Transcript AŞILAR Prof. Dr. Emre Alhan

AŞILAR
Prof. Dr. Emre Alhan
Bağışıklamanın Hedefleri

Uzun vadede hastalığın dünya yüzünden silinmesi

Kısa vadede kişiler veya gruplarda
hastalıkların ortaya çıkmasını önlenmesi
Hedef Grupları

Bebekler

Çocuklar
 Adölesanlar

Erişkinler
1990 Yılından İtibaren Çocuklara Önerilen
9 Aşı Uygulamasının Sonuçları (ABD)
Hastalık
20. Yüzyıl Başındaki
Yıllık Morbidite
48 164
175 885
147 271
1 314
16 316
1998
Morbiditesi
0
1
7405
41
1
Azalma %’si
Kızamık
503 282
100
100
Kabakulak
152 209
666
>99
Kızamıkçık
47 745
364
>99
Hib
20 000
7
>99
Çiçek
Difteri
Boğmaca
Tetanoz
Poliomiyelit
100
100
95
97
100
Hastaların ve Ebeveynlerin Bilgilendirilmesi
1) Aşı kayıtları
- Aşı üreticisi, seri no, uygulama tarihi
- Aşıyı yapan sağlık görevlisinin adı, adresi
- Aşı Bilgilendirme Broşürü baskı ve verilme tarihi
- Uygulama yeri (İM, İV, SC, PO)
- Son kullanma tarihi
2) Riskin Bildirilmesi
Aktif Bağışıklama

Aktif Bağışıklama: Bir insanda bir insanda gelecekte
doğal olarak karşılaşılabilecek hastalık etkenlerine karşı
immünolojik savunmanın geliştirilmesi
• Bu immunolojik cevap ile (antitoksin, anti-invazif veya
nötralizan aktivite, v.b.) hümoral ve hücresel immünite
oluşturulur
Aktif Bağışıklama

Aktif Bağışıklama: Doğal enfeksiyonu taklit eden, ancak
uygulandığı kişi açısından hiç risk getirmeyen ya da çok
az riskli olan bir bağışıklık yanıtını oluşturmak üzere, bir
mikroorganizmanın tümünün ya da bir bölümünün ya da
mikroorganizmanın değiştirilmiş bir ürününün (toksoid,
saflaştırılmış ya da gen mühendisliğiyle üretilen bir
antijen) uygulanmasıdır.
Pasif Bağışıklama

Pasif Bağışıklama: Hastalık etkenine maruz kalmış
kişilere, önceden hazırlanmış insan veya hayvan
antikorlarının verilmesi
Bağışıklama

Bağışıklık oluşturan bazı maddeler bir hastalığa karşı
yaşam boyu koruma sağlayabilirken bazıları kısmi
koruma sağlar; bazı aşıların da düzenli olarak yeniden
uygulanmasına gerek vardır.
Aşılar

Canlı aşılar (zayıflatılmış, atenüe)

Ölü aşılar (inaktif)
Bağışıklayıcı Antijenler

Aktif Bağışıklayıcı Antijenler

Süspansiyon Sıvısı
- Steril sıvı
- Doku kültürü sıvısı (yumurta antijenleri, v.b)
• Koruyucu, stabize ediciler ve antibiyotikler
- Tiemersol; Neomycin, Streptomycin
•Adjuvanlar
- Aliminyum tuzu
Aşıların Taşınması ve Depolanması

OPV, Kızamık, Suçiçeği ısı artışına duyarlıdır
0-4 Cº
• Difteri, Tetanoz, Hib; Hepatit A, Hepatit B ve
İnfluenza dondurulmamalıdır
2-8 Cº
SOĞUK ZİNCİR
Aşıların Taşınması ve Depolanmasında
Alınması Gereken Önlemler

Görevliler
• Buzdolabı (termometre, izlem kartları, raflar)
• Aşı miadları
• Kontaminasyon
• Prospektüs bilgilerine dikkat
Aşılama Yerleri

Oral (PO)
Subcutan (SC)
 İntramuskuler (İM)


İntradermal (İD)
üst uyluk anterolateral,
deltoid
ön kol volar yüz
Farklı enjektörlerle farklı ekstremitelere
Aşılama Yerleri













AŞI
BCG
DBT
HAV
HBV
Hib
İnflüenza
Kızamık
KKK
Polio (OPV)
Polio (IPV)
Tetanoz
Suçiçeği
Kuduz
TİP
Canlı Bakteri
Toksoid ve inaktif
İnaktif viral
İnaktif viral
Polisakkarid inaktif bakteri
İnaktif virüs
Canlı virüs
Canlı virüs
Canlı virüs
İnaktif virüs
Toksoid
Canlı virüs
Canlı virüs
YOL
İD, SC
İM
İM
İM
İM
İM
SC
SC
Oral
SC
İM
SC
İM, İD
Türkiye’de Uygulanan Aşı Takvimi
(T.C. Sağlık Bakanlığı)
0.
ay
2
ay
BCG
3
ay
4
ay
9
ay
18
ay
+
6
yaş
+
DPT*
+
+
+
R1
R2 *
OPV
+
+
+
R1
R2
HBV
Kızamık
+
+
+
+
+
Türkiye’de Önerilen Aşı Takvimi (SB-ÇED)
0
ay
2
ay
4
ay
6
ay
9
ay
12
ay
15
ay
18
ay
24
ay
30
ay
4-6
yaş
BCG
+
DPT*
+
+
+
R1
R2
+
+
+
R1
R2
+
+
OPV
**
HBV
?
+?
+
Kızamık
Su Çiçeği
HAV
+?
+
KKK
Hib
+
(K)
+
12-14
yaş
+
+
+
+
R1
+
VZV(2)
+
+
Aşı Ürünlerinin Birbirinin Yerine Kullanılması ?
Çok sayıda Aşının aynı anda Yapılması ?
Atlanmış Aşı Uygulamaları ?
Kısa süre önce İmmünglobülin
uygulanmış Kişiler ?
Aşı Güvenirliliği ve Kontrendikasyonlar ?
Aşı Güvenirliliği ve Kontrendikasyonlar
İstenmeyen Olaylar
Lokal Reaksiyonlar
Sistemik Reaksiyonlar
Alerjik – Anafilaktik Reaksiyonlar
Yumurta ile İlişkili antijenlere bağlı reaksiyonlar
Civa içeren aşılardan sonra bazı kişilerde görülen civa duyarlılığı,
Antibiyotiğe bağlı Reaksiyonlar
Enfeksiyon etkeni de dahil olmak üzere, aşının diğer bileşenlerine
karşı olan reaksiyonlar
Kontrendikasyonlar
Canlı virüs aşıları immün yetmezliği olanlara ve gebelere yapılmamalıdır
Aşı Kontrendikasyonu ile İlgili Yanlış Düşünceler
Sağlıklı bir çocukta hafif ateşli hastalık veya ishal
Hastalıkların nekahat dönemi
Antimikrobik tedavi alıyor olmak
Prematürite
Anne veya evde temasta bulunduğu bir kişide gebelik
Kısa süre önce bir enfeksiyon hastalığına maruz kalmak
Emzirme
Özgül olmayan alerji veya akrabalarda alerji öyküsü
Neomisin ve streptomisin dışında penisilin veya diğer antibiyotiklere karşı alerji
bulunması
Ailede konvülziyon öyküsü bulunması
Ailede aşıdan sonra istenmeyen olay meydana gelmesi
Malnütrisyon
Prematürelerin Aşılanması ?
İmmünsüpresyonda Aşılama ?
Kaçırılmış Fırsatlar ?
Hastane Personeli ?
Kızamık
Kızamıkçık
Kabakulak
Hepatit B
İnfluenza
Hepatit A
Tbc
BCG Aşısı
1906 – 1919’da Calmette ve patojen bovin tipi tüberküloz
basilinin virulansını giderdikten sonra canlı bir aşı
olarak geliştirmişlerdir.
1921 yılında BCG aşısı olarak uygulanmaya başlanmıştır.
BCG

