( ،)+هیدرو نا تنن ( ،)+تیمنر لوکز ()+
-4یست حرارت در 80درجه نمد ت 10و 20دسی ه
-5یست ا کل
-6انر فعام شدن سم نوسیله هما لوتیناسیون وشناسا ی نا RIA
-7رد یاهی نا PCR
-8کروماتوگرافی
جدا سازی باکتسی از مواد غذایی:
-1شمار نه رو MPN
-2کشت هی هوازی و شمار ،کشت در EYA
-3انی کردن در محیط وشت پی ه شده
-4جدا سازی توکسنن
درمان:
نیماران ناید در ICUیستری شوند ،از نظر نارسا ی تنف ی اح ما ی مراسبت شوند .تجویز وانیدین هیدروکلراید جهتتحریک ازاد سازی استیل کو نن
یعد از گرفتن نمونه های یزمایشگاهی ،تزریق ینتی توکسنن اسهی پلی وا ن ( )A.B.Eانجام شود. ینتی توکسنن علیه تیپ های A,B,Eیعد از شروع عالئم عصهی هی فایده است. تجویز مواد اس فراغ یور یا شست و شوی معده در صوریی که فاصله زمانی وردن ارای ی وده کم ناشد ( ف ط چندساعت ) مفید است.
اقدامات کنتسلی و پصش مسی بیماری:
یستری نیماران مشکوک در نیمارس ان مجهز گزار فوری نیماری نه مرکز بهداشت شهرس ان نمونه نرداری از اراهای مشکوک نه ی ود ی نا عامل نیماریزا و ارسام نه یزمایشگاه رفرانس نه همراه -نمونه مدفوع وسرم
معاینه کلیه افرادی را که نا نیمار منبم ارا ی مشترکی داش ه اند دور اندا تن مواد ارا ی ی وده ناید پس از جوشاندن و دفن سوطی ها تیریب شده در عمق زیادروش کنتسل مسمومیت:
اس فاده از حرارت نا فشار در صنایم کنسرو ،استریلنااسیون و پاس وریزاسیون. اس فاده از یخچام در نگهداری مواد وشتی واکیوم شده نمک دار کردن کنسرو ،اسیدی کردن تر ی ،مایونز ،کمپوت میوه -کاهش رطوبت ارا و نگهداری نصورت منجمد
کمپیلوباکتر
ناسیل گرم منفی ،میده یا ف ری ،کپسو دار ،میکروائروفیلیک ،م حرک ،اکسیداز مثبت
سادر نه رشد در زیر 25درجه نبوده و در 42درجه رشد می کند.
مهمترین ونه ها :کمپیلوباکتر ونی ،کمپیلوباکتر کو ی
عوامل بیماریزا :حرکت ،چسبند ی ،م اومت سرمی ،توکسنن های LTو سی وتوکسنن
نسبت نه شکی ،اکسن ن ،اتمسفر طبیعی ،حرارت اتاک ،شرایط اسیدی ،مواد د
عفونی کننده و حرارت حساس است.
فلور طبیعی روده حیوانات است.
از طریق ارا و ی ب ا وده من ل می شود .وشت طیور ،وشت وسا ه ام ،شنر ام،
صدغ و کیک (ا ود ی تهیه کنند ان ارا) ،سارچ وراکی
دوز عفونی کم است 5000 .ناکتری
دوره کمون 2-11 :روز ( االب 3-5روز)
عالئم در بزرگساان :سردرد ،سرگیجه ،درد عمومی عضالت ،تهوع ،اسهام مالیم تا
شدید یعضا همراه ون و .PMNیک هف ه طوم می کشد .یعضا عالئم دوباره
نرمی گردد.
