Transcript Integracja gospodarcza ze światem

INTEGRACJA
GOSPODARCZA ZE
ŚWIATEM
Maciej Błaszczyk IIID
WSPÓŁPRACA POLSKI Z ZAGRANICĄ
Gospodarka Polski, podobnie jak innych krajów,
powiązana jest z gospodarkami różnych państw na
świecie. Nasilenie tych związków nastąpiło po 1989,
roku kiedy Polska gospodarka po prawie
pięćdziesięcioletnim okresie izolacji otworzyła się na
zachód. Świadczy o tym aktywne uczestnictwo
naszego kraju w międzynarodowym podziale pracy
oraz działaniach międzynarodowych organizacji
gospodarczych, a także działania zmierzające do
integracji Polski z Unią Europejską.
MIĘDZYNARODOWY PODZIAŁ PRACY
Podstawą powiązań gospodarczych jest specjalizacja
produkcji. Niewiele jest na świecie państw, które wyłącznie
krajową produkcją są w stanie zapewnić swoim
mieszkańcom zaspokojenie wszystkich potrzeb. Jednakże
każde państwo może na rynkach międzynarodowych
wymieniać swoje towary i usługi.
W ostatnich latach udział Polski w międzynarodowym
podziale pracy systematycznie wzrasta. Wiąże się to z
reformą walutową przeprowadzoną w latach ’90.
Dodatkowo w wyniku prywatyzacji powstało wiele nowych
podmiotów gospodarczych biorących udział w
międzynarodowym podziale pracy.
FORMY MIĘDZYNARODOWYCH
POWIĄZAŃ GOSPODARCZYCH
Do najważniejszych międzynarodowych form
powiązań gospodarczych należą: eksport i
import towarów i usług, przepływ kapitału,
transfer technologii, przepływ pracowników oraz
międzynarodowe umowy gospodarcze.
EKSPORT I IMPORT TOWARÓW
I USŁUG
Wymiana towarowa obejmuje głównie wyroby
przemysłowe. Wartość światowego eksportu
osiągnęła w 2008 roku prawie 15 bilionów
dolarów(ok. 2200 $ na 1 mieszkańca Ziemi).
Udział Polski w światowym eksporcie w 2008
roku wynosił 1,1%.
Eksport i import usług obejmuje głównie usługi
transportowe, budowlane, turystyczne,
finansowe i telekomunikacyjne.
PRZEPŁYW KAPITAŁU
Przepływ kapitału obejmuje m.in.
Zagraniczne inwestycje bezpośrednie np.
założenie filii lub przejęcie
przedsiębiorstwa w innym kraju,
inwestycje pośrednie(portfelowe), np.
zakup obligacji państwowych lub akcji
zagranicznych firm bez uzyskania kontroli
nad nimi oraz długoterminowe i krótko
terminowe kredyty.
TRANSFER TECHNOLOGII
Transfer technologii polega na współpracy
naukowo-technicznej(wspólne programy
badawcze), szkoleniach za granicą,
doradztwie i zakupie licencji, czyli praw do
produkcji określonych towarów.
PRZEPŁYW PRACOWNIKÓW
Przepływ pracowników w postaci emigracji
zarobkowej dotyczy głownie przepływu
nisko wykwalifikowanych pracowników z
krajów azjatyckich i afrykańskich do USA i
do Europy. W obszarze UE przepisy
umożliwiają swobodny przepływ
pracowników.
MIĘDZYNARODOWE UMOWY
GOSPODARCZE
Międzynarodowe umowy gospodarcze
określają zasady i formy współpracy
gospodarczej między dwoma lub więcej
partnerami. Szczególnie ważną rolę
odgrywają umowy, których efektem jest
powstanie organizacji gospodarczych o
zasięgu globalnym np. UE lub WTO.
POLSKA W MIEDZYNARODOWYCH
ORGANIZACJACH GOSPODARCZYCH






