KERATOPLASTİ Dr.Arzu Taşkıran ÇÖMEZ
Download
Report
Transcript KERATOPLASTİ Dr.Arzu Taşkıran ÇÖMEZ
KERATOPLASTİ
Tarihçe-Güncel
Hasta değerlendirilmesi
Donör kornea özellikleri
Ameliyata Hazırlık
Dr.Arzu Taşkıran
ÇÖMEZ
MÖ
MÖ
MS
MS
MS
15 yy Saint Peter-İsrail-Göğüs
8 yy Sustrata-Hindistan-Cilt
2 yy Hua To-Çin-Terapotik transplantas.
1200 Saint Antony-İtalya-Bacak
16 yy Gaspare Tagliocozzi-İtalya-Cilt
1880 İskoçya ilk kornea transplantasyonu
(tavşan)
1890 Locke- preservan solusyon
1895 Ringer- preservan solusyon
Dr. Edward Zirm
İlk insan
kornea
transplantasyonu
1906
Magitot 1911 donör kornea saklanması
(hayvan glob 5-8 derece)
(insan glob-donör hemolizli kan içinde
8 gün)
1930- Filatov- Kadavra kornealarının
kullanılabileceğini gösterdi.
1937 Igerschimer İÜ TF
1963 Wisconsin ve Norveç’teki
topraklarda siklosporinin bulunmasını
sağlayan mantarın keşfi
1983 Siklosporin için FDA onayı
KORNEA
TRANSPLANTASYONU
En
sık
En başarılı
Günümüzde başarı oranı %90
34000/yıl ABD
1500/yıl Türkiye
Bekleme listesi: 10,000 kişi X 2
Merkez: 10
Türkiye'de şu anda 12 göz bankası
bulunuyor
Toplam nakil sayısı: 2,000/yıl
Hastanemizde 400/yıl
Kornea teminindeki güçlükler,
Bununla birlikte kornea bankaları ve
nakiller yönetmeliği
1979 -Organ ve doku nakli yasası ???
DOKTORLAR
KANUNLAR
2000 bütçe
A
Keratoplasti
2001
Keratoplasti
2005 B
Yanaktan Göze Kornea Nakli
Yapıldı (18.09.2004)
Japon bilim adamları kornea hasarı nedeniyle
göremeyen dört hastaya, yanakların iç kısımlarından
alınıp geliştirilen hücreleri nakletti. Yanak hücreleri
laboratuvar ortamında korneaya dönüşünce nakil
sonrası hastalar yeniden görme yetilerine kavuştu.
Nakil üzerinden bir yıl geçtikten sonra bile gözlerde
bir sorun olmadığı tespit edildi. Uzmanlar söz
konusu yöntemin çeşitli göz hastalıkları ve körlüğün
tedavisi yolunda önemli bir adım olduğunu belirtti.
(Radikal)
2003'te Türkiye'de 3 bin 140
organ nakli gerçekleştirildi
(13.09.2004)
Akdağ'ın verdiği bilgiye göre 6 bin 501 kişi böbrek, 351
kişi karaciğer, 191 kişi kalp, 64 kişi kalp kapağı, 1 kişi
akciğer, 23 kişi kalp-akciğer, 65 kişi pankreas, 3 bin 635
kişi kornea ve 277 kişi de uygun kemik iliği bekliyor.
Sağlık Bakanı Recep Akdağ, geçen yıl Türkiye'de 3 bin
140 organ nakli gerçekleştiğini, buna karşılık yaşamını
yitiren 105 kişinin organlarının kullanılabildiğini kaydetti.
Türkiye'de geçen yıl yapılan organ nakillerinin 605'inin
böbrek, 174'ünün karaciğer, 23'ünün kalp, 24'ünün kalp
kapağı, 1807'sinin kornea, 498'inin kemik iliği ve 9'unun
da pankreas olduğunu ifade eden Akdağ, geçen yıl
toplam 5 kişinin organ nakli için yurtdışına gittiğini
bildirdi.
Radikal
GREFTLER
Otogreft: Aynı kişiden
İzogreft:Aynı genetik özellikleri taşıyan
canlıdan
Homogreft: Aynı türden
Heterogreft:Farklı türden
Alloplastik: Cam ya da plastikten
LAMELLAR
PENETRAN
LAMELLAR
Yüzeysel kesafet (ant.stromal kesafet)
Seçilmiş olgu
Daha zor
Daha uzun süre
Daha fizyolojik
Red daha az?
