Transcript دكتر پژمان عقدك،تعيين علت مرگ و طبقه بندي آن

‫تعیین علت مرگ وطبقه بندی آن‬
‫نظام مراقبت مرگ کودکان ‪ 1‬تا ‪59‬ماهه‬
‫دکترپژمان عقدک‬
‫گروه سالمت خانواده و جمعیت مرکزبهداشت‬
‫استان‬
‫مرداد ‪1391‬‬
‫نسخه دهم طبقه بندی بین املللی بیماری ها )‪(ICD10‬‬
‫تعریف ‪:‬‬
‫حاوی تعداد محدودی کد های طبقه بندی است و دارای یک سلسله مراتب‬
‫است و می توان نظام تقسیم بندی بیماری ها ‪ ،‬شناسایی گروه وسیع تا یک‬
‫بیماری اختصاص ی را شناسایی نمود‪.‬‬
‫تعریف)‪: ( Underlying cause of death‬‬
‫• ازدیدگاه آمار حیاتی در صورتی که دو یا بیش تر ‪ ،‬وضعیت وجود در بروز مرگ‬
‫سهیم بوده اند و باید درگواهی فوت ثبت شوند‪ ،‬باید یک علت مرگ را انتخاب‬
‫نمود و طبقه بندی کرد‪.‬که به آن علت اولیه یا ‪underlying cause of‬‬
‫‪ death‬می گویند‪.‬‬
‫تعریف سازمان جهانی بهداشت برای علت اولیه‬
‫• اولین بیماری ویا آسیبی که درسلسله وقایع منجربه مرگ دخیل بوده است‪.‬‬
‫• شرایطی از حوادث یا خشونت که باعث آسیب هاي منجربه مرگ شده اند‪.‬‬
‫• علت اولیه ) ‪( UC‬شرایط و یا واقعه ای است که بدون وجودآن برای بیمار مرگ اتفاق نمی‬
‫افتد ‪.‬‬
‫مثال ‪:‬بیمار فوت شده سرطانی که آخرین علت مرگ وی نارسایی قلبی ناش ی از متاستاز بوده‬
‫است) محل اصلی سرطان وی روده بزرگ تسلسل وقایع اتفاق افتاده عبارت بوده است از‪:‬‬
‫سرطان بدخیم که نتیجه آن متاستاز بوده وسپس منتج به نارسایی قلبی شده است‪.‬بنابراین سرطان‬
‫کولون وضعیتی است که باید به عنوان علت اولیه )‪(UC‬طبقه بندی شود‪.‬‬
‫فرم بین املللی گواهی پزشکی‬
‫علت مرگ‬
‫الف) آخرین علت مرگ یاعلل‬
‫آخرین بیماری یا وضعیتی که فوری‪.............‬‬
‫بالفاصله پیش از مرگ وجود ب(علت ماقبل آخر یا علت‬
‫داشت*‬
‫واسط‪…….‬‬
‫ج( علت اولیه یا اصلی………‬
‫سایر بیماریهایی که به مرگ‬
‫کمک کرده اند ولی وجود آنها ‪...................‬‬
‫‪..................................‬‬
‫به تنهایی موجب مرگ نمی‬
‫‪..........‬‬
‫باشد‪.‬‬
‫زمان تقریبی شروع تا مرگ‬
‫گروههای اصلی مرگ کودکان ‪ 1-59‬ماهه‬
‫ردیف‬
‫گروه اصلی مرگ و میر کودکان ‪ 1-59‬ماهه‬
‫ردی‬
‫ف‬
‫گروه اصلی مرگ و میر کودکان ‪ 1-59‬ماهه‬
‫‪1‬‬
‫حوادث و سوانح ( علل خارجی مرگ و میر)‬
‫‪8‬‬
‫بیماری های سیستم گوارش ی‬
‫‪2‬‬
‫ناهنجاری های مادرزادی و کروموزومی‬
‫‪9‬‬
‫بیماریهای سیستم خونسازو دستگاه ایمنی‬
‫‪3‬‬
‫بیماری های سیستم تنفس ی‬
‫‪ 10‬سرطانها‬
‫‪4‬‬
‫بیماری های سیستم قلبی عروقی‬
‫‪ 11‬حاالت معین با منشا حول تولد‬
‫‪5‬‬
‫بیماری های عفونی و انگلی‬
‫‪ 12‬بیماری های سیستم ادراری تناسل‬
‫‪6‬‬
‫بیماری های سیستم عصبی‬
‫‪ 13‬اختالالت روانی و رفتاری‬
‫‪7‬‬
‫بیماری های غدد ‪ ،‬تغذیه و متابولیک‬
