Transcript Globalizacja

Globalizacja gospodarki światowej
1
Literatura
1. Budnikowski A., Ochrona środowiska jako problem globalny, PWE,
Warszawa 1998
2. Haliżak E., Kuźnar R., Symonides J., Globalizacja a stosunki
międzynarodowe, Warszawa 2004
3. Michałków I., Gospodarcze i społeczne skutki globalizacji, Zeszyty
Naukowe WSE 2000, nr 4.
4. Sikorska T., Ekonomiczne aspekty globalizacji, Warszawa 2002
5. Szymański W., Globalizacja. Wyzwania i zagrożenia, Difin, W-wa 2002
6. Globalizacja od A do Z, NBP 2004
7. Strategor, Zarządzanie firmą, PWE 2001
8. Zorska A.: Ku globalizacji? ... PWN 1998
9. Gierszewska G. Wawrzyniak B.: Globalizacja. Wyzwania dla
zarządzania strategicznego, Poltext 2001
2
Problemy poruszone na zajęciach
Definicje globalizacji
Ewolucja
Cechy globalizacji
Siły motoryczne globalizacji
Sutki globalizacji
Zagrożenie dla globalizacji
Dyferencjacja narodów
Tendencje rozwojowe globalizacji
3
Cel zajęć
„Nie jest lepsze
własne, rodzime zło
od obcego dobra”
4
Definicja globalizacji
Pojęcie globalizacji odnosi się do
obszarów działalności: gospodarczej,
politycznej, społecznej, kulturowej,
naukowej.
To przenikanie de facto wszelkich dziedzin działalności
ludzkiej na świecie powoduje trudność w
zdefiniowaniu jej.
Globalizacja ma charakter wielostronny i
wielopłaszczyznowy.
5
Globalizacja kojarzy się:
1. Standaryzacją produkcji
2. Upodobnieniem zachowań konsumentów
3. Umiędzynarodowieniem działalności
gospodarczej
4. Scalaniem gospodarek narodowych,
prowadzące do powstania jednolitej
gospodarki światowej
6
Definicja globalizacji
Globalizacja – proces tworzenia
światowej sieci gospodarczej, składającej
się z układów sektorowych (branżowych)
7
Definicja globalizacji
Globalizacja jest funkcją
postępu technicznego
8
Pierwszy etap globalizacji działalności
gospodarek wg A. Zorskiej
Lata 1870-1914
bowiem przełom XIX i XX można uznać
za ukształtowanie się kapitału
finansowego, który wpłynął na rozwój
monopolistycznego charakteru wielkich
przedsiębiorstw.
9
Globalizacja wg A. Zorskiej
„Globalizacja stanowi wyższy, bardziej
zaawansowany i złożony etap procesu
umiędzynaradawiania działalności gospodarczej.
Proces ten rozumiany ogólnie, jako rozszerzenie
działalności krajowych przedsiębiorstw za granicą,
został zapoczątkowany na większą skalę w XIV
wieku wraz z rozwojem zamorskiej działalności
przez kompanie handlowe.” s. 14
10
Pierwszy etap globalizacji wg grupy
lizbońskiej
Globalizacja - proces gospodarczopolityczno-społeczny, którego początki
przypadają na ostatnie dwie dekady XXw.
bowiem
1. Rozwój technologii informacyjnokomunikacyjnych (komputerów osobistych i
internetu)
2. Rozpad realnego socjalizmu, a zwłaszcza upadek
Związku Sowieckiego
11
Wg M. Friedmana
„Obie rewolucje doprowadziły do sytuacji,
w której producent może wytwarzać swój
produkt gdziekolwiek na świecie,
sprzedawać go tam, gdzie mu się podoba,
wykorzystywać w procesie produkcyjnym
zasoby któregokolwiek państwa i mieć
swoją siedzibę gdziekolwiek na świecie. Nie
ma zatem sensu mówić, że dany produkt jest
krajowy.”
12
Wg T.L. Friedmana
Świat narodził się w 1989 r.
po upadku muru berlińskiego
13
Podsumowanie
Globalizacja związana jest z:
1. wielkimi odkryciami geograficznymi w XV i XVI w.
2. .....
