Transcript geleneksel-spor-dallari---1.

GELENEKSEL SPOR DALLARI
Geleneksel Spor Dalları Federasyonu
KISA TARİHÇE
Geleneksel Spor Dalları Federasyonu Başkanlığı, ata
sporlarımızın yaygınlaşması ve gelişmesi için 1996 yılında
kurulmuştur.
İlk Başkanlık Görevini Recep KILIÇ üstlendikten sonra
sırasıyla Alper YAZOĞLU, Nihat GEZDER ve Fatih
İSTANBULLUOĞLU başkanlık görevini yapmışlardır.
Federasyon Ata sporlarının yayılması ve gelişmesi için
çalışmalar sürdürmektedir.
Şuan ki Başkanlık görevini Atatürk Üniversitesi Edebiyat
Fakültesi Tarih Bölümü İlk Çağ Tarihi Anabilim Dalı Başkanı
Prof. Dr. Alparslan CEYLAN yürütmektedir.
FEDERE BRANŞLAR
•
•
•
•
•
•
•
•
ATLI CİRİT
RAHVAN BİNİCİLİK
ATLI OKÇULUK
KIZAK / ATLI KIZAK
ABA GÜREŞİ
KUŞAK GÜREŞİ
ŞALVAR GÜREŞİ
MATRAK
ATLI CİRİT
http://www.youtube.com/watch?v=DGAVUon4F0E
ATLI CİRİT
Tanımı
Cirit, at üzerinde süngü ve mızrağın
düşmana daha iyi savrulması amacıyla
ortaya çıkmış bir oyundur. Bu durumda
cirit savaş gücünü geliştirmek için bir
eğitim malzemesi olarak ortaya çıktığı, bu
eğitim malzemesiyle at üzerinde
alıştırmalar yapılmak suretiyle de kurallı
bir oyun şeklini aldığı söylenebilir.
Tarihçesi
• Cirit; Türklerin yüzyıllardan beri oynadıkları bir Ata sporudur.
Türkler bu Atlı oyunu Orta Asya dan günümüze taşımışlardır.
• Alparslan'la beraber Anadolu'ya girmiş olan cirit daha sonra
Avrupa'ya ve Arabistan ülkelerine sıçramıştır. 17. yüzyılda
Fransa'da, Almanya'da ve diğer ülkelerde de Cirit Oyunu
yayılmıştır.
• 16. yüzyılda Osmanlı Türkleri tarafından bir savaş oyunu
olarak kabul edilmiştir. 19. yüzyılda Osmanlı’nın en büyük gösteri
sporu ve oyunu olmuştur.
• Cirit aynı zamanda tehlikeli bir oyun olması sebebi ile 1826
yılında II. Mahmut tarafından yasaklanmıştır. Daha sonraları
tekrar popüler bir gösteri sporu ve oyun olarak yaygınlaştığı
görülmektedir.
KURALLAR VE TANIMLAR
• Cirit: Atlı cirit oyununda 100 cm. uzunluğunda baş
tarafı 2,5 cm. çapında oval arkaya doğru 1,5 cm.
çapında inen ahşaptan yapılmış ve 2,5 cm çaplı
tarafı (2-5 cm) lastik kaplamalı, belirlenmiş
tekniklerle sporcuya atılan sporcu aracıdır.
• Oyun Alanı: Atlı Cirit müsabakasının yapıldığı
40±5 m en ve 140±10 m boy ölçülerine göre düz
çizgilerle sınırlandırılmış, zeminin drenajı iyi
düzenlenmiş, taşsız, kabartılmış yumuşak toprak
veya 5-6 cm kalınlığında kumlanmış alandır.
• Oyun Çizgileri: Oyun alanın çevresi, orta saha,
atış sahası, yasak alanı ve alay durağını
sınırlamakta kullanılan 15 cm eninde belirgin
çizgilerdir.
• Orta Saha Çizgisi: Oyun alanını iki eşit parçaya
bölen çizgidir.
• Atış Sahası: Hamle yapan sporcunun alay
atışlarında cirit atması için orta saha çizgisinden
50±1 m uzaklıktan kesik çizgilerle başlayan
7±0,5m derinliğindeki sınırlandırılmış alandır.
• Ortak alanı: Orta saha çizgisinin her iki tarafındaki atış
sahası başlangıcı (iki kesik çizgi) arasında kalan 100 ±10
m (Şekil 1‘de, Ek 1) alandır.
• Alay Durağı: Atış sahasının arka çizgisinden oyun alanı
bitimine kadar devam eden 13±0,5 m. derinliğinde
hamle sırasının kendisine gelmesini bekleyen atların
sporcuların üzerinde hazır halde bekledikleri alandır.
• i) Kesme ve Yakalama: Düz hatta kovalayan atın başının
en az kaçan atın kuyruk sokumu (kuyruk sokumu:
kuyruğun baş aldığı yer) hizasına gelmesi ve yatay hatta
ise kovalayan at ile kaçan atın en az bir at boyu
mesafede olmasıdır.
• Hamle: Bir ciritçinin oyun kurallarına göre
hücum hakkını kullanmasıdır.
• Hamle Süresi: Hamle yapan sporcunun
alayından çıkışı ile ciridini hedefe attığı ana
kadar geçen 35 saniye ile sınırlandırılmış
süredir.
• Çizgi İhlali: Sporcunun atının en az bir ayağının
tamamının oyun alanını sınırlayan çizgilerin
dışına çıkmasıdır.
• Erken Çıkış: Hamle yapan sporcunun elindeki
ciridi rakip sporcuya atmadan önce, rakip
sporcu ve/veya sporcuların atının veya
atlarının en az bir ayağının kendi alay çizgisini
(13 m) geçmeleridir.
• Çift Çıkış: Hamle yapan sporcuyu kesmek ve
yakalamak için iki veya daha fazla rakip
sporcunun atlarının tamamının kendi atış alanı
(kesik çizgileri 20 m) çizgisini geçmeleridir.
• Cirit Toplayıcısı: Cirit alanına düşen ciritleri
toplamak için kendi kulübü tarafından
görevlendirilmiş en fazla 3 yedek sporculardır.
• Eyer Boşaltma: Cirit tam üzerine geldiği anda,
rakipten gelen ciridin kendisine isabet
etmemesi için, atın yanına veya karnına
inerek, ciridin üzerinden geçmesini sağlayan
pozisyonu ifade eder.
KATEGORİLER
• Müsabakalar; yıldızlar, gençler, büyükler olmak
üzere üç kategoride yapılır.
– Yıldızlar Kategorisi; 15-16 yaş,
– Gençler Kategorisi; 17-18 yaş,
– Büyükler Kategorisi; 18 yaşından büyük sporcuları
kapsar.
• Gençler kategorisinde yıldızlar, Büyükler
kategorisinde gençler ve yıldızlar oynayabilir
TAKIM KADROLARI
• Atlı cirit müsabakaları için, her takım, yedi (7) asıl ve
dört (4) yedek sporcu ve atları ile kulübü tarafından
yazılı olarak görevlendirilmiş bir (1) idareciden oluşur.
