Transcript ห้องสมุดดิจิทัล Digital library

ห้องสมุดดิจิทลั Digital library
http://youtu.be/E9xvzvKMbys


A digital library is an integrated set of services for
capturing, cataloging, storing, searching,
protecting, and retrieving information, which
provide coherent organization and convenient
access to typically large amounts of digital
information.
ห้องสมุดดิจิทลั เป็ นการรวมของบริ การจัดหา จัดหมู่ จัดเก็บ ค้นหา ป้องกัน และสื บค้น
สารสนเทศซึ่ งสามารถเข้าถึงสารสนเทศดิจิทลั จานวนมากได้


Digital libraries are realizations of architecture in a
specific hardware, networking, and software
situation, which emphasize organization,
acquisition, preservation, and utilization of
information.
สถาปั ตยกรรมของห้องสมุดดิจิทลั เป็ นฮาร์ ดแวร์ เครื อข่าย ซอฟท์แวร์ เฉพาะซึ่ งเน้น
การจัดการ การจัดหา การสงวนรักษา และบารุ งรักษาสารสนเทศ
องค์ประกอบของ DL system
User interfaces ส่วนติดต่อผู้ใช้

2 user interfaces in two parts:
end-users
 digital librarians and system administrators who
manage the collections


Web browser เป็ นตัวเชื่อมต่อกับ client services ซึ่งทา
หน้าที่เชื่อมกับระบบและช่วยผูใ้ ช้ในการตัดสิ นใจว่าจะสื บค้นอะไร
Repository
จัดเก็บและจัดการ digital objects และสารสนเทศอื่นๆ
 ห้องสมุดดิจิทลั ขนาดใหญ่สามารถมีหลาย repositories และหลาย
ประเภท

Handle system

เป็ นตัวระบุ digital objects ใน repository หรื อฐานข้อมูล
Search system
ระบบห้องสมุดอัตโนมัติออกแบบมาเพื่อให้สามารถมี indexes and
catalogs จานวนมากซึ่งสามารถพบได้ก่อนการสื บค้นจาก
repository.
 แต่ละ indexes ได้รับการจัดการแยกจากกันและสนับสนุ นหลายๆ
protocols

How do digital libraries work?

Collections of digital objects are stored in file
systems and databases คอลเลคชัน่ ของวัตถุดิจิทลั ถูกเก็บในฐานข้อมูล

Services are provided using several kinds of
technologies บริ การโดยใช้เทคโนโลยีหลายประเภท
Information Retrieval: indexing, search,
classification การสื บค้นสารสนเทศ ดรรชนี การค้น การจัดหมวดหมู่
 Metadata: annotation บรรณานิ ทศั น์, description คาอธิ บาย
 User Interface ส่ วนติดต่อผูใ้ ช้ : GUI toolkits, webbased interfaces, viewer applications, user
feedback

ผูใ้ ช้จะหา digital objects เจอได้โดย

1. browsing
Objects ถูกเชื่อมเข้าด้วยกันโดย
ใช้โครงสร้าง เช่น hyperlinks,
directories
 ผูใ้ ช้ใช้ interface เพื่อค้นจาก
ข้อมูลทั้งหมด

e.g.,
ผูใ้ ช้จะหา digital objects เจอได้โดย

2. search
 ผูใ้ ช้คิดคาค้น (query)
ตาม
ความต้องการสารสนเทศ
 DL ค้นหาสารสนเทศที่ตรง
กับคาค้น
การค้นทางานอย่างไร?
การตรวจสอบทุก object ใน collection เป็ นการเสี ยเวลา
 ดังนั้น index จึงถูกสร้างขึ้นและถูกใช้ในการค้น

ดรรชนีทางานอย่างไรกับ digital objects?

ขึ้นอยูก่ บั ประเภทของ objects ที่กาลังถูกค้นbeing searched
Text ข้ อความ
Inverted files
ไฟล์ ที่ถูกสร้ างขึน้
Numericตัวเลข
Databases
Multimedia
Content-based
techniques เทคนิคค้ น
จากเนื้อหา
Other อื่นๆ(e.g.,
scientific)
Domain-specific
techniques เทคนิคการ
ค้ นโดยจาเพาะเจาะจงสาขาวิชา
ทุกๆ สิ่ งจะได้รับ index หรื อไม่?
ไม่เสมอไป แต่ metadata is indexed
 Metadata อธิ บาย data

this isn’t
indexed
this is data
these are
metadata
“Zoey the dog”
October 2000
this is
indexed
ดังนั้น metadata is จาเป็ นมาก!

ใช่ การพัฒนา metadata ที่มีคุณภาพสู งเป็ นส่ วนที่สาคัญที่สุดของ
การสร้าง DL
We need highquality metadata!
Digital Object is...
getSection
getArticle
getTrack
getLabel
getFrame
getLength
recognizable by what it can do
getChapter
getPage
ลักษณะของห้องสมุดดิจิทลั




DL ไม่ได้เป็ นหน่วยเดี่ยวๆ
DL ต้องการเทคโนโลยีเพื่อเชื่อมกับแหล่งบริ การที่ผใู ้ ช้ไม่สามารถมองเห็น(end
users)
เป้าหมายของห้องสมุดดิจิทลั คือ การเข้าถึง DL และบริ การสารสนเทศอย่าง
กว้างขวาง
collections ของ DL ไม่ได้จากัดแค่สารสนเทศดิจิทลั ที่ทาขึ้นจากสิ่ งตีพิมพ์แต่
ยังรวมถึงสารสนเทศดิจิทลั อื่นที่ไม่ได้มาจากสิ่ งพิมพ์อีกด้วย
Digital Library Interoperability
การทางานร่ วมกันของห้องสมุดดิจิทลั
Digital Library Interoperability
Cornell
Digital Library
Nordic
Digital Library
21
Digital Library Interoperability

Interoperability is based on standards:


Protocols



Such as protocol, metadata
Z39.50 - search and discovery protocol
OAI - Metadata Harvesting Protocol
Metadata


MARC - comprehensive, intend to be used by professional
catalogers
Dublin Core - for describing electronic material, especially for non
specialist user
22
Metadata (เมทาดาทา) คืออะไร?
ข้อมูลอธิบายเกี่ยวกับข้อมูล (data about data)
 การสร้ างเอกสารหรื อข้อมูลดิ จิทล
ั จาเป็ นต้องกาหนดโครงสร้าง จึงจะ
สื บค้นโดยระบุขอ้ มูลตามต้องการ มิใช่ เพียงเปิ ดอินเทอร์ เน็ตแล้วไล่เรี ยง
อ่านเรื่ อยไป
 การสร้ างข้อมูลแบบมี โครงสร้ าง คือ การกาหนดตัวกากับไว้ก่อนหน้า
เนื้ อหา เพื่อระบุว่าเนื้ อหา คือ ชื่อเรื่ องหรื อชื่อคน ชื่อบริ ษทั หรื อ หน่วยงาน
บทคัดย่อหรื อเรื่ องเต็ม ภาษาไทยหรื อภาษาอังกฤษ รู ปภาพหรื อเพลง
 ยกตัวอย่าง บทความวารสารอิเล็กทรอนิ กส์ที่เป็ น pdf โดยตัวเอกสาร
เองสื บค้นได้ไม่ดีแบบเอกสาร html หรื อ text file จาเป็ นต้องสร้าง
เมทาดาทาเป็ น text สาหรับการสื บค้น และจึงเรี ยกดูฉบับเต็ม

Metadata (เมทาดาทา) คืออะไร?
ข้อมูลที่บอกรายละเอียดของข้อมูล
 สาหรั บชุ มชนห้องสมุด หมายถึ ง
การลงรายการหรื อการพรรณนา
ทรัพยากรในรู ปของบัตรรายการ หรื อฐานข้อมูลบรรณานุกรม
 ในสภาวะแวดล้อมที่เป็ นเว็บนั้น เมทาดาทาจะหมายถึงข้อมูลที่ช่วยในการ
จัดระเบียบ พรรณนา แสดงลักษณะ ชี้ตาแหน่ง และค้นคืนทรัพยากร
อิเล็กทรอนิกส์ หรื อที่ไม่ใช่อิเล็กทรอนิกส์ในอินเทอร์เน็ต
(Thornely, 1998)
 Metadata is linked to data

Dublin Core Metadata (ดับลินคอร์เมทาดาทา)






