Transcript Workshop për Përcaktimin e Prioriteteve në kërkim Shkurt, 2009

Workshop për
Përcaktimin e Prioriteteve
në kërkim
Shkurt, 2009
Hyrje
 Hyrje
e workshop-it, qëllimi,
objektivat dhe programi
 Vështrim i përgjithshëm mbi
workshopit
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Qëllimi i Workshop-it
Te prezantoje nje trajtim sistematik per
priorizimin e programit te kërkimit dhe
veprimin strategjik në përgjigje të:
 Rritjen e të ardhurave për fermerët e
vegjël
 Nevojave të klientëve për informavion
dhe teknologji të reja
 Përmirësimit të efektivitetit të kërkimit
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Objektivat kryesore
1. Shpjegimi i rolit të planifikimit të
kërkimit
2. Prezantimi i një metode për
prioritet e kërkimit/programit
3. Sugjerimi i një strategjie për
implementimin e prioriteteve të
kërkimit nëpërmjet iniciativave
individuale dhe bashkëpjesëmarrjes
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Rezultatet e Pritura
Përmirësimi i njohurive në
vendosjen e prioriteteve
2. Plan strategjik për mbështetjen e
kërkimit dhe aktiviteteve
3. Rritja e angazhimit për të punuar
në skuadër për vendosjen e
prioriteteve dhe mbështetjen e
kërkimit
1.
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Objektivat e ditës
1. Diskutimi i background-it dhe shpjegimi i
workshop-it
2. Konsensus për kuptimin e termave që do të
përdoren si dhe përfshirja e tyre në workshop
3. Shpjegimi i strukturës konceptuale për
planifikimin strategjik dhe nevojave të kërkimit
4. Shpjegimi se pse rishikimi i zinxhirit të ofertës
është një hap i domosdoshëm për planifikimin e
programeve afatgjata të kërkimit
5. Listimi i llojeve të informacionit gjatë rishikimit
të zinxhirit të ofertës
6. Identifikimi i pronarëve dhe klientëve që do të
përfshihen të kërkimit dhe të implementimit
7. Përdorimi i të dhënave të grumbulluara dhe
PRISM se si zhvillohet prioritetet e kërkimit dhe
propozimi i një strategjie për implementim
Programi
9:00 -9:15 am
9:15 -9:45 am
9:45 – 10:30 am
Mirësevini
Sesioni 1. Prezantimi me workshop-in
Sesion 2. Planifikimi i kërkimit: Konteksti,
Terminologjia, Shpjegimi dhe Struktura e për
Identifikimin dhe Implementimin e Kërkimit
10:30 – 10:45 am PUSHIM
10:45 – 12:00 pm Sesioni 3. Metoda për Vendosjen e Prioriteteve
dhe Kufizimet në Përdorimin e Analizes së
Zinxhirit të Ofertëës
12:00 -1:00 pm
Pushimi i Drekës/Sesioni 4 – Prezantimi i
rezultateve në vendosjen e prioriteteve dhe
krijimi i rrjetit për bashkëpunim
1:00 -2:00 pm
Sesioni 5. Analiza Kosto/Përfitim dhe
Identifikimi i Mbështetësve të Programeve të
Kërkimit
Sesioni 6. Drejto, Monitoro dhe Aktivitetet e
Kërkimit
Albania-Haëaii Higher EFeedback
ducation and Economic Development Project
për Aktivitetet e Ditës
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Sesioni 2. Planifikimi i kërkimit:
Konteksti, Terminologjia, Shpjegimi dhe
Struktura e për Identifikimin dhe
Implementimin e Kërkimit
1. Standartizimi i fjalorit tonë
2. Shpjegimi se si planifikimi afatgjatë
përshtatet me planifikimin e kërkimit
në bujqësi dhe formulimin e
programeve afatgjata
3. Listo disa përfitime specifike nga
përdorimi i procesit të sugjeruar
4. Përdorimi i strukturës PRISM për
planifikimin e kërkimit veprimet
A
H E
E
D
strategjike
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
lbania-Haëaii
igher
ducation and
conomic
evelopment Project
Standartizimi i Fjalorit
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Marrëveshje e Përgjithshme mbi
Gjashtë Terma
1.
2.
3.
4.
5.
6.
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Planifikimi nëpërmjet
objektivave
Programi
Kufizimet
Projekti i kërkimit
Aktivitetet e kërkimit
Masat shoqëruese
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
1. Planifikimi Nëpërmjet
Objektivave
 Mënyrë
sistematike për të planifikuar
aktivitetet e kërkimit
 Përcaktimi i objektivave të
ndërmjetme të kërkimit që janë të
nevojshme për të arritur qëllimin e
paracaktuar
 Kontributet e secilit projekt, nga
mënyra e gjenerimit të rezultateve ,
për të arritur qëllimin e përgjithshëm
të programit
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
2. Programi i Kërkimit
 Fokusohet
në implementimin e
teknologjive/kufizimeve të reja ,
dhe në marrjen e informacionit
nga pikëpamja e shfrytezimit
optimal dhe të qëndrueshëm të
potencialeve në territor (mallra,
zonë)
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Fokusi i Programit të Kërkimit
Përgjigje ndaj nevojave të
përdoruesve në terma të
rezultateve të kërkimit në:
–Mall (apo një grup mallrash)
–Zonë agro-ekologjike
–Sistemet e prodhimit
–Faktorët e prodhimit
–Informacion inteligjent mbi tregjet
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Rritja e vlerës së potencialit të
konflikteve territoriale me disa
kufizime
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
3. Kufizimet/Shtrëngesat
Situata apo faktorë që
vështirësojnë/pengojnë
zhvillimin e potencialit të
zonave apo territoreve
Faktorët destabilizues:
– Degradimi i tokave
– Zvogëlimi i rezervave ujore
– Kushte makroekonomike jo të
favorshme (norma te larta qeraje,
norma këmbimi të luhatshme
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Shembuj të Kufizimeve
teknike
mjedisi fizik
socialekonomike
institucional
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
- rendiment i ulët i varieteteve
hibride
- Mungesa e qarkullimit bujqësor
optimal
- Reshje shiu të çrregullta
- Thellësi e ulët e tokës prodhuese
-klima e përgjithshme politike
- Kosto të larta të inputeve
- Sistem krediti jo i favorshëm
- Mungesa e integrimit efektiv me
kërkuesit e universiteteve
- Transferim i sistemeve
teknologjike jo efiçiente
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
3. Dy Tipe Kufizimesh