• Seremoni de 7 (yedi) attan eksik çıkan takım hükmen
yenik sayılır.
• Oyuna en az yedi (7) at ve sporcu ile başlanır.
• Oyun esnasında oyuncu ve at sayısı her ne sebepten
olursa olsun (at bakımı dahil) beş (5)’ten aşağı düşerse,
o takım hükmen mağlup olur.
• Yedek oyunculardan en fazla üç (3) oyuncu cirit
toplayıcısı olarak görevlendirilir.
OYUN SÜRELERİ
• Atlı cirit müsabakaları; 40 dakikadan iki devre halinde,
toplam 80 dakika oynanır ve devre arası 10 dakikadır.
• Oyun esnasındaki duraklamalar (inkıtalar) o devre sonuna
ilave edilerek süre tamamlanır.
• Bir hücum süresi en fazla 35 saniyedir, 20’nci saniyede yazı
hakemi tarafından binici uyarılır. Bu süre içerisinde ciridini
kullanmayan sporcunun takımı 1 ceza puanı ile
cezalandırılarak, ikinci hamle süresi için 20 saniye verilir,
• Bu süre içerisinde de de cirit kullanmayan sporcu kendi
alayına döner ve takımına 2 (iki) ceza puan verilir. Birinci
hamle süresiyle (35 saniye) hamle hakkı kendi takımından
başka bir sporcuya verilir.
Puanlama ve Yasaklar
1. Seremoni sonrası kaptanlar eşliğinde orta hakem kura atışı
gerçekleştirir. Kurayı kazanan saha seçim hakkını sahip olur
kurayı kaybeden takım ise ilk at çıkarma hakkına sahip
olur. Hakemin başlama işareti ile ilk at çıkarma hakkına
sahip takımın bir oyuncusu karşı takımın atış sahasına
kadar gider. Hamle süresinde yarım veya tam çark halinde
ciridini atarak kaçar, hamle hakkını kullanan bu oyuncuya,
diğer takımdan bir atlı kovalayarak kurallardaki puanları
almaya gayret eder.
2. Gerekli durumlarda oyunun durdurulması; başhakemin
sesli ilanı orta saha hakemin bayraklı ikazı ile olur (Bayrak
iki elle saha ortasına yukarı ve kol hizasında sallanır).
İmkân dâhilinde telsiz kullanılır.
3.
4.
Kulüpler tarafından görevlendirilen yedek sporcular cirit toplayıcı
olarak , oyun esnasında oyun alanına girerek cirit toplarlar, oyun
alanına sporcu ve orta hakemin haricinde (başhakemden izinsiz)
hiç kimse giremez, cirit toplayıcısı olarak görevlendirilen sporcular
hiçbir şekilde aktif sporculara ve oyunun gidişatına müdahale
edemezler. Hakemler bu sporcuları ikaz ve ihraç yetkisine sahiptir.
İhraç edilen cirit toplayıcısı yerine takım kadrosunda olmayan bir
sporcu sahaya sokulamaz.
Takımlar oyun müddetince üç (3) yedek atını ve yedek sporcu yan
hakeme haber vermek kaydıyla değiştirebilirler. Değişiklik sonucu
oyundan çıkan at ve oyuncu bir daha oyuna giremezler. Ancak
oyundaki atların binicileri kendi aralarında orta hakeme bilgi
vermek kaydıyla en fazla iki at değişikliği yapılabilir. Sporcunun
bindiği toplam at sayısı iki (2)’den fazla olamaz ve sporcu indiği ata
tekrar binemez.
5. Alay çıkışları alay durağından yapılır, erken çıkış, yasak
saha ihlali çift çıkış gibi hatalı hareketler yasak saha ile
atış sahası çizgisi alanlarını kapsayan sahada yapılan
hatalı hareketlerdir.
6. Hamle hakkını kullanan ciritçi, atış sahasından
alaydaki rakiplerine zamanı içinde ciridini atar bu kabil
atışlarda (alay atışlarında) kabul edilir.
7. Atış alanından yapılan atışlarda atış yapan sporcunun
atının dört (4) ayağı da atış sahasına girmeden atış
yapamaz. Atış sahasına girmeden atış yapan
sporcunun hamle hakkını kullanmış sayılır ve oyun
devam eder, takımına bir ceza puanı verilir.
8. Atış alanından alaya yapılan atışlarda mesafe aranmaz.
9. Karşı alaya hamle yapan sporcu atış sahasında iken, ciridini
kullanmadan rakip alaydan 1 veya 1’den fazla sporcu,
hamle eden sporcuya, hücum edip atış sahasına
girdiklerinde, hücum eden sporcu mesafe aramaksızın
bunlardan birine ciridini atar. İsabet var ise artı 4 puan alır.
Ayrıca müdafaa alması gereken ve atış sahasına giren her
bir sporcu için yaptığı ihlalden dolayı takımına 1 ceza
puanı verilir.
10. Ata vuruş isabet kabul edilmez. Ciridi ata kasten vurma 1
ceza
11. Oyun esnasında hakem kararına riayet etmeyen ve kasıtlı
hareket eden sporcu ihtar veya ihraç ile cezalandırılır.
12.Bir ciritçi ortak alan içinde ciridini atar, isabet
ettiremez, cirit hedeften dikey ve yatay hatta bir
at boyundan uzağa düşerse veya ciridi kaçan
sporcuyu geçmez ise hamle hakkı aynı sporcuda
kalır (gayesiz cirit).
13.İsabet diz altı ve boyun yukarısı isabet sayılmaz.
14.Kafaya cirit atmak yasaktır. Ciridi kasten kafaya
atan sporcu ihraç edilir ve 4 ceza puanı verilir.
15.Hamle hakkı doğan sporcunun oyun alanına yan
çizgilerden giremez, girerse 1 ceza puan verilir.
16. Maçtan önce kulüpçe ismi verilen idareci veya
antrenör kesik çizgiler dışına çıkarsa takımı 4 ceza
puanla cezalandırılır.
17. Cirit atışına müsaade edilen yerlerden (ortak alandan
veya atış alanından) yapılan isabetli atışa 4 (dört)
18. Rakibini kes ve yakalayıp bağışlama 4 (dört)
19. Kesme ve yakalamada yan çizgi ihlal edilirse,
tanımlarda belirtilen yatay hat mesafesi ihlal edilen
yan çizgi kabul edilir, bu çizgi ile en az bir at boyu
uzaklıkta olmalıdır. Yan çizgi dışında isabete puan
verilmez.
21.Atılan ciridi oyun alanında alay durağı hariç
havada tutma 4 (dört), atılan ciridi tutmaya
teşebbüs esnasında sporcuya ciridin değmesi
veya çarpması kaydıyla isabetli atış puanı verilir,
22.Oyun esnasında ciridini yere düşüren sporcu, 1
(bir) ceza puan alır.