DSÖ, BCG aşısını çocukluk çağı immünizasyon programının bir
parçası olarak önermektedir

Aşı etkinliği % 0 – 80 arasında değişir.

BCG aşısının, TB hastalığının tüm formlarından koruma yüzdesi
%50 iken, miliyer TB ve menenjit TB gibi TB’un dissemine
formlarından koruma yüzdesi yaklaşık %80’dir.

Aşı, basilin primer enfeksiyondan sonra hematojen yayılımını
önler
BCG Aşısı
 BCG aşısı sol deltoid adaleye 0.1ml intradermal uygulanır.
 Aşı
uygulanmasına 2 ayda başlanır.
 Aşı
etkinliği için PPD testi 8 – 12 hafta sonra değerlendirilir.

İlköğretimin 1. sınıfında 1 aşı skarı olan çocuklara 2. doz aşı
yapılır.
 Aşı

skarı olmayan çocuklara PPD kontrolü ile aşı uygulaması
yapılmalıdır.
BCG aşısına bağlı koltuk altı süpüre veya nonsüpüre lenfadenit
gelişen hastalarda spesifik tedavi verilmez.
Difteri Aşısı
 Difteri toksoidinden elde edilen bir aşıdır.

Her doz aşı standard 10 – 20 Lf (flokülasyon) difteri toksoidi (D)
içerir.
 Yedi
yaş üzerinde ve erişkin aşılamasında 2 Lf difteri toksini (d)
içeren aşı kullanılır.

2 ay ile 6 yaş arasındaki çocuklara uygulanır.

Enfeksiyonun şiddeti yaş arttıkça azaldığından 7 yaş üzerine
erişkin tipi aşı önerilir.

Hastalığı geçirenlerde immünite gelişmediğinden mutlak
aşılanmalıdır.
 Aşının
koruyuculuğu >% 85 – <%100 arasında değişir.
Boğmaca Aşısı

Tam hücre aşısı (Whole cell) (wB) kimyasal olarak
inaktive edilmiş tüm bakteriyel hücreden elde edilir

Boğmaca aşısının koruyuculuğu % 70 - 90‘dır

Tam hücre aşısından sonra oluşan yan etkiler nedeniyle
bugün bakterinin selektif immünojenik
proteinlerinin pürifiye edilmesi ile asellüler
boğmaca (aB) aşıları klinik kullanıma
sunulmuştur
Tam Hücre Boğmaca Aşısısından Sonra
Görülen Yan Etkiler
I- Lokal yan etkiler: Eritem, endürasyon, ağrı
II- Sistemik reaksiyonlar:
a) Hafif ve orta derecedeki sistemik reaksiyonlar:





Aşıdan sonra ilk 12 – 24 saatte ortaya çıkan 380C’nin
üzerinde ancak 40.5 0C ‘nin altındaki ateş,
Uyku hali,
Huzursuzluk,
Bulantı ve kusma,
İştahsızlık
b) Ağır sistemik reaksiyonlar:





Persistan ağlama (3 saatin üzerinde) ( ilk 48 saatte ortaya çıkan)
Ateş ( >40.5 0C) ( ilk 48 saatte ortaya çıkan)
Kollaps (hipotonik, hiporesponsif atak) ya da şok benzeri durum
( ilk 48 saatte ortaya çıkan)
Konvülsiyon (ilk 3 günde görülen febril, afebril konvülsiyon)
Akut ensefalopati ( aşı yapılmasını takiben ilk 7 gün içinde)
c) Boğmaca aşısı için mutlak kontrendikasyonlar (wB+aB):


Anaflaktik reaksiyon ( aşının herhangibir komponentine karşı)
Aşı sonrası ilk 7 günde ortaya çıkan ensefalopati
Boğmaca Aşısı

Ağır sistemik reaksiyonlar tam hücre aşıları için
mutlak kontrendikasyondur. Bu durumlarda
asellüler aşılar dikkatli olarak kullanılmalıdır

Boğmaca aşısı için mutlak kontrendikasyon varsa yada
nörolojik rahatsızlığı olan ve konvülsiyon geçiren
çocuklar için DT aşısı kullanılır
Tetanoz Aşısı
Tetanoz toksoidi tetanospazminin formaldehit ile
muamele edilmesi ile oluşur
 Standart tetanoz aşısı 10 Lf ünitesi olarak belirlenir.
 Aşı standart olarak doz başına 0.5 ml olarak IM
yapılır.
 Aşılama 2. ayda başlar. Son dozdan sonra her 10 yılda
bir tekrarlanır
 Aşının koruyuculuğu %95’dir
 Tetanoz enfeksiyonu geçirenler hemen aşılama
programına alınmalıdır

Tetanoz Aşısına Karşı Oluşan Reaksiyonlar

Minör ve lokal reaksiyonlar
eritem,
 endurasyon,
 hassasiyet


Nadir görülenler
jeneralize ürtiker,
 anaflaksi,
 nörolojik komplikasyonlar,
 periferik nöropati