U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Kufizimet me hapësirë kërkimi
përgjithësisht mund të zgjidhen nga
rezultatet e kërkimit (rendimenti)
Kufizimet që nuk kanë hapësirë
kërkimi që lidhen me faktorë
mjedisorë, ose që mund të zgjidhen
me ndërhyrje në fusha të tjera të
zhvillimit (politika në për taksat e
importit, niveli i normave të interesit)
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Elementët Korespondues
 Çdo
kufizimi me hapësirë kërkimi i
përgjigjet një objektiv kërkimi për
zgjidhjen e tij
 Çdo objektivi i korespondon një
projekt kërkimi

KufizimetObj. e KërkimitProjekti i Kërkimit
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Një Program i Përbërë nga
Projekte
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Çfarë Përfshin një Projekt?
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Një parashikim projekti , një objektiv i
qartë
Për shëmbull:
 Varieteti i të mbjellave me
karakteristikat përkatëse:
- rezistent ndaj thatësisë
- rezistent ndaj pathogjenëve
 Teknologji e mire përcaktuar
- bujqësi organike
 Informacion në një fushë të caktuar
– Kompetiviteti i industrisë vëndase
të domates
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Një projekt lejon:
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Shëmbuj të Projekteve Teknike


U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Prova te ujitjes për misrin nen
kushtet klimatike te Nhamatanda
Vrojtim per metodat tradicionale
organike te trajtimit të aphids
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Shembuj të Projekteve
Mbështetës
 Studim
për kontributin e sojës, ne nivelin
e të ardhurave për rajonin e Tiranës.
 Analiza
e zinxhirit të ofertës për
kultivimin tradicional dhe modern të
frutave dhe zarzavateve në rajonin e
Fierit.
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Masa Shoqëruese
Rekomandime për
vendimmarrësit, për të rritur
adaptimin e
teknologjive/politikave të
reja, të gjeneruara nga
projektet e programeve të
kërkimit
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Shëmbuj të masave
shoqëruese
Fushatë ekstensioni
 Strukturat e tregjeve për imputet
 Formini i organizatave Profesional
- procedurat
- pronarë fidanishtesh
- tregëtarët
- ekstension me kërkuesit
universitarë
 Përmirësime të infrastrukturës
 Shkruajtja e granteve për aktivitete
kërkimi

