Transcript (Program) Yeterlilikleri

Ana tema:
Bologna Sürecinde
Uluslararası & Ulusal & Temel Alan
Yeterliliklerine Dayalı
Program Yeterlilikleri
ve
Ders Öğrenme Kazanımı
Hazırlama
Sunuş Planı
Sunuş Planı
Bologna Sürecinde Program Yeterlilikleri Hazırlama: Nasıl Başlamalı!
Yeterliliklerin Referans Çerçeveleri
Program Seçimi ve Eğitim-Meslek-Endüstri İlişkisi
Akademik ve Mesleki Eğitim Yeterliliklerinde Hiyerarşi
Bazı Tanımlar
Öğrenme: Bilişsel, Duyuşsal ve Psikomotor
AYÇ Bağlamında Bilgi, Beceri ve Yetkinlik
Anahtar Yetkinlikler
Program Yeterliliklerinin Belirlenmesi
Olabilirlik Çalışması ve SWOT Analizi
İktisat Lisans Programı Yeterlilikleri ve Ders Kazanımları
Sunuş Planı
Bologna Sürecinde Program Yeterlilikleri Hazırlama: Nasıl Başlamalı!
1.İlk olarak, örnek program olarak dört yıllık iktisat bölümü örnek alındı.
2.İkinci olarak, eğitim (education), meslek (occupation) ve iş (job) sınıflaması bakımından uluslararası ve ulusal bakışaçısı incelendi.
3.Üçüncü olarak, program yeterlilikleri yazılmadan önce, uluslararası (Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi 'AYÇ') ve ulusal düzeyde (Türkiye
Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi 'TYYÇ') ilan edilen yeterliliklere ilişkin çerçeveler incelendi. Her bir çerçevenin birbiriyle ilişkisi “bilgi,
beceri ve yetkinlikler” bağlamında ele alındı.
4.Dördüncü olarak, paydaş görüşleri, daha ziyade istihdam edilebilirlik bağlamında değerlendirilecek şekilde dikkate alındı. Bu çerçevede
İktisat Bölümü mezunlarının başlıca istihdam alanları kategorize edildi.
5.Beşinci olarak, iktisat bölümünün dahil olduğu uluslararası eğitim kategorisindeki “geniş alan”, “temel alan” ve “alt alan” dikkate alınarak
önlisans, lisans, yüksek lisans ve doktora dereceleri için “alan yeterlilikleri” oluşturuldu.
6.Altıncı olarak, program yeterlilikleri yazma ve değerlendirme ölçütleri değerlendirildi.
7.Yedinci olarak, İktisat bölümünün amacı ve program yeterlilikleri hazırlandı. İktisat programının program yeterlilikleri ile alan yeterlilikleri
matrisi oluşturuldu.
8.Sekizinci olarak, İktisat bölümünün ders müfredatı hazırlandı. Derslerle, program yeterlilikleri matrisi oluşturuldu.
9.Dokuzuncu olarak, her bir dersin ders öğrenme kazanımları hazırlandı. Dersin öğrenme kazanımları ile program yeterlilikleri matrisi
oluşturuldu.
10.Onuncu olarak, örnek ders için AKTS hesaplandı.
11.Onbirinci olarak, kalite güvence mekanizmaları oluşturuldu.
12.Bölüm tartışmaları ve temel sorun alanlarına yönelik değerlendirmeler
Sunuş Planı
Yeterliliklerin Referans Çerçeveleri
1.Uluslararası (AYÇ),
2.Ulusal (TYYÇ),
3.Alan (Sektörel),
4.Program,
5.Ders
Müfredat geliştirme ve ders kazanımı yazma
AKTS
Ölçme-Değerlendirme
Kalite Güvencesi
Fizibilite Etüdü ve SWOT Analizi
Sunuş Planı
Örnek programın seçimi
Program yeterlilikleri yazımında örnek program olarak Türk yükseköğretim
sisteminde iktisadi ve idari bilimler fakülteleri bünyesinde bulunan iktisat bölümü
örnek olarak alınmıştır. Bologna Uzmanının bu bölümde yönetici olarak görev
yapıyor olmasının uygulamaya ışık tutacağı varsayılmıştır.