Yaralanmalarda Tetanoz Aşısı ve Tetanoz
İmmünglobulin uygulaması:
Daha Önceden Yapılmış Tetanoz Aşısı
Sayı
Son dozdan sonra geçen yıl
Temiz Küçük Yara
Tetanoz aşısı
TIG
Diğer Yaralanmalar
Tetanoz aşısı
TIG
3
<5
-
-
-
-
≥3
5 – 10
-
-
+
-
≥3
> 10
+
-
+
-
+
-
+
+
+
-
+
+
≤2
?
-
TIG: tetanoz hiperimmunglobulin
Diğer yaralanmalar: Kir, dışkı, toprak ve tükrükle kontamine, delinme, kopma tipi yarala, mermi, ezilme,
yanma ve donmayla ortaya çıkan yaralar
Poliomiyelit Aşıları
Oral canlı atenüe (zayıflatılmış) polio aşısı (OPV), Polio
virus serotip I, II, III’ü kapsayan trivalan bir aşıdır
 Aşının avantajları:

– ucuz olması, uygulama kolaylığı, aşı virusunun aynı tuvaleti
kullanan kişilere bulaşması ve intestinal enfeksiyonu
önlemesi, mukozal bağışıklığı uyarır
 Aşının
dezavantajları:
– ilk aşılamalarda daha yüksek oranda ve 750. 000 dozda bir
görülen paralitik hastalık
 Aşının
yukardaki dezavantajı nedeniyle inaktif polio
virus (IPV) aşısı klinik kullanıma sunulmuştur
Poliomiyelit Aşıları

IPV uygulaması:
– yetişkinlere,
– immünyetmezliği olanlara,
– aynı evde immün yetmezlikli bir hastası bulunan
kişilere
OPV’de aşılamaya 2. ayda başlanır.
 Ardışık şema uygulanacaksa 2. ve 4. aylarda
IPV, 12-18 aylar ve 4-6 yaşta OPV
uygulanır.
 Aşının koruyuculuğu % 95’dir.

KIZAMIK-KIZAMIKÇIKKABAKULAK
AŞISI
Kızamık - Komplikasyonlar
%
• İshal
8
• Otitis Media
7
• Pnömoni
6
• Ensefalit
0.1
• Ölüm
0.2
• Hospitalizasyon
18
• SSPE
5-10 / milyon vaka
Yaş Gruplarına Göre
Komplikasyonların Dağılımı
25
20
(%)
15
Pnömoni
Hospitalizasyon
10
5
0
<5
5-19
20+
Yaş Grupları
Kızamık Aşısı
İçerik
Canlı virüs aşısı
Etkinlik
%95 (%90-98)
Koruyuculuk
Yaşam boyu
Aşı şeması
2 doz
Kızamık Aşısına Cevapsızlık
Aşılananların %2-5’i 1. doza cevap vermez
(Primer Aşı Yanıtsızlığı)
Nedenleri; maternal antikorlar, soğuk zincir, aşı
kayıtları, vb.
1. Doza cevap vermeyenlerin büyük bir çoğunluğu
2. doza cevap verir.
Kızamık (MMR) Aşısı
Endikasyonları
9. ay (Gelişmekte olan ülkeler)
> 12 ay olan tüm çocuklar
Duyarlı olan tüm olan adölesanlar ve erişkinler
Kızamık- Kızamıkçık-Kabakulak
Aşısı
Kızamık aşısı için önerilen en düşük yaş; >12 ay
12. aydan önce yapılmış olan kızamık içeren aşılar 1. doz
olarak kabul edilmemelidir
9. ayda aşılanan çocuklar 12. Aydan sonra tekrar
aşılanmalıdırlar
2. Doz Kızamık Aşısı
Amaç
•
1. doza cevapsız olanların immünitesini sağlamak
•
Bazı kişilerde antikor seviyesini arttırmak (booster)
2. Doz
Kızamık Aşısı Önerileri
•
1. Doz KKK aşısı: 12-15 ayda
•
2. Doz KKK aşısı: 4-6 yaş
• 2. Doz 1. den > 4 hafta sonra verilebilir
Kızamık için Risk Altında Olan
Erişkinler
• Orta-Lise öğrencileri
• Seyahat edenler
• Sağlık Çalışanları
KKK Aşısı Yan Etkileri
%
• Ateş
5-15
•Rash
5
•Eklem bulguları
25
•Trombositopeni
1/30.000 doz
•Parotit
nadir
•Sağırlık
nadir
•Ensefalopati
<1/1.000.000 doz
Kontrendikasyonlar
Aşı ve aşı komponentlerine ağır allerjik
reaksiyon öyküsü
Gebelik
İmmünosüpresyon
Ağır akut hastalık
Kan ve kan ürünleri tatbik edilmiş olması
İmmünglobülin veya Kan Ürünü
Uygulaması ile KKK aşısı Arasında
Geçmesi Önerilen Süre
Tetanoz İmmünglobulin 3 ay
Hepatit A/B profilaksisi 3 ay
Kuduz profilaksisi
4 ay
Kızamık profilaksisi
5-6 ay
Kan-eritrosit-plazma
3-5-8 ay
İmmün eksiklik (İVİG)
8 ay
İTP (İVİG)
8-11 ay
PPD ve MMR aşısı
PPD ve KKK’ı simultane yap
Eğer KKK yapılmışsa PPD’i 4 hafta geciktir
PPD’yi yap; okumaya geldiğinde aşıyı yap
Hepatit B Aşısı
E.coli veya bir maya mantarı olan Saccharomyces
cerevisiae genine bir plazmid aracılığı ile
HBsAg'nini kodlayan "S" geni yerleştirilir.Maya
hücresinin genetik yapısı içine yerleştirilen ve
hücrenin replikasyonu ile üretilen HBsAg, iki
aşamalı kromatografi yöntemi ile pürifeye edilerek
aşı elde edilir.
 5 ile 40 g arasında değişen miktarlarda HBsAg içeren
farklı ticari preparatlar, istenilen oranlarda
serokonversiyon sağlar

Hepatit B Aşısı

Üç doz aşı uygulandığında, koruyucu oranlarda antikor
(anti-HBs >10 mIU/mL) oluşumu:
sağlıklı yetişkinlerin %90'ında,
 sağlıklı bebeklerin, çocukların ve adölesanların >%95

HBsAg'nine karşı oluşan anti-HBs antikorları nötralizan
antikorlardır
 Primer aşılama 3 doz hepatit B aşısından oluşur
 Primer aşılama bebek 18 aylık olana kadar
tamamlanmalıdır