Polska współpracuje z innymi krajami w ramach
różnych organizacji międzynarodowych:
Światowa Organizacja Handlu
Międzynarodowy Fundusz Walutowy
Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju
Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju
Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
Środkowoeuropejskie Stowarzyszenie Wolnego
handlu
INTEGRACJA POLSKI Z UNIĄ
EUROPEJSKĄ
Proces integracji Polski ze Wspólnotami Europejskimi
rozpoczął się od nawiązania w ‘89 roku oficjalnych
stosunków dyplomatycznych z Europejską
Wspólnotą Gospodarczą. Ważnym wydarzeniem
było podpisanie w 1991 roku Układu
Europejskiego. Dzięki temu utworzona została
strefa wolnego handlu. Polska otrzymała dostęp do
unijnej pomocy finansowej. W roku 1994 Polska
złożyła wniosek dotyczący pełnej integracji z Unią.
Negocjacje rozpoczęły się w 1998 roku a
zakończyły w 2002 roku.
Integracja ekonomiczna może polegać na utworzeniu
strefy wolnego handlu, unii celnej, wspólnego
rynku i unii gospodarczej. UE łączy ww. formy i jest
jedynym przykładem pełnej integracji
gospodarczej.
Powołanie wspólnych organów ponadnarodowych,
a także wspólna polityka w dziedzinie wymiaru
sprawiedliwości i spraw wewnętrznych,
bezpieczeństwa i polityki zagranicznej zbliżają unii
do formy organizmu państwowego.
NAJWAŻNIEJSZE ORGANY UE






Do najważniejszych organów Unii Europejskiej
należy zaliczyć:
Radę Europejską
Radę Unii Europejskiej
Komisję Europejską
Parlament Europejski
Trybunał Sprawiedliwości
Trybunał Obrachunkowy
Rada Europejska-tzw. Szczyt Europejski,
jest odbywającym się co 6 miesięcy
spotkaniem szefów państw lub rządów
państw członkowskich UE. Traktat z
Lizbony wprowadził instytucję stałego
przewodniczącego Rady Europejskiej. Od
1 stycznia 2010 roku funkcję tę pełni były
premier belgijskiego rządu Herman Van
Rompuy.
Rada Unii Europejskiej-tzw. Rada Ministrów UE,
jest głównym ośrodkiem decyzyjnym Unii. Wraz
z Parlamentem tworzy prawo wspólnotowe. W
skład Rady UE wchodzą ministrowie rządów
państw członkowskich. Każde z 27 państw
dysponuje w Radzie liczbą głosów w zależności
od wielkości(PL ma 27 głosów). System
głosowania w Radzie zostanie zreformowany na
korzyść największych państw po wprowadzeniu
w życie postanowień Traktatu lizbońskiego.
Komisja Europejska-tzw. Strażniczka Traktatów,
jest organem inicjującym tworzenie prawa w
Unii. W jej skład wchodzi 27 komisarzy(po
jednym z danego kraju) desygnowanych przez
rządy państw członkowskich. Ponieważ
komisarze są niezależni od polityki własnych
rządów, Komisja pełni rolę rozjemcy w wypadku
konfliktów między państwami członkowskimi.
Siedzibą Komisji jest Bruksela
Parlament Europejski-jest organem Unii
pochodzącym z demokratycznego wyboru. W jej
skład wchodzi 736 deputowanych, wybieranych w
krajach członkowskich na pięcioletnią kadencję.
Poszczególnym krajom przysługuje liczba miejsc
zależna od ich wielkości. Obecnie najliczniejsza
grupa deputowanych pochodzi z Niemiec(99),
natomiast Polska ma 50 miejsc. Parlament pełni
funkcję legislacyjne, opisuje propozycje Komisji,
uczestniczy również w przygotowaniu budżetu Unii.
Obrady plenarne odbywają się w Strasburgu, grupy
polityczne pracują w Brukseli, a Sekretariat
Generalny mieści się w Luksemburgu.
Europejski Trybunał Sprawiedliwości-powołany
do rozstrzygania w kwestiach łamania prawa
wspólnotowego składa się z trzech organów:
 Trybunału Sprawiedliwości
 Sądu
 Sądu do spraw Służby Publicznej
Siedzibą instytucji rządowych jest Luksemburg.
Trybunał Obrachunkowy-kontroluje
finanse Unii. Liczy 27 członków
desygnowanych na sześcioletnią kadencję
przez państwa członkowskie. Siedzibą
Trybunału jest Luksemburg.
WSPÓLNY RYNEK
Pojęcie wspólnego rynku dotyczy obszaru kilku
państw, na którym obowiązuje prawo znoszące
wszelkie bariery obrotu gospodarczego. W UE
termin ten stosowany jest dla określenia
głównego celu integracji europejskiej. Wspólny
rynek uważa się też za środek pobudzający
rozwój gospodarczy państw członkowskich UE.






Unia Europejska umożliwia:
Swobodny przepływ towarów,
Swobodny przepływ kapitału,
Swobodny przepływ usług,
Swobodny przepływ pracowników,
Swobodę prowadzenia działalności
gospodarczej,
Polityka konkurencji
PROCES GLOBALIZACJI GOSPODARKI I
JEGO KONSEKWENCJE DLA POLSKI
Rozwój radia, telewizji, zwłaszcza przekazu
satelitarnego, a także transportu lotniczego,
znacznie ułatwia wzajemne komunikowanie się, a
w konsekwencji powstania bliskich powiązań
między państwami. Obecnie globalizacja stała się
pojęciem, za pomocą którego próbuje się
przedstawić i wyjaśnić najważniejsze problemy
współczesnego świata, na przykład dysproporcje w
rozwoju ekonomicznym między bogatą Północą a
ubogim Południem. Powszechnie uważa się, że
początki idei globalizacji sięgają końca XIX wieku i
są związane z postępem naukowo-technicznym.
POJĘCIE I PRZEJAWY GLOBALIZACJI
GOSPODARKI
Globalizacja gospodarki światowej polega na
wzroście międzynarodowej wymiany
gospodarczej i umiędzynarodowieniu produkcji,
ale też prowadzi do wzrostu współzależności
między państwami. Globalizacja gospodarki
powszechnie utożsamiana jest z działalnością
międzynarodowych instytucji finansowych, jak
Bank Światowy oraz blisko z nim
współpracujący Międzynarodowy Fundusz
Walutowy. Instytucje te udzielają pomocy
finansowej państwom.
Proces globalizacji oznacza aktywizację rynków
kapitałowych i pieniężnych. W połowie lat ‘80
dziennych obrót na rynkach walutowych wynosił
około 200 milionów $, a w 1996 roku osiągnął
już kwotę 1,2 miliarda $. Liberalizację
międzynarodowego obrotu kapitałowego
gwarantuję również umowy dwustronne, między
innymi dotyczące unikania podwójnego
opodatkowania. Do 2003 roku Polska
podpisała około osiemdziesięciu umów tego
typu.
GLOBALIZACJA A POLITYKA
Proces globalizacji dotyczy nie tylko kwestii
ekonomicznych. W ostatnich latach można o
nim mówić również w odniesieniu do szeroko
rozumianego porządku międzynarodowego.
Globalizacja wiąże się bowiem z
podejmowaniem ważnych dla społeczności
międzynarodowej decyzji, na przykład w
sprawie bezpieczeństwa międzynarodowego,
przez nieliczne ponadnarodowe instytucje,
takie jak ONZ, WTO i organizacje regionalne.
RUCH ANTYGLOBALISTYCZNY
Globalizacja ma na świecie liczną i bardo grupę
przeciwników. Niemal wszystkim spotkaniom
instytucji i organizacji powszechnie
utożsamianych z tym procesem towarzyszą
gwałtowne protesty. Do największych akcji
sprzeciwu wobec działalności
międzynarodowych instytucji doszło m.in. W
Seattle w 1999 roku oraz w Pradze w 2000
roku.
ZAGROŻENIA WYNIKAJĄCE Z
GLOBALIZACJI



Przeciwnicy globalizacji gospodarki światowej
wskazują na szereg zagrożeń. Ich zdaniem postęp
naukowo techniczny pogłębia i tak duże
dysproporcje rozwojowe między Północą i
Południem. Efektem jest marginalizacja pewnych
regionów, na przykład krajów afrykańskich oraz:
Otwarcie gospodarek naraża je na niestabilność
Ułatwienia w przepływie kapitału
Macdonalizacja i coca-kolonizacja społeczeństwa
PROBLEMY EKONOMICZNE
WSPÓŁCZESNEGO ŚWIATA





Dysproporcje w rozwoju ekonomicznym
Problemy demograficzne
Problemy nędzy
Zacofanie cywilizacyjne i analfabetyczne
Ruchy migracyjne
PODSUMOWANIE
Przejawami globalizacji są: działalność
międzynarodowych organizacji(Bank
Światowy, MFW, WTO, OECD), aktywizacja
rynków kapitałowych i rozwój
ponadnarodowych korporacji, możliwy
dzięki megafuzjom i przejęciom
mniejszych firm przez większe.
Globalizacja dotyczy nie tylko działań
gospodarczych, ale ma również aspekt
polityczny i kulturowy.
Do największych problemów współczesnego
świata należą dysproporcje w rozwoju
ekonomicznym oraz związane z nimi problemy
demograficzne, ubóstwo, głód i niedożywienie,
brak wody, zacofanie cywilizacyjne i
analfabetyzm, ruchy migracyjne, choroby
cywilizacyjne i patologie społeczne.