Eğitim, meslek ve iş sınıflaması ve YÖK Genel Kurul Kararı
İktisat programı örnek alındıktan sonra, iktisadın iş dünyasında hitap ettiği meslek
ve işler ele alınmıştır. Uluslararası ve ulusal düzeydeki sınıflamalar incelenmiştir.
Buna göre uluslararası standart eğitim sınıflaması (ISCED), uluslararası standart
meslek sınıflaması (ISCO), uluslararası standart ekonomik faaliyet sınıflaması
(ISIC) birlikte değerlendirilmiştir.
Bu değerlendirmeler sonucunda, Bologna Sürecinin bir bütün olarak eğitim ve
istihdamı birlikte ele aldığı ve bütüncül bir yaklaşıma sahip olduğu değerlendirmesi
yapılmıştır.
Yükseköğretim Genel Kurulu 21 Ocak 2010 tarihinde ISCED-97 kapsamındaki
alanların benimsenmesine karar vermiştir. Dolayısıyla, YÖK, alana yönelik
yeterliliklerin hazırlanmasında güncelleme çalışmaları devam eden ISCED-97
sınıflamasını esas almıştır.
Sunuş Planı
Meslek-iş sınıflandırmasında hiyerarşi
Uluslararası çerçeve
(NACE, ISIC, ISCO)
↓
Ulusal düzeyde ana sektörler itibariyle istihdam alanları
(NACE, ISCO, ISCO)
↓
Alt sektörler itibariyle çalışma (istihdam) alanları
(Kamu ve özel kesim, kar-amaçsız kesim)
Sunuş Planı
Eğitim, meslek ve faaliyet ilişkisi: Uluslararası referans
Kısaltma
Eğitim, meslek ve faaliyet
ISCED
Uluslararası Standart Eğitim
Sınıflaması
International Standard Classification of Education
ISCO
Uluslararası Standart Meslek
Sınıflaması
The International Standard Classification of Occupations
ISIC
Uluslararası Standart Ekonomik Faaliyet
Sınıflaması
Bologna
Süreci
Avrupa Yüksek Öğretim Alanı &
Avrupa Araştırma Alanı
International Standard Industrial Classification of All
Economic Activities
*Rekabetçi ve dinamik bilgi tabanlı bir Avrupa ekonomisi
*Alana özgü yeterlilikler
*Öğrenme kazanımları
Bologna’nın kapsamı: ISCED, ISCO, ISIC
Sunuş Planı
ISCED:Uluslararası Standart Eğitim Sınıflaması, 1997
İktisat programının dahil olduğu kategori, geniş (Sosyal Bilimler, İşletme ve Hukuk),
temel (Toplumsal Bilimler ve Davranış Bilimleri) ve alt alan (iktisat) sınıflamasına göre
tespit edilmiştir.
Ne var ki, ülkemizdeki fakülte tasarımında birbiriyle ilişkili programlar genelde bir
arada tutulmaktadır. İstihdam alanlarına yönelik kamu ve özel kesim kurumları ile
kar-amaçsız sektör incelendiğinde, ISCED'ten kısmen farklılaşan bir geniş alantemel alan-alt alan tasarımı ortaya çıkmaktadır. Alana özgü yeterlilikler
oluşturulurken, Türkiye'deki fiili yapı esas alınmıştır.
Buna göre, iktisat, kamu yönetimi ve siyaset bilimi, işletme, muhasebe,
ekonometri, maliye, çalışma ekonomisi-sosyal politika-insan kaynakları ve hukuk
alt alanları Türkiye'deki mevcut bölümler/programlar dikkate alınarak geniş alan
olarak düşünülmüştür.