3. pierwszą rewolucją przemysłową
4. rewolucją techniczną (internet)
5. polityką (upadek systemu komunistycznego)
6. ekonomią (prywatyzacja, deregulacja)
14
Podsumowanie
Ewolucja globalizacji
1. Rozwój handlu
2. Przepływ informacji i technologii
3. Liberalizacja sektora bankowego i
przepływów kapitałowych
4. Mobilność ludzi
15
Podsumowanie
Nurty globalizacji
1. Globalizacja stanowi nową, wyższą i
bardziej złożoną formę rozwoju
międzynarodowych stosunków
ekonomicznych.
2. Globalizacja nowa faza ich rozwoju,
kształtująca się pod wpływem szczególnych
okoliczności i procesów, które poprzednio nie
mogły występować
16
Cechy globalizacji
wielostronność
wielopłaszczyznowość
złożoność
wielowątkowość
międzynarodowa współzależność
17
Cechy współczesnej globalizacji:
1. Rosnąca mobilność kapitału i dóbr (nawet usług) - formowanie się
światowej sieci obrotu dobrami i usługami.
2. Rozwój międzynarodowych obrotów kapitałowych. Skala postępu
technicznego.
3. Rozprzestrzenienie się innowacji.
4. Tworzenie światowego systemu informacyjnego (internetu).
5. Rozwój sieci światowego systemu transportowego. Spadają koszty
transakcyjne (koszty transportu i łączności) gospodarczej
współpracy z zagranicą. Zmniejsza się znaczenie czasu i przestrzeni
(just in time).
6. Liberalizacja wielu sfer działalności (otwieranie się na handel z
zagranicą, napływ zagranicznych inwestycji bezpośrednich).
7. Postęp prywatyzacji i deregulacji sektorów gospodarki, które
stanowiły własność państwa i były zmonopolizowane.
18
Problemy związane z globalizacją
1. Przestaje obowiązywać zasada o zbędności
reguł działania rynku światowego
2. Potrzeba ochrony konkurencji i konsumentów
3. Większy dochód rodzi problemy podziału
nadwyżki miedzy kraje oraz poszczególnych
członków społeczeństwa
4. Dewastacja środowiska naturalnego
19
Kryzysy powodują:
-nasilenie tendencji protekcjonistycznych
-nacjonalizm
-wrogość w stosunkach międzyludzkich
-ruch połączeniowy (m&a)
-monopolizację
20
Zagrożenia globalizacji
Terroryzm międzynarodowy
-fundamentalizm religijny
-separatyzm etniczny
Podział świata
1. Cywilizacja bogatych (w większości białych ludzi)
2. Cywilizacja nędzy i zacofania
21
Przeciwnicy globalizacji:
działacze związków zawodowych; obrońcy
praw konsumenta; organizacje ekologiczne;
obrońcy praw człowieka i zwierząt;
przedstawiciele rolników z krajów biednych i
bogatych, działacze na rzecz wyzwolenia
różnych krajów i regionów; anarchistów;
awanturników i chuliganów
22
Integracja - dyferencjacja
Integracja ekonomiczna – dążenie do łączenia i
scalania się odrębnych organizmów gospodarczych
Dyferencjacja – różnicowanie się co znajduje
swoje odzwierciedlenie w: sferze poziomu rozwoju;
dochodach różnych grup krajów.
23
Dyferencjacja narodów
1990 r.
zróżnicowanie
bogactwa
4500%
1870 r.
900%
W poł. XVIII w. (przed
rewolucja przemysłową
30%
okres
24
Dyferencjacja narodów
Na przełomie XX i XXI stulecia
15% ludności świata zamieszkuje kraje wysoko
rozwinięte i wytwarza prawie 80% światowego
produktu/dochodu narodowego
Pozostałe 85% ludności świata wytwarza
zaledwie 21% światowego produktu/dochodu
narodowego
25
Dyferencjacja narodów
Na 130 krajów świata (o ludności powyżej 1
miliona osób) mniej niż 30 zaliczanych jest
do zamożnych (tj. takich, których dochód brutto na
mieszkańca przekracza 10 tyś. $)
26
Dyferencjacja narodów
Stany Zjednoczone, Japonia, Niemcy
(kraje triady) obejmują 8.1% ludności
świata, wytwarzają 51,5% światowego
DNB.
