Transcript Document 7740662

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
w Funduszu Społecznego
METODA PRACY GRUPOWEJ
mgr Józefa Kucharska
Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych
pracowników pomocy społecznej
w województwie małopolskim
Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w
Krakowie
Instytut Nauk o Wychowaniu
Biuro projektu
tel. 012 6442829
Osiedle Stalowe 17, 31-922 Kraków
http://www.ap.krakow.pl/pracowniksocjalny
DEFINICJE
METODY
GRUPOWEJ
WEDŁUG A.KAMIŃSKIEGO
„ to sposób organizacji procesu pomocy (lub
wychowania), w którym pracownik socjalny
(pedagog) ma przed sobą zespolony przez wspólne
zadanie (problem) zbiór osób; wiąże go nie tylko
dialog z poszczególnymi członkami tej zbiorowości
[...] ale i umiejętność przewodzenia lub przodowania
w grupie i takiego oddziaływania na grupę, aby na
straży zadań i zwyczajów sugerowanych przez
wychowawcę (pracownika socjalnego)- stał nie tylko
on, lecz także członkowie grupy”
WEDŁUG CHARLESA D.
GARVINA
„ Prowadzący grupę musi skoncentrować się na
pomaganiu uczestnikom grupy w staniu się systemem
wzajemnej pomocy. Według niego głównym źródłem
pomocy dla każdego członka grupy są inni, indywidualnie
i zbiorowo [...], a celem pracy grupowej jest przyswojenie
członkom tej idei i uruchomienie w grupie wzajemnej
pomocy ”

 Cele pracy z grupą wg
G. Konopki:
podniesienie jakości życia
 poczucie bezpieczeństwa
 przyjęcie na siebie odpowiedzialności za siebie i
innych
 przygotowanie jednostki do lepszego,
samodzielnego funkcjonowania w środowisku

 Rodzaje grup wg A. Kamińskiego:
 a)
grupy rozwojowo- wychowawcze
„ służenie pomyślnemu rozwojowi psychofizycznemu
i kulturalnemu wszystkim tym, którzy pragnąmniej lub bardziej świadomie - samorozwoju ”
b) grupy rewalidacyjne
Mają zastosowanie w stosunku do grup dzieci,
młodzieży i dorosłych, zagrożonych dewiacjami,
nieprzystosowaniem lub dotkniętych tymi
zjawiskami. Zadaniem pracowników socjalnych i
pedagogów w takich grupach jest pomoc w
nawiązywaniu właściwych (zgodnych z przyjętymi
normami społecznymi) powiązań i interakcji
jednostek z ich środowiskiem.

c) grupy psychoterapeutyczne.
 Skierowane
do osób przejawiających zachowania
dewiacyjne o zabarwieniu patologicznym,
niedostosowanych społecznie.
Podział wg C. Zastrowa
ze względu na cele
funkcjonowania grupy:
a) grupy rekreacyjne
 zapobieganie przestępczości i patologii
poprzez dostarczanie alternatywnych sposobów
spędzania czasu wolnego.
 środek  organizowanie zajęć rekreacyjnych.
 cel
b) grupy umiejętności rekreacyjnych
 usprawnianie umiejętności indywidualnych
uczniów, aktywne twórcze spędzanie czasu.
 środek  zajęcia prowadzone przez
wykwalifikowaną kadrę.
 cel
c) grupy socjalizacyjne
cel  prawidłowa socjalizacja (kształtowanie
postaw i zachowań prospołecznych lub ich
zmiana).
 środek  rozwijanie kompetencji
interpersonalnych, zwiększanie wiary we własne
siły, planowanie indywidualnej przyszłości.

d) grupy terapeutyczne
cel  zbadanie problemów członków,
wypracowanie strategii ich rozwiązania
 środek  ukazanie problemów innych ludzi (
fakt, że inni też je posiadają), trening asertywności,
wrażliwości emocjonalnej, psychodrama itp..

e) grupy spotkaniowe
cel  umożliwianie wejścia w bliższe kontakty
interpersonalne, pomoc w poznaniu i ocenie
samego siebie.
 środek  techniki komunikacyjne, autoekspresja,
trening wrażliwości.

f) grupy edukacyjne
cel  zdobywanie wiedzy, nauka bardziej
złożonych umiejętności.
 środek  wiedza z zakresu edukacji, i
umiejętności dydaktycznych- aktywizacja
uczących.

g) grupa samopomocy
cel  wzajemne wsparcie dla ludzi o podobnych
problemach.
 środek  doświadczenia uczestników, uczenie się
społeczne, zasada wzajemnej pomocy w
rozwiązywaniu pomocy.

h) grupy problemowe i decyzyjne
 rozwiązywanie konkretnego problemu lub
podjęcie decyzji grupowej.
 środek  opracowanie programów lub strategii
pomocy, koordynacja działań między placówkami,
usprawnianie usług placówki.
 cel
ETAPY PRACY Z GRUPĄ
1) Tworzenie grupy

jest etapem, na którym jednostki z różnymi
oczekiwaniami, potrzebami i doświadczeniami
społecznymi wkraczają do na ogół nieznanej sobie
zbiorowości innych, by stworzyć grupę ( bądź
wchodzą już do istniejącej grupy).
2) Stabilizacja struktury i norm grupy

wzajemny układ ról, pozycji, funkcjizajmowanych przez poszczególnych członków
grupy wraz z prowadzącym.
3) Realizacja celu grupowego