ISCED: Geniş, Temel ve alt alanlar (Türkiye'ye özgü sınıflama)
3
Toplumsal ve
Yönetim
Bilimleri
İşletme
Hukuk
31
Toplumsal ve
Yönetim Bilimleri
310
İktisat
Kamu yönetimi ve siyaset bilimi
Uluslararası İlişkiler
İşletme
Muhasebe
Ekonometri
Maliye
Çalışma ekonomisi-sosyal politika-insan kaynakları
Hukuk
Sunuş Planı
ISCO: Uluslararası Standart Meslek Sınıflaması
ISCO standart iş ve meslek sınıflaması yapmaktadır. Meslekler ana grup (major), altanagrup (sub-major), alt grup (minor) ve birim (unit) olarak sınıflandırılmaktadır
(ISCO-08).
İş (job), bir kişi tarafından yapılan ya da yapılması beklenen çalışmaya ilişkin görev ve
sorumluluklar kümesi olarak tanımlanır.
Meslek (occupation), ana görev ve sorumluluklar bakımından büyük oranda benzer
özellikleri olan bir iş kümesi, bir mesleği oluşturur.
Bir meslek sınıflamasında sınıflandırılan esas nesneler işlerdir.
ISCO - 08 Ana Grupları
1 – Yöneticiler
2 – Profesyonel Meslek Mensupları
3 – Teknisyenler ve yardımcı profesyonel meslek mensupları
4 – Büro hizmetlerinde çalışan elemanlar
5 – Hizmet ve Satış Elemanları
6 – Nitelikli tarım, ormancılık ve su ürünleri çalışanları
7 – Sanatkârlar ve ilgili işlerde çalışanlar
8 – Tesis ve Makine Operatörleri ile Montajcılar
9 – Nitelik gerektirmeyen işlerde çalışanlar
0 – Silahlı kuvvetler meslekleri
Sunuş Planı
ISCO ve ISCED çapraz matrisi
ISCO-08 Beceri
Seviyesi
ISCED-97 Grupları
4
6 - Yüksek Eğitimin İkinci Aşaması (Bir İleri Derecede Araştırma Niteliği
Kazandıran Eğitim) - Doktora eğitimi
5a - Yükseköğretimin İlk Aşaması (Bir İleri Derecede Araştırma Niteliğine
Doğrudan Ulaştırmayan Eğitim) – Lisans ve Yüksek lisans
3
5b - Yükseköğretimin İlk Aşaması (Bir İleri Derecede Araştırma Niteliğine
Doğrudan Ulaştırmayan Eğitim) – Meslek Yüksekokulları vb.
2
4 - Ortaöğretim Sonrası Üniversite Derecesinde Olmayan Eğitim
3 - İleri Ortaöğretim - Lise (Tüm lise çeşitleri)
2 - Temel Eğitimin İkinci Aşaması (Ortaöğretimin alt seviyesi) - Eski
ortaokul, İlköğretim okulu mezunu (8 yıllık)
1
1 - Temel Eğitimin İlk Aşaması – Eski ilkokul
Sunuş Planı
ISIC:Uluslararası Standart Ekonomik Faaliyet Sınıflaması, Rev.4
Türkiye İstatistik Kurumu, uluslararası standart ekonomik faaliyet sınıflamasını esas almaktadır. Avrupa Birliği,
NACE sınıflamasını ISIC ile uyumlulaştırıp geliştirerek kullanmaktadır.
İktisat programının ilgili olduğu faaliyetler değerlendirilmiş ve faaliyetlerin Türkiye'deki istihdam sağlayan özel ve
kamu kesimi kurumlarına göre dağılımı incelenmiştir.