U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Terminologjia
Program Kërkimi
Projekt Kërkim
Aktivitet Kërkimi
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Kërkuesi fokusohet në
nevojat e përdoruesit në
nje fushë të mirë
përcaktuar
Një sërë aktivitetesh të
nevojshme për realizimin
e qëllimit
Eksperiment ose studim
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Plan Kërkimi Bujqësor
5 Programe
* 3 (projekte/programe)
15 Projekte
* 3 (aktivitete/projekte)
45 Aktivitete
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Objektivi i
workshop-it:
Si të përcaktojmë
cilat programe dhe
aktivitete të
ndërmarim?
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Aktivitetet e Projektit plotësojnë njëratjetrën:
Rezultati i tyre i kombinuar con në
arritjen e objektivit të projektit
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Shëmbull: Plan Kërkimi në Rajonin e Fierit
Plani i Kërkimit
Bujqësor, Fier
Përbëhet nga 5
programe . . . . . .
Përbëhet nga 3
projekte . . . . .
Përbëhet nga
2 aktivitete secili. .
......
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Program prioritar:
Domatet
-kontroll i sëmundjeve
-vlera e shtuar
-stabilitet i cmimeve
-Mor bimësh
-Nematode
-Analiza e zinxhirit të
ofertës
-Potencialet Exportuese
-Analizë cmimi
-Bashkëpunim i Fermerëve
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Pse formulohet Programi?
Kërkimi duhet të jetë:
•efektiv
•eficent
•i nevojshëm
•i kuptueshëm
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Kërkim efektiv
I përgjigjet:
–Objektivave të
Ekstensionit
–Nevojave të përdoruesve
–Potencialit adaptues
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Kërkim Eficent
 Objektivat
janë realiste për
burime të dhëna
 Objektivat përmbushen me
koston më të ulët të mundëshme
 Shpërndarja e burimeve bazohet
në rëndësinë relative të arritjes
së objektivave
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Kërkim i nevojshëm
•Ndërtohen mbi kërkime të shkuara
•Merret në konsiteratë mundësia për
huazimin e teknologjive të jashtme
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Kërkim i kuptueshëm
Përfshihen
gjithë
eksperimentet dhe
studimet të nevojshme për
arritjen e objektivave
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Seksioni 3 (11-12)
Strukturë për zhvillimin e një
plani/strategjie për
implementimin e nevojave
prioritare të kërkimit
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
PRISM
Rruga (Pathëay)
për
Kërkim (Research)
Implementim (Implementation)
Strategji (Strategy)
Model (Model)
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Rruga për implementimin e modelit te kërkimit
(PRISM) – strategji me 6 hapa
Hap 1: Listim i programeve prioritare të kërkimit
Hap 2: Identifikimi i problemeve kryesore të programeve
prioritare të kërkimit
Hap 3: Identifikimi i bashkëpunëtorëve të mundshëm, roli i
tyre.
Hap 4: Kërkim i burrimeve potenciale të financimit për
aktivitetet kërkimore
Hap 5: Drejtimi i Aktiviteteve kërkimore
Hap 6 : Vlerësimi dhe Monitorimi i aktivitetit kërkimor
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
PUSHIM
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Inspektimi i nën-sektorëve, konsultimi i
klientëve dhe pronar, dhe analiza e
objektivave
1.
Shpjegon pse inspektimi i nën-sektoreve
është i nevojshëm në planifikimin afatgjatë
2. Liston tipet e informacionit që duhen
përfshirë në inspektimin e nën-sektorëve
3. Identifikon pronar dhe klientët që duhen
përfshirë në formulimin e programeve
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Hapi 1. Inspektim i Rajonit
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Objektivat e Sesionit 3. Vendosja
e prioriteteve: Metodologjia dhe
Trajtimi
1.
2.
3.
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Pse metodat e vendosjes së
prioriteteve janë të nevojshme
Procesi formal i vendosjes së
prioriteteve, nuk zëvendëson
gjykimin personal, njohuritë
dhe eksperiencën
Listim i metodave për vendosjen
e prioriteteve
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Principe të vendosjes së
prioriteteve
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Përcaktime të vendosjes së
prioriteteve
 Një
mënyrë logjike, konsistente,
dhe formale për identifikimin e
aktiviteteve te mundëshme më të
rëndësishme
 Një proces i arritjes së
kombinimit më të mirë të
mundshëm të aktiviteteve të
kërkimit
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Pse të vendosim prioritete?
Përdorim më efektiv të burimeve
 Ndihmon në planifikim
 Ndihmon në arritjen e konsensusit
për objektivat
 Rinovon dhe modernizon kërkimin
 Siguron udhëheqje për menaxhimin
 Rrit besueshmërinë