Hepatit B Aşısı
Birinci ve ikinci aşı dozları arasında en az bir ay, ikinci
ve üçüncü aşı dozları arasında ise en az iki ay süre
olmalıdır
 Hepatit B aşısı duyarlı çocuk ve erişkinleri HBV
enfeksiyonundan korumada %90-95 oranında etkindir
 Kitlesel aşılamada aşı öncesi ve sonrası serolojik testler
yapılmaz
 Birincil aşılamaya yanıt vermeyenlere 1-3 dozluk yeni
aşı şeması uygulanır

Rekombinant Hepatit B Aşılaması ile En Sık
Karşılaşılan Yan Etkiler:




37.7 oC nin üzerinde ateş (%1-6)
Enfeksiyon yerinde ağrı (%3-29)
Allerjik reaksiyonlar (çok nadir)
Anafilaksi (1 / 600.000 oranında)
Perinatal Bulaşmayı Önlemek Için
Önerilen Hepatit B Profilaksi Programı
HbsAg pozitif olduğu bilinen anneden doğan bebek
Aşı ve HBIG
Yaş




Birinci Aşı
HBIG Aşı
İkinci Aşı
Üçüncü Aşı
Doğumda (12 saat içinde)
Doğumda (12 saat içinde)
1-2 ay
6 ay
HBsAg bakılmamış anneden doğan bebekler
Aşı ve HBIG
Yaş




Birinci Aşı
HBIG
İkinci Aşı
Üçüncü Aşı
Doğumda (12 saat içinde)
Anne HBsAg pozitif ise en kısa sürede
(doğumdan sonra bir hafta içinde)
1-2 ay
6 -18 ay
Hepatit B Enfeksiyonu İçin Temas Sonrası
Profilaksi
Temasın tipi
 Kaza ile cilt veya mukoza yoluyla
 Ev içi temas kronik taşıyıcı
 Ev içi temas akut vaka ile belirlenmiş
 Kan teması, perinatal
 Cinsel eşte akut enfeksiyon
 Cinsel eş , kronik taşıyıcı
HBIG: Hepatit B immünglobülin
İmmünoprofilaksi
Aşılama + HBIG
Aşılama
Aşılama + HBIG
Aşılama + HBIG
Aşılama + HBIG
Aşılama
Haemophilus inluenzae Tip B
Menenjiti Sorun mu?
Prof. Dr. Emre Alhan
Çukurova Üniversitesi
Tüm Dünyada yılda, < 5 yaş
350.000 – 500.000 çocuk
H. influenza tip b infeksiyonu sonucu ölüyor.
Haemophilus influenzae tip b
- ABD’de ve gelişmiş ülkelerde etkili aşının yaygın olarak
kullanılmasından önce “prevaccination era”:
- < 5 yaş çocuklarda bakteriyel menenjitlerin ve diğer
invaziv bakteriyel hastalıkların en önemli nedeni
- < 5 yaş çocukların, 1/200’ünde invaziv Hib hastalığı
- Olguların 2/3’ü < 18 ay çocuklar
Haemophilus influenzae
- Gram negatif kokobasil
- Aerobik, fakültatif anerobik
Haemophilus influenzae tip b - Patogenez
• Transplasental ve anne sütü kaynaklı antikorlar ilk 6
ay koruyucudur
• İnvaziv infeksiyonların pik yaşı: 6-24 ay
• Yaş arttıkça sıklığı azalır, serokonversiyon oranı artar
• > 5 yaş çocuklarda nadir
Haemophilus influenzae tip b
Klinik Manifestasyonlar*
Epiglotit
17%
Menenjit
50%
Pnömoni
15%
Osteomyelitis
2%
*Aşı Öncesi Dönem
Artrit
8%
Selülit
6%
Bakteremi
2%
Haemophilus influenzae tip b Menenjiti

Menenjit olgularının yaklaşık %50-65’inin
nedeni

İşitme kaybı veya nörolojik sekel %15-30

Etkili antimikrobiyal tedaviye rağmen
Vaka fatalite oranı %2-5
Aşı Öncesi Dönemde,
Sanayileşmiş Ülkelerde < 5 yaş çocuklarda
Hib Menenjiti Sıklığı (100.000’de)
80
70
60
50
40
30
20
10
0
İngiltere
A BD
F i nl a nd i y a
Levine OS. Ped Infect Dis, 1998
İ sv i ç r e
G al l er
Düşük ve Orta Derecede Gelir Düzeyi Olan Ülkelerde
< 5 yaş çocuklarda
Hib Menenjiti Sıklığı (100.000’de)
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Gamb
Nij
Sen
Fiji
İsr
Levine OS. Ped Infect Dis, 1998
K uv
A rj
B ra
Ş ili
Hemophilus influenzae tip b, 1986
Yaş gruplarına göre İnsidans
200
180
160
Olgular
140
120
100
80
60
40
20
0
0-1
12-13
24-25
36-37
Yaş Grupları (ay)
48-49
60
İnvaziv Hib Hastalığının Tahmini İnsidansı*
1987-2000
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
1987
1991
1995
*<5 yaş altı her 100.000 çocukta oran
1999
Haemophilus influenzae tip b –
ABD, 1996-2000

Aşı öncesi döneme göre insidansda %99 azalma

1996-2000 yılları arasında konfirme edilmiş 341 Hib
olgusu (ortalama 68 olgu/yıl)

Aşılanmamış veya tam olarak aşılanmamış çocuklar
H. influenzae Polisakkarid Aşı
1985 yılında lisans aldı
<18 aylık bebeklerde etkisiz
Büyük çocuklarda etkinliği değişken
Rapel (booster) yanıtı yok
Polisakkarit Aşılar

Yaşa bağlı immün cevap

2 yaş altında çocuklarda koruyucu değil

Booster cevap yok

Fonksiyonel aktivitesi daha düşük antikor
cevabı
Polisakkarit Konjuge Aşılar

T hücre bağımlı immüniteyi stimüle eder.