Stany Zjednoczone (same) wytwarzają 31%
27
Podsumowanie
Zróżnicowanie narodów
- różnice
w poziomie rozwoju między krajami
-rozwarstwienie w dochodach
-różnice w poziomie życia i jakości życia
-przepaść techniczna i cywilizacyjna
-liczba ludności w krajach rozwijających się
rośnie szybciej niż w krajach rozwiniętych
28
Siły motoryczne globalizacji
-korporacje transnarodowe
-rządy (państwa) krajów wysoko
rozwiniętych
„Kraje wysoko rozwinięte są silne siłą swoich korporacji, a
korporacje czerpią siłę z potęgi krajów, z których pochodzą.” E.
Markowska
-triada (z trzech stref świata:Ameryka Północna, Europa
Zachodnia, Azja Wschodnia)
29
Korporacje transnarodowe
Korporacje transnarodowe zaczęły powstawać na
początku drugiej połowy XIX stulecia
Cel:
-dokonanie wielkich inwestycji
-podejmowanie produkcji na wielką skalę
-ekspansja w krajach kolonialnych i zależnych
30
Korporacje transnarodowe
Obecnie:
prowadzą działalność gospodarczą
wpływają na rozwój nauki i techniki
kształtują postęp techniczny
prowadzą działalność eksportową i importową
tworzą alianse strategiczne
twardo konkurują ze sobą
31
Rządy (państwa) krajów wysoko
rozwiniętych
Poprzez politykę gospodarczą i zagraniczną:
-tworzą uwarunkowania sprzyjające
korporacjom
-prowadzą negocjacje na szczeblu rządowym
-wpływają na pozycję korporacji i kierunki
działania (preferencje podatkowe, zamówienia
rządowe)
32
Podsumowanie
Rynek światowy
Konsekwencje przekształceń rynku światowego
1. zbiór rynków
narodowych
2. globalny rynek
poszczególnych
produktów
5. nieskuteczna polityka państwa
w zakresie ochrony konsumenta
na rynku narodowym
3. kraje i władze
tracą na znaczeniu
4. zyskują firmy
międzynarodowe
33
Podsumowanie
Polityka międzynarodowa
Strategie korporacji transnarodowych
powinny uwzględnić
współuczestniczenie w wyrównaniu
poziomu rozwoju w skali globalnej
34
Podsumowanie
Kategorie ekonomiczne i etyczne
Rozumowanie
w kategoriach
ekonomicznych
Rozumowanie
w kategoriach
etycznych
35
Wskaźniki globalizacji
Wskaźnik mierzy stopień integracji danego kraju ze
światem w sferze gospodarki, polityki, technologii,
życia społecznego.
Wskaźnik globalizacji w 2003 r. wg miejsca:
1. Irlandia
2. Szwajcaria
3. Szwecja
4. Singapur
5. Holandia
11. USA; 15. Czechy; 17 . Niemcy
36
Czynniki przyspieszające globalizację
-wzrost bezpośrednich inwestycji zagranicznych (w
1990r. wynosiły 201 mld $ w 2000r. 1270 mld $ ) przy szybszym
wzroście w krajach najbogatszych niż w krajach
rozwijających się
-wprowadzenie nowoczesnych metod zarządzania
-automatyzacja operacji finansowo-bankowych
-m&a
-inernet
-telefony komórkowe
37
Tendencje
Globalizacja będzie się rozszerzać na coraz większe obszary
świata
Korzyści będą zawłaszczane przez przedsiębiorstwa z krajów
bogatych
Jest to uzasadnione bowiem kraje bogatsze w większym
stopniu uczestniczą w tworzeniu światowego DNB więc
partycypują bardziej w jego podziale.
W imię korzyści z globalizacji kraje bogate powinny
zwiększyć pomoc dla krajów biednych
38
Proces selektywny
Globalizacja jest ciągle procesem
selektywnym
bowiem korzystają z niej kraje bogate i średnio
zamożne, zaś kraje ubogie nie są w obszarze
zainteresowania zagranicznych inwestorów
39
Dziękuję
Państwu
za uwagę
40