U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Pse të përdorim metoda të
strukturuara?
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Pse të përdorim metoda të
strukturuara ?

Për të organizuar dhe përdorur të
dhënat e disponueshme

Për identifikimin dhe zgjidhjen e
konflikteve të interesit

Për të përsëritur analizën dhe të
arrijmë në të njëjtat konkluzione
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Karakteristika të Medodave të
Strukturuara
 Mos
zëvendëso gjykimin,
eksperiencën dhe njohuritë e
kërkuesve
 Përdorim
sistematik i
eksperiencës
 Varet
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
nga cilësia e imputeve
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Medoda të përcaktimit të
prioriteteve
Metoda me një
kriter
Lista e plotë
Analiza e
përputhshmërisë
Kosto-përfitim (modeli i
tepricës ekonomike)
Metoda me disa
kritere
Metoda llogaritëse
Programimi me shume
objektiva
Procesi Analitik
Hierarkik (AHP)
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Lista e plotë
E
thjeshtë
E
lirë
E
bazuar në një situatë
ekzistuese
 Nuk
kërkon njohuri të thella në
bujqësi
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Analiza e përputhshmërisë
-
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Metodë një-kriterëshe
Lejon shpërndarjen e buxhetit
E thjeshtë, e lirë, transparente
Rezultate logjike të dyshimtateorikisht te varfëra
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Analiza Kosto-Përfitim
- E komplikuar
- Përdor raportet për përcaktimin e
prioriteteve
- Lidhet me eficencen dhe
qëndrueshmërinë
-
Paanësia nuk meret parasysh
-
Duhen të dhëna dhe kohë
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Rezultatet
Shumë-kriterësh
 E thjeshtë
 E lehtë për tu kuptuar
 Vendim-marje kolektive
 Duhet të mbledhë gjithë pronarët së
bashku
 Kur ka shumë objektiva dhe alternative
ushtrimi bëhet i komplikuar

U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Procesi Analitik Hierarkik (AHP)
Mundëson vendim-marjen me shumë
kritere
 Mundëson reagim të menjëhershëm
 Ofron teknika për kuantifikimin e
preferencave të vendim-marësve
 Vendim-marësit mund të fokusohen në
grupe më të vogla problemesh
 Ka të bëjë me vlerësimet sasiore dhe
cilësore, të bazuara në eksperiencën,
intuitën dhe faktet
 Medotë e mirë nqs kemi informacion jo të
plotë