23.Yakın mesafede rakibine cirit atma 3 (üç) ceza ve
ihtar (sarı kart)
24.Atını rakip atlıya kasten çarptırma 4 (dört) ceza
ve ihraç (kırmızı kart)
25.Atı ile karşı alaya girmek 2 ceza
26.Alay çizgisi ve yan çizgi ihlallerinde ihlalden bir
önce aldığı pozitif puan silinir ve ihlal durumuna
göre ceza puanı da verilir. Alayına çizgi ihlali
yapmadan dönemsi halinde pozitif puan
kaydedilir, daha sonra yapacağı çizgi ihlalinden
dolayı bu puan silinmez.
27.Karşı alaya kasten dalıp cirit kullanması halinde 3
ceza, alaya girme durumunun ciddiyetine göre
ihtar (sarı kart) veya ihraç (kırmızı kart), aynı
sporcu tekrar alaya girer ve ciridini kullanır ise
kesin ihraç edilir.
28. Alay durağında cirit oyuncusu kendini savunma için
cirit ve kamçı ile çelme yapılabilir, kendini savunma
için tutma yoktur tutma isabet olarak kabul edilir.
Ortak alan ve atış sahasında yapılan çelmeler isabet
olarak kabul edilir.
29. Yan çizgi ihlali 3 ceza
30. Alaya atışlarda atış sahası dışından atış 3 ceza
31. Cirit atma (hamle) hakkını kullanmama 1 ceza
32. Attan düşme tehlikeli bir olay olduğu için oyun
durdurulur. Hamlesini kullanmış ise hamle hakkı karşı
tarafa geçer. Eğer hamlesini kullanmamış ise hamle
hakkı kendi takımında kalır
33.Attan düşme kesme ve yakalama anında olursa
rakip sporcu 4 puanını alır.
34.Her ne sebepten olursa olsun hakemin izni
dışında attan inen veya kasıtlı olarak kendini
attan atan sporcuya ihtar tekrarında ihraç ve
takımı adına 4 ceza puanı verilir.
35.Alay durağının arka çizgisinin dışında hamle
hakkını bekleyen her bir sporcu için 1 ceza puan
36.Çift çıkışa 1 ceza
37.Erken çıkışa 1 ceza
38.Ortak alanda iki at boyu mesafeden daha yakın
mesafeden (yakın mesafeden yapılan atış) atış
yapan sporcu ihtar ve takımı 3 ceza puanla
cezalandırılır. İkinci kez yakın mesafeden cirit
kullanan aynı sporcu ihraç ve takımı 3 ceza
puanla cezalandırılır.
39.Her oyuncuda en fazla tek cirit sopası bulunur,
her fazla cirit sopası için 1 ceza puanı verilir.
40.Her ne sebepten olursa olsun ihraç edilen
sporcunun atı da ihraç edilmiş sayılır, yerine at
veya sporcu oyuna alınmaz.
41.Hamle yapan sporcu atış alanından
kullanacağı cirit alay durağı çizgisini geçip en
az bir at boyu mesafe gitmek zorundadır
(gayesiz cirit) gitmez ise takımı adına 1 ceza
puanı verilir ve hamle hakkı karşı takımına
geçer.
42.Eksi puan getiren hareket ile kendine avantaj
sağlayan sporcunun aldığı pozitif puan
verilmez.
RAHVAN BİNİCİLİK
http://www.youtube.com/watch?v=lKFZlkIsQ4o
ÜLKEMİZDE
MAHALLİ YARIŞLARDAN GÖRÜNTÜLER
RAHVAN BİNİCİLİK
AVRUPA’DAN BİR ENSTANTANE
AMERİKAN RAHVAN
MOĞOLİSTAN’DA RAHVAN YARIŞI
İZLANDA’DA RAHVAN
Tanımı
RAHVAN ; atın 'tek ayak' koşma stiline
verilen isimdir. Atın aynı taraftaki ayaklarının
birlikte hareket ettiği ve binicisini sarsmayan
bir koşu şeklidir. Atı rahvan yürütmekten
amaç; üzerindeki binici ve teçhizat yükünü en
uzun mesafeye, en kısa zamanda biniciyi
yormadan ve en az enerji harcayarak
yürütülmesini sağlamaktır.
Tarihçesi
Geçmişte ve günümüzde özellikle Türk kültür
çevrelerinde yetiştirildiği bilinen rahvan atlar Türk göç
hareketleriyle, Selçuklu ve Osmanlılarca da korunarak
Anadolu’ya getirilmiştir. Rahvan at yetiştirme ve
yarıştırma geleneği tüm zorluklara rağmen günümüze
kadar ulaşmıştır. Bunda, rahvan at yarışlarının
Anadolu’da yaygın olarak gerçekleştirilen mahalli
panayır eğlenceleri kapsamında sıklıkla yer almasının
payı büyük olmuştur. Bütün Türkiye'de yaygın olmasına
rağmen, tanıtımı fazla yapılamadığından fazla
tanınmayan Rahvan At Yarışlarına sadece yerli ırk atlar
katılabiliyor. Ege Bölgesine has bir yarış olarak tanınır.
Kategoriler
•
•
•
•
DESTE : 3 yaşlı taylar (1200m.)
AYAK : 4 yaşlı atlar (1400m)
KÜÇÜK ORTA : 5 yaş atlar (1800m)
BÜYÜK ORTA : 5 ve yukarı yaşlı atlar, 3 defa küçük
orta kazanmış atlar.(2000m)
• BAŞALTI : 5 ve yukarı yaş atlar,3 defa büyük orta
kazanmış atlar (2200m)
• BAŞ : 5 ve yukarı yaş atlar,3 defa başaltı kazanmış
atlar(2400m)
Müsabaka Alanı
Müsabaka alanı, müsabakanın yapılmasına
uygun döner veya düz pisttir, pistin
uzunluğu en az 800 m., en çok 2500 m.dir,
pistin genişliği en az 10 m.dir.
Müsabaka Kuralları
1. Ağzında 2 yaşlı tay dişi bir tanesi olan
tozkoparana,
2. Ağzında 3 yaşlı tay dişinin bir tanesi olan 3
yaşa,
3. Ağzında 4 yaşlı tay dişinin bir tanesi olan 4
yaşa koşar.
Sporcu Kıyafetleri ve At Teçhizatı
a)
•
•
•
•
Sporcu kıyafeti;
Gömlek: Hakim yaka, düğmeli değişik
Yelek: Kolsuz cepken özelliğe sahip çift yüzlü giyilebilen bir giysidir.
Pantolon: Dizlere kadar dar paçalı, düğmeli ve dizden yukarı doğru
genişleyen bir yapıda olur.
Çizmeler : Süvari çizmesi tipinde olup, cirit için uygun olanı tercih
edilir. Üzerine yırtıcı ve kesi-ci olmayan mahmuz takılabilir.
b) Atların kuşamı;
• Atın başlığı: Deriden yapılan atın başını çevre-leyerek saran ve atın
yönetimini kolaylaştıran, aynı zamanda gemin takıldığı bir kuşamdır.
• Dizgin: Atın gemiyle binicinin eli arasında irtibatı sağlayan ip ve
kayıştan yapılan bir bağ-dır.