A*38
kodu
ISIC Rev. 4/ Nace Rev.2
A*38
kodu
ISIC Rev. 4/ Nace Rev.2
1
A
Tarım, ormancılık ve balıkçılık
20
H
Ulaştırma ve depolama
2
B
Madencilik ve taş ocakçılığı
21
I
Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri
3
CA
Gıda ürünleri, içecekler ve tütün ürünleri imalatı
22
JA
Programcılık, televizyon programları yapımcılığı ve yayıncılık
faaliyetleri
4
CB
Tekstil ürünleri, giyim eşyaları, deri ve ilgili ürünlerin imalatı
23
JB
Telekomünikasyon
5
CC
Ağaç ve kağıt ürünleri imalatı ve kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması
24
JC
IT ve diğer bilgi hizmet faaliyetleri
6
CD
Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı
25
K
Finans ve sigorta faaliyetleri
7
CE
Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı
26
L
Gayrimenkul faaliyetleri
8
CF
Temel eczacılık ürünlerinin, eczacılığa ait malzemelerin ve bitkisel ürünlerin imalatı
27
MA
Hukuk ve muhasebe faaliyetleri, İdare merkezi faaliyetleri;
idari danışmanlık faaliyetleri, Mimarlık ve mühendislik
faaliyetleri; teknik muayene ve analiz
9
CG
Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı ve diğer metalik olmayan mineral ürünlerin
imalatı
28
MB
Bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetleri
10
CH
Ana metal sanayi ve makine ve teçhizat hariç, fabrikasyon metal ürünleri imalatı
29
MC
Diğer profesyonel, bilimsel ve teknik faaliyetler
11
CI
Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı
30
N
İdari ve destek hizmet faaliyetleri
12
CJ
Elektrikli teçhizat imalatı
31
O
Kamu yönetimi ve savunma; zorunlu sosyal güvenlik
13
CK
Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat imalatı
32
P
Eğitim
14
CL
Ulaşım araçlarının imalatı
33
QA
İnsan sağlığı hizmetleri
15
CM
Diğer imalatlar ve Makine ve donanımların kurulumu ve onarımı
34
QB
Yatılı bakım faaliyetleri ve sosyal hizmetler
16
D
Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı
35
R
Kültür, sanat eğlence, dinlence ve spor
17
E
Su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri
36
S
Diğer hizmet faaliyetleri
18
F
İnşaat
37
T**
Hanehalklarının işverenler olarak faaliyetleri; hanehalkları
tarafından kendi kullanımlarına yönelik olarak ayrım
yapılmamış mal ve üretim faaliyetleri
19
G
Toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı
38
U**
Uluslararası örgütler ve temsilciliklerinin faaliyetleri
Sunuş Planı
Akademik ve mesleki eğitim yeterliliklerinde hiyerarşi
Yükseköğretimle ilgili akademik ve mesleki eğitim sınıflamasında uluslararası ve
ulusal çerçeve doğal olarak uyum içindedir. Ulusal çerçeve, daha önce ilan edilmiş
ve güncelleme çalışmaları devam eden uluslararası çerçeveye (AYÇ) dayalı olarak
hazırlanmıştır. AYÇ, Bologna Süreci kapsamında oluşturulmuştur. Hiyerarşik
olarak, alan ve alt alan (program) düzeyindeki yeterliliklerin, daha üst düzeydeki
yeterliliklerle uyumlu olması beklenmektedir. Buna paralel olarak, alt alanı
(program) oluşturan derslerin/kursların program yeterlilikleri sağlayacak şekilde
tasarlanması gerekmektedir.
Uluslararası Çerçeve
(Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi 'AYÇ')
↓
Ulusal çerçeve
(Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi 'TYYÇ')
↓
Alana özgü (sektörel) çerçeve
↓
Program (bölüm) çerçevesi/yeterlilikleri
↓
Ders öğrenme kazanımları
Sunuş Planı
Bazı Tanımlar
Yeterlilik (qualification)
Yetkili bir kuruluşun, bir bireyin önceden belirlenmiş standartlar çerçevesinde öğrenme kazanımlarına sahip olma düzeyini
belgelemesi durumunda; değerlendirme veya onaylama sürecinin sonucu yeterlilik olarak tanımlanmaktadır. Uluslararası, ulusal,
alan ve program düzeyinde tanımlanır.
Yeterlilik, diploma veya sertifika türünden bir belgeyle somutlaşır. Yeterlilik bilgi, beceri ve yetkinlik olarak ifadesini bulur.
Yeterlilik çerçevesi, öğrenme kazanımlarının kavramsal çerçevesi ve organizasyonunu ifade eder.
Yeterlik (requirement): Belirli bir konuda gerekli asgari koşulu gösterir.