Özellikle küçük çocuklarda antikor yapımını
arttırır

Tekrarlanan dozlar booster etki gösterir
Konjuge Hib Aşıları
PRP-D
HbOC
PRP-T
PRP-OMP
ProHIBIT
Hibtiter
ActHIB, Hiberix,
TriHIBit
PedvaxHIB,
COMVAX
H. influenzae Konjuge Aşıları
Aşı
Protein Taşıyıcı
Üretici Firma
PRP-D (ProHIBIT)
Difteri Toksoidi
Connaught Lab.
HbOC (HibTITER)
Mutant Difteri Proteini
Lederle/Praxis
PRP-T (ActHIB/Hiberix)
Tetanus Toksoidi
Aventis/SKB
PRP-OMP (PedvaxHIB)
Meningokok grup B OMP
Merck
Haemophilus influenzae tip b
Aşısı Rutin Şema
Aşı
2 ay
4 ay
6 ay
12-18 ay
HbOC
x
x
x
x
PRP-T
x
x
x
x
PRP-OMP
x
x
x
H. influenzae Konjuge Aşıları
< 6 haftalık yapılırsa immünolojik tolerans
Minimum yaş: 6 hafta
Minimum aralık: 4 hafta
Birden fazla marka kullanıldıysa primer seri 3 doz
Hib Aşısı Avantajları
• DBT polio ile aynı zamanlarda yapılması
• Kombine formlara dahil olması
• Yan etki hemen hemen yok
• Kontrendikasyon yok
• Kanıtlanmış yüksek etkinlik
• Sickle-cell, lösemi, HIV infeksiyonu, splenektomi
Haemophilus influenzae tip b Aşısı
Gecikmiş aşı Şeması

Aşılamaya geç başlayan çocuklarda 3 veya
4 dozluk aşılamaya gerek yoktur

Yapılacak doz sayısı çocuğun yaşına
bağlıdır

15-59 ay arasındaki tüm çocuklara 1 doz
aşılama yeterlidir
Haemophilus influenzae tip b Aşısı
< 5 yaş çocuklarda ve Erişkinlerde Aşılama

Genellikle >59 aydan çocuklara
önerilmez

Yüksek riskli hastalara önerilir: asplenie,
immuneksiklik, HIV enfeksiyonu

Herhangi bir konjuge aşının pediatrik
formundan tek doz
Konjuge Hib İçeren Kombine Aşılar

DTaP – Hib
– TriHIBit

Hepatitis B – Hib
– COMVAX
Konjuge Hib İçeren Kombine Aşılar
DTaP – Hib –IPV
- İnfanrix-Hib
- Poliacel
DTwP – Hib – IPV
- Pentact –Hib
DTwP – Hib
- Tetract-Hib
COMVAX

Hepatit B-Hib kombinasyonu

>6 haftadan sonra kullanılır

HBsAg (+) anneler için lisans almamıştır
Haemophilus influenzae tip b Aşısı
Yan Etkiler

Şişlik, kızarıklık, ve/veya ağrı (%5-%30)

Sistemik reaksiyonlar nadir

Ciddi yan etki nadir
Haemophilus influenzae tip b Aşısı
Kontraindikasyonlar ve Önlemler