• Binek teçhizatı: Eyer, atın bel kısmına
ATLI OKÇULUK
http://www.youtube.com/watch?v=9cFXdnua3SU
Sultad III. Murad (1546-1595) atlı okçuluk taliminde (Surname-i Hümayun, 16. yy sonu)
TARİHÇESİ
• Türklerde okçuluğun ve özellikle atlı okçuluğun önemi
tarih öncesi zamanlara kadar uzanır. Yaklaşık M.Ö.
5000'den itibaren Altay ve Tanrı Dağları ve çevresinde
ortaya çıkan, daha sonra da İç Asya’ya tamamen
egemen olan "Atlı Bozkır Kültüründe" atlara ve
okçuluğa büyük önem verilmektedir.Tarihteki Türk atlı
okçuları, dört nala giderken eyer üstünde dönüp arkaya
ok atarak hedefe tam isabet ettirme ustalıklarıyla
tanınmışlardır. Uluslararası literatürde "Part Atışı"
olarak isimlendirilen at üzerinde geriye doğru yapılan
ok atışının en başarılı ve en ünlü uygulayıcıları Türkler
olmuşlardır.
• Türk kahramanı Tarkanların tolgalarına şahin tüyü
takma hakkı yalnızca Part atışını başarılı bir
şekilde uygulayabilenlerine verilmiştir. Vur-kaç,
sahte geri çekilme ve düşmanın etrafını sarma
gibi taktikler Türk atlı okçularının kullandığı ve
birçok zaferde kilit rol oynayan taktiklerdir. Türk
destanlarından Oğuz Kağan Destanı'nda ok ve yay,
sembolik anlamlarla yer almaktadır. Türk
kültürünün geçmişinde okçuluk geniş bir alanda
öneme sahip olmuştur. Orta Asya'da geçim
kaynağı ve askerî tatbikat niteliği olan sürek avları,
Türk atlı okçuluğunun gelişmesini sağlamış;
Türkler bu becerilerini Orta Asya'dan Anadolu'ya
taşımışlardır.
• Savaşçılık, avcılık, sporculuk gibi alanların
dışında sosyal alanda da okçuluk önem teşkil
etmiştir. Örneğin askeri bayramlarda, dinsel
törenlerde çeşitli sportif okçuluk yarışmaları
toplumsal hayatta yer almıştır. Avrasya
coğrafyasında göçebe yaşayan Türklerin ok ve
yay yapımında kullanılan özel malzeme ve
teknikleri gizli bir şekilde usta-çırak yoluyla
nesilden nesile aktarması, teknolojik fark
sayesinde yerleşik halklara karşı Türklere
üstünlük sağlamış ve silah üreticisiyle ailesine
sosyal yaşamda seçkinlik kazandırmıştır.
• Türkler at üzerinde ileri, geri ve yanlara ok
atma konusunda uzmanlaşmışlardır. Anna
Komnena bu konu hakkında şöyle demiştir:
"Bir Türk kovalamaya geçmişse, düşmanını ok
atarak haklar. Kendisi kovalanıyorsa, okları
sayesinde üstün gelir. Fırlattığı ok uçarak ata
veya atlıya saplanır. Ok çok güçlü bir elle
gerilmişse, gövdeyi delip geçer. Türkler
gerçekten çok usta okçulardır.”
• Dr. Paul E. Klopsteg’in 1929 yılında yayımladığı
“Türk Okçuluğu ve Bileşik Yay” adlı kitabında
ve Ralph Payne-Gallwey’in “Orta Çağ ve Daha
Sonraki Zamanların Türk ve Diğer Doğu Okları”
adlı eserlerinde belirttikleri üzere Türklerin
binlerce yıl önce gerçekleştirdikleri uzaklık
rekorları uzun yıllar boyunca kırılamamıştır.
• Arkeolojik araştırmalardan, yazılı ve sözlü
kaynaklardan elde edilen veriler, okçuluk
geleneğinin nesilden nesile aktarılan
birikimlerini ve öğretilerini göstermiştir.
Özellikle dönemin komşu halklarının yazılı
kaynakları ve kültürel tarihin en erken
kayıtları, bu birikim ve öğretilerin folklor formu
içinde kullanıldığını göstermiştir. Bu verilere ek
olarak sembollerle bağlantılı resimlerin olduğu
bazı erken yazı sistemi formları da günümüze
kadar ulaşmıştır
KIZAK
https://www.youtube.com/watch?v=oyBIoUAfSOY
https://www.youtube.com/watch?v=MFYrRRTMQEg
https://www.youtube.com/watch?v=aZnkbue10dk
http://www.dailymotion.com/video/x1e4qnh_pal
andoken-in-zirvesinde-atli-kizak-yarislari_news
Küre Kızak Takımı - Kastamonu
Tanımı
Uluslar arası yarışma niteliği kazanmış tek kişilik
“luge” ve çift kişilik “bob” kızak yarışlarına
benzeyen geleneksel kızak yarışlarının yerel adı
“kayık” yarışlarıdır.
Yarışlarda önceden su dökülerek dondurulmuş
eğimli kızak yolundan vücudun herhangi bir
bölgesinden yardım almadan yukarıdan aşağıya
doğru özel ağaçtan yapılmış kızak/kayıkla en
uzağa gitmek amaçlanmaktadır.
Tarihçesi
• Çin kaynakları insanların kar üzerinde dizden aşağı özel aletler
takarak karda yürüdüğü/kaydığını belgelemektedir. Türk
boylarından“Basmiller’in” kalkana benzer iki
tarafı yukarıya kıvrık alt tarafına kayıp devrilmeyi engelleyen at
derisi yapıştırdıkları belirtilmektedir. Yaptıkları özel araç yardımı ile
dağdan aşağı av hayvanlarını kovaladıkları ayrıca düzlüklerde ise
ellerindeki bastonlar yardımı ile kayarak avlandıkları aynı kaynaklara
dayandırılır.
• Uluslar arası yarışma niteliği kazanmış tek kişilik “luge” ve çift kişilik
“bob” kızak yarışlarına benzeyen geleneksel kızak yarışlarının yerel
adı “kayık” yarışlarıdır. Yarışlarda önceden su dökülerek
dondurulmuş eğimli kızak yolundan vücudun herhangi bir
bölgesinden yardım almadan yukarıdan aşağıya doğru özel ağaçtan
yapılmış kızak/kayıkla en uzağa gitmek amaçlanmaktadır.
Yarışma Pisti
Yarışma pisti en fazla 70 derecelik iniş eğimi,
iniş eğiminden sonra 20 veya 30 derece daha az
çıkış eğimi olan bir alandır. Pistin boyu 250
metreden kısa olmamak şartı ile uzunluk sınırı
yoktur.
