Transcript hepatit a eğitim sunusu

HEPATİT A AŞILARI
Dr. Sevtap Velipaşaoğlu GÜNEY
Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı
Sosyal Pediatri Bilim Dalı
Sunu planı
 Hepatit A hastalığı
 Epidemiyolojisi
 Hepatit A aşıları
 Sorular-yanıtlar
Etken
 Picornaviridae ailesinden
 Zor koşullara dirençli
40 C
 Haftalarca
600 C
 1 saat
850 C
 1 dakika
UV
 2-3 dakika
10-15 ppm klor
 30 dakika
1:100 hipoklorid
 30 dakika
Konakçı
Bulaş
Fekal oral yolla
Depolanmış
su
Su kaynağı
Dışkı
Eller
Gereçler
Besinler
Ağız
Bulaş
7 gün
14-21 gün
10-12
gün
6 yaş  : %10
6-15 yaş : %50
15 yaş  : %70
28
(15-50)
gün
Ateş, halsizlik, bulantı,
kusma idrar renginde
koyulaşma, sarılık
Klinik belirtiler
Bildirilen olguların hastaneye yatma oranı
15-59 yaş: %32
>60 yaş:
%45
5-14 yaş:
%25
<5y: %12
CDC Surveillance Report 68;2007
Klinik belirtiler
Vaka ölüm hızı
< 15 yaş
< 15 yaş
1/1000
15-39 yaş
3/1000
> 40 yaş
21/1000
Fields Virology. 3rd Ed.
Epidemiyoloji
Epidemiyoloji
Dünya
1
< Her
yıl
1,4
milyon
olgu
15 yaş
 Gerçek insidans 3-10 kat daha yüksek.
 Ölüm ~35 000 (2005 yılı)2
1. Van Damme P. Travel Medicine and Infectious Disease 2007;5:79
2. WHO Position Paper 2012. Weekly Epidemiol Rec 2012;87:261-276
Epidemiyoloji
HAV
Endemisite özellikleri
Endemisite
Ülkeler
Özellikler
Yüksek
• Gelişmekte olan,
sağlık koşulları kötü
Orta
• Gelişmekte olanlar,
geçiş ekonomileri
Düşük
• Sanayileşmiş
• İnfeksiyon erken
çocukluk döneminde
• Salgın nadir
• Erken çocukluktan
sonra infeksiyon
• Klinik inf. sıklığı 
• İnfeksiyon sıklığı
düşük
WHO. Hepatitis A, WHO/CDS/CSR/2000.7
Epidemiyoloji
Türkiye, yıllara ve yaşlara göre olgu sayıları
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
0
1_4
5_9
2005
2009
10_14 15_19 20_29 30_44 45_64
2006
2010
2007
65+
2008
SB, 2010
Epidemiyoloji
TANI KONUP BİLDİRİLENLER
TANI KONUP BİLDİRİLMEYENLER
DR.’A GİDİP TANI ALMAYANLAR
ASEMPTOMATİKLER
Epidemiyoloji
Okul öncesi çocuklarda seropozitiflik
Araştırmacı
Yıl
Merkez
Yaş
Anti-HAV %
Babacan
1990
İstanbul
0-5
39.7
Sönmez
1993
Malatya
0-6
35.0
Taşyaran
1994
Erzurum
3-6
33.3
Öztürk
1996
İstanbul
1-3
17.6
Aldeniz
1998
İstanbul
0-4
15.2
Sidal
1998
İstanbul
6ay-4yaş
15.1
Yapıcıoğlu
1999
Adana
2-6 yaş
20.8
Erdoğan
2000
Edirne
2-5 yaş
4.4
Ungan
2000
Ankara
4-6 yaş
10.9
Hacımusta.
2000
Bursa
1-6 yaş
13.0
Epidemiyoloji
Dünya Sağlık Örgütü Serolojik Endemisite Ölçütleri
Endemisite
YÜKSEK
ORTA
DÜŞÜK
ÇOK DÜŞÜK
Seropozitiflik
10 yaşta ≥ %90
15 yaşta ≥ %50
30 yaşta ≥ %50
30 yaşta < %50
Epidemiyoloji
Türkiye
> %50
< %90
HAV
seropozitivitesi
60 ve üstü
50-59
40-49
Yaş grubu
30-39
20-29
15-19
10-14
5-9
1-4
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
TBSA 2010
Epidemiyoloji
Türkiye
TBSA 2010
Epidemiyoloji
İzmir
1998
2008
Kurugöl Z. Vaccine 2011;29:6259
DSÖ, AŞI ÖNERİLERİ
YÜKSEK ENDEMİK ÜLKE: Pek çok kişi çocukluk
çağında infeksiyonu
önerilmez.