Bir önceki dozdan sonra ciddi allerjik reaksiyon

Orta-ağır derecede akut hastalık

Yaş <6 hafta
Hib Aşı Etkinliği
• Finlandiya %100 (aşılanan 160.000 çocukta 0 vaka)
• Norveç %98 (3 yaş altı çocuklar)
• İngiltere %96
• Şili %91.7
WHO
“Hib konjuge aşılarının kanıtlanmış güvenliği ve
etkililiği göz önüne alındığında; Hib aşısı ulusal
kapasite ve önceliklere uygun olduğu ölçüde, rutin
bebek aşılama programına dahil edilmelidir.
Weekly Epidemiol Rec 1998
HEPATİT A
AŞISI
Hepatit A Virüsü
Hepatit A - Klinik
Enkübasyon Periyodu: ort.; 50 gün (15-50 gün)
Sessiz enfeksiyon (Asemptomatik , KCFT’de
artış olmadan)
Anikterik (Semptomatik, sarılık yok)
İkterle beraber semptomatik
Hepatit A - Klinik
< 6 yaş
- %70 asemptomatik, %10 ikterik
6 -14 yaş
- %40-50 ikterik
> 14 yaş
- > %70 ikterik
Hepatit A - Klinik Seyir
Hepatit A enfeksiyonu seyri birkaç hafta
sürebilir, sıklıkla 2 aydan fazla uzamaz
Ancak bazı hastalarda 6 aya kadar uzayabilir
veya rölaps olabilir (%10-15)
Hepatit A - Komplikasyonlar
Kolestatik Hepatit
Rölaps Hepatiti
Fulminan Hepatit
Hepatit A - Fulminan Hepatit
Çocuklar (<14 yaş)
% 0.1
Adölesanlar ve
Erişkinler (>40 yaş)
erişkinler (15-39 yaş)
% 0.4
İnsidans yaşa bağlıdır
% 1.1
Hepatit A - Komplikasyonlar
Çocuklarda Hepatit A enfeksiyonu sırasında
gelişen ve spontan iyileşen iki plörezi vakası
yayınlanmıştır.
(Alhan E, Yıldızdaş D, Yapıcıoğlu H, Aksaray N. Ped Infect Dis J, Dec 1999)
Hepatitis A’ da Yaşa Göre Mortalite
Yaş Grupları
(yıl)
<5
5-14
15-29
30-49
>49
Toplam
Ölüm
(1000 de)
3.0
1.6
1.6
3.8
17.5
4.1
Viral Hepatitis Surveillance Program, 1983-1989
Hepatit A - Bulaşma
Yakın Kişisel Temas
(ev içi temaslar, seksüel yol, gündüz
bakımevleri)
Kontamine su ve yiyecekler
Kan Yolu (nadir)
(İV ilaç kullananımı, transfüzyon)
Çeşitli Vücut Sıvılarında
Hepatit A Virus Konsantrasyonu
Vücut sıvıları
Dışkı
Serum
Tükrük
İdrar
100
102
104
106
108
1010
ml’de infeksiyoz doku
Viral Hepatitis and Liver Disease 1984
J Infect Dis 1989
Hepatit A - İnfektivite
Semptomlar başladıktan sonraki 2 hafta
içinde gaitada viral titre pik yapar ve en
fazla bulaşıcılık bu dönemdedir
Çocuklar erişkinlere göre HAV’ı daha uzun
süre (aylarca) çevrelerine saçarlar.
Epidemiyoloji ve
HAV Enfeksiyonundan Korunma
Bulaşma
Fekal oral yol (insan-insan / kontamine su ve
gıdalar
Çocukların HAV Enfeksiyonunun
Yayılmasındaki Rolü
Erişkinlerde görülen HAV olgularının %2550’sinde enfeksiyon < 6 yaş çocuklardan
kaynaklanır.
Seroprevelans
1) Yaş
5-14 yaş
2) Coğrafik Dağılım
Irk / etnik köken
Sosyoekonomik Durum
MMWR 1999; 48: 1-38
%
Hepatit A - Yaşa Göre Anti-HAV
Seroprevelansı
80
70
60
50
40
30
20
10
0
24-47
48-71
72-95
96-119
120-143
144-167
168-198
Yaş (ay)
Alhan, Yapıcıoğlu, Bozdemir ve ark.
2nd World Congress of PID 1999, Manila-Philippines.
%Anti-HAV
80
70
60
50
40
30
20
10
0
2-5
n=250
6-11
n=263
12-16 yaş
n=198
Anti-HAV Seroprevalansının Yaş Gruplarına Göre Dağılımı
Alhan E, Yapıcıoğlu Y, Yıldızdaş D ve ark. Türk Pediatri Arşivi, 2001
Hepatit A - Dünyada Anti-HAV
Seroprevelansı
ÜLKE
Meksika
Pakistan
Afrika
Çekoslavakya
İsrael
İtalya
İsviçre
Norveç
ABD
YAŞ
0-1 yaş
1-3 yaş
5 yaş
5 yaş
0-5 ay
6-11 ay
2 yaş
4 yaş
6 yaş
40-49 yaş
18-19 yaş
3-19 yaş
kan donörleri
kan donörleri
erişkin
%
25
38.3
89
94
68.8
2.5
51.2
81.6
100
47-51
68.7
9.5
28.7
17
33
Hepatit A - Türkiye’de Anti-HAV Seroprevelansı
Akbulut
Elazığ
Babacan
İstanbul
Taşyaran
Erzurum
Aldeniz
İstanbul
Baki
Trabzon
Aydoğan
İzmir
0-1 yaş
0-18 yaş
erişkin
0-5 yaş
erişkin
3-6 yaş
7-10 yaş
0-4 yaş
5-9 yaş
10-14 yaş
erişkin
6 ay-3 yaş
4-7 yaş
8-12 yaş
13-18 yaş
0-4 yaş
5-8 yaş
9-12 yaş
13-16 yaş
12.1
72.5
100
39.7
75.6
33.3
78.6
15.2
36.1
57.7
95.1
13.4
32.1
63.4
88.6
7.8
38.5
40
68
Değişik yaş, cins ve sosyoekonomik düzeydeki
çocuklarda
anti-HAV sıklığı
Parametreler
Yaş
Grupları
SED
Grupları
Anti-HAV pozitif
n
%
3-6 yaş
52
20.8
6-12 yaş
129
49.1
13-16.5 yaş
135
68.2
Düşük
54
51.9
Orta
161
48.9
Yüksek
101
36.3
p değeri*
<0.0001
<0.005
* Ki kare
Yapıcıoğlu Y, Alhan E, Yıldızdaş D et al. J Indian Pediatr, 2003
Farklı yaş grupları ve farklı sosyo ekonomik
çocuklarda anti-HAV seropozitifliğinin dağılımı
% Anti-HAV
100
80
Düşük SED
Orta SED
60
Yüksek SED
40
20
0
2-6
7-12
yaş grupları (yıl)
13-16.5
Yapıcıoğlu Y, Alhan E, Yıldızdaş D et al. J Indian Pediatr, 2003
Çeşitli yaş gruplarındaki çocuklarda anti-HAV
seropozitifliğinin sosyoekonomik düzeye göre
değişimi
Düşük SED
Yaş (yıl)
3-6
6-12
12-16.5
Toplam
n
%
Orta SED
n
%
Yüksek SED
n
%
n
52/250
20.8
129/263
49.1
53.4**/*** 135/198
68.2
7/36
19.4
29/120
24.1
16/94
17.0
27/45 *
60.0
64/122
52.5
38/96
39.6*
86.9
68/87
78.1***
47/88
51.9
161/329
48.9
20/23**
54/104
101/278
Toplam
36.3
316/711
t-test; * p<0,05 ,** p <0,005 ,*** p <0,001
Yapıcıoğlu Y, Alhan E, Yıldızdaş D et al. J Indian Pediatr, 2003
%
44.4
HAV Enfeksiyonunda Global Özellikler
Endemik
Özellik
Yüksek
Enfeksiyonun
Pik yaşı
Erken
Çocukluk
Geçiş özellikleri
Kişiden kişiye
Salgınlar seyrek görülür
Orta
Geç
Kişiden kişiye
Çocukluk /
besin ve su kaynaklı
Genç erişkinler salgınlar
Düşük
Genç erişkinler Kişiden kişiye
besin ve su kaynaklı