عالئم در کودکان :اس فراغ ،دم درد کم ،تب ،اسهام معمو ی
عفونت خارج ریوی :سندرم ، HUSا تهاب مجاری صفراوی ،ا تهاب کیسه صفرا،
تورم کبد ،تورم پانکراس ،یپاندیسیت و سرخی چهره
تشخی :حمل نمونه در یخچام انجام می شود .انی سازی نا فیلتر ،کشت روی
محیط های ان یاهی مانند Skirrow
کنتسل :پاس وریزاسیون ،اج ناب از ا ود ی ارای پی ه نا وسایل ا وده و وشت ام
اس افیلوکوکوس اورئوس
ومسمومیت ارا ی
خصوصیات کلی:
کوک ی گرم مثبت که یشکل وشه ای
کنار هم سرار می گنرند
از انواده میکروکوکاسه
انر م حرک
کپسو دار
هی هوازی ا یاری
تو ید پرگنه های طال ی در محیط کشت
نسبت نه شکی و حرارت م اوم (50
درجه را نمدت 30دسی ه تحمل میکنند)
نسبت نه کلرید سدیم %9م اوم
بیماری های ناش ی از توکسمن:
مسمومیت های غذایی استافیلوکوکی
سندرم شوک توکسیک
سندرم پوست ورامده
بیماری های التهابی:
عفونی ی ییت هی ی ییای پوسی ی ییتی ( زرد ز ی ی ییم ،کی ی ییورک،
کفکن ییرک ،س ییلو یت ،ا ته ییاب ب ییه ن ییا ن ،ز ییم
جراحی ،عفونت پلک چشم
سپتی سمی
اندوکاردیت
استئومیلیت
پنومونی م عاسب عفونت تنف ی ویروس ی
اگزوتوکسنن ها ی هستند که توسط ناکتری نه ارا و یا محیط انتشار می یاند
توکسن نسب ا پایدار است
م اوم نه فرما نن %3نمدت 48ساعت
م اوم نه تریپسنن ،رننن و پپسنن
م اوم نه م ادیرpH 3-10
م اوم نه سرمای یخچا ی نمدت 67روز
م اوم نه انجماد نه مدت چندین ماه
م اوم نه محلوم کلر نا الظت 915سسمت در میلیون نمدت 3دسی ه
م اوم نه حرارت و ن دریج در حرارت جو از ننن می رود ( 30دسی ه م اومیت میی کنید)،
در صورتیکه ناکتری نسبت نه حرارت پیت حساس است.
نا پیت معمو ی ،پاس وریزاسیون و شک کردن از ننن نمی رود.
نرای تو ید توکسنن کافی زمست نیش از یک میلیون ناکتری در یک گرم ارا رشد کند.
توکسنن های A, B, C1, C2, C3, D, E
توکسنن های G-J, K-R, U,Vسو ر ینتی ن هستند.
انتروتوکسیینن Aسییمی تییرین و شییایعترین عامییل مسمومسییت اییرا ی اسی افیلوکوکی اسییت
( یییک میکروگییرم) ،درمییورد انتروتوکسیینن Bنلییم 25میکروگییرم ناعییث اسییهام و اس ی فراغ
می شود.
مکانیس ییم اث ییر توکس یینن :ای یین نوروتوکس یینن ن ییروی عص ییب واگ و س ییمپاتیک اث ییر گراش ی ه و
ناعث تحریک مرکز اس فراغ در سیس م اعصاب مرکزی می شود.
رو های سرو و یکی بهترین رو جهت یصدید توکسنن است.
نینی ،دستها ،پوست و مو افراد سا م
ز م ،جو و دمل کارگران مواد ارا ی ،عطسه ،سرفه افراد مب ال نه عفونت های تنف ی
پوست ندن حیوانات (ا ود ی مواد ارا ی نا منشا حیوانی)
غذا های پروتئینی مانند گوشت و فراورده های گوشتی ( یعلت م اومت نه نیتریت و نمک )،
طیور ،ماهی و فراورده های ان ،شمس و فراورده های ان ،سس های کرن دار ،سااد مرغ و
سصب زمینی ،پودینگ ،شکالت صبحانه ،شمسینی خامه دار ،ماکارونی ،مایونز( اسیدی ه این
سس عامل پیشگنری کننده است و ی در سا د مرغ pHافزایش می یاند )
کال اراهای حاوی نمک ( تحمل نمک )%10-20و شکر ( یعلت تحمل ساکاروز ) %50-60عفونت
اس افیلوکوکی را حمایت می کنند.
در ارای ام مغلوب ناکتری های رسیب شده و معمو ارای ام عامل مسمومیت
اس افیلوکوکی نیست ،و ی در ارای پی ه ناکتری های رسیب از ننن می روند.