Yeterlilik: Belirli bir konuda tatmin edici düzeyi gösterir.
Program (bölüm) yeterlilikleri, alana özgü (sektörel) yeterliliklerle uyumlu olmak durumundadır. Alana özgü yeterlilikler ise
ulusal yeterliliklerle uyumlu olacak şekilde tasarlanmalıdır. Nihayet, ulusal yeterliliklerin üst çerçevesini Avrupa Yeterlilikler
Çerçevesi oluşturmaktadır.
Avrupa Yeterlilikler çerçevesi periyodik olarak gözden geçirilmekte ve gelişen koşullar çerçevesinde güncellenmektedir.
Dolayısıyla, gerek ulusal ve alana özgü yeterlilikler gerekse program yeterliliklerinin periyodik olarak güncellenmesi, “yeterlilik
yaklaşımının” öngördüğü bir gerekliliktir.
Her bir dersin veya kursun kazandıracağı nitelik, bölümün veya programın genel yeterlilikleri ile uyumlu ve tamamlayıcı
olmalıdır. Ders öğrenme kazanımları, program yeterliliklerini yansıtmalıdır. Program yeterlilikleriyle daha genel olarak belirtilen
ifade veya ibareler, ders öğrenme kazanımlarıyla somut ve ölçülebilir hükümlere dönüşür. Öğrenme kazanımları veya
kazanımları, öğrenimin odak noktasıdır.
Yeterlilikler ve öğrenme kazanımları, öğrencilerin, öğretim elemanlarının, akademik yöneticilerin ve idari personelin bilmeleri ve
yapmaları gerekenleri göstermelidir.
Yapılandırılmış (formel) eğitim: okul veya üniversite eğitimi. Ulusal eğitim sistemi içinde tanımlı ve okul merkezli eğitim. Planlı,
örgütlü, toplumsal olarak kabul edilen kamu eğitim sistemlerindeki eğitim.
Formel olmayan eğitim: formel eğitimin dışında okul veya okul dışında verilen eğitimdir. Okul veya bir merkezde veriliyorsa yarı
yapılandırılmış (nonformel), bireysel tecrübe ile kazanılıyorsa yapılandırılmamış (informel) olarak nitelenmektedir.
Yarı yapılandırılmış (nonformal) eğitim: tanımlı sıralı eğitim sistemi içinde yer almayan, okul veya okul dışında verilebilen
eğitim. Nizami eğitim sistemlerinin dışında kalan bütün alanlardaki eğitim için kullanılır.
Yapılandırılmamış (informal) eğitim: Formel veya informel olarak eğitim kurumlarında verilen eğitimle edinilmeyen eğitim
sargın eğitim olarak tanımlanıyor. Bireyin hayat boyu süren bilgi, beceri ve yetkinlik kazanımı, informel eğitim olarak
tanımlanıyor. Eğitim sistemlerinin dışında, bir bilinç veya niyet olmaksızın kazanılan öğrenmeden bilinçli ve niyetlenmiş
öğrenmeye kadar her türlü öğrenmeyi kapsar. Deneyime dayanan öğrenmedir; bireysel, biyocoğrafik ve sosyo-kültürel faktörlerin
şartlarını belirlediği çevrede bireyin kavrayışına bağlı olarak edinilir. Destekleyici eğitim olarak kabul edilir.
Sunuş Planı
Kazanım (outcome):
Başarım, kazanım. Ulaşılan performansın sonucunu gösterir ve çıktıyla ilişkilendirilir. Genel bir tanımlama
olarak bir programı, bölümü veya kursu tamamlayan öğrencilerin veya katılımcıların sahip olmaları beklenen
bilgi ve beceriler kazanım olarak ifade edilmektedir.
Çıktı (output):
Hasıla, sonuç. Daha yansız bir anlam taşır ve kazanıma temel teşkil eder.