ORTA
ENDEMİK
düşmüştür.
belirtisiz
Sanitasyon
geçirmiştir.
HAV
aşsı
ÜLKE:
Bağışık erişkin oranı
koşullarının geliştirilmesi ve
HAV aşısı önerilir.
DÜŞÜK ENDEMİK ÜLKE: Kitlesel aşılama önerilmez.
Weekly Epid Rec 2000;75:38-44
DSÖ, AŞI ÖNERİLERİ
20/100 000
AŞI Ø
Son 10 yılda insidans hızı 10-20/100 000
AŞI 
Son 10 yılda insidans hızı
Weekly Epid Rec 2000;75:38-44
Türkiye Morbidite Hızı
Morbidite hızı
(1/100.000)
18
16
14
12
10
15,7
15,05
12,4
15,43
12,81
9,78
9,99
8
6
4
10,01
9,64
6,99
3,76
2
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Özet
 Türkiye orta endemik bir ülkedir.
 Erişkin nüfusta HAV’a duyarlı birey
sayısı yüksektir.
 Orta
endemik
bağışıklama önerilir
ülkelerde
kitlesel
HAV AŞISI
HAV AŞISI
HAV AŞISI
Canlı Aşı
Çin
Ölü Aşı
 Monovalan HAV
 Kombine HAV+HBV
HAV AŞISI
 Ölü virus suspansiyonu
 Uygulama :
 Yolu
: IM
 En küçük yaş : 1 yaş
 Doz sayısı
: 2 (6 ay ara ile)
 Saklama
:+2 - +8
HAV AŞISI
HAV AŞISI
HAV AŞISI
Ticari adı Virus
suşu
Adjuvan
Antijen içeriği/doz Firma
Çocuk
Erişkin
HAVRIX
HM-5
Al(OH)3
720 EU
VAQTA
CR-326
Al(OH)3
25 U
50 U
MSD
AVAXIM
GBM
Al(OH)3
80 U
160 U
EPAXAL
RG-SB
Virosome
12 U
24 U
Sanofi
Pasteur
Crucell
1440 EU GSK
%95 homoloji
HAV AŞISI
 Aşıyla sağlanan antikor titreleri doğal
infeksiyona göre x10-100 
 Koruyucu titre test yöntemine göre
değişken; 10-33 mIU/ml
ACIP. MMWR 2006;55(RR07):1-23
HAV AŞISI
ERİŞKİNLER
Tek doz
0
NÖTRALİZAN ANTİKOR
14. gün
1. ay
%54-62 (+)
%94-100 (+)
ACIP. MMWR 2006;55(RR07):1-23
HAV AŞISI
ÇOCUKLAR
NÖTRALİZAN ANTİKOR
I. DOZ
II. DOZ
%97-100 (+)
100 (+)
ACIP. MMWR 2006;55(RR07):1-23
HAV AŞISI
ETKİNLİK
ETKİLİLİK
“efficacy”
“effectiveness”
HAV AŞISI
ÇOCUKLAR
Çift kör, randomize, kontrollü çalışma
40 000 Taylandlı çocuk, şema 1 ay arayla 2 doz
Klinik Hepatit A’ya karşı koruyuculuk %94
Innis BL. JAMA 1994;271:1328
HAV AŞISI
ÇOCUKLAR
Çift kör, randomize, kontrollü çalışma
1 000 New Yorklu çocuk, tek doz
Klinik Hepatit A’ya karşı koruyuculuk %100
Werzberger A: N Engl J Med 1992;327:453.
HAV AŞISI
 Dünyada ilk rutine sokan ülke; İSRAİL.
 1999 yılında 18. ay ve 24. ay şemasıyla.
 Aşılama öncesi ort. insidans yüzbinde 50.
HAV AŞISI
Tüm popülasyonda
hastalık sıklığında
%95 
Belmaker I. Pediatr Infect Dis J 2007;26:36-40
HAV AŞISI
 Amerika,
 Avustralya
 Arjantin
 Bahreyn
 Çin
Katar
Kolombiya
Panama
Suudi Arabistan
Yunanistan
Uruguay
Tümünde ilk 2 yaşta aşılama
Hastalık sıklığında %90-97 azalma
HAV AŞISI
 Amerika,
 Avustralya
 Arjantin
 Bahreyn
 Çin
Katar
Kolombiya
Panama
Suudi Arabistan
Yunanistan
Uruguay
Tümünde ilk 2 yaşta aşılama
Hastalık sıklığında %90-97 azalma
HAV AŞISI
Arjantin
Tek doz 12. ay
Son 10 yıllık insidans
71-174/100 000
Aşı sonrası insidans1
10/100 000
10 yıllık izlemde koruyuculuk sürüyor.