เกิดจากความจาเป็ นในการสื บค้นข้อมูลในเว็บให้เข้าเรื่ อง และไม่เสี ยเวลาอ่านข้อมูลจานวนมาก
เกินไป อย่างที่คนส่ วนใหญ่พบว่าเป็ นปั ญหา การใช้ภาษาตัวกากับ
เช่น XML ช่วยให้แลกเปลี่ยน ส่ งข้อมูลได้ดี แต่ดบั ลินคอร์สามารถระบุความหมายของข้อมูลด้วย
คาจากัดความมาตรฐานให้ชดั เจน และถูกต้องมากยิง่ ขึ้น
จุดมุ่งหมายของดับลินคอร์เมทาดา คือ การกาหนดเกณฑ์มาตรฐานอย่างง่าย ๆ เพื่อให้เจ้าของผลงาน
สามารถเข้าใจและระบุเมทาดาทาได้เอง
ดังนั้น ดับลินคอร์เมทาดาทาพื้นฐานจึงมีเพียง 15 หน่วยข้อมูลย่อย และไม่เคร่ งครัดว่าต้องใช้
มาตรฐานเฉพาะในการจัดทารายการจาเป็ น
วิธีน้ ีช่วยให้หน่วยงานเล็ก ๆ ประหยัดค่าใช้จ่ายในการอบรมความรู ้เพิ่มเติม และไม่ตอ้ งลงทุนซื้ อ
คู่มือจัดทารายการ
ประการสาคัญดับลินคอร์เมทาดาทา เหมาะสาหรับผูท้ ี่ไม่ได้จบทางวิชาชีพหรื อมีความรู ้ทาง
บรรณารักษศาสตร์หรื อสารสนเทศศาสตร์กส็ ามารถที่จะลงเมทาดาทาของงานได้ดว้ ยตนเอง
ดับลินคอร์เมทาดาทา
ตัวอย่างการลงรายการเมทาดาทาหนังสื อ
DOI




Metadata เป็ นสารสนเทศที่มีโครงสร้างที่ใช้อธิบายลักษณะ และระบุตาแหน่ง
ของสารสนเทศ ทาให้ง่ายในการค้นหา
การใช้และการจัดการสารสนเทศที่อยูใ่ นรู ปดิจิทลั ประกอบด้วย 15 elements
Dublin Core Metadata : DOI เป็ นชื่อรหัสมาตรฐานของ
ทรัพยากรสารสนเทศในรู ปดิจิทลั ที่กาหนดขึ้นเป็ นมาตรฐานของการระบุชื่อของ
ทรัพย์สินทางปั ญญาในรู ปดิจิทลั ที่ให้บริ การผ่านอินเทอร์ เน็ต (a digital
identifier for any object of intellectual property)
เป็ นการระบุตาแหน่งหรื อที่อยูข่ องสารสนเทศที่ให้บริ การผ่านอินเทอร์ เน็ต
DOI
องค์ประกอบสาคัญ 2 ส่ วนคือ ส่ วนต้น (Prefix) และ ส่ วนท้าย
(Suffix)
 Prefix เริ่ มต้นด้วยเลข 10 ตามด้วยตัวเลข 4 หลัก

 Prefix

คือ 10.1000
Suffix คือ ตัวเลขหรื อตัวอักษรที่อยูห่ ลังเครื่ องหมาย / ตัวอย่างเช่น
 doi:10.1000.10/123456
 doi:10.1000/ISBN1-900512-44-0
 doi:10.2345/S1384107697000225
 doi:10.4567/0361-9230(1997)42
 doi:10.6789/JoesPaper56
DOI


รหัสDOI จึงเป็ นส่ วนหนึ่ง
ของเนื้อหาอิเล็กทรอนิกส์
เพื่อให้ผอู ้ ่านสามารถค้นหา
และสื บค้นออนไลน์ได้จาก
การใช้รหัส DOI
เช่น การค้นหาใน search
engine ใช้คาค้นว่า
doi:10.1336/0313
272107
บริ การชื่อของ digital object (Naming
Service)
ชื่อเฉพาะบ่งบอกที่อยูข่ อง digital objects Documents
identified by globally unique names
 ชื่อจะถาวร ไม่เปลี่ยนแปลง
 การลงทะเบียนช่วยในการแก้ปัญหาที่อยู่ specific location
(URL)

cnri.dlib/april97-payette
Naming
Authority
Item
Name
http://www.somewebserver.org/somedirectory/somefile
Persistent
Identifier
(e.g., URN)
Location
(URL)
ตัวบ่งชี้Identifiers: Current Initiatives

IETF Uniform Resource Names (URN)
specification of URN framework
 requirements for resolution systems
 syntax definition


Existing Systems
CNRI’s Handle System (**NCSTRL uses)
 OCLC PURLs
 DOI Initiative