Belirtilen özellikteki alanda bulunan kar iki
ayak genişliğinde çarıklarla yada uygun malzeme ile
çiğnenerek sıkıştırılır, su dökülerek buz haline
getirilmesiyle pist hazırlanır, pistin düzgün olup
olmadığı hakemler tarafından kontrol edilir. Hata
varsa düzeltilir. Arazinin durumuna göre iniş ve çıkış
dereceleri orantılı olmak suretiyle, daha fazla inişli
ve çıkışlı pistlerde yapılabilir.
Kategoriler
• Kızak yarışları; bayanlar ve erkekler olmak
üzere iki kategoride yapılır. 14 yaşını tamamlamış
bayanlar ve erkekler yarışmaya katılma hakkına
sahiptirler. Bayanlar erkekler kategorisinde,
erkeklerde bayanlar kategorisinde yarışamazlar.
Yarışma Kızakları
• Yarışma kızakları; yabani erik ağacı veya buzda
kaymaya müsait sertlik ve ağırlıkta ağaçlardan imal
edilen ve geleneksel özellikleri bulunan bir araçtır.
• Kızak boyu 125 cm. den kısa 140 cm. den uzun,
genişliği üstten, dıştan dışa 20 cm’den geniş,
yüksekliği 10 cm’den fazla olamaz. Kızakların altına
ahşap dışı hiçbir madde çakılamaz, ilave edilemez
ancak, kaymayı hızlandıracak maddeler sürülebilir.
• Bir sporcunun iki adet kızağı bulunur. Kızağın bir
tanesi deneme ve antrenman için diğerini ise
yarışmada kullanır. Sporcular deneme ve yarışma
için ödünç kızak kullanabilecekleri gibi Federasyonca
tahsis edilecek kızakları da kullanabilirler.
Yarışma Kuralları
• a) Yarışmaya katılacak sporcuların; ismi, doğum tarihleri,
kulüp veya hangi ilden katıldığı hakemlerce tespit edilerek,
lisansları kontrol edilir.
• b) Tüm yarışmacılar doktor tarafından muayene edilir ve
uygun olmayanlar yarışmadan men edilir.
• c) Yarışmaya katılması kesinleşen sporcuların yarışma
sıraları, başhakem tarafından kura ile belirlenir.
• d) Sporcular kura sırasına göre başhakem tarafından
yarışmak üzere davet edilir. Bu esnada sporcunun bir
deneme kayışı hakkı vardır, isterse bu hakkı kullanır.
İstemezse kullanmayabilir.
• Kaymadan önce hangi türde kayacağını başhakeme sözlü
olarak bildirir.
• e) Bir sporcunun üç defa kayma hakkı vardır.
İsterse bu haklarının üçünü de kullanır. Birden
fazla kayma hakkını kullanan sporcunun en iyi
derecesi yarışma derecesi olarak kabul
edilir.
• En uzağa kayan sporcu birinci olmak suretiyle
dereceler belirlenir. Ancak, aynı mesafede derece
yapan sporculara bir yarış daha yaptırılır yine
eşitlik bozulmazsa kura ile sıralama belirlenir.
• f) İki defa kızaktan düşen sporcu diskalifiye olur ve
sıralamaya giremez.
• g) Pist başında iki tarafa çakılı kazıklardan elleriyle
hız alıp hareket ettikten sonra iniş başlamadan iki
tarafa hazırlanan kar topaklarına ellerini vurarak
hız alabilir ya da vurmadan
yarışa devam edebilir. Hızlandıktan sonra sporcu
kızağa sırt üstü yatarak rüzgardan en az
etkilenecek şekilde bacaklarını uzatır, baldırlarının
içinden elleri ile pantolonunu tutarak
yarışa devam eder.
• Yarış esnasında sporcunun oturur vaziyette
olması, zeminle, kenardaki karla veya herhangi
bir dış etkenle, ellerinin, ayaklarının veya
vücudunun teması diskalifiye sebebidir. Yarış
sonuna kadar sporcu pozisyonunu bozamaz
pist sonuna doğru kol ya da bacakları ile duruş
mesafesini etkileyecek harekette bulunamaz.
ABA GÜREŞİ
https://www.youtube.com/watch?v=HzR950Pg4Ww
Tanımı
• Güreşçilerin sırtlarına aba giyerek , bellerine kuşak
bağlayarak yaptıkları güreştir. Günümüzde Hatay ve
Gaziantep yörelerinde yapılır. Ancak her iki yörenin de
Aba güreşi arasında uygulanış bakımından Kapışmalı ve
Aşırtmalı Aba güreşleri olarak farklılıkları vardır.
• Kapışmalı Aba Güreş Meydanının zemini çayır (çim)
veya yumuşak deniz kumu olup, 30x30 metre
ölçüsündedir. Etrafı dikensiz tel veya ip ile çevrilir.
Kapışmalı Aba Güreşleri gece yapıldığından gerekli
aydınlatma araçları sağlanır. Kapışmalı Aba Güreşi
müsabakalarında hava muhalefeti ve diğer zaruri
nedenler vuku bulursa müsabakalara kapalı salonda
devam edilir.
Tarihçesi
• Güreş sporunun tarihine bakıldığında en eski güreş türü
olarak Aba Güresi gözlenmektedir. Bu güreş türü İskit, Saka,
Uygur, Karahan, Moğol, Özbek, Kazak, Çağatay, bugünkü
sınırlar içerisinde de Gaziantep, Antakya yörelerinde
yaşayan Kızık Türkleri’nce yapılmaktadır.
• Aba güresi, dünyada giysilerle yapılan ilk güreş
türlerindendir. Orta Asya’da mücadele ve askeri eğitim aracı
olarak yapılan güreş sporu M.Ö. 4 yy’da Türk topluluklarınca
Çinli’lere öğretilmiştir. Hatta Uzakdoğu yakın boğuşma
sporlarından olan Judo, Aba Güresi’nin biraz değiştirilerek
modernize edilmiş seklidir.Bugün İsveç’te yapılmakta olan
pantolon güreşinin de, Orta Asya’da yapılan göçler sırasında
Baltık bölgesine yerleşen Hun Türkleri tarafından yapıldığı
tahmin edilmektedir.
Aşırtmalı Aba Güreşi Kuralları
Süre: Hava sartlari ve zemine göre belirlenir ve güreslerden
önce ilan edilir. Ayaktaki süre en az 10, en fazla 20 dakikadir.
Yerdeki süre ise en az 30 sn. En fazla 1 dakikadir.
Aba: Koyun yönünden örülmüs kalin, saglam, kolsuz, önü açik,
boyu dizkapagina kadar olan mahalli bir giyecektir.
1- Yerli Aba
a) Kirmizi Aba
b) Boz Aba
2- Maras Abasi
3- Hamis Abasi
4- Çuha Abasi
5- Siyah Aba
6- Urfa Abasi
7- Torun Abasi
• Eşleşme
– İllerde yapılan güreşlerde, ayni köyden olma,
kardeş olma vs. önemli değildir. Ancak bu ayrıntılar
köylerdeki güreşlerde önemlidir.