‫‪ 14‬سایر‬
‫نکته‬
‫هر یک از گروه های اصلی مرگ و میر دارای زیر گروه و هر زیر گروه نیز دارای چند‬
‫زیرگروه زیرگروه می باشد‬
‫مثال حوادث و سوانح دارای ‪ 17‬زیر گروه شامل ‪ :‬حوادث حمل و نقل ‪،‬‬
‫مسمومیت ‪ ،‬سقوط ‪ ،‬غرق شدن ‪ ،‬سایر حوادث انسداد تنفس ی و ‪ ...‬بوده و‬
‫حوادث حمل و نقل شامل ‪ 3‬زیر گروه زیرگروه شامل ‪ :‬تصادف وسیله نقلیه با‬
‫عابر ‪ ،‬تصادف با وسیله نقلیه سنگین و تصادف دوچرخه و موتور با وسیله‬
‫نقلیه است ‪.‬‬
‫قانون کلی ‪ICD:‬‬
‫هنگامی که بیش از یک وضعیت درگواهی فوت مورد نظر وارد شده است‪،‬وضعیتی که سر‬
‫منشا همه علت های ثبت شده باشد باید به عنوان علت اولیه فوت انتخاب شود‬
‫مثال‪ :‬الف( آبسه ریوی‬
‫ب (پنومونی‬
‫در این مورد پنومونی به عنوان علت اولیه مرگ که منجر به آبسه ریه شده است انتخاب‬
‫میشود‬
‫درحدود ‪25‬درصد ازموارد نمی توان ازقانون کلی برای انتخاب علت اولیه استفاده‬
‫نمود‪.‬لذا دراین گونه موارد الزم است ازسایرقوانین موجود (قوانین اول‪،‬دوم وسوم‬
‫(استفاده شود‪.‬‬
‫قانون اول‬
‫درصورتی که سلسله علل برای مرگ وجود دارد علت اولیه این سلسله ازعلت به‬
‫عنوان علت اولیه انتخاب می شود‪.‬‬
‫مثال ‪:‬الف) شوک کاردیوژنیک ب) سکته قلبی ج) آنفوالنزا‬
‫در این مورد سکته قلبی به عنوان علت اولیه انتخاب می شود شوک کاردیوژنیک‬
‫به علت سکته قلبی ایجاد شده ولی آنفوالنزا نمی تواند علت بیماری سکته‬
‫قلبی باشد‪.‬‬
‫قانون دوم‬
‫در صورتی که هیچگونه سلسله ای ازعلل که به اولین وضعیت ثبت شده‬
‫درگواهی فوت منتج شود وجود ندارد ‪ ،‬همان اولین وضعیت ثبت شده به‬
‫عنوان علت اولیه انتخاب می شود‪.‬‬
‫قانون سوم‬
‫وضعیت ثبت شده با توجه به قانون کلی یا قانون اول و دوم ‪ ،‬پیامد مستقیم از‬
‫وضعیت دیگری را نشان می دهد در این شرایط این وضعیت جدید ‪ ،‬به عنوان‬
‫علت اولیه انتخاب می شود‪.‬‬
‫مثال‪ :‬الف)برونکوپنومونی ب)کم خونی ثانویه ج)لوسمی لنفاتیک مزمن‬
‫دراین مورد لوسمی لنفاتیک مزمن به عنوان علت اولیه انتخاب می شود ‪.‬‬
‫برونکوپنومونی انتخاب شده به وسیله قانون کلی و کم خونی ثانویه هردو‬
‫ازپیامدهای لوسمی لنفاتیک مزمن می توانندباشند ‪.‬‬
‫قواعدی برای تغییر طبقه بندی ها‬
‫شش قاعده برای تغیر طبقه بندی وجود دارد‪:‬‬
‫قاعده ‪ : A‬حالت های بد تعریف شده‬
‫قاعده ‪ : B‬شرایط خفیف و غیر کشنده‬
‫قاعده ‪ (Linkage Rule : C‬ترکیبی )‬
‫قاعده ‪Specificity : D‬‬
‫قاعده ‪ : E‬مرحله اولیه و نهایی بیماری‬
‫قواعدی برای تغییر طبقه بندی ها‬
‫قاعده ‪ : A‬حالت های بد تعریف شده‬
‫در گواهی فوت علت انتخاب شده ‪،‬حالت های بدتعریف شده مانند‪:‬ایست قلبی ‪،‬‬
‫آمبولی ریه ‪ ،‬نارسایی تنفس ی ‪ ،‬فشارخون و ‪ ...‬می باشد دراین حاالت ‪ ،‬علت اولیه‬