Z39.50 protocol

มาตรฐานสาหรับการสืบค้ นระหว่าง เค่รือง client และ database server
Z39.50 Facility
Client-side description
Initialization
Establish connection with server and set/request resource limits.
Search
Initiate search using registered query syntax, generating a result set server-side.
Retrieval
Retrieve a set of records from a specified result set: a large record may be segmented and transmitted piecemeal.
Result-set-delete
Request deletion of server-side result set or sets.
Access Control
Server initiated authentication check.
Accounting &
Resource Control
Request status reports of committed server resources and dictate if server is allowed to contact client when agreed limits are
reached.
sort
Specify how a result set should be sort.
Browse
Access ordered lists such as title and subject metadata
Explain
Interrogate server to discover support services, registries, and so on
Extended Services
Access services that continue beyond the life of this client-server exchange, such as persistent queries and database update.
Termination
Abruptly end client-server session: initiated by either client or server
35
The Open Archives Initiative (OAI)

สนับสนุนการโต้ ตอบระหว่าง data provider และ service provider

Data Provider: ผู้ท่บี ารุงรักษา repositories (web servers) ที่ใช้
OAI เป็ นเครื่องมือในการทา metadata.

Service Provider: เกี่ยวกับการติดต่อระหว่าง OAI กับ data
providers และใช้ metadata เป็ นพื้นฐานในการเพิ่มมูลค่าให้ กบั การบริการ

Service Provider เป็ นการรวบรวม metadata ที่เกิดจาก Data
Providers
36
OAI structure model
37
MARC

MARC records are stored as a collection of tag fields in fairly complex
Fields
Values
Personal name:
Arnosky, Jim.
Main Title:
Raccoons and ripe corn
Edition statement:
1st ed.
Place/ Name/ Date
of publication:
New York; Lothrop, Lee & Shepard Books; c1987.
Pagination/ Illustrative/ Size:
25 p; col. ill; 26 cm.
Summary:
Hungry raccoons feast at night in a field of ripe corn.
Topical subject:
Raccoons.
Local call number:
599.74 ARN
Local barcode number:
8009
Local price:
$15.00
38
MARC fields in catalog record
Tags
Values
100
$a
Arnosky, Jim.
245
$a
Raccoons and ripe corn
250
$a
1st ed.
260
$a
New York;
$b
Lothrop, Lee & Shepard Books;
$c
c1987.
$a
25 p;
$b
col. ill;
$c
26 cm.
520
$a
Hungry raccoons feast at night in a field of ripe corn.
650
$a
Raccoons.
900
$a
599.74 ARN
901
$a
8009
903
$a
$15.00
300
39
DL architecture
สถาปัตยกรรมห้องสมุดดิจิทลั
ความสามารถของห้องสมุดดิจิทลั
Capability of Digital library
การจัดหาและผลิตสารสนเทศดิจิทลั (capture or creation of
content)
 การจัดทาดรรชนี และการจัดหมู่ (indexing and cataloging)
(metadata)
 การจัดเก็บ (storage)
 วิธีการค้น และคาค้น (search and query)
 การจัดการลิขสิ ทธิ์ (asset and property rights
protection)
 การสื บค้นและการบริ การสารสนเทศดิจิทลั (retrieval and
distribution)

ความสาคัญของโครงสร้างของห้องสมุดดิจิทลั
(DL architecture)
เพื่อให้หอ้ งสมุดดิจิทลั มีความสามารถในทางานได้ดงั กล่าว
 ต้องมีการออกแบบโครงสร้างของห้องสมุดดิจิทลั (DL
architecture)
 เพื่อดูวา่ องค์ประกอบทางเทคโนโลยีสามารถทางานร่ วมกันได้เป็ นอย่างดี
 ทางานด้านต่างๆ ทางานได้มีประสิ ทธิ ภาพ
 โครงสร้างของห้องสมุดดิจิทลั ประกอบด้วยหลายระดับเพื่อให้สามารถ
ห้องสมุดดิจิทลั มีความสามารถดังกล่าว

Digital library architecture
43
โครงสร้างทางความคิด
Notional Architecture


Data และ metadata แยกออกจากกันอย่างชัดเจน
Metadata ช่วยการจัดหมวดหมู่และจัดการความสัมพันธ์ของข้อมูลที่ไม่ได้รับ
การจัดการ ซับซ้อน และมีขนาดใหญ่
โครงสร้างการปฏิบตั ิงาน
Operational Architecture