Sikletler
Sikletler kilo ve yasa göre belirlenir
•
A-) Yildizlar ( 15-16 yas ) •
B) Gençler ( 17-18 yas)
•
C) Büyükler ( 19 ve üstü )
•
35-40 kg.- ayak
•
45-50 kg.- ayak
•
50-55 kg.- ayak
•
40-45 kg.- tozkoparan
•
50-55 kg.- tozkoparan
•
55-60 kg.- tozkoparan
•
45-50 kg.- deste
•
55-60 kg,- deste
•
60-65 kg.- deste
•
50-55 kg.- küçükorta
•
60-65 kg.- küçükorta
•
65-70 kg.- küçükorta
•
55-60 kg.- büyükorta
•
65-70 kg.- orta
•
70-75 kg.- orta
•
70-80 kg.- büyükorta
•
75-80 kg.- büyükorta
•
80-90 kg.- basalti
•
80-90 kg.- basalti
•
Agir siklet- bas
•
Agir siklet - bas
Hakem: Bir meydan hakemi, iki masa hakemi ve
bir kuşak hakemi vardır. Her güreşçi için bir
orta hakem vardır.
Puanlama: Puanlama yoktur. Sonucu hakemlerin
inisiyatifi belirler.
Tezahürat: Güreşte herhangi bir tezahürat
yapılmaz.
İhtar: Aba güresinde ihtar yoktur. Yanlış hareket
diskalifiye sebebidir.
Kapışmalı Aba Güreşi
Giysileri ve Kuralları
• Sporcular üstlerine aba (Kıldan veya çadırdan
yapılmış özel giysi) altlarına ise diz
kapağını geçmeyecek şekilde şort veya kispet
giymek zorundadır, ayakları yalın ayak
(çıplak) olacaktır. Bu kurallara uymayanlar
güreştirilemez
Kapışmalı Aba Güreşlerinde müsabaka esnasında
sporcuların el, ayak ve kollarında
yaralamaya neden olacak herhangi bir takı vb.
eşya takamazlar ve bulunduramazlar.
Yasak Oyun ve Hareketler
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
a) Rakibine çift sarma ve çift kle vurarak hakemin itirazyna rağmen ısrarla
devam etmek,
Yer kündesinde bel kemiği üzerine basınç yapmak ve dirsek ile bel
kısmına bastırmak,
El ve ayak parmaklarını tutmak ve tersine bükmek,
Oyunu tatbik eden güre?çinin havaya kaldırdığı rakibini baş üstü yere
vurması,
Rakibin gözüne, kulağına, burnuna ve ağzına kasten parmak sokmak,
Rakibini ısırmak ve tırmalamak,
Rakibine kafa vurmak, açyk el ense çekmek, tokat ve yumruk vurmak,
tekme atmak,
Tek kafa tutmak, orta hakemin ısrarına rağmen faullü hareketine devam
etmek,
Rakibin şort veya mayosundan tutmak, kasıtlı abasını gevşetmek,
10. Hakemin dur ihtarına rağmen dinlememek ve hakemle
münakaşa etmek,
11. Rakibine küçük düşürücü hareketlerde bulunmak,
12. Sportmenliğe yakışmayan hareketlerde bulunmak,
13. Sakız çiğnemek,
14. Devamlı yere çökmek,
15. Devamlı meydan dışına çıkma ( kaçma ) ve seyircilerin
üstüne rakibini itme,
16. Rakibin boğazına baskı yapmak, gırtlağını ve çenesini aba
ile sıkmak,
17. Yüzük, saat, kolye ve metal içerikli ziynet eşyası takmak,
18. Abanın altına gömlek ve benzeri giysi giymek.
Diğer bir anlamda sporcunun hayatını tehlikeye sokan her
hareket yasaktır. Bu yasak hareketleri yapanlar önce ikaz
edilirler, tekrarında ihtar cezası uygulanır.
Abanın Çıkarılması
• Müsabaka sonunda sporcular usulüne uygun
olarak önce kuşağı çözer, abayı çıkararak
önceden belirlenmiş yere bırakırlar. Meydanı
terk etmeden abayı çözüp, gelişi güzel
fırlatmak spor adabına yakışmayacağından
ceza kuruluna sevk edilirler.
KUŞAK GÜREŞİ
Tanımı
• Kırım lehçesinde “küreş” denilen bu güreşler
hıdrellezde ve “tepreş” denilen eğlencelerde
ve düğünlerde yapılmaktadır.
• Romanya ve Türkiye’deki Kırım Türkleri
arasında yaygın bir eğlence töreninin adı olan
Tepreş törenlerinde Kırım Türk geleneklerine
göre yapılan güreşler diğer geleneksel güreş
çeşitleri gibi davul zurna eşliğinde yumuşak
toprak veya yeşil düz zeminde eğlence amaçlı
yapılmaktadır.
• Yaş ve ağırlıklarına göre üç boya ayrılan
güreşçiler, bele sarılan iki metre
uzunluğundaki özel dokuma kuşaklardan
tutarak rakibin iki omzunu yere getirmesi şalka
düşmesi için mücadele ederler.
Tarihçesi
Kuşak güreşi Sümerlerde de görülmektedir.
Sümerlerin Türkmenistan tarafından gelen
Türkler olduğu görüşünün açıklık kazanması,
kuşak güreşinin Orta Asya’dan yayıldığını
göstermektedir. Anadolu’ya kuşak güreşini
getiren Kırım Türkleri, bu güreşi Türkmenistan
tarafından Kırıma göç ederken getirmişler ve
yaşatmışlardır.
• Kuşak Güreşinde Güreş Alanı Güreşin yapıldığı
alana (Azbar) adı verilir. Bu alan köy meydanı,
harman yeri, çim alan, olabilir. Spor
salonlarında ise judo veya güreş minderlerinde
yapılabilir. Yapılan alanın güreşçilerin
sakatlanmasını önleyecek ve hareketleri
engellemeyecek şekilde çim alan olmalı
sporcunun sakatlanmasını önlemek için
sahanın temizlenmesi, tümsek ve çukurların
olmamasına dikkat edilir.
• Alanın miktarı her çift güreşçi için en az 12 m
çapında yuvarlak alan olması gerekmektedir.
Kalabalık güreşlerde ise alan: aynı anda 45 çift
güreşçinin güreşeceği büyüklükte olmalıdır.
Kuşak Güreşinde Hareketler
• Sporcuların kuşakları kuşak hakemi tarafından
sıkı şekilde bağlandıktan sonra Güreşçiler
Meydan Hakeminin emrine girer.
• Sporcuların birbirlerine başarı dilemesinden
sonra Meydan Hakemi “Kuşak tutuşun” der.
Güreşçilerin sağ elleri içten sol eli dıştan
gelecek şekilde birbirlerinin kuşaklarından
kavrarlar. Güreşçilerin iki elini birleştirmesi
yasaktır.
• Eller kuşaklara bağlandıktan sonra Meydan
Hakemi sözle “Kureş” derken iki sporcunun da
omuzlarına hafifçe değer. Hakemin komutu
olmadan güreşçiler ellerini çözemezler,
çözdükleri zaman yenik sayılırlar.