Open sky cerrahi değil.
TDGK daha düşük
(irreguler astigmatizma veya interfasedeki skara
bağlı).
Stromal diseksiyon derinliği ayarlanamayabilir.
Kırmızı-beyaz-mavi
12-2; 12-10
2-4; 10-8
8-6; 4-6
PENETRAN
Kornea tam kat çıkarılır. Yerine donör
kornea konur.
Daha kısa zaman
Daha kolay
Red riski?
ENDOTEL HÜCRE
TRANSPLANTASYONU
Nadir
Seçilmiş vakalarda
KERATOPROTEZ
Plastik greftler
PENETRAN KERATOPLASTİ
ENDİKASYONLARI
Optik---PBK, Keratokonus, Kornea distrofileri
Korneal skarlar
Teropötik---Herpes
Tektonik---Okuler anatomi ve fizyoloji,
Desmatosel, Stromal incelme
Kozmetik
PREOPERATİF
DEĞERLENDİRME(HASTA)
Anamnez
Sistemik hastalıklar
Görme keskinliği
Göz kapak anomalileri
Gözyaşı kalite ve
miktarı
Dakriyosistit..
Konjonktivanın durumu
Korneal vaskularizasyon
Pakimetri-Speküler mikroskop
Korneal düzensizlik
(Placido diski-keratometre- topografi)
Preoperatif glokom
PAS
Lensin durumu (kombine?)
VER-ERG
DONÖR KORNEA SEÇİMİ
Kesin
geçişli viral hastalıklar
-Kuduz: 4+4 vaka
-CJH: 1 vaka
-Hep.B: 2 vaka
Muhtemel geçişli hastalıklar
-HIV
-HSV
-CMV
-EBV
-Adenovirus
-EBV
Geçiş olasılığı zayıf olan
hastalıklar
VZV
Kornea Transplantasyonunda Donör Serolojisinin
De¤erlendirilmesi
Bekir Kocazeybek ve ark… 229 donör korneanın 18 (%7.9)’inde serolojik test
sonuçlar pozitif bulunmuşve kornealar transplantasyon için kullanılmamıştır. 15
vericide HBsAg (%6.6), 2 vericide anti-HCV (%0.9) ve bir vericide ise her iki
test pozitif bulunmuş; anti-HIV ve VDRL pozitifli¤ine rastlanmamış.
Sonuç olarak, kornea dokusu alımı öncesi göz ardı edilemeyecek
oranda hepatit C ve özellikle hepatit B için seropozitif vericilerin
olması alıcı sağlığıaçısından ciddi bir potansiyel risktir.
Viral olma olasılığı yüksek
hastalıklar
Reye, SSPE,PMLE,
Okuler histoplazmozis
Akut nörolojik progr.hastalıklar
Akut lösemi, lenfoma, Hodgkin hast.
Donörün dissemine bakteriyel veya fungal
hastalığı
(pnömoni+…… endoftalmi)
-Rb: 1 vakada donörden alıcıya taşınmış.
ENDOTEL
Doğumda 3,5 milyon hücre
Tek katlı,4-6 mikron, uniform,5-7 kenarlı
Çap: 20 mikrometre
Yüzey alanı: 250 mikrometrekare
Hücre yoğunluğu: 2000-4000hücre/mm2
Simetrik
Perifere gittikçe düzensizleşir
400-700 hücreye kadar kornea şeffaf kalır.
Doku kültüründe mitoz görülmüş.
(Simonsen AH,Sorensen KE, Sperling S. Doku kültürlerinde insan kornea
endotelinin timidin inkorperasyonunun gösterilmesi. ACTA ophth. 1981,
59;110)
Klinik olarak replike olmayan bir doku
olarak kabul edilir
.
ENDOTELİN BARİYER FONKSİYONU**
-sıkı bağlantılar
-makula okludensler
ENDOTELİN POMPA FONKSİYONU
-ATP bağımlı enzimler (Na-K ATPaz)
ENDOTEL HÜCRE
FONKSİYONUNUN
DEĞERLENDİRİLMESİ
İN VİTRO
-tripan mavisi:hasarlı endotel h.