İkinci aşılamada anamnestik yanıt alınıyor2.
1.
2.
Hendrickx G. Curr Opin Infect Dis 2012;25:578
WHO SAGE. Weekly Epidemiol Rec 2012;87:201
Aşı sonrası bağışıklığın süresi
HAV AŞISI
Aşı sonrası bağışıklık kalıcı mı?
 17 yıllık izlem çalışması
 17-40 yaş arası bireyler
 0,6 ay ya da 0,12 ay şeması
Van Herck. Human Vaccines and Immunotherapy. 2012;8:323
Van Herck. J Medical Virol 2011;83:1185.
HAV AŞISI
Aşı sonrası bağışıklık kalıcı mı?
 Seronegatifleşenler tekrar aşılandığında
anamnestik yanıt veriyor
Van Herck. J Medical Virol 2011;83:1185.
HAV AŞISI
Aşı sonrası bağışıklık kalıcı mı?
Seronegatif
Aşı
Seropozitif
Seronegatif
•Tümünde anamnestik yanıt
•Tümünde korunma
Purcell RH. Vaccine 1992;10:s148
HAV AŞISI
Aşı sonrası bağışıklık kalıcı mı?
Matematiksel Model
25 yıl sonra bireylerin en az
%95’i korunmaya devam
ediyor.
Bovier PA. J Med Virol 2002;68:489
HAV AŞISI
Aşı sonrası bağışıklık kalıcı mı?
 İnsanlardaki izlem çalışmaları
 Şempanzelerdeki sunuk bırakma çalışmaları
 Matematiksel modellerin özeti
EVET
“Pekiştirme dozlarına güvenmek yerine bağışıklık
hafızasına güvenmek daha akılcı” (2002)
HAV Bağışıklığı ile İlgili Uluslar arası Uzlaşı Grubu
Yan etkiler ve önlemler
HAV AŞISI
YAN ETKİLER
Yan etki
Ateş
(%1-6)
Halsizlik
(E:%7)
Beslenme sorunu
(Ç:%8)
Aşılama yerinde ağrı:
(Ç:%15, E%54)
Baş ağrısı
(Ç:%4, E:%14)
Andre FE. Expert Rev Vaccine 2002:1
HAV AŞISI
KONTRENDİKASYON
 Önceki dozda anaflaksi
 Aşının içeriğindeki maddelere karşı
anaflaksi
 Orta şiddette-şiddetli hastalık
HAV AŞISI
DİKKATLİ OLUNACAK DURUM
 Gebeler
Risk grupları
HAV AŞISI
Kimlerde unutulmamalı
 Kronik karaciğer hastaları
 Pıhtılaşma bozukluğu olanlar
 Hepatit B veya C taşıyan bireyler
 Homoseksüel/biseksüel erkekler
 Madde bağımlılığı olan bireyler
 Mesleksel risk grupları
 Endemik bölgeye yolculuk
Karşılaşma sonrası proflaksi
HAV AŞISI
Karşılaşma sonrası proflaksi
 Ev içinde temas eden bireyler
 Cinsel eşler
 Aynı bakımevine giden çocuklar
 Çocukların bakıcıları
RİSK 
Anti-HAV IgG 0.02 ml/kg

%80-90 
HAV AŞISI
Karşılaşma sonrası proflaksi
2-40 yaş arası 1090 kişi
14 gün içinde
IG
%90
veya
Aşı
%86 (CI%73-93)
Victor JC. N Eng J Med 2007;357:1685.
HAV AŞISI
Karşılaşma sonrası proflaksi
AŞININ AVANTAJLARI
 Kan ürününden bireyleri korur.
 Uzun erimli korunma sağlar.
HAV AŞISI
Karşılaşma sonrası proflaksi
 1-40 yaş arası bireylerde temas sonrası
proflakside HAV aşısı önerilir.
 Bir yaş altındakilere önerilmez.
 Kırk yaş üzerindekilere,
 Bağışıklığı baskılanmış bireylere,
 Kronik karaciğer yetmezliği olanlara
AŞI + ANTİ-HAV IG önerilir.
Özetle…
Özetle…
 Türkiye HAV açısından orta endemik bir
ülkedir.
 DSÖ orta endemik ülkelerde HAV
aşısının kullanılmasını önerir.
 HAV aşısı ölü bir aşıdır.
 Ülkemizdeki şeması 18. ay ve 24. aydır.
 HAV aşısının risk gruplarında ve
karşılaşma sonrası proflakside kullanımı
unutulmamalıdır.
TEŞEKKÜRLER