Transcript Merkezi Sinir Sistemi İnfeksiyonları Dr.H.Reyhan EĞİLMEZ

Merkezi Sinir Sistemi
İnfeksiyonları
Dr.H.Reyhan EĞİLMEZ
•
MSS ne infeksiyonun ulaşması dört
temel yolla olur.
1.
2.
3.
4.
Hematojen yol
Direkt implantasyon
Lokal ekstansiyon
Periferik SS
1.
2.
3.
4.
Hematojen yol: Arteryel ya da yüz ve serebral
dolaşımla ilgili retrograd anostomozlar
Direkt implantasyon:Değişmez olarak travmatik
nadiren iyatrojenik (LP veya ilişkili konj
malformasyon –meningomyelosel gibi)
Lokal ekstansiyon: mastoid veya frontal sinus
infeksiyonları,infekte diş,kraniyal veya spinal
osteomyelit gibi
Periferik SS:Kuduz ve herpes gibi viral
infeksiyonlar
İnfeksiyonlar
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Akut meninjit
Akut fokal süpüratif infeksiyonlar
Kronik bakteriyel meningoensefalit
Viral meningoensefalit
Fungal meningoensefalit
Diğerleri
Akut meninjit
• Leptomeninjit (meninjit):
leptomeninkslerin ve subaraknoid
aralıktaki BOS’un yangısal
reaksiyonu
• Meningoensefalit:Meninks ve
beyin parankiminin yangısal
reaksiyonu
Meningeal karsinomatozis:
Subaraknoid aralıkta kanser
hücrelerinin olması
AKUT PYOJENİK
(Bakteriyel) MENİNJİT
•
•
•
•
Etyoloji:
E.coli, B streptekok-- Yenidoğanlarda
H.influenzae-–infant ve çocuklarda
N.meningitidis-adölesan ve genç
erişkinlerde
• S.pneumoniae,L.monocytogenesyaşlılarda
AKUT PYOJENİK
(Bakteriyel) MENİNJİT
• Klinik:meningeal irritasyon,ense
sertliği
• BOS pürülan,90.000nötrofil/mm3,
protein
,glikoz↓
• Ted. Edilmezse fatal
seyreder.İmmun yetm. hastalarda
Klebsiella veya anaerobik
organizm ile olb.
AKUT PYOJENİK
(Bakteriyel) MENİNJİTİS
• BOS bulanık ve sıklıkla pürülandır.
• Eksüda beyin yüzeyini örten
leptomeniksde aşikardır.Meningeal
damarlar belirgindir
• H.influenza sıklıkla bazalde,
• pnömokok meninjiti serebral
konveksitede sagittal sinüs
çevresindedir.
• Meninjit fulminan olduğunda yangı
ventriküllere uzanır.
AKUT PYOJENİK
(Bakteriyel) MENİNJİTİS
• Mik: Subaraknoid aralıkta yoğun
PMNL saptanır.
• Fokal serebrit,filebit ve infarktüs
• Leptomeningeal fibrozis ve sonuçta
hidrosefalus gelişebilir.
• Pnömokok meninjitte kronik adeziv
araknoidit gelişebilir.
AKUT ASEPTİK (VİRAL)
MENİNJİT
• İsimlendirme olarak yanlış ancak
meningeal irritasyon nedeniyle
söylenir
• En sık etken enterovirus
• BOS: lenfositik pleositoz,orta
derecede protein yüksekliği,
• ancak şeker içeriği genellikle
normaldir.
AKUT ASEPTİK (VİRAL)
MENİNJİT
• Morfoloji :beyin ödemi dışında
tipik bulgusu yok,mik:belirgin bir
patoloji yok hafif veya orta
derecede leptomeningeal lenfosit
infitrasyonu
• Klinik pyojenik olana göre daha az
fulminan
AKUT FOKAL SÜPÜRATİF
İNFEKSİYONLAR
• 1.BEYİN ABSESİ
• 2.SUBDURAL AMPİYEM
• 3.EKSTRADURAL ABSE
BEYİN ABSESİ
– Direkt,lokal(mastoidit,paranazal
sinuzit)
– Hematojen yolla infeksiyon gelişir.