‫را مجدد انتخاب کنید‪.‬‬
‫مثال‪ :‬الف) ایست قلبی ب)آرتریت روماتوئید‬
‫دراین مورد آرتریت روماتوئید به عنوان علت اولیه انتخاب می شود‪.‬‬
‫قاعده ‪ : B‬شرایط خفیف و غیرکشنده‬
‫علت انتخاب شده مرگ یک وضعیت خفیف و وضعیت شدید درگواهی فوت گزارش شده که‬
‫وضعیت شدید ‪ ،‬علت اصلی است ‪.‬‬
‫مثال‪:‬الف) پوسیدگی دندان ب) دیابت‬
‫دراین مثال دیابت به عنوان علت اولیه انتخاب می شود‪.‬‬
‫درصورتی که مرگ ناش ی ازعوارض نامطلوب درمان یک وضعیت خفیف باشد آن عارضه را به‬
‫عنوان علت اولیه انتخاب می کنیم‬
‫مثال ‪ :‬الف) خونریزی درحین عمل جراحی ب) عمل برداشتن لوزه ج) بزرگ بودن لوزه‬
‫دراین مثال خونریزی درحین عمل جراحی به عنوان علت اولیه انتخاب می شود‪.‬‬
‫قاعده ‪Linkage Rule : C‬‬
‫علت انتخاب شده به یک یا بیش ازیک وضعیت دیگر درگواهی فوت مرتبط باشد‬
‫‪ ،‬از طبقه بندی ترکیبی استفاده می شود‪( .‬ترکیب درصورتی انجام پذیراست‬
‫که رابطه علت و معلول بیان شده باشد یا بتوان آنرا استنباط کرد(‬
‫مثال ‪ :‬الف) انسداد روده ب) فتق ران‬
‫دراین مثال فتق ران باانسداد به عنوان علت اولیه انتخاب می شود‪.‬‬
‫قاعده ‪Specificity : D‬‬
‫علت انتخاب شده یک وضعیتی را بطورکلی توصیف می کند و درگواهی فوت‬
‫اطالعات دقیق تری درباره محل یا وضعیت کلی مورد نظربیان شده است ‪،‬‬
‫اصطالحاتی که اطالعات بیشتری را بیان می کند ترجیح داده می شود‪.‬‬
‫مثال‪ :‬الف) مننژیت ب) سل‬
‫دراین مثال مننژیت سلی به عنوان علت اولیه انتخاب می شود‪.‬‬
‫قاعده ‪ : E‬مرحله اولیه و نهایی بیماری‬
‫علت انتخاب شده مرحله اولیه یک بیماری است ولی درگواهی فوت مرحله‬
‫نهایی همان بیماری نیزگزارش شده است مرحله پیشرفته بیماری را به‬
‫عنوان علت اولیه انتخاب کنید‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬الف) سفلیس اولیه ب) سفلیس ثالثیه‬
‫دراین مثال سفلیس ثالثیه به عنوان علت اولیه انتخاب می شود‪.‬‬
‫قاعده ‪ : F‬پیامد‬
‫علت انتخاب شده نوع اولیه یک وضعیت باشد‪ ،‬سیستم یک طبقه بندی مجزا‬
‫«پیامد از» ارایه می دهد وشواهدی مبنی بر وقوع مرگ به علت اثرات باقی‬
‫مانده آن وضعیت اولیه تامراحل فعال آن را نشان می دهد ‪ ،‬طبقه بندی‬
‫مناسب از طبقه «پیامد از» انتخاب می شود‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬الف) فیبروزریوی ب) سل ریوی قدیمی‬
‫دوره زمانی‬
‫بیان زمان هریک ازعلل دریک تسلسل پشت سرهم علل ‪:‬وقتی که می خواهید‬
‫بدانید یک وضعیت ‪ ،‬علت دیگرمرگ بوده است ‪ ،‬دوره زمانی مهم است ‪.‬‬
‫مثال‪ :‬چه زمانی می توان ناهنجاری ‪ ،‬نقص عضو یا اختالالت کروموزمی را به‬
‫عنوان مادرزادی به حساب آورد؟‬
‫وقتی واضح باشد که آن وضعیت از زمان تولد وجود داشته است ‪.‬‬
‫مواظب من باشید‬