ระบบจัดการสารสนเทศ (information management
system)
โครงสร้างทางเทคนิค
Technical Architecture



องค์ประกอบของระบบต่างๆ
Metadata และ data ต้องมี
ความสัมพันธ์กนั อย่างมีเหตุผล
เทคโนโลยีที่นามาใช้ตอ้ งมีความสามารถ
เชื่อมต่อได้โดยไม่ตอ้ งคานึงถึงเวลา,
platforms, ภูมิศาสตร์, เครื อข่าย,
และระบบการบริ การสารสนเทศดิจิทลั
โครงสร้างทางระบบ System Architecture

ระบบของ H/W และ S/W

scalability and
extensibility
ตัวอย่างโครงสร้างของห้องสมุดดิจิทลั
GSDL Digital Library
System Architecture
Digital format
ระบบย่อย Functionality



ระบบการค้น (Search system) มี page สาหรับสืบค้ น
ส่วนทางานของบรรณารักษ์ (Librarian Interface) เป็ น
โปรแกรมประยุกต์สาหรับ collection management
 Collection system
 Metadata system
ระบบ (Configuration system) สาหรับการตั้งค่า
parameter สาหรับระบบการค้ นและการแสดงผล
Hierarchical Functions of GSDL System (1)
Digital Library
System
Collection System
Search System
Hierarchical Functions of
Search System
Search System
Searching
Browsing
By full text
By title
By title
By subject
By creator
By media
By Keywords
By description
1. Search System

การค้นหาคาในเอกสาร



ค้นหาจากเนื้อหาเอกสาร (full text search)
ค้นหาจากคาอธิบายเอกสาร (metadata field search)
การแสดงรายชื่อเอกสาร (browsing document)
Text search


ค้นหาเอกสารโดยการพิมพ์ขอ้ ความลงในกล่องข้อความ
เลือกประเภทของการค้นหาจาก Drop down list
ดังนี้


ข้อความ (text) ค้นหาจากเนื้อหาของเอกสาร
ค้นหาจากฟิ ลด์ของ Dublin core




ชื่อเรื่ อง
ชื่อผูแ้ ต่ง
คาสาคัญ
คาอธิบายเอกสาร
Text search result
คำทีต
่ อ
้ งกำรค้นหำ
จำนวนเอกสำรทีพ
่ บ
้ งต้นของเอกสำร
รำยละเอียดเบือ
้ หำ / ดำวน์โหลดเอกสำร
ดูเนือ



แสดงรายชื่อเอกสารทั้งหมด เรี ยงตามฟิ ลด์ Title ภายใต้
Dublin core metadata
เลือก เพื่อดูรายละเอียดของเอกสารในรู ปแบบของ
html
กด icon ของรู ปแบบเอกสารเพื่อ เปิ ด/ดาวน์โหลด
เอกสารต้นฉบับ
2. Browsing - ชื่อเรื่ อง
Browsing - หัวข้อ


นาเสนอรายชื่อเอกสารจากกลุ่มหัวข้อ (subject) ในรู ปของลาดับชั้น
หัวข้อถูกกาหนดโดยฟิ ลด์ Subject and keywords ของ Dublin
core metadata
Browsing - สื่ อ


นาเสนอรายชื่อเอกสาร โดยจาแนกเอกสารตามประเภทของสื่ อเอกสาร เช่น กลุ่มหนังสื อคู่มือ หนังสื อ
วิชาการ เป็ นต้น
การแบ่งกลุ่มเอกสาร กาหนดโดยฟิ ลด์ Type ของ Dublin core metadata
Document browse result

ผลลัพธ์ของการขอดูขอ้ มูล จะนาเสนอในรู ปแบบ ดังนี้
รายละเอียดเอกสาร
ดาวน์โหลดเอกสาร
ต ัวอย่ำงเอกสำร (แสดงในรูปแบบของ html)
III. Collection System (Librarian Interface)

ระบบจัดการหมวดหมู่ของเอกสาร (Collection)

ระบบนาเข้าเอกสาร (Gathering)

ระบบคาอธิบายข้อมูล (Metadata)

ระบบกาหนดค่า (Setting)
Hierarchical Functions of
Collection System
Collection System
Collection
Gathering
Metadata Sets
Setting
New
Select
Collection
Import
General
Edit
Select Files
Edit
Plug-ins
View
Edit
Metadata
Export
Searching
Delete
Build
Save
Collection
Close
Collection
Close
Close
program
Collection System