Predizpoze nedenler(akut bakteriyel
endokardit,siyanotik konjenital kalp
hastalığı,kronik pulmoner sepsis)
En sık etkenler Streptekok ve
stafilokoklardır.
BEYİN ABSESİ
• Mak:merkezinde likefaksiyon
nekrozu çevresinde fibröz yanıt
ve ödemle karekterli lezyonlar
• En sık etkilenen yerler: frontal
lop,paryetal lop ve serebellum
BEYİN ABSESİ
• Mik: nekroz çevresinde aşırı
neovaskülarizasyon ve granülasyon
dokusu saptanır.
• Kan damarlarının duvarından gelişen
fibroblastların oluşturduğu kapsül ve
çevrede reaktif gliozis bulunur.
• Klinik:KİBAS bulgusu
• Cerrahi+AB ile mortalite %10↓
SUBDURAL AMPİYEM
• Kemikler veya sinüslerden subdural
alana yayılarak kitle oluşturan lokal
infeksiyondur.
• Tromboflebit ve beyinde infarktüs
saptanır.
• Tedavi cerrahi drenaj
EKSTRADURAL ABSE
• Osteomyelit ile ilişkilidir.
• Abse spinal epidural alanda ise
acil cerrahi gereklidir.
Kronik bakteryel
meningoensefalit
1. TÜBERKÜLOZ VE
MİKOBAKTERİOZİS
2. NÖROSİFİLİZ
3. NÖROBORRELİOZİS
(LYME HASTALIĞI)
TÜBERKÜLOZ VE
MİKOBAKTERİOZİS
• Mak:Subaraknoi
d aralıkta
jelatinöz ve
fibrinöz
eksüda,özellikle
beynin bazal
kısmında
saptanır.
• Meningoenfalit
tablosu bulunur.
TÜBERKÜLOZ
• Mik:lenfositler, plazma hücreleri,
makrofajlar, kazeifikasyon nekrozu
ve dev hücreler içeren granülomlar,
obliteratif endarterit bulunur.
• Tek veya sıklıkla multipl
intraparenkimal tüberkülom gelişimi
ile kitle etkisi görülür.
• ARB saptanır. Etkenin BOS dolaşımı
ile uzun süren olgularda fibröz adeziv
araknoidit (bazalde) gelişir.
• AIDS li hastalarda diğer hastalar gibi
M.tuberculosis görülür
• HIV+ hastalarda M.aviumintracellulare daha sıktır
Sıklıkla yaygın infeksiyon bulgusu
olarak saptanır.
NÖROSİFİLİZ
•
Tersiyer evrede tedavi edilmeyen
hastaların %10 saptanır
• HIV infeksiyonunda nörosifiliz riski
artmıştır
1. Meningeal-meningovasküler sifiliz
2. Paretik nörosifiliz
3. Tabes dorsalis
Üç form ayrı ayrı saptanabilir. Birlikte
de olabilir (Taboparezis)
Meningealmeningovasküler sifiliz
Beynin bazali, serebral konveksite
ve spinal leptomenikslerde
görülür
Obliteratif endarterit
(Heubner arterit)
perivasküler plazma hücrelerinden
zengin yangı –tipikSerebral gom,serebral hemisfer,
diensefalon, spinal kordda
saptanır
Paretik nörosifiliz
Beyin dokusunun T.pallidum ile invazyonuna
bağlı klinik olaral mental ve fiziksel
fonksiyonlarda orta derecede bozukluk
…sonunda ağır demans
Mik:meningeal yangı,frontal lop ve
isokorteksde nöron kaybı ve mikroglia
proliferasyonu (rod hücreleri),
mikrosirkülasyondaki bozulma nedeniyle
perivasküler demir depolanması
Spiroketler dokuda görülebilir.