U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Procesi Analitik Hierarkik (AHP)
AHP është një mjet që mbështet vendimmarjen, me anë të problemeve me shume
kritere.
Hapat e AHP janë:
 Zhvillimi i një strukture hierarkike të problemit të vendimit
(Shih Figuren)
 Disa objektiva kryesore që janë rilevante për të arritur
qëllimin (niveli i parë i hierarkisë), duhet të përcaktohen si
nivel i dytë i hierarkisë
 Niveli i tretë përbëhet nga programe alternative të
ndryshme të kërkimit.
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Një hierarki bazë
Goal
Increase Income
Criterion 1
Criterion 2
Program 1
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Criterion 3
Criterion 4
Program 2
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Criterion 5
Program 3
Pushim
Zgjedhja e mjetit varet nga
 Saktësia
e të dhënave
 Koha për vendim-marje
 Burimet e disponueshme
 Shkalla e kërkuar e pjesëmarjes
 Transparenca
 Thjeshtësia
 Logjika teorike
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Është e rëndësishme
përfshirja e përfaqësuesve
të grupeve të interesit në
planifikimin e programeve
dhe prioriteteve
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Avantazhet proceseve në
grup
E
kuptueshme, analizë e
paanëshme
 Ndërton konsensus
 Nxit suportin
 Rrit shanset e implementimit
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Pronaret dhe klientët në
planifikimin e programeve
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Klientët kryesorë të kërkimit
 Prodhuesit
dhe agrobizneset
 Konsumatorët
 Shkencëtarët
 Politikë-bërësit
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Pse të përfshish klientët?
 Programi
i kërkimit do të jetë më
shumë i fokusuar tek përdoruesi
 Nevojat
e përdoruesit do të
lidhen me kërkimin
 Rriten
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
shanset e implementimit
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Pjesëmarja është e
rëndësishme se:
 Palët
të ndajnë analizën e
problemit
 Palët të ndajnë formulimin e
strategjisë së suksesshme
 Të adresohen të gjitha aspektet e
problemit
 Klientët të përkushtohen
 Komunikim i dy-anshëm
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
AHP ishte zgjedhja e përcaktimit
të prioriteteve për nevojat e
kërkimit.
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Procedura për pjesetarët e AHP-së
1.
2.
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Të peshojnë kriteret e dhëna
Krahasohen dy programet kundrejt
secilit kriter, duke zgjedhur atë që
është më i rëndësishëm për nga
plotësimi i kriterit dhe më pas në
cmasë plotësohet kriteri.
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Kriteri - AHP
 Rrit
eficiencën
 Punësim më i plotë
 Qëndrueshmëri e Burimeve Natyrore
 Tregëtueshmëria
 Nxit eksportet
 Rrit Fitimin Neto
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Programe Alternative
 Ullinj
 Fruta
 Perime
 Domate
 Shpendë
 Akuakultura
 Dele
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Mbledhja e të dhënave dhe
administrimi
Të merret një mostër përfaqësuese për
ushtrimin e përcaktimit të prioriteteve
 Fermerët
 Agrobizneset
 Ekstensioni
 Kërkuesit

U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Rezultate të peshës së kritereve
Kriteri
Gjithsej
Fermeri
Profesionale
Eficenca
.269
.327
.212
Punësimi
.075
.045
.118
Qëndrueshmëria
e Burimeve
Natyrore
.136
.142
.125
Tregëtueshmëria .216
.205
.217
Rritje Exporteve
.058
.034
.095
Fitimi neto
.246
.247
.235
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Testi Koherent
 Përfaqëson
hapin e fundit në
përcaktimin e prioriteteve midis
programeve të kërkimit
 Konsiston në ekzaminimin e
pozicionimit të programeve
(bazuar në pikët e tyre) me
qëllim të verifikojë logjikën dhe
koherencën.
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Qëllimi i testit koherent
Të nxjerë diferencat midis renditjes
se programeve sipas intuites se
pjesemaresve me ato te vendosura
sipas programeve te percaktimit te
prioriteteve
 Te udheheqe diskutimin mbi
diferencat dhe te regulloje vlerat e
dhena per kriteret per ato programe
per te cilet kerkohet vleresim

