Transcript Document 7176939

โรคพยาธิในเลือด
• โรคพยาธิในเลือดส่ วนใหญ่ จะหมายความถึงเชื้อโปรโตซัวทีอ่ ยู่ใน
เลือด ไม่ ได้ รวมถึงหนอนพยาธิทอี่ ยู่ในเส้ นเลือด เช่ นพยาธิใบไม้
เลือด
• พยาธิในเลือดมักทาให้ เกิดโรคที่มคี วามร้ ายแรงกว่ าพยาธิในทางเดิน
อาหารมาก แต่ ความรุนแรงของโรคขึน้ กับพันธุ์สัตว์ และเป็ น
ความไวต่ อโรคของสั ตว์ แต่ ละตัวด้ วย และโดยทั่วไปพยาธิในเลือดจะ
มีความรุนแรงในสัตว์ อายมุ าก > สัตว์ อายนุ ้ อย
โรคพยาธิในเลือด
1
ระบาดวิทยา
• เป็ นโรคประจาถิ่นที่เกิดกับโคในประเทศไทย โดยเฉพาะในโคเลือด
ยุโรป (Bos taurus) จะมีความต้ านทานโรคน้ อยกว่ าโคเลือดอินเดีย
(Bos indicus) และโคพืน้ เมืองจะมีความต้ านทานโรคมากทีส่ ุ ด
• โคพืน้ เมืองอาจจะป่ วยด้ วยโรคนีไ้ ด้ เมื่ออยู่ในภาวะ
immunocompromise เช่ น เครียดจากการขาดอาหาร การออกกาลัง
มากเกินไป
โรคพยาธิในเลือด
2
การติดต่ อ
• มีสตั ว์ที่ดูดเลือดเป็ นพาหะนาโรคแล้วแต่ชนิดของโรค เช่น
เห็บจะเป็ นตัวนาโรคไข้เห็บ (Babesiosis)
เหลือบจะเป็ นพาหะที่สาคัญของ Trypanosomiasis
แมลงวันคอกเป็ นพาหะได้หลายโรค
อาการ
• ระยะฟักตัวของโรคคือ 2-3 อาทิตย์
• สัตว์มีอาการไข้สูง (106-107F) ไม่กินอาหาร ซึม
กระเพาะรู เม็นหยุดทางาน ช่วงที่มีไข้เยือ่ บุต่างๆ มีเลือดคัง่ แต่เมื่อ
เม็ดเลือดแดงแตกมากขึ้น เยือ่ บุจะซีดและมีอาการอื่นร่ วมด้วย
โรคพยาธิในเลือด
3
โรคไข้ เห็บโค (Babesiosis)
โคอายุ ~ 4-5 ปี แสดงอาการไข้สูง ซึ ม
หยุดเคี้ยวเอื้อง ปัสสาวะสี โคลา (ใน
ถุงพลาสติก) และ B.bovis จะทาให้
เกิดอาการทางประสาทร่ วมด้วย
เห็บที่เป็ นพาหะของโรคในประเทศไทย
(Boophilus microplus)
ระยะดูดเลือดเต็มที่
เห็บระยะนาโรค
ที่มาภาพ
www.au.merial.com/producers/dairy/
disease/boo.html
4
การวินิจฉัยโรค โดยการฟิ ล์มเลือดบางแล้วย้อมสี ยมิ ซ่า
Babesia bigemina มีขนาดใหญ่
ความยาวเกินรัศมีของเม็ดเลือดแดง
และทามุมแหลม
Classical form
Babesia bovis มีขนาดเล็กกว่า
ความยาวเกินรัศมีของเม็ดเลือดแดง
และทามุมป้าน
โรคพยาธิในเลือด
5
การรักษา Babesiosis
• ใช้ยาฉีดเข้ากล้าม เช่น
– Diaminazene aceturate (BerenilR )
– Imidocarb (ImizolR)
– Quinuronium sulfate
(AcaprinR)
โรคพยาธิในเลือด
6
โรคอนาพลาสโมซีส
• เกิดจากเชื้อริ คเก็ทเซียที่ตอ้ งมีแมลงดูดเลือดเป็ นพาหะนาโรค
อาการ
• ใกล้เคียงกับโรคไข้เห็บ แต่จะไม่พบอาการปัสสาวะสี โคล่า และใน
รายที่ป่วยจาก Anaplasmosis มักพบว่าสัตว์มีอาการดีซ่านร่ วมด้วย
• อาการรุ นแรงในโคที่มีสายเลือดยุโรปเช่นเดียวกับไข้เห็บ
• โดยทัว่ ไปแล้วมักทาให้เกิดโรคอย่างเรื้ อรัง คือ แคระแกร็ น ซีด
การวินิจฉัย
• ทาฟิ ล์มเลือดบางจะพบลักษณะจุดที่ขอบเม็ดเลือดแดง
การรักษา
• ให้ยาฉีดเข้ากล้ามเนื้อ เช่น Oxytetracycline หรื อ ImizolR
โรคพยาธิในเลือด
7
Trypanosomiosis
• พบการระบาดประปรายในทุกภาคของประเทศไทย ยกเว้นใน
ภาคใต้มีการระบาดน้อยมาก
• มักเกิดการระบาดในสัตว์ในฟาร์มที่เลี้ยงใกล้กบั ฟาร์มเลี้ยงม้ า โดยมี
แมลงดูดเลือดเป็ นพาหะนาโรค (โดยเฉพาะเหลือบ)
• เป็ นพยาธิในเลือดชนิด flagellates ที่อยูน่ อกเม็ดเลือด มีขนาดใหญ่
กว่าพยาธิในเลือดชนิดอื่นๆ
• สัตว์ป่วยมีอาการไข้สูง โลหิ ตจาง แท้ง เดินขาแข็งๆ นัยน์ตาอักเสบ
• สามารถรักษาได้ดว้ ย SuraminR
โรคพยาธิในเลือด
8
Theileriosis
• พบการระบาดมากในภาคใต้ของประเทศไทย แต่ไม่ เป็ นปัญหาให้
เกิดโรคที่รุนแรง
• ยังไม่ทราบชนิดของพาหะที่แน่ชดั เข้าใจว่าแมลงดูดเลือดเป็ นพาหะ
นาโรค
• เป็ นพยาธิที่อยูใ่ นเม็ดเลือด มีรูปร่ างแตกต่างกันได้หลายชนิด
• สัตว์ป่วยมีอาการไข้สูง โลหิ ตจาง ต่อมน้ าเหลืองบวม (superficial
lymph nodes)
• สามารถรักษาได้ดว้ ย AcaprinR
โรคพยาธิในเลือด
9
Anaplasma marginale เป็ นจุดอยูท่ ี่ขอบของเม็ด
เลือดแดง
Trypanosoma evansi (flagellate)
Theileria spp. (pleomorphic)
เชื้อโปรโตซัวในเลือด
10
การควบคุมและป้ องกันโรคพยาธิในเลือด
• 1. กาจัดพาหะนาโรค
– ให้ยาฆ่าแมลงบนตัวสัตว์และ
บริ เวณโรงเรื อน ตลอดจน
แหล่งเพาะพันธุ์
– พักแปลงหญ้าก่อนปล่อย
สัตว์ที่กาจัดพยาธิ แล้วลงไป
• 2. ให้ยาต้านโปรโตซัวแก่สตั ว์ใน
ระดับป้ องกันโรคเป็ นโปรแกรมประจา
โรคพยาธิในเลือด
11