Subependimal glianın proliferasyonu-granüler
ependimit- saptanır
Tabes dorsalis
• Dorsal kökteki duyu sinirlerinin
spiroketlerle zedelenmesi ile gelişen eklem
zedelenmesi (Charcot eklemi), ataksi
(lokomotor ataksi), ağrı duyusunda kayıplightning pain• Mik:Hem akson hem de myelin kaybına bağlı
olarak spinal kordda dorsal kolumnada
atrofi
• Kord lezyonlarında organizm görülmez
NÖROBORRELİOZİS
(LYME HASTALIĞI)
• Borrelia burgdorferi nin (Ixodes) bit
ile bulaşan hastalığıdır.
– Aseptik meningit
– Fasiyal sinir paralizisi
– Hafif ensefalopati
– Polinöropati oluşturur.
LYME HASTALIĞI
• Mik:Nadir olgularda ve otopsilerde
mikroglial hücrelerin fokal
proliferasyonu ,mikroorganizmanın
ekstraseluler saptanması (Dieterle
boyası) yanısıra granülom ve vaskülit
görülebilir
•
•
•
Evre1 Akut hastalık (haftalar).:Bit ısırığı-eritematöz plak,eriteme kronikum
migrans,lenfadenit
Evre 2 Disseminasyon (haftalar-aylar):SSS meningoensefalit,kraniyal nörit; kalpte
blok, perikardit,myokardit
Evre 3 geç kronik dönem:destriktif kronik artrit,akrodermatitis atrofikans,nöropati
VİRAL
MENİNGOENSEFALİT
ETYOLOJİ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
ARBO VİRAL ENSEFALİT
HERPES SİMPLEKS VİRUS TİP1
HERPES SİMPLEKS VİRUS TİP2
VARİSELLA ZOSTER VİRUS(HERPES ZOSTER):
SİTOMEGALOVİRUS
POLİOMYELİT
KUDUZ(RABİEZ)
HIV 1
PROGRESİF MULTİFOKAL
LÖKOENSEFALOPATİ
• SUBAKUT SKLEROZAN PANENSEFALİT
VİRAL
MENİNGOENSEFALİT
• Beyin parenkiminin infeksiyonudur.
• Karekteristik histolojik bulgu
• Perivasküler ve parenkimal
mononükleer infiltrat
(lenfosit,plazma hücresi ve
makrofaj),glial hücre
reaksiyonu(mikroglial nodül) ve
nöronofajidir.
• Viral inkuluzyon cisimleri, EM, IHK ve
Arbo viral ensefalit
•
•
•
•
•
epidemik ,tropikal bölgelerde
Nörolojik defisit,
epilepsi,
konfüzyon deliryum,koma,
refleks asimetri ve okuler
paralizis
Herpes simpleks virus
tip1
• Daha çok çocuklarda
• %10 kadarına labial herpes
öyküsü olan
• temporal lop ve frontal lopları
tutan nekrotizan hemorajik yangı
• Nöron ve gliada Cowdry
intranükleer viral inkluzyon
Herpes simpleks virus
tip 2
• ağır formu yenidoğanda primer
HSV genital infeksiyonu
nedeniyle gelişir.
• AIDS li hastalarda nadiren
akut,hemorajik nekrotizan
ensefalit gelişir.
Varisella zoster virus
(herpes zoster)
• Persistan postherpetik nöraljiyi
takiben gelişir
• %10 hastada ağır demiyelinazyon ve
nekrotik ensefalit
• Nöron ve gliada inkuluzyon cismi
bulunabilir.
SİTOMEGALOVİRUS
• İki tip infeksiyon oluşturur.
– Fetus:periventriküler nekroz,
mikrosefali ve periventriküler
kalsifikasyon
– İmmunsuprese kişiler: En sık
oportunistik infeksiyon,AIDSli
hastalarda %15-20si etkilenir
Ependimal ve subependimal yerleşimde
daha sık olarak nöron,glia,ependim ve
endotel hücrelerinde (CMV inkuluzyonu )
POLİOMYELİT
• Aşılanmamış kişilerde poliovirus
infeksiyonu subklinik veya hafif
gastroenterit şeklinde saptanır.Az olarak
MSS infeksiyonu aseptik meninjit
şeklindedir.