• Güreş alanının dışına çıkma anında, meydan
hakemi “Tokta” komutu vererek güreşi
durdurur. Tekrar kuşaklardan tutuş pozisyonu
aldıktan sonra güreş başlatılır.
• Tokta (Dur): Hakemin sporculara kurallar ile
ilgili, yasak hareketlerin yapılması halinde ve
tehlike alanına çıkıldığında “tokta” komutu
verilir. Her iki sporcu da “tokta” komutundan
sonra kesinlikle bir hareket yapamazlar.
“Tokta” komutundan sonra yapılan teknik
geçerli sayılmaz.
Kuşak güreşinde yenme ve yenilme
• a) Güreşçi kuşaktan elini bıraktığı an yenik sayılır. Yenen
güreşçinin sağ eli meydan Hakemi tarafından yukarı
kaldırılarak galip ilan edilir.
• b) “Şalka” düşen (sırtın, belin veya kalçalarının yere
gelmesi) güreşçi yenik sayılır.
• c) Herhangi bir nedenle sakatlanarak güreşi bırakan
güreşçi yenik sayılır.
• d) Baş güreşleri hariç diğer boylardaki güreşçiler
birbirlerine üstünlük sağlayamazsa,
hakem kararı ve ihtaren yeniş olur.
• e) Güreşçi kurallarda belirtildiği şekilde koyan koltuk
oyununu ani olarak yapmayıp 15 saniyeden fazla
bekleyip tekrar nizami tutuşa geçmezse yenik ilan edilir.
• f) 3 İhtar alan sporcu yenik sayılır. Yenilen güreşçi
elenir.
• g) Güreşçi müsabaka esnasında sakatlanırsa en
fazla 3 dakika bir süre ile oyun durdurulur, eğer
bu süre 3 dakikayı aşarsa sakatlanan güreşçi yenik
sayılır.
• h) Şalka düşmeyle rakibini yenen güreşçi 0 ceza
puanı alır. Kaybeden 4 ceza puanı alır. İhtarla
rakibini yenen güreşçi 1 ceza puanı, yenilen 3 ceza
puanı alır.
• i) İhtarlar eşitse altın puan uygulanır. İlk ihtar veya
şalka düşmede maç sonuçlanır.
ŞALVAR GÜREŞİ
Tanımı
• Kısa şalvar adından da anlaşılacağı gibi diz
üstünde baldırın orta yerine gelecek uzunlukta
dizayn edilir. Şalvarın ağız kısmına kösele deri
dikilir. Bağı ise kalın örme ipten yapılır. Kısa
şalvar keçi yününden yapılır
Tarihçesi
•
Genellikle Kahramanmaraş İl merkezi ve
ilçelerinde icra edilen bu Güreş çeşidi yıllardır
yapıla gelmektedir.Şalvar güreşi çok eski
geleneklere dayanan ve Türkmenler tarafından
yapılan bir güreş türüdür. Kahramanmaraş
yöresinde yapılan tüm güreşlerde bu tür şalvar
kullanıla gelmiştir.Yapılışı çok eskilere dayanan bu
güzelim Güreş şimdi sadece Kahramanmaraş'ın
Bertiz , Baydemirli ve çevresinde yılda bir defaya
mahsus olmak üzere Festival şeklinde tanzim
edilerek bu ananenin yaşatılmasına
çalışılmaktadır.
Şalvar Güreşinde Teknik Uygulama
1-Kısa şalvar güreşinde tüm teknikler ayakta yapılır.
2-Rakip alta düştüğü anda bir tek hamle şansı verilir.
Bu hamlede sonuç olmaz ise genelde ayağa kaldırılır.
3-Dengenin son derece önemli olduğu güreş sporunda
Ayakta muazzam bir denge unsuru oluşturan kısa
şalvar güreşlerinin, ata sporumuz güreşe birçok
şampiyonunun kazandırılmasında bir hayli büyük
yararları olmuştur.
Güreşçilerin Kıyafetleri
• Güreşçiler, şalvar giyinmiş ve ayakları yalın ayak
olacaktır. El ve ayak parmaklarında,
bileklerinde ve ellerinde yüzük, bilezik, kemer gibi
aksesuarlar bulunduramazlar.
• Sağ ve sol ayak bileklerine kura numaralarına göre
mavi veya kırmızı paça bağ bağlarlar. Güreşçilerin
vücudu yağlı olamaz.
• Yağlı olduğu tespit edildiği takdirde, müsabakalardan
diskalifiye edilirler.
Şalvar Güreşinde Kurallar
• Tuşla Yenilme ve Galibiyet
– a) Tam köprü durumunda,
– b) İki omuzun aynı anda yere değmesi durumunda,
– c) Kündeden rakibi çevirirken başın yere değmesi
durumunda,
– d) İki dirseğin aynı anda yere değmesi durumunda,
• Tüm yaş gruplarında müsabaka süresi içerisinde tuş
olmadığı takdirde, müsabakanın başından sonuna
kadar aldığı puanlarla galip ve mağluplar belli olacaktır.
• Şayet müsabakanın sonunda puanlar eşit olursa, bütün
yaş gruplarında altın puan uygulamasına gidilecektir.
Uzatmada ilk puanı alan galip ilan edilecektir.
MATRAK
http://www.youtube.com/watch?v=p5vWrwEtBXg
Tarihçe
• Matrak Oyunu 1500’lü yıllarda Matrakçı Nasuh adı ile
anılan Türk bilim adamı tarafından icat edilmiş oyundur.
Matrakçı Nasuh’a Kanuni Sultan Süleyman tarafından
”Üstad” ve ”Reis” olarak tanınmasını simgeleyen
”Evahir-i Zi’lkade 936” tarihli ”Beyan” verilmiştir. 500 yıl
sonra bu oyun Cenk Sanatı Kurucusu Efkan ÇALIŞ
tarafından tekrar hayata geçirilmiştir.
• Matrakçı Nasuh çok yönlü bir bilgin olup tarih ,
Matematik , Tarih ve Minyatür alanlarında yaptığı
çalışmalar günümüze kadar ulaşmıştır. Matrakçı
Nasuh’un türlü Cenk yöntemlerini anlattığı Tuhfetul
Guzzat ( Gazilere armağan) adında kitabı mevcuttur. Bu
kitap Cenk Sanatı çalışmaları için istifade edilen
kaynaklardan biridir.
• Evliya Çelebi ,Matrak oyununun detaylarını belirtmiş ve
İstanbul’da Matrakçılarla ilgili 10 işyeri bulunduğunu,
bu işyerlerinde 30 kişinin çalıştığını seyahatnamesinde
yazmıştır.
• Gazi Üniversitesi Profesörlerinden Özbay GÜVEN’nin
1992 basımlı Türklerde Spor Kültürü adlı
kitabında, Yazar Mehmet ARSLAN ın Atatürk Kültür
Merkezi Başkanlığı Yayınlarından Surname’lerde ve Türk
sporları araştırmalarını konu alan bir çok kitapta bahsi
geçen Matrak Oyunu Avrupalıların Eskrim sporundan,
Japonların Kendo sporundan çok daha köklü bir tarihe ,
teknik ,taktik ve stratejik yapıya sahiptir.