-NBT
-Isı değişimi
-İn vitro speküler mikrosk.
-O2, glikoz tüketiminin ölçümü
-Karboxifloresein,inülin,dekstran: endotel
geçirgenliği
-Na-K ATPaz inh:Qubain
OPTİK YÖNTEMLERLE
DEĞERLENDİRME
-Biyomikroskopi
-Konfokal mikroskopi (KM)
-Speküler mikroskobi (SM)
SPEKÜLER MİKROSKOBİ
Ayna gibi = Yansıma
1968- Maurice. Enuklüe tavşan gözünde endotele düşen ışıkla
speküler imaj elde edip fotoğraflamıştır.
1970- Hofle. Donör korneasında kullandı
1975- Laing. In vivo kullanım
Kalitatif ve kantitatif ölçüm
%15 Göz bankası
%7 hekim kullanıyor.
KANTİTATİF
-Hücre alanı, yoğunluğu, hücre perimetresi,
ortalama hücre kenar uzunluğu, hücre
büyüklüğü
KALİTATİF
-Hücre biçimi, sınırları, keşişme açıları, arka
kornea yüzeyi, aselüler yapılar, bakteriler,
inflamatuar hücreler, pleomorfizm***
polimegatizm***
Pleomorfizm: genç korneada hegzogonal
hücre oranı %70-80 azalırsa çok kenarlı
hücre oluşur. Geometrik ve termodinamik
stabilite bozulur.
Polimegatizm:Hücre büyüklüğünde
değişkenlık olması.
Strese uğramış, stabilitesini kaybetmiş
endoteli gösterir.
SM İLE TRANSPLANTASYONU
KONTRAENDİKE OLAN DONÖR
KORNEALARI
Hücre yoğunluğu: 1500h/mm2 den az
Şiddetli polimegatizm, pleomorfizm
Kornea guttata varlığı
Anormal şekilli hücrelerin varlığı
Yoğun şiddetli ödem alanları
Enflam. Hücre ve bakterilerin endotelde
izlenmesi
Stromal hayalet damarların olması
Korneal kalınlık: SM, optik pakimetri,
ultrasonik pakimetri
PK dan 1 yıl sonra donör korneasında
endotel h. Sayısının 1000 olduğu
gösterilmiş.
KONFOKAL MİKROSKOBİ
-1955-Minsky.
-Işık ve objektif lensi aynı alana odaklanır.
Dağılma azalır. Görüntü rezolusyonu artar.
-Dokudan istenen sıklık ve incelikte kesit alır,
-Opak bulanık korneaları görüntüler
-Görüntüyü saklayabilir
Korneal greft atılımı ve endotelyal distrofilerin
izlenmesinde değerlidir.
DOKU TİPLEMESİ
Major ve minör histokompabilite genleri
Majör: 6.krom- HLA- eritr(-) diğer +
HLA A, B, C, D, DR +
HLA……1-Klas 1: A,B,C ag+ Çekirdekli hücre yüzeyinde +
Ak ve T h. Cevabından sorumludur.
2-Klas 2: HLA D agleridir.
Makrofaj, Langhanslarda +
Ak oluştururlar.
Donör HLA agleri alıcının duyarlaşmasından
sorumludur.
Minör: ABO kan grubu agleri.
İmmunolojik olarak daha az önemlidir.
Korneada HLA Klas 1 ve 2 ag taşıyan hücreler +
Klas 1: epitel stroma endotelde +
Klas 2: kemik iliği ve dendritik h. (ep.ve stromada+)
APC
Greft rejeks= dendritik h.ler
Dendritik hücrelerin gösterdiği Klas 2 HLA agleri İL 1
salar…Alıcıdaki T h. lar aktive olur… T s. aktive olur…
Vericinin Klas 1 HLA’larına karşı immün yanıt oluşur.
Klas 1 agleri 3 kornea katında olduğu için rejeksiyon
3 katta da olabilir.
Yüksek riskli PKda Klas 1 ag uyumluluğu!!!
ALINAN DOKUNUN SAKLANMASI
Ölümden sonra 37° C de ve 6 saat
içerisinde kornea alınmalıdır . Bundan
sonra aköz humor içerisindeki glikoz
biter ve nekroz başlar .
10° c lik ısı düşüşünde metabolizma %
50 azalacağı için kornea soğukta
saklanmalıdır .
Lamellar, refraktif, tektonik keratoplastide
canlılık gerekmez.
-Kriyoprezervasyon
-liyofilizasyon
-alkolde saklama
-gliserinde saklama
Dondurma yöntemi transporttaki zorluklar
nedeniyle çok yandaş bulmamıştır.
Nemli kamarada saklama: göz + 4° C
de SF içinde 48-90 saat saklanabilir.
Organ kültüründe - 37 ° C de 3 hafta
saklanabilir ancak 3 günde bir sıvı
ortamı ve içindeki metabolitleri
değiştirmek gerekir.
Donör kornealar 37’C’lik organ kültür vasatında saklanabilirler. (Doughman
D. J. et al. (1976) Trans. Am. Acad. Ophtalmol. Otolaringol. 81, 778-793
Kültür+ hayvan
serumu= RED
Kültür + insan
serumu=VİRAL HAST
MK Solusyonu: Tc199+Dextran+Gentamisin3gün*enfeksiyon
K-sol: TC199+kondroitin- sülfat+gentamisin+
HEPES (N-(2-Hydroxyethyl) piperazine-N'- (2-ethanesulfonik
asit)
p.acnes-üretimden kalkmış.
CSM: MEM (minimal esansiyel medyum) +düşük MA
kond.sülfat+ HEPES+ gentamisin+
merkaptoetanol+ nonesansiyel aminoasit
1hf-kornea ödemli-uygun.
DEXOL: CSM+ %1 Dextran- daha az ödemli ince
kornea
OPTİSOL: TC199+MEM+ %2,5 kondr.sülfat+ 51
dextran+ HEPES+ gentamisin+nonesansiyel
aminoasit+ ATP prekürsörleri+Vitaminler… 2hf
Kriyoprezervasyon: -130 derecenin
altında kimyasal reaksiyonlar olmadığı için
sıvı azotun kaynama noktası olan 196
derecede süresiz bir saklama metodudur.
Sadece iyonize radyasyondan etkilenir.
Dimetil sülfoksit ve gliserol=
kriyoprotektanlar kullanılır.
Buzlanma olabilir.
50 yaş altında ve postmortem süre 6 saat
olmalı.
Pahalı ve zor.
PREOPERATİF İLAÇLAR
Midriyatikler
Miyotikler
Sistemik osmotikler, Honan balonu,
mekanik hiperventilasyon, skleral
destek halkası
Sistemik kortikosteroidler
1mg/kg prednizolon
Aktif-inaktif keratit
Grefon reddi öyküsü
Yoğun vaskularizasyon
Luetik interstisyel keratit
Herpes simplex keratiti
(+ oral asiklovir; 400mg 4*1))
ANESTEZİ
Lokal
Genel
çocuk, kooperasyonu bozuk yaşlı,
perforasyon
YÜKSEK RİSKLİ
HASTALAR
Kimyasal yanıklar
Skatrisyel pemphigoid
Stevens Johnson sendromu
Ağır keratokonjonktivitis sicca
Ağır korneal yaralanmalar
Ağır vaskularize kornea
Herpetik hastalık
Aktif korneal hastalık
İkinci PK
ABK,PBK
KERATOPLASTİ
KONTRAENDİKASYONLARI
Korneal anestezi-hipoestezi
Exposure keratopati (kalıcı 7.sinir felci)
Ağır kuru göz sendromu
Sistemik sorunlar (ağır demans,
mental retardasyon, alkolizm, ilaç
bağımlılığı)
PROGNOSTİK FAKTÖRLER
ÇOK İYİ
-keratokonus
-santral parasantral basit lökom
-granüler distrofi
-erken Fuch’s distrofi
OLDUKÇA İYİ
-Fuchs distrofisi
-ABK,PBK
-inaktif herpes sekeli
-makuler distrofi
-interstisyel keratitler
NİSBETEN İYİ
-aktif bakt.,viral,fungal keratit
-konj.herediter endotelyal distrofi
-hafif kimyasal yanıklar
-hafif kuru göz
-lattis distrofi
-konj.glokom
KÖTÜ
-ağır kimyasal yanıklar
-pemphigus
-Stevens johnson send.
-nöroparalitik keratit
-epitelyal ingrowth
-tekrarlayan greft reddi
TEŞEKKÜR
EDERİM