Transcript PLANOWANIE LEKCJI J*ZYKA POLSKIEGO W SZKOLE

PLANOWANIE LEKCJI
JĘZYKA POLSKIEGO W SZKOLE
PONADGIMNAZJALNEJ
CZ. I.
TYPY LEKCJI
CELE NAUCZANIA I KSZTAŁCENIA
Opr. dr Anna Adamczuk-Stęplewska
LEKCJA JĘZYKA POLSKIEGO
Musi być zaplanowana w ten sposób, aby
zapewnić wszechstronny rozwój ucznia
To zdarzenie i proces zamykający się w czasie
45 min.
Lekcję budują treści nauczania oraz
elementy pełniące funkcję dydaktyczną
Etapy lekcji:
- przygotowawczy (cz. wstępna)
- zasadniczy (cz. właściwa)
- podsumowanie, wnioskowanie (cz. końcowa)
Efektywność lekcji j. polskiego
Na efektywność lekcji j. polskiego składają
się następujące aspekty:
-
-
komunikacyjny,
podmiotowość ucznia,
celowość działań
Specyfika j. polskiego jako
przedmiotu nauczania (Z. Uryga)
Wielowymiarowość przedmiotu j. polski:
-
-
-
Instrumentalny (kompetencje)
Historyczny (treści kształcenia)
Filozoficzno-społeczny (problematyzacja
i pedagogizacja treści nauczania)
Estetyczny i /emocjonalny/ (odbiór treści
kształcenia)
TYPOLOGIE LEKCJI
Typy lekcji wyróżnione ze względu na
funkcje dydaktyczne (C. Kupisiewicz i M.
Nagajowa):
1.
2.
3.
Zaznajamianie z nowym materiałem
(mają jednakową strukturę)
Powtórzeniowo – systematyzujące (nie
mają wyraźnie ustalonej struktury)
Poświęcone kontroli i ocenie (jw.)
TYPOLOGIE LEKCJI
Typy lekcji uwzględniające wielostronność
kształcenia (W. Okoń):
podająca (historyczny wymiar przedmiotu),
- problemowa (filozoficzno-społeczny wymiar
przedmiotu),
- „ekspozycyjna” (waloryzująca) – estetyczny
wymiar przedmiotu
- operacyjna (praktyczna) – instrumentalny
wymiar przedmiotu.
-
TYPOLOGIE LEKCJI
Ze względu na wielostronny ogląd:
1.
2.
3.
Lekcje otwarte i zamknięte (budowa
lekcji i sposób realizacji treści nauczania)
Lekcje jednowątkowe i wielowątkowe
(treści nauczania i ich wzajemne relacje)
Lekcje panoramiczne i analityczne
(sposób opracowania materiału)
PRZYGOTOWANIE DO LEKCJI
-
-
Merytoryczne (materiał rzeczowy, treści
nauczania)
Metodyczne (budowa lekcji, sposób
opracowania treści nauczania, wykaz
kształconych kompetencji)
Pedagogiczne (komunikacja, interakcja)
6 KROKÓW PRZYGOTOWANIA
DO LEKCJI (M.Rusek)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Co? (treści nauczania)
Dlaczego? Po co? (cele, efekty)
Jak? (sposób realizacji celów, pomysł
na lekcję)
Jak pomysł wcielić w życie?
Jaki będzie przebieg lekcji?
Jakie środki dydaktyczne i materiały
pomocnicze będą potrzebne na lekcji.
CELE NAUCZANIA I KSZTAŁCENIA
(B. Niemierko)
Cele nauczania określają rzeczywisty zamiar
doprowadzania uczniów do odpowiednich
umiejętności w określonym czasie, są
sformułowane konkretnie, wyrażają
potrzeby i zainteresowania uczniów.
Cele ogólne – kierunki dążeń
pedagogicznych
Cele operacyjne – zamierzone
osiągnięcia
OPERACJONALIZACJA CELÓW
NAUCZANIA I KSZTAŁCENIA
1.
2.
3.
4.
Sprecyzowanie (wyrzucamy ogólniki)
Uszczegółowienie (opisujemy wyrażenie
zasadnicze)
Konkretyzacja (sytuacja, działania, stan
końcowy)
Upodmiotowienie (indywidualizacja)
ZASADY FORMUŁOWANIA CELÓW
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Napisz cel ogólny.
Wyobraź sobie uczniów, którzy osiągnęli
ten cel i zapisz ich zachowania.
Dokonaj selekcji zapisów (wybierz z nich
te dot. czynności uczniów).
Dokonaj taksonomii celów.
Sformułuj cele operacyjne.
Sprawdź operacyjność i trafność celów
operacyjnych (możliwość ich
sprawdzenia i oceny).
TAKSONOMIA CELÓW NAUCZANIAI KSZTAŁCENIA
ORAZ CELÓW PRAKTYCZNYCH
Poziom I. /sterowanie/
A. Zapamiętanie wiadomości/naśladowanie działania
B. Zrozumienie wiadomości (przedstawienie
wiadomości, streszczenie,
ekstrapolacja)/odtwarzanie działania
Poziom II. /sterowanie/
C. Zastosowanie wiadomości w sytuacjach
typowych (wykonywanie przećwiczonych
czynności)/ sprawność działania w stałych
warunkach
Poziom III. /samodzielność/
D. Zastosowanie wiadomości w sytuacjach
problemowych (analiza, synteza, ocena)/
sprawność działania w zmiennych warunkach.
CELE KSZTAŁCENIA
!!!
Wszelkie kształcenie ukierunkowane jest
na cele
Od rozumienia celów oraz umiejętność
posługiwania się nimi zależy wartość
pracy nauczyciela.
Cele kształcenia odnoszą się do uczniów
i opisują zmiany, jakie chcemy w nich
uzyskać
!!!
OGÓLNE CELE KSZTAŁCENIA
Wskazują ogólne kierunki dążenia.
Cele ogólne powinny:
- być bogate znaczeniowo,
- odnosić się do ważnych wartości np.
społecznych,
- być perswazyjne i zwięzłe,
- precyzyjne (dla łatwego określenia normy
osiągnięć),
- jasno określać adresata.
WYZNACZANIE GŁÓWNYCH ZAGADNIEŃ
PLANOWANEJ LEKCJI (PLANOWANIE METODYCZNE)
Ustalenie celu (zagadnienia) ogólnego lekcji
(celu lekcji)
-
Jakiemu zagadnieniu poświęcona jest
lekcja?
Jakie zadanie/a główne mają zrealizować
uczniowie?
W oparciu o jaki materiał powyższe
zadania można zrealizować?
WYZNACZANIE CELÓW SZCZEGÓŁOWYCH
PLANOWANEJ LEKCJI (PLANOWANIE METODYCZNE)
Wyznaczanie celów lekcji (operacjonalizacja).
Uczeń potrafi:
- czytać…
- zanalizować, zinterpretować…
- określić funkcję środków stylistycznych…
- omówić rolę kontekstów…
- porównać…
- dostrzec obecność toposów…
- dokonać syntezy…
- wyjaśnić…, wytłumaczyć…
- zredagować…, napisać…
- itp.
INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ
W oparciu o podany temat lekcji:
zapoznaj się z materiałem literackim
i kulturowym dot. podanej tematyki
w podręczniku,
- zwróć uwagę na obudowę metodyczną treści
nauczania,
- przeanalizuj zagadnienia wpisane w plan
wynikowy,
- wyznacz zagadnienia ogólne wyznaczające
kierunek planowanej lekcji,
- określ zbiór celów operacyjnych.
-