• 1500’lü yıllarda tüm kural ve kaideleri belirlenmiş ve
koruyucu önlemler alınarak yapılan Matrak Oyunu Türk
kültürünün yüceliğini gözler önüne sermektedir.
Matrak oyunu nasıl oynanır
• Matrak genellikle şimşir ağacından yapılır, cilalanır,
ucundaki topuzu yumuşak bırakacak şekilde dışına
sahtiyan (deri) sarılır. Kafanın korunması için miğfer
giyilir. Kalkan görevi görecek yumuşak bir yastık sol elde
tutulur.
• Matrak Oyununda rakibe sık darbelerle yaklaşılır. Amaç
rakibin kafasına Matrakla dokunmaktır. Savunma
durumunda olan Matrakbaz daha önceden sıkça talim
edilmiş oyunlardan birisini uygulayarak rakibe üstünlük
sağlar. Odaklanma , denge, hız ve teknik bilgi tüm
sporlarda olduğu gibi bu oyunda da önem arz eder.
• Oyun sonunda ve helalleşmek karşılıklı olarak
hatalarından dolayı özür dilemek gelenektir.
• G. : gözlemci-federasyon
temsilcisi-yetkilisi
• B.H: baş hakem
• K.S.H -M.S.H
:
Kırmızı-Mavi müsabık
sayı hakemleri
• O.Y.H. : oyunu yöneten
hakem
• S.H.: süre hakemi
• Y.C.H. :müsabaka
cetvelini kayıt eden
hakem.
• F.A.H.:fixtür den
sorumlu, müsabıklara
çağrı yapan hakem.
• Y.H.:müsabaka esnasında
görevdeki hakemlerden
herhangi bir hakemin
çeşitli nedenlerle
müsabaka yönetim
görevine devam
edemeyeceği hallerde
yerine görevlendirilecek
hakem.
Müsabaka Alanı
Müsabaka Alanı
• Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu
tarafından organize edilen bütün müsabakalarda kapalı
spor salonunda müsabaka alanı, en az 8mx8m10mx10m- en çok12mx12m ebadında sınırları (kare,
yuvarlak) belirtilmiş, düz bir yüzeyde olacak ve yüzeyde
engelleyici herhangi bir madde olmayacaktır.Müsabaka
alanı, elastik minder ile kaplanacaktır. Parça yerleştirme
durumunda birbirine geçen kaymayacak minderler
kullanılacaktır, sınırlar kullanılan kare minder ise farklı
renkli minderlerle belirlenecektir. Bununla birlikte;
müsabaka alanı şayet gerekli ise zeminden 0.5 m – 0.6
m yükseklikte bir platformda düzenlenebilir ve sınır
çizgisinin dış bölümü yarışmacının güvenliği için 30
dereceden daha az meyilli olmalıdır.
• Platform düzenlenmesi durumunda platform hakemler göz
önünde bulundurularak müsabaka alanı ölçüsünden biraz
daha geniş tutulmalıdır. Açık alanda ise,çimde yuvarlak
daire olarak,cim sınırlarını belirleyen tozla(kireç.v.b)
çizilerek belli olur.Müsabaka alanında her türlü sağlık ve
emniyet tedbirleri alınacaktır. Sağlık ekibi ve ambulans hazır
bekletilecektir. Açık alandaki müsabakalar için sporcuların
giyinme ve ihtiyaç giderme şartları oluşturulup emniyet
altına alınacaktır. Açık alanda yapılan müsabakalarda hava
muhalefeti nedeniyle müsabaka durdurulabilir veya
ertelenebilir. Bu hususta karar verme yetkisi,organizasyon
ve il tertip komitelerine aittir. Devam edilmesi hususu, daha
önce belirlenen spor salonunun devreye alınması ve
ekiplerin, malzemelerin nakil edilmesi işi önceden
planlanarak yapılacaktır.
Kategoriler
Yaşa göre ve cinsiyete göre belirlenmelidir. Takım, Ferdi yarışmalarında kuşak gibi herhangi bir
özel sınırlama yoktur. Kategoriler aşağıdaki gibidir;
•
A- Minikler Grubu ( 9 – 12 yaş arası ); •
– a. Minik Erkekler ferdi-kulüp
– b. Minik Bayanlar ferdi-kulüp
•
B- Yıldızlar( 13 – 15 yaş arası );
– a. Büyük Erkekler ferdi-kulüp
– b. Büyük Bayanlar ferdi-kulüp
•
D-Masterlar Erkekler ve Bayanlar Ferdikulüp (37 yaş ve üzeri yaşlar )
•
E- Takım Tasnifi Grubu;
– a. Yıldız Erkekler ferdi-kulüp
– b. Yıldız Bayanlar ferdi-kulüp
•
C- Gençler ( 16 – 18 );
– a. Genç Erkekler ferdi-kulüp
– b. Genç Bayanlar ferdi-kulüp
Ç- Büyükler ( 19 – 36 yaş arası );
– a. Erkek takım
– b. Bayan takım
– c. İl takım tasnifi karma-ve ya bayan
erkek ayrı tasnif.
Takım tasnifi, yaş gurubu, ferdi, kulüplü, bayan takım,erkek takım,karma İl
tasnifi reklama da mutlaka belirtilecektir.
Oyun Sayısı ve Süresi ve Sikletler
• a)Minikler kategorisi :25-30-35-40+45 (3.oyun- 1-1,5 dak )
• b) Yıldızlar kategorisi :40-45-50-55- 60-65+70 (3.oyun-1,5-2 dak )
• c)Gençler kategorisi
– Erkek :55-60-65-70-75-+80 (3.oyun-1,5-2 dak)
– Bayan 50-55-60-65-70 +75 (3.oyun-1,5-2 dak)
• ç) Büyükler kategorisi
– Erkek 55- 60-65-70-75-80-85+90 (3.oyun-2 dak.)
– Bayan45-50-55-60-65-+70 (3.oyun-2 dak.)
• d) Masterlar katagorisi: Erkek – Bayan büyükler kategorisi
sikletleri geçerlidir. (3.oyun-2 dak.)
Puanlama
• Müsabakada 7 hakem, 1 yedek hakem
görevlendirilecektir. Hakem sayısının yetersiz olması
durumunda bir mindere en az 5 hakem
görevlendirilebilecektir.
• Her oyunda teknikler puan değerine göre sayılacaktır.
(Gerekli halde ileriki tarihlerde yapılacak teknik puan
derecelendirmesine göre 1.puandan yüksek puanlı
oyunda:
– En yüksek ve en düşük puanlar hariç tutularak yapılacak
hesaplama ile müsabıkın puanı tespit edilecektir.)
• Puanlama Türkiye Matrak Dalı müsabaka kuralına
uygun olarak yapılacaktır. Buna göre:
– Matrak-Tomak tekniğinin doğruluğu kurallar dahilinde
geçerli sayılması. 1 puan