salgınlar
Erişkinler
Yolcular; salgınlar
seyrek görülür
Çok düşük
HAV Enfeksiyonun Coğrafik
dağılımı
Anti-HAV Prevalansı
Yüksek
Orta derecede
Düşük
Çok düşük
Hepatit A için
Risk Altında Olan Gruplar
Seyahat edenler
Homoseksüel erkekler
İlaç bağımlıları
Pıhtılaşma faktör eksikliği olan hastalar
Kronik karaciğer hastaları
Gıda işçileri
Gündüz bakım evleri
Sağlık çalışanları
Enstitülerde yaşayanlar
Okullar
Lağım işcileri
Hepatit A - Korunma
Hijyen ve sanitasyon koşullarını iyileştirme
Aşılama
İmmünglobulin profilaksisi
Hepatit A - Aşıları
HAVRİX (SmithKline Beecham)
VAQTA (Merck)
AVAXİM (Pasteur-Meriex-Connaught)
EPAXAL (Swiss Serum Institute)
Hepatit A Aşılama Stratejilerini
Belirleyen Epidemiyolojik Özellikler
Salgınlarda görülen vakalar
vakaların çoğunda hiçbir risk faktörü
tanımlanmaması
en sık 5-14 yaş arası çocuklarda görülmesi
enfeksiyon yayılmasında çocukların rol alması
Enfeksiyon için risk altında olanlar
seyahat edenler
homoseksüel erkekler
enjeksiyon yolu ile ilaç kullananlar
Çocukluk Çağında
Hepatit A Aşısı ile Rutin Aşılama
Yararları
risk döneminden önce aşılama olanağı
bulaşıcılığın önlenmesi
Çözümlenememiş Sorunlar
>2 yaş altındaki çocukların immünitesi
kombine aşıların geliştirilmesi
koruyuculuğun süresi
maliyet-yararlılık
Hastanemizde doğan 122 yenidoğan bebek 63’ü
kız (%52), 58’i erkek (%48) anti-HAV Ig G
antikorları bakımından en az 24 ay süreyle
prospektif olarak izlendi.
Annelerde ilk başvuruda ve bebeklerde 0, 3, 6,
9, 12, 15, 18, 21, ve 24. aylarda anti-HAV Ig G
çalışıldı.
D. Alabaz, E. Alhan, A. Yaman. 4th Eur Cong Chemo Infect, Paris,
2002
BEBEKLERDE, ANTİ-HAV IgG SEROPREVELANSI
Yenidoğan
(0. ay)
3. ay
6. ay
9. ay
12. ay
15. ay
18. ay
21. ay
24. ay
Anti-HAV (+)’liği
115
111
102
73
38
11
5
0
0
%
95
90
83
60
32
9
4
0
0
D. Alabaz, E. Alhan, A. Yaman. 4th Eur Cong Chemo Infect,
Paris, 2002
18. aydan sonra anti-HAV bakıldıktan sonra
yapılmasının uygun olacağını ve ülkemizde
hepatit A aşısının yapılma zamanının
belirlenmesi için değişik bölgelerde yapılacak
diğer çalışmalara da gereksinim olduğu
kanaatine vardık.
D. Alabaz, E. Alhan, A. Yaman. 4th Eur Cong Chemo Infect,
Paris, 2002
Hepatit A Aşısı Önerilenler
Enfeksiyon için risk altında olanlar
endemik bölgelere seyahat edenler
homoseksüel ve biseksüel erkekler
ilaç bağımlıları
kronik karaciğer hastalığı olanlar
Hepatitis A için yüksek seroprevelansı olan
ülke/bölgeler
çocukluk çağı rutin aşılaması
Prevaccination Test
Aşının maliyeti
Serolojik testlerin maliyeti
Enfeksiyonun prevalansı
Hepatit A aşısı için Çocuklarda ve Adolesanlarda
Preimmünizasyon Testi’nin (PİT) MaliyetYararlılık Analizi
Yaş
Anti-HAV
seroprevelansı
PİT + 2 Aşı Maliyeti
(Resmi kurum)
PİT + 2 Aşı Maliyeti Doğrudan 2 Aşı
(özel kurum)
Maliyeti
(%)
2-6
20.8
21.067.104 TL
27.467.104 TL
24.112.000 TL
6-12
49.1
12.522.714 TL
21.022.714 TL
24.112.000 TL
12-16.5
68.2
10.258.778 TL
16.558.778 TL
24.112.000 TL
Alhan E, Yapıcıoğlu Y, Yıldızdaş D ve ark. Türk Pediatri
Arşivi, 2001
Postvaccination Testing
Aşıya cevap, çok yüksek olduğundan
önerilmez
Hepatit A - Aşı Endikasyonları
Yüksek ve orta endemisiteli ülkelere seyahat ve
çalışma amacıyla gidenler
Hepatit A enfeksiyon insidansının yüksek olduğu
toplumlarda yaşayan çocuklar
Homoseksüeller
İş kazası nedeniyle enfekte olma riski olanlar
İV ilaç kullananlar
Kronik karaciğer hastaları
Faktör eksikliği olan hastalar
Hepatit A Aşısı
Etkinlik Çalışmaları
Aşı
Yer/Yaş
Grup
Aşı
Etkinliği
N
HAVRIX
(SKB)
2 doz
360 EL.U.
Tayland
1-16 yaş
38,157
94%
(79%-99%)
VAQTA
(Merck)
1 doz
25 unit
New York
2-16 yaş
1,037
100%
(85%-100%)
JAMA 1994
N Engl J Med 1992
Hepatit A - Aşı Şeması
Yaş
2-18
2-18
>18
>18
>15
Aşı
Havrix
Vaqta
Havrix
Vaqta
Avaxim
Doz
Doz sayısı
720 EU
2
25 U
2
1440 EU
2
50 U
2
160 ant. U
2
Şema
0 ve 6-12 ay
0 ve 6-12 ay
0 ve 6-12 ay
0 ve 6-12 ay
0 ve 6-12 ay
Hepatit A - İmmunglobülin
İmmün serumglobilin (ISG) hepatit B nin ve HIV
virüsünün inaktive edilmesi için etanol
presipitasyon prosedürü ile insan plazma
havuzundan elde edilmiş bir antikor solüsyonu
preperatıdır.
HAV ile bulaşmadan önce ve bulaşmadan sonraki
2 hafta içinde verildiğinde hepatit A dan
koruyuculuğunun %85 olduğu anlaşılmıştır.
Hepatit A - İmmunglobülin Endikasyonları
Hepatit A’lı hastalarla ev içi veya seksüel temas sonrası
Salgınlar sırasında hastanelerde ve evde bulunan kişilere
Çocuk yuvalarında ve kreşlerde görülen Hepatit A
vakalarından sonra
Endemik bölgelere yapılacak seyahatlerden önce
Hepatit A - İmmunglobülin Endikasyonları
Post-exposure profilaksisi
0,02 ml/ kg’dır.
Pre-exposure profilaksi
Seyahat 3 aydan kısa ise 0,02 ml/kg
3 aydan daha uzun ise 0,06 ml/kg
ISG her 5 ayda bir tekrarlanmalıdır.
İNFLÜENZA
AŞISI
İnfluenza - Klinik
Grip, influenza virus’lerin neden olduğu, insanlarda
solunum yolları enfeksiyonuna yol açan bulaşıcı bir
hastalıktır.
Semptomlar "flu-benzeri semptomlar"
Ateş
Baş ağrısı
Halsizlik
Kuru öksürük
Boğaz ağrısı
Nazal konjesyon
Vücut ağrısı
İnfluenza - Klinik Seyir
Olguların çoğunluğu kendiliğinden iyileşir
Bazı olgularda pnömoni, bronşit, sinüs / kulak enfeksiyonları