ند یل م اومت توکسنن نه حرارت پیت ،حتی اگر در نمونه ناکتری زنده وجود نداش ه ناشد،
د یل نر اطمینان از سا م نودن ارا نیست.
رشد ناکتری در مواد ارا ی مزه ارا را یغینر نمی دهد.
دوره کمون 30 :دسی ه تا 8ساعت ( اک را 2-4ساعت)
یعی ،یرز ،نیاتوانی،
عالئم :تهوع ،اس فراغ ،اوغ زدن ،کرامپ شکمی ،نیب
یعریق ،شوک ،تنفس کم عمق ،حرارات پاینن تر از حد طبیعی
بهبودی ننن 48-24ساعت یعد
تشخی ازمایشگاهی:
تهیه اسمنر
کشت در محیط های ان یاهی ( ،MSAنرد پارکر ،کرانپ)
رو هی ی ی ی ییای سی ی ی ی ییرو و یکی جهی ی ی ی ییت یصی ی ی ی ییدید انتروتوکسی ی ی ی یینن :م دیفیی ی ی ی ییو ن،
پر سیپی یشن ،رادیو ایمنواس ی ،کوا لوتیناسیونELISA ،
ناسیلوس سرئوس
ناسیل های گرم مثبت ،اسپورزا ،هوازی
اسپورسادر است حرارت جو وبیاررا تحمل کند.
از اک ،گیاهان ،مواد بنی ،وشت و فراورده هایش ،ادویه جات ،االت ،ذرت ،ارد ذرت ،پوره سیب زمینی ،سبای
ها ،پودینگ ،سوپ و سس های می ل ،اراهای نرنجی ،ماکارونی و پننر جدا می شود.
نگهداری طو نی مدت در حرارت نامناسب ( 10-55درجه ) و سرد کرده یهس ه ارا ،در مسمومیت ن ش دارد.
دو نوع مسمومیت ایجاد میکند :فرن استفراغی و فرن اس الی
فرن اس الی :نوسیله انتروتوکسنن حساس نه حرارت که ادنیالت سیکالز را فعام میکند ناعث مسمومیت می شود.
غذا های گوشتی ،سوپ و سس ها ناعث مسمومیت می شوند.
عالئم پس از 8-20ساعت نروز می کند.
اسهام ،کرامپ شکمی و زور پیچ عالئم اصلی هستند 24 .ساعت یعد بهبودی
فرن استفراغی :نوسیله انتروتوکسنن م اوم نه حرارت ایجاد مسمومیت میکند.
مصرغ برنج عامل اصلی مسمومیت است
عالئم یعد از 1-5ساعت نروز می کند و مانند مسمومیت اس افیلوکوکی است.
تهوع و اس فراغ عالئم اصلی هستند.
تشخی :کشت درمحیط های جامد نالد ا ارو ، EYAیصدید توکسنن نا تکس ا لوتیناسیون ،حیوانات
ازمایشگاهی
کوکوباسیل گرم مثبت ،ندون اسپور
در دمای اتاک م حرک و در 37درجه انر م حرک
دا ل سلو های اپی لیام ،ماکروفا ها و سلو های فیبروبالست تکثنر می یاند (دا ل سلو ی
ا یاری)
از خاک،آب،سبزیجات ،انواع حیوان و انسان ایزوله مصشود.
پنمس نرن ،شمس ،گوشت بوقلمون ،سبزیجات خان ،ماهی ،سخت پوستان
در شرایط اسیدی ( )4/5 – 5/5و دمای سرد رشد میکند.
در سرمای یخچام تا % 30نمک را تحمل می کند.
در لجن ماهها زنده می ماند.
در فا الب کار انه ها یافت میشود.
در مدفوع شک 2سام زنده می ماند .در اک 295روز
اپیدمی در ماه های گرم نیشتر است.
نوزادان ،زنان ناردار ،مسن ها و افراد نا ن د ایمنی سلو ی در معر نیماری هستند.
عفونت اسپورادیک است ،در تایس ان نیشتر دیده میشود
مناان مرگ ومنر در نیماری های عالمت دار نا تر از مرگ و منر ت ریبا همه نیماریهای من له از مواد
ارا ی است%20-30.