najbardziej produktywny etap procesu grupowego.
Można przyjąć, że na tym etapie uczestnicy
procesu grupowego umieją już współdziałać, znają
się i rozumieją na tyle dobrze, by mieć zapewnione
poczucie bezpieczeństwa, przynależności i
identyfikacji z grupą. Sytuacja ta sprzyja osiąganiu
celu grupowego.
4) Ocena pracy z grupą i decyzja o jej
dalszym losie
 Jest
nieodzownym elementem pracy grupowej w
momencie osiągania przez nią planowanych
rezultatów lub w momencie konieczności
zakończenia procesu grupowego (turnusu, przerwy
świątecznej, semestralnej itp.)
MODELE PRACY Z GRUPĄ
Metoda pracy z grupą stosowana
umiejętnie i profesjonalnie może
pomóc grupie:
osiągnąć wspólnie złożone cele
 dokonać pożądanych zmian u osób doznających
problemów osobistych, rodzinnych, zawodowych,
przystosowawczych
 wspomóc samorozwój i wzbogacić osobowość
 zastosować połączenie terapii, osobistego
samorozwoju i samospełnienia

MODELE Catherine P. Papell i
Beualah Rothman
 Model celów społecznych
 obejmuje działania, które zapewniają grupie korzyści
społeczne na poziomie społeczności lokalnej.
 praca z grupami według tego modelu przybiera charakter
zajęć kreatywnych, rekreacyjno- sportowych, rozwojowowychowawczych, umiejętności rekreacyjnych itp..
 Model celów naprawczych
tzw. Terapeutyczny, jest zorientowany klinicznie.
Oznacza to, że jednostki będące uczestnikami zajęć
grupowych już przejawiają określone dewiacje lub
patologie i są nośnikami określonych problemów
indywidualnych, grupowych, społecznych.
 ma zastosowanie w instytucjach resocjalizacyjnych,
wychowawczo- opiekuńczych, poradniach
specjalistycznych, ośrodkach terapeutycznych (np. dla
osób uzależnionych).

 Model celów opartych na
wzajemności
służy zarówno jednostce jak i całemu
społeczeństwu. Przyjmuje się w nim, że jednostkę
można zbadać, zrozumieć i leczyć tylko w
kontekście licznych systemów i podsystemów
społecznych (kręgów środowiskowych) do których
ona należy.
 model ten ma zastosowanie w różnego typu
stowarzyszeniach, klubach, zwłaszcza w grupach
samopomocy.

Zasady pracy grupowej
Clary A. Kaiser
1) Zasada kształtowania autonomii
grupy
pracownik socjalny jako wspomagający i
ułatwiający pracę z grupą.
 pomaganie członkom grupy oraz grupie jako
całości w zdobywaniu większej samodzielności i
umiejętności samopomocy jako główny cel
pracownika socjalnego.

2) Zasada stosowania wiedzy
naukowej w organizacji procesu
grupowego
 korzystanie z metod naukowych przez
prowadzącego w ustalaniu faktów (obserwacji),
analizie i diagnozie w stosunku do do jednostki,
grupy, otoczenia społecznego.
3) Zasada świadomego i
intencjonalnego kierowania
interakcjami w grupie.
nawiązywanie przez pracownika socjalnego
(pedagoga) ukierunkowanych stosunków z grupą i
jej członkami.
 świadoma koncentracja na potrzebach jednostek
oraz celach grupowych określonych przez
wypowiedzi i zachowania jej członków.

4) Zasada samowiedzy i świadomego
czerpania z własnych zasobów.
 Świadome wykorzystanie przez pracownika
socjalnego (pedagoga) swojej osobowości.
5) Zasada akceptacji grupy i rozumnej
empatii.
 pracownik
socjalny powinien okazywać akceptację
dla ludzi, ale nie dla wszystkich ich zachowań.
 z jednej strony poczucie empatii, z drugiej zaś
realizacja społecznych wymogów i zadań, zgodnie
z przyjętymi normami.
6) Zasada uznania autonomii grupy
należy pozwolić grupie na własny rozwój, nie
narzucając jej zewnętrznych rygorów.
 grupa powinna wytwarzać własny system norm i
wzorców zachowań.

7) Zasada konstruktywnego
stosowania ograniczeń
 Należy
rozważnie nakładać ograniczenia wobec
jednostki jak i całej grupy.
 formy takiego działania mogą być różne i
obejmują: osobiste cechy prowadzącego
(autorytet), materiały do programu (rodzaj
stosowanych ćwiczeń), kontrolę interakcji itp..
8) Zasada indywidualizacji
 poprzez odpowiednie kierowanie grupą przez
pracownika socjalnego wzbudza się w jednostce
poczucie własnej indywidualności i możliwości
brania udziału w całości procesu wychowania,
opieki, pomocy, terapii w grupie.
9) Zasada świadomego równoważenia
konfliktów.
umiejętność zrównoważenia grupy- zezwolenia na
konflikt, gdy to konieczne i powstrzymanie go,
gdy to szkodliwe.
 zdolność udzielania pomocy poszczególnym
członkom nie tylko przez poświęcenie im osobistej
uwagi ale także przez umieszczenie go w relacjach
z innymi członkami.

10) Zasada komunikacji
 zrozumienie
między członkami grupy stanowi o jej
prawidłowym funkcjonowaniu i realizowaniu celu
grupowego.
 rolą pracownika socjalnego jest świadome
stosowanie środków werbalnych i niewerbalnych
oraz umiejętne ich rozumienie przez wszystkich
uczestników procesu grupowego.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ :