Transcript วันป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าโลก โรคพิษสุนัขบ้าจะเป็นเพียงอดีต หากทุกคนร่วมมือแก้ไขอย่างจริงจัง 8 กันยายน 2550

วันป้องกันโรคพิษสุนขั บ้าโลก
8 กันยายน 2550
โรคพิษสุนขั บ้าจะเป็ นเพียงอดีต
หากทุกคนร่วมมือแก้ไขอย่างจริงจัง
วันป้องกันโรคพิษสุนขั บ้าโลก
ให้เวลา 1 นาที ให้ค ุณคิด
และเขียนคาตอบของคาถามที่ว่า
คุณรูจ้ ัก “โรคพิษสุนขั บ้า” ดีแล้วหรือยัง
ทาไมจึงต้องมี “วันป้องกันโรคพิษสุนขั บ้าโลก”
ทาไมเราต้องศึกษาเรื่องโรคพิษสุนขั บ้า





โรคพิษสุนขั บ้าเป็ นโรคที่ป้องกันได้ 100%
แต่มคี นเสียชีวิตจากโรคนีท้ วั ่ โลกประมาณ 55,000 คน
ต่อปี ส่วนใหญ่มสี าเหตุมาจากสุนขั
นัน่ หมายถึง ณ บางพื้นที่ในโลกนี้ มีคนเสียชีวิต
จากโรคนีเ้ กือบทุกๆ10 นาที
ประมาณ 30-50% ของคนที่เสียชีวิตจากโรคนี้
เป็ นเด็กที่มอี ายุตา่ กว่า 15 ปี
ประเทศไทยมีคนเสียชีวิตจากโรคนี้ 25 รายในปี 2549
ในประเทศที่พฒ
ั นาแล้วหลายประเทศ เช่น ประเทศ
สหรัฐอเมริกา มีการใช้วคั ซีนป้องกันโรคนีท้ ั้งในคนและ
สัตว์อย่างทัว่ ถึง ทาให้ประเทศเหล่านีม้ คี นที่เสียชีวิตจาก
โรคนีเ้ หลือเพียงไม่กี่คนต่อปี
ทาไมจึงต้องมี “วันป้องกันโรคพิษสุนขั บ้าโลก”





เนือ่ งจากมีคนเสียชีวิตจากโรคนีท้ วั ่ โลกประมาณ
55,000 คนต่อปี
ประเทศไทยมีคนถูกสุนขั กัดและต้องได้รบั วัคซีน
ปี ละไม่ตา่ กว่า 500,000 ราย
โรคนีเ้ ป็ นโรคที่ป้องกันได้ 100% ด้วยวัคซีนที่มี
ประสิทธิภาพ
ณ ขณะนี้ เรามีความพร้อมที่จะรับมือกับโรคพิษ
สุนขั บ้าแล้ว
ถึงเวลาแล้วที่พวกเราทุกคนจะร่วมมือช่วยกันทาให้
โรคพิษสุนขั บ้านีเ้ ป็ นเพียงแค่ประวัตศิ าสตร์!
เราควรจะต้องรอ้ ู ะไรบ้าง
เกี่ยวกับโรคนี้:






ทาไมเราต้องศึกษาเรื่องโรคพิษสุนขั บ้า
โรคพิษสุนขั บ้าคืออะไร และมีความเป็ นมาอย่างไร
สัตว์ชนิดใดบ้างที่ตดิ เชือ้ โรคพิษสุนขั บ้าได้
เราจะติดเชือ้ โรคพิษสุนขั บ้าได้อย่างไร
อาการแสดงของโรคพิษสุนขั บ้า
วิธีป้องกันการติดเชือ้ โรคพิษสุนขั บ้า
โรคพิษสุนขั บ้า(Rabies)คืออะไร
โรคพิษสุนขั บ้า (Rabies) ถูกค้นพบ
มานานกว่า 4,000 ปี แล้ว จากบันทึกและ
ภาพเขียนทางประวัตศิ าสตร์
 เมือ
่ มีอาการแสดงของโรคนีเ้ กิดขึน้ ผูป้ ่ วย
มีโอกาสเสียชีวิตเกือบ 100%

(ในประเทศสหรัฐอเมริกาพบผูป้ ่ วยที่ตดิ เชื้อไวรัส
โรคพิษสุนขั บ้ารอดชีวิตเพียงสองรายเท่านัน้ )

โรคพิษสุนขั บ้า มีสาเหตุมาจาก
การติดเชือ้ ไวรัส
ไวรัสโรคพิษสุนขั บ้า (Rabies
virus)
คืออะไร
 ไวรัส
เป็ นสิ่งมีชวี ิตที่มขี นาด
เล็กกว่าแบคทีเรีย
 ไวรัสไม่สามารถเจริญเติบโต
นอกเซลล์สิ่งมีชวี ิตได้
 ไวรัสโรคพิษสุนข
ั บ้า มีรปู ร่าง
คล้ายกระสุนปื น
 ไวรัสโรคพิษสุนข
ั บ้า เข้าสู่
ร่างกายคนและทาอันตรายต่อ
ระบบประสาทส่วนกลาง
Picture of rabies virus: Rabies
virus is shaped like a submarine.
ระบบประสาทส่วนกลาง
(Central Nervous System) คืออะไร

ระบบประสาทส่วนกลาง ประกอบด้วย
สมอง (brain)
และไขสันหลัง (spinal cord)

ระบบประสาทที่ปกติ มีความจาเป็ นต่อ
การทากิจกรรมทุกๆอย่างของเรา
ทัง้ ด้านความรูส้ ึกนึกคิด การมองเห็น
การหายใจ การกลืน การรับประทาน
การเคลื่อนไหว รวมถึงการพูดจาด้วย
ไวรัสโรคพิษส ุนัขบ้า
ทาอันตรายต่อระบบประสาทส่วนกลาง

หลังถูกสัตว์กดั เช่น ที่ขา
ไวรัสจะแพร่กระจายไปตาม
เส้นประสาท จากไขสันหลัง สู่
สมอง และวิ่งย้อนกลับมา ยัง
ส่วนต่างๆของร่างกาย
จุดที่ไวรัสเข้าสูร่ า่ งกาย
เราจะติดเชือ้ โรคพิษสุนขั บ้าได้อย่างไร




เมือ่ สัตว์ป่วยด้วยโรคพิษสุนขั บ้า สัตว์เหล่านัน้ จะมี
พฤติกรรมบางอย่างเปลี่ยนแปลงไป เช่น
มีอาการคลุม้ คลัง่ มีพฤติกรรมอยากกัดคนหรือสัตว์อื่น
หรือเปลี่ยนจากขีข้ ลาดเป็ นไม่กลัวคน
เราจะติดเชือ้ เมื่อเราถูกสัตว์ที่ป่วยด้วยโรคพิษสุนขั บ้า
กัด/ข่วน (แมว)
สุนขั ที่เป็ นโรคพิษสุนขั บ้า ยังคงเป็ นปั ญหาใหญ่
ในหลายๆประเทศ รวมทัง้ ประเทศไทยด้วย
ในแถบอเมริกาเหนือ ยุโรป และประเทศที่พฒ
ั นาแล้ว ส่วน
ใหญ่สนุ ขั ได้รับเชือ้ โรคพิษสุนขั บ้าจากสัตว์ป่า
แต่ไม่มีผลกระทบมากนักเนือ่ งจากมีการฉีดวัคซีนป้องกัน
อย่างทัว่ ถึง
สัตว์ชนิดไหนบ้าง
ติดเชือ้ โรคพิษสุนขั บ้าได้




สัตว์เลี้ยงล ูกด้วยนมทุกชนิดติดเชือ้ โรค
พิษสุนขั บ้าได้
สัตว์ที่เป็ นพาหะนาเชือ้ โรคพิษสุนขั บ้า มี
หลากหลายชนิดของ ขึน้ อยู่กบั พื้นที่ ที่
สาคัญได้แก่ สุนขั ค้างคาว แรคคูน หมา
จิ้งจอก แมว และสกัง๊ ค์
ส ุนัขเป็ นสาเหตุหลักที่ทาให้คนติดเชือ้
โรคนีท้ วั ่ โลก
บางประเทศเช่นประเทศสหรัฐอเมริกา
มีการควบคุมโรคพิษสุนขั บ้าในสุนขั ด้วย
วัคซีนอย่างทัว่ ถึง สาเหตุหลักของโรคจึง
มาจากสัตว์ป่า โดยเฉพาะค้างคาว
อาการของโรคพิษสุนขั บ้า (คน)







อาการเริ่มแรกคือ ปวดหัว มีไข้ และเจ็บคอ
มีอาการตืน่ เต้น สับสน หวาดระแวง
ผูป้ ่ วยอาจรูส้ ึกเจ็บแปลบ ณ ตาแหน่งที่ถกู กัด
มีอาการประสาทหลอน (hallucinations)
มีอาการกลัวนา้ (hydrophobia) ซึ่งเกีย่ วข้องกับการ
หดเกร็งของกล้ามเนือ้ บริเวณคอ
มีอาการอัมพาต (Paralysis) หรือมีความผิดปกติใน
การเคลื่อนไหวบางส่วนของร่างกายหลังจากได้รับเชือ้
สุดท้ายมีอาการโคมาและเสียชีวิต ภายใน 2 สัปดาห์หลัง
แสดงอาการ
ค้างคาวกับโรคพิษสุนขั บ้า


ค้างคาวเป็ นสัตว์ที่สาคัญที่นาเชือ้
โรคพิษสุนขั บ้าในอเมริกาเหนือ
ประชาชนไม่ได้ตระหนักถึงการที่ถกู
ค้างคาวกัดมากนัก เนือ่ งจากแผลที่ถกู
กัดมีขนาดเล็กมาก
การป้องกัน:


วิธีป้องกันที่ดีที่สดุ คือ ไม่จบั ค้างคาว
ถ้าพบค้างคาวในบ้าน ให้บอกผูป้ กครอง
และแจ้งให้หน่วยงานที่เกีย่ วข้อง.
A small bat bite on a finger
จะทาอย่างไรเมือ่ ถูกสัตว์กดั :






ล้างบริเวณแผลที่ถกู กัดให้สะอาด
ด้วยนา้ และสบู่ อย่างน้อย 15 นาที
เด็กๆต้องแจ้งผูป้ กครองให้ทราบในทันที
พบแพทย์ เพื่อฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนขั บ้า
(post-exposure)
ติดต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องด้านสุขภาพและการ
ควบคุมสัตว์
ถ้าสัตว์ที่กดั เป็ นสัตว์เลี้ยง เช่น สุนัข แมว ควรดู
อาการแสดงของโรคพิษสุนขั บ้าเป็ นเวลา 10 วัน
ถ้าสัตว์ที่กดั เป็ นสัตว์ป่า ให้นาสัตว์มาตรวจหาเชือ้
โรคพิษสุนขั บ้า
การป้องกันหลังการสัมผัสโรค



การให้แอนตีบ้ อดีต้ อ่ เชือ้ โรคพิษสุนขั บ้า
บริเวณที่ถกู กัด สามารถป้องกันโรคได้
ถ้าฉีดก่อนที่เชือ้ ไวรัสมีการเพิ่มจานวน
ในเซลและวิ่งเข้าสูเ่ ส้นประสาท
ฉีดวัคซีนป้องกันเชือ้ โรคพิษสุนขั บ้า
ตามตารางการฉีดที่แพทย์กาหนด
วัคซีนที่ได้รบั จะช่วยให้ร่างกายผลิต
แอนตีบ้ อดีท้ ี่มาฆ่าเชือ้ ไวรัสได้
การฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนขั บ้าที่แขน
จะป้องกันตัวเองจากโรคพิษสุนขั บ้าได้อย่างไร







ฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนขั บ้าให้กบั
สัตว์เลี้ยงเป็ นประจาทุกปี
ปี แรก
ต้องฉีด 2 ครัง้
ไม่เล่นกับลูกสุนขั ที่ยงั ไม่ได้ฉีดวัคซีน
หลีกเลี่ยงจากสัตว์จรจัดหรือสัตว์ป่า
ไม่ควรเก็บหรือนาสัตว์ป่าไว้ในบ้าน
ไม่ควรรักษาสัตว์ป่าที่ได้รบั บาดเจ็บ
ด้วยตนเอง
ถ้าพบสัตว์ที่ป่วย ให้ตดิ ต่อหน่วยงานที่
เกี่ยวข้อง
ดูแลภาชนะและอาหารของสัตว์เลี้ยง
ไม่ให้สมั ผัสกับสัตว์จรจัดหรือสัตว์ป่า ที่
อาจเป็ นพาหะของเชือ้
คุณช่วยได้...ปั ญหาโรคพิษสุนขั บ้า
โรคพิษสุนัขบ้า
สามารถควบคุม
และทาให้หมดไปได้......โดย
การมีส่วนร่วมของทุกคน รวมทัง้ คุณ



ฉีดวัคซีนป้องกันโรคให้สตั ว์เลี้ยง ทุกปี
ไม่เป็ นต้นเหตุของปั ญหาสุนขั จรจัดครองเมือง
สนับสนุนทุกกิจกรรมในการลดและป้องกันปั ญหา
สุนขั จรจัดและโรคพิษสุนขั บ้า
แหล่งความรู้ โรคพิษสุนขั บ้า









เว็บไซด์ โรคพิษสุนขั บ้า ภาษาไทย www.soonak.com
เว็บไซด์ ศูนย์ขอ้ มูลโรคติดเชือ้ www.cueid.org
เว็บไซด์กรมปศุสตั ว์
http://www.dld.go.th/dcontrol/15Zoo/Rabies/Rebies.htm
World Rabies Day Website:

www.worldrabiesday.org
US Centers for Disease Control and Prevention (CDC)
Rabies Website:

www.cdc.gov/rabies
CDC’s Kids Rabies Website:

www.cdc.gov/ncidod/dvrd/kidsrabies/
World Health Organization

www.who.int
Pan American Health Organization

http://www.paho.org/english/ad/dpc/vp/rabia.htm
Alliance for Rabies Control

www.rabiescontrol.org