U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Përfitimet e testit koherent
 Përmirëson
rezultatet e
përcaktimit të prioriteteve
 Zbut insuficencat e matodave të
përdorura dhe mosperfeksionin e
aplikimit të tyre
 Provokon shpesh diskusione
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Renditja e re si rezultat i testit
Koherent
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Zgjedhja e Projekteve Prioritare
 Përcakton
projektet e kërkimit
më urgjente për impementim
 Bëhet në akordancë me
rezultatet e reja që erdhen si
pasojë e testit koherent
 Duhet të jetë realiste: duke marë
në konsideratë burimet e
disponueshme
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Rruga për implementimin e modelit te kërkimit (PRISM) –
strategji me 6 hapa
Hap 1: Listim i programeve prioritare të kërkimit
Hap 2: Identifikimi i problemeve kryesore të programeve
prioritare të kërkimit
Hap 3: Identifikimi i bashkëpunëtorëve të mundshëm, roli i
tyre.
Hap 4: Kërkim i burrimeve potenciale të financimit për
aktivitetet kërkimore
Hap 5: Drejtimi i Aktiviteteve kërkimore
Hap 6 : Vlerësimi dhe Monitorimi i aktivitetit kërkimor
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Hapi 2:
Identifikimi i problemeve
kryesore të programeve
prioritare të kërkimit duke
përdorur metoden e zinxhirit të
vlerës
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Step 3. Identifikimi i bashkëpunëtorëve
të mundshëm, roli i tyre
Step 4. Kërkim i burrimeve potenciale të
financimit për aktivitetet kërkimore
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Programe Bashkëpunëtorë potencialë të
kërkimit
Prodhim Përpunim
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Marketing
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Burime Potenciale të
financimit
Komente
Bashkëpunëtorët – përfshin sektorin privat
dhe fermerët
 Zhvillon analizën kosto/përfitim mbi
kthimin e investimeve të kërkimit
 Zhvillon një plan marketingu për
përcaktimin e programeve të prioriteteve
 Cakton dikë të kërkojë për grante dhë të
shkruajë propozime – lind nevoja e
trajnimit për shkruajtjen e granteve

U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Step 5. Drejtimi i Aktiviteteve kërkimore
Step 6. Vlerësimi dhe Monitorimi i
aktivitetit kërkimor
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Bashkëpunimi kërkon MOU
(memorandum of understanding)
 Zhvillon
MOUs mbi atë që kush duhet
të bëjë cfarë dhe kur, rezultatet e
pritshme dhe buxhetet sipas
përgjegjësive
 Zhvillimi i një besimi reciprok,
misioni të njëjtë, që respekton
afatet, i mbështetur në besim dhe të
drejta intelektuale dhe komunikim i
shpeshtë në progres
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Hapi 6
Aktivitetet duhet të monitorohen në lidhje
me planin, rezultatet dhe situatave që
mund të ndryshojnë.
 Inspektime periodike janë të nevojshme
për rezultate të suksesshme të
përpjekjeve të kërkuesit.
 Bëhen regullime të nevojshme për të
paraprirë situatat e ndryshme
 Inspektimet janë mjete menaxhuese të
përdorura për të patur një program eficent
dhe për të qëne pronare dhe dhurues të
suksesshëm.

U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Cikli i menaxhimit duke integruar
M&E
Dissemination
Redesign
Stop
PRISM
•Prioritized program
•Identify constraints
•Find collaborator
•Find funding
•Develop Research
Activities
•M&E- identify indicators
REVIEW
Continue
Research
Implementation
•Carry out research
•Adjust research
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
M&E përfshin krahasimin e:






U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Performanca të mëparëshme (e krahasuar me
bazën)
Kualitetin dhe performancën e sistemeve të tjera
(krahasuar me përafrime të tjera)
Kualitetin dhe performancën e dëshëruar (pritjet
e pronarit)
Standarte profesionale (vlerësimi i ekspertëve)
Kualiteti dhe performanca e planifikuar (targeti
manaxherial)
Kualiteti dhe performanca optimale (e krahasuar
me atë që mund të kishte qënë)
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Plani për Planifikim Kërkimi në të
ardhmen dhe Vlerësimi i
ëorkshop-it
1. Planifikimi i aktiviteteve të
ardhëshme në planifikimin e
kërkimit
2. Vlerësimi i ëorkshop-it
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Pyetëror








U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Data :
Titulli i ëorkshop-it: ëorkshop në përcaktimin e
prioriteteve
Vendi:
Emri:
_______________________________________
Ide që do të doja të provoja në institutin tim të
kërkimit, bazuar në c’ka mësova gjatë këtij
ëorkshop-i
_____________________
_____________________
_____________________
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project
Feedback
 Pyetje?
 Reagim
ndaj ëorkshop-it
Faleminderit
U n iv er sit et i
B u j q eso r I
T ir a n es
(U B T )
Albania-Haëaii Higher Education and Economic Development Project