تقریبا % 1-5افراد سالم ناقل هسگند
اپیدمیولوژی لصستسیوزیس
Natural
Reservoirs
Common Routes for
Human Exposure
Population at
Greatest Risk
دوره کمون 4-21 :روز
نیماری او یه انفلوانزا مانند ،اسهام ،تب
سپتی سمی و درگنری تمام اندام ها ،سلب ،سیس م اعصاب مرکزی ،چشم ،من یت نا غنن (در
مب الیان نه سرطان ،نارداران ،دیانتی ها و نیماران نا سرکوب سیس م ایمنی)
یستریور پری ناتام عفونتی دا ل رحمی است.
)(Infantiseptica - granulomatis
شروع زودرس ناعث سپسیس دا ل رحمی و مرگ سبل از زایمان میشود .در ار انهای ندن گرانو ومایجاد میکند .مرگ و منر نا ست
شروع دیر 3-2هف ه یعد از تو د ناعث سندرم من یت و یا مننگوانسفا یت و سپتی سمی میشود.-
تشخی :انی سازی نا سرما ،کشت در محیط ان یاهی و یعینن هویت ،سروتایپینگ،ELISA ،
PCR
کنتسل :در زنجنره تو ید و در مرحله ام ،عدم اس فاده از اب ا وده فا الب کار انه در تو ید مواد
ارا ی ام ندون پیت ،اس فاده از روغ-کارتن و تانکر های تمنا و دعفونی شده ،کنترم
پرسنل کار انه ،پاس وریزاسیون
کوکوباس یییل گ ییرم منف ییی ،ن ییدون حرک ییت ،انگ ییل دا ییل س ییلو ی ا ی ییاری،
کپسو دار
نروسییلوز س نیمییاری شییغلی اف یراد مییرتبط نییا دام و مصییرغ محصییو ت
شنر
شنر ام و محصو ت شنرمانند پننر ،یس نی سنتی
دوره کمون :چند روز تا چند هف ه
نیماری فرم حاد و مزمن دارد
یعری ییق ،س ییردرد ،درد ش ییدید ناحی ییه مفاص ییل و پش ییت ،ت ییب م ییوان ،ک ییم
اشتها ی ،ع و س گی ،افسرد ی عالئم اصلی هستند
تش ر ر ررخی :کش ی ی ییت و یعی ی ی یینن هوی ی ی ییت( ف ی ی ییط دوره ح ی ی ییاد) ،رو ه ی ی ییای
سرو و یک مانند یست رایتPCR ، ELISA ،
درمان :درمان چند دارو ی طو نی مدت ،نیماری می تواند مجددا عود
نماید
کنتسل :پاس وریزاسیون شنر و محصو ت ان
ناسیل گرم مثبت اسپور دار ،هی هوازی اجباری،
حاوی چهار توکسنن کشنده و انتروتوکسنن
تیپ های A,Cنیماریزای انسانی
تیپ Aعامل انگرن ازی و مسمومیت ارا ی
ن ا توکسنن Cعامل نکروز دهنده و عامل نیماری ا تهاب روده نکروتیک یا پیگ
نل
انتروتوکسنن حساس نه حرارت و نا اتصام نه گنرنده های دیواره روده و یغینر در
سانلیت نفوذ اشا ناعث اسهام می شود.
تیپ Aجز ی از فلور طبیعی اک ،در روده انسان 103-105ناکتری در گرم
وشت و طیور پی ه و نگهداری شده در حرارت اتاک نمدت طو نی مهمترین
حامل ناکتری
اماکن عمومی سرو س مواد ارا ی مهمترین منبم نروز مسمومیت
دوز بیماریزایی 106 :ناکتری
دوره کمون 8-24 :ساعت
دم درد ،تهوع ،اسهام شدید ،بهبودی در 24-48ساعت
تشخی :کشت در محیط تریپ وز سو فیت سیکلوسرین نا زرده تیم مرغ (شمار ناکتری)،
محیط وشت پی ه و انکوباسیون در 43-45درجه
ازمایش نا لر
یعینن تیپ نا ا لویسناسیون در اسالید و و ه
کنتسل :ناکتری در یخچام سادر نه رشد نیست
سرد کردن سر م و کامل وشت
نگهداری ارای پی ه در نا ی 55درجه و زیر 15درجه
یعلیم کارگران نرای تهیه و نگهداری مواد ارا ی