ve ölüm gibi ciddi komplikasyonlar gelişebilir.
65 yaşın üzerinde olanlar, altta yatan kronik hastalığı olan
her yaştaki insanlar ve çok küçük çocuklar komplikasyonlar
için risk altındadırlar.
Damlacık yolu ile veya nadiren direk temas yolu ile de
bulaşır. Bulaştırıcılık, semptomlar belirmeden bir gün önce
başlar ve 3-7 gün sürer.
Influenza A, B, and C
İnfluenza virus, tek zincirli RNA virusudur.
Tip A ve B hemen her kış epidemelere yol açar.
ABD’de epidemilerin her yıl insanların %10-20’sinde
hastalığa neden olduğu, her yıl grip nedeni ile 114.000
kişinin hospitalize edildiği ve yılda ortalama 20.000 ölüme
neden olduğu bildirilmiştir. (CDC)
İnfluenza tip C hafif ÜSYE bulgularına neden olurken,
salgınlara yol açmaz.
İnfluenza Virüs
Influenza virus Tip A’nın hücre yüzeyinde taşıdıkları
farklı proteinlerden [hemaglutinin (H) ve nöraminidaz
(N)] kaynaklanan farklı serotipleri tanımlanmıştır
İnfluenza Virüs
• İnsanlarda, influenza A’nın A(H1N1) ve A(H3N2) tipleri
gösterilmiştir.
• İnfluenza B’nin alt serotipleri yoktur.
• Her yıl imal edilen grip aşıları Influenza A(H1N1),
A(H3N2), ve influenza B tiplerini içerir.
• İnfluenza virusu, H ve N antijenik yapısını değiştirebilir,
böylece yeni enfeksiyon ve epidemilere yol açabilir. Tip A
en az stabil virus tipidir, tip C ise en stabildir.
Yıllık epidemiler insandan insana bulaşma yolu ile
olur.
Influenza virüsleri iki farklı yoldan değişebilir
- Antijenik Drift
- Antijenik Shift
Antijenik Drift
Virüsün yapısında zaman içerisimde olan
MİNÖR değişikliklerdir.
Daha önce geçirilen grip enfeksiyonlarına
karşı gelişen antikorlar konağı yeni gelişen
virüs tiplerine karşı korumaz ve
reenfeksiyonlara neden olur.
Antijenik Shift
İnfluenza Tip A’nın antijen yapısında meydana gelen ve yeni
H ve N proteinlerinin oluşması ile sonuçlanan majör
değişikliklerdir
Shift sonucunda yeni influenza A serotipleri meydana gelir
Shift sonucu gelişen yeni serotipe karşı ise çoğu kişinin
koruyuculuğu hiç yoktur veya çok az vardır
Antijenik shift gelişimi nadirdir ve olduğunda salgınlara
neden olur
İnfluenza Aşısı
İnaktif tam virus aşısı sadece erişkinlere uygulanır
Subvirion (split virus) aşısı purifiye yüzey antijeni
içerir, daha az reaktojeniktir, 13 yaş altındaki
çocuklara veya erişkinlere uygulanabilir
Aşı altı aydan büyük çocuklara uygulanabilir
İnfluenza Aşısı
Virus antijenlerinde gelişen antijenik değişkenlikler (drift,
shift), her yıl yeniden aşı uygulamasını gerektirir
A ve B tiplerine karşı etkilidir
Yüksek risk gruplarına önerilir
İnfluenza aşısı, influenza mevsiminin başlamasından önce
uygulanmalıdır
Aşılama için en uygun zaman Eylül – Ekim - Kasım
aylarıdır.
İnfluenza Aşısı
Yumurtaya karşı anafilaksisi olanlara aşı yapılmaz
Diğer aşılarla aynı anda farklı
bölgelere kas içi olarak uygulanabilir
enjektörle
farklı
Aşının genellikle ilk iki gün içinde gelişen lokal
(olguların %10’unde enjeksiyon yerinde ağrı) veya
sistemik (ateş, miyalji, halsizlik gibi) yan etkileri
olabilir
Aşının etkinliği %50-95 arasında değişir
İnfluenza Aşısı
Koruyuculuk genellikle bir yıldan daha azdır
Bir influenza salgını sırasında riskli çocukların aşılanması
ve aşının etkinliği başlayıncaya kadar geçen sürede (2
hafta kadar) antiviral ilaçlarla kemoprofilaksi verilmesi
uygundur
İki yaşından küçük bebeklerde ilk 6-24 saatte ateş
yapabilir
Aşı inaktif ve nonenfeksiyöz
influenzaya yol açmaz
virus
içerdiğinden
Son 100 Yıldaki Grip Salgınları
1) 1918-19, “Spanish flu,” [influenza A(H1N1)]
USD’de > 500,000 , tüm dünyada 20-50 milyon kişinin ölümüne
neden olmuştur. Ölenlerin çoğu sağlıklı genç erişkinlerdi
2) 1957-58, “Asian flu,” [influenza A(H2N2)]
USD’de > yaklaşık 70.000 kişinin ölümüne neden olmuştur. Asya
gribi ilk defa Şubat 1957’de Çin’de görülmüştür.
3) 1968-69, “Hong Kong flu,” [influenza A(H3N2)]
USD’de > yaklaşık 34.000 kişinin ölümüne neden olmuştur. İlk
defa 1968’de Hong-Kong’da görülen bu virüs halen
dolaşmaktadır
Panendemilere Neden Olmayan
Yeni Gelişen Grip Virüsleri
1976, “Swine flu” outbreak, [influenza A(H1N1)]
1997, “Avian flu” outbreak, [influenza A(H5N1)]
1999, [influenza A(H9N2)]
Yaşa Göre İnfluenza Aşı Dozları
Yaş
Aşı
Doz
sayısı
Doz, ml
6-35 ay
split virüs
0.25
1-2
3-8 yaş
split virüs
0.5
1-2
9-12 yaş split virüs
0.5
1
> 12 yaş Tam ya da
split virüs
0.5
1
Uygulama
Aşı kas içine uygulanır
9 yaşın altında ilk kez yapılıyorsa bir ay arayla toplam
2 kez uygulanır
Daha önce aşı yapılmışsa veya 9 yaşın üzerinde ise bir kez
yapılır
6-35 ay arasında 0.25 ml uygulanır. 3 yaşın üzerinde 0.5
ml uygulanır
İnfluenza Aşısı Önerilen
Yüksek Riskli Çocuklar
Astım veya kistik fibrozis gibi kronik akciğer hastalığı
bulunanlar
Hemodinamik açıdan önemli düzeyde kalp hastalığı olanlar
İmmünsüprese hastalar*
HIV enfeksiyonu
Sicle cell anemi ve diğer hemoglobinopatiler
Romatoid artrit gibi sürekli aspirin tedavisi alıp ta, Reye
Sendromu gelişme riski yüksek olanlar
Kronik böbrek hastalığı
Diabetes mellitus’da dahil kronik metabolik hastalıklar
* Kemoterapi kesildikten 3-4 hafta sonra absolü notrofil sayısı 1000/mm3 üzerine çıktığında