Collection management
 คิดค้ น Creating a collection
 สร้ าง Building a collection
 นาเข้ าไฟล์Import files
 รวบรวม Metadata gathering
 จัดการ Metadata management
 ตั้งค่าCollection configuration




File สร้าง/ลบ file ของ collection แก้ไข/ขอดู รายละเอียดของ
collection ที่มีอยู่
Export/Write image สร้าง collection ใหม่จากของเดิม เพื่อใช้
ภายนอก
Preferences กาหนดค่า configuration ให้กบั collection
Save/Close บันทึกและเลิกใช้โปรแกรม
Librarian Interface
Main menu
Work space
- File listing
- Parameter setting
Collection area
- List of imported files
- Setting values
Librarian functions (1)
• Download ใชส้ าหรับนาข ้อมูลจาก
้ collection
web มาใชใน
• Gather ใชส้ าหรับสร ้าง (menu Create)
collection ของห ้องสมุด
Librarian functions (2)


Enrich: แก้ไข metadata ของเอกสารนั้นๆ
การกาหนด metadata set จะอยูใ่ น menu ชื่อ
Design
Librarian functions (3)




Design: หน้าหลักในการกาหนดวิธีแสดงผล
General: แก้ไขคาอธิบายเอกสารของ collection
Plug-ins: กาหนดโปรแกรม plug-ins เพื่อนาเข้าเอกสารประเภทต่างๆ
Searching: กาหนดรู ปแบบของการค้นหาข้อมูลและรู ปแบบของการนาเสนอ






Search Type: ประเภทของการค้นหา ค้นหาแบบปกติ หรื อแบบพิเศษ
Search Index: กาหนดประเภทของการทาดัชนี ที่จะใช้ในการค้นหา
Cross-Collection: ค้นหาข้าม collection
Browsing Classifier: กาหนดตัวแปรในการ browse เอกสาร ต้องระบุ
metadata ที่ตอ้ งการ
Format Feathers: กาหนดรู ปแบบหน้าจอของการค้นหา และรู ปแบบการเสนอ
ผลลัพธ์
Metadata Sets: กาหนด metadata ที่จะใช้ในระบบ
องค์ประกอบของ DL Architecture
Repository
 Persistent (and unique) identifiers (URNs)
 Data
 Metadata
 Digital Objects
 Access and Delivery (Digital library services)
 Collection management
 Rights management for intellectual property

TYPES OF DL SOFTWARE

Proprietary
 1. ห้ามแจกจ่าย
 2. ซื้ อ

Open Source


The Open Source Definition is referred by the
Open Source Initiative (OSI) to determine
whether or not a software license can be
considered open source.
Open Source Software








1. แจกจ่ายได้
2. มี source code.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
modification
author’s source code อนุรักษ์ไว้
ไม่มีขอ้ จากัดว่าใครจะใช้
ไม่มีขอ้ กาหนดในวัตถุประสงค์ของการใช้
ลิขสิ ทธิทเ์ ป็ นของผูใ้ ช้
ทุกส่ วนของผลิตภัณฑ์ที่จด license จะได้รับการคุม้ ครอง
DL open source software
Greenstone
 Fedora
 D-space
 Eprint

71
71
Modern Features in
Digital Library Architectures
Social networking sites
Social networking, bookmarking and tagging
 Reviews
 Recommendation features
 Citation and reference linking
 Bibliometric tools

Tag 1
Tag2
Tag 3
Tag 1
Tag 2
Tag 3
Tag 1
Tag 2
Tag 3
Tag 1
Tag 2
Tag 3
Users interact
with resources
and create
tags
Tag 1
Tag 2
Tag 3
Tag 1
Tag 2
Tag 3
Tag 1
Tag 2
Tag 3
75
Videoblogging
and sharing
Social networks
Photo sharing
Social Tagging
Environment
Bookmarking
Slide sharing
Academic
bookmarking
77
77
78
78
79
79
80
80
81
81
Citation
linking
82
82
Get it! Citation linker
83
83
84
84
จงอธิบายคาต่อไปนี้




URNs
intellectual property
Digital Library
Interoperability



Protocols




Z39.50
OAI (Open Archives
Initiative)

Metadata


MARC
Dublin Core

Persistent (and unique)
identifiers
Repository
XML
OSS (Open Source
Software)
Digital library software
 Greenstone
 Fedora
 D-space
 Eprint
Social computing