• Ön boynuz motor nöron tutulumu ile kalıcı
nörolojik bulgu gelişir.
• Ön boynuz motor nöronlarda nöronofaji ve
perivasküler mononükleer hücreler
saptanır.
KUDUZ(RABİEZ)
Virus MSS ne yaralı alandaki Periferik SS ile
ulaşır
Mak:beyin ödemi ve konjesyon
Mik:bazal ganglion,4.ventr. Tabanı, medullada
nöronal dejenerasyon ve yangısal reaksiyon
Negri cismi:patognomonik- hipokampal veya
serebellar purkinje hücrelerinde yuvarlak
oval sitoplazmik eozinofilik inkuluzyon,bu
alanda yangı genellikle bulunmaz.
HIV 1
• HIV-1 meningoensefalit: Demansla
karekterli diffuz kortikal
atrofi,ventriküler dilatasyon
• Vakuoler myelopati: spinal kord bulgusu
• AIDS ilişkili myopati,periferal nöropati:
segmental demyelinizasyon,endonöronal
mononükleer yangı
Çocuklarda AIDS
• İlk yılda konjenital AIDS e bağlı
olarak bazal gangladaki damarlarda
anormal kalsifikasyon ve derin
serebral beyaz maddede,myelin kaybı
ve mikroglial nodüller
PROGRESİF MULTİFOKAL
LÖKOENSEFALOPATİ
• Poliomavirus (JC virus) bağlı
oligodendroglia infeksiyonu nedeniyle
demyelinizasyon gelişen ensefalit
• İmmunsuprese kişilerde ,progresif
nörolojik bulgular
• morf.:beyaz maddede irregüler mm den
tüm lobu içine alabilen zedelenme,mik:yama
şeklinde demyelinizasyon,lipid yüklü
makrofajlar oligodendrial nükleusda
amfofilik viral inkuluzyon
SUBAKUT SKLEROZAN
PANENSEFALİT
• Dawson inkuluzyon cisim
ensefaliti:nadir progressif,
çocuklarda kızamık infeksiyonu
takiben gelişir
• Gliozis,myelin dejenerasyonu
saptanır.
• Aşılama ile görülmesi azalmıştır.
FUNGAL
MENİNGOENSEFALİT
1. Kronik meninjit: Cryptococcus
• Sistemik derin mikozların immun
yetmezlikte endüstriyel gelişmiş
ülkelerde SSS hastalığı görülebilir.
1. Vaskülit: Mucor ve Aspergillus
2. Parenkimal invazyon: Granülom veya
abse Candida ve Cryptococcus ile
meydana gelir. Mucor ketoasidozda
olan DM da görülür.
Protozoal infeksiyonlar
• Serebral toksoplazmozis: AIDS epidemik
olduğu yerlerde %4-30 görülür.
• Fetusda primer maternal infeksiyon olabilir
multifokal serebral nekrotizan lezyonlar ve
kalsifikasyon saptanır.
• Beyinde abse , vaskülit bulguları; serbest
takizoid ve kistik bradizoitler rutin ve
giemza boyalarında saptanır
• Kronik lezyonlarda lipid ve hemosiderin
içeren makrofajlar ve gliozis saptanır.
TRANSMISSIBLE
SPONGIOFORM
ENSEFALOPATİLER
PRION HASTALIKLARI
• Creutzfeldt-Jakob hastalığı(CJD)
• Gertzmann-Straussler-Scheinker
sendromu(GSS)
• Fatal familyal insomnia
• mink transmissible ensefalopati
• sığır spongioform ensefalopati(deli
dana hastalığı)
– Etyolojik olarak nörodejeneratif ve infeksiyon
hastalıklardan farklı
– Nöral hücrelerde spongioform değişiklik
– Klinik olarak progressif demans
KURU PLAKlarında ekstraseluler anormal protein
depolanması (Congo red +,PAS +)
• Anormal formda spesifik protein-prion
proteini-(PrP) olarak tanımlan infeksiyöz ve
transmissible dir.
• Prionu tanımlayan Prusiner 1997 de
fizyoloji ve tıp Nobeli aldı.