Program yeterliliği kavramı, spesifik olarak üniversitelerimiz başta olmak üzere yüksek öğretim hizmeti
sunan kuruluşlardaki bölüm veya programların mezunlarına kazandırmayı öngördüğü ve ilan ettiği bilgi, beceri
ve yetkinlik bütününü ifade eder. Program yeterlilikleri, programın başarmasını istediğimiz şeylerdir.
Öğrenci ihtiyaç çıktıları, öğrencilerin kendi eğitim ihtiyaçlarını bireysel önceliklerine göre sıralamalarıdır. Bu
çıktılar, program yeterliliklerinin yazılmasında yardımcı olur. Bu çerçevede, program yeterlilikleri ve öğrenme
kazanımı birbiriyle doğrudan ve sıkı ilişkili iki kavramdır.
Alan (sector): Mesleki faaliyetlerin ana ekonomik fonksiyonuna, ürününe, hizmetine veya teknolojisine dayalı
olan bir grup.
Öğrenme kazanımları:
Bir öğrenim sürecinin tamamlanmasıyla birlikte öğrenenin ne bileceğini, neyi kavrayacağını ve neyi
yapabileceğini anlatan ifadedir. Bu ifade bilgi, beceri ve yetkinlik çerçevesinde tanımlanır.
Öğrenci öğrenme kazanımları, programın aşılayacağı veya geliştireceği bilişsel kabiliyetler ve duyuşsal
boyutları gösterir. Öğrenme, kapsayıcı, bütüncül ve dönüştürücü etkinliktir. Akademik öğrenim ve öğrenci
gelişimini bütünleştirir.
Öğrenme sadece akademik veya bilişsel öğrenme değildir; aynı zamanda duyuşsal gelişimi ve kişiliği
kapsayan dönüştürücü bir süreçtir. Ayrı bir konu olmasına rağmen konuyla ilgisinden ötürü bir hususa kısaca
değinmek gerekir: Öğrenmenin bilişsel (cognitive), duyuşsal (affective) ve devinişsel/davranışsal
(psychomotor) boyutları program yeterlilikleri ve ders öğrenme kazanımları ve ölçme değerlendirme
mekanizmaları oluşturulurken, dikkate alınacak temel yapı taşlarıdır. Bu nedenle yeterlilikler/kazanımlar
yazılırken, öğrenmenin bilişsel, duyuşsal ve davranışsal yönünün dikkate alınması gerekir.
Öğrenci işyükü: Bir dersin veya modülün içindeki planlanan öğrenim aktivitelerini başarıyla tamamlamak için
Sunuş Planı
gerekli zaman düşünülerek verilen yük:
TYYÇ Düzeyleri Kredi ve İşyükü Aralıkları
TOPLAM İŞ YÜKÜ
(Saat)
(1 AKTS= 25- 30 saat)
SÜRE
(Yıl)
TOPLAM AKTS KREDİSİ
(Yıl x 60 AKTS)
8. DÜZEY
(DOKTORA)
3-4
180 – 240
4.500 – 5.400
6000 – 7.200
7. DÜZEY
(YÜKSEK LİSANS)
1,5 - 2
90 – 120
2.250 – 2.700
3.000 - 3.600
6. DÜZEY
(LİSANS)
4
240
6.000 – 7.200
5. DÜZEY
(ÖNLİSANS)
2
120
3.000 - 3.600
TYYÇ DÜZEYLERİ
Bir akademik eğitim-öğretim yılı 60 AKTS ve 1500-1800 saat iş yükü esas alınarak hesaplanmıştır.
Sunuş Planı
Dersin Türü: teorik ders ,seminer, uygulama, tutorial, laboratuvar,
rehberli kişisel çalışma, staj, arazi çalışması vs.
Öğrenme Aktivitelerinin Türü: derslere katılım, ödev yapma, seminer
hazırlama, laboratuvarda çalışma, kitap ve paper okuma, kritik etme vs
Değerlendirme Türü: sözlü veya yazılı sınav, sözlü veya yazılı rapor
sunumu, test, dosya hazırlanması, staj raporu, arazi çalışması raporu,
tez hazırlanması vs
Sunuş Planı
Öğrenme: Bilişsel, Duyuşsal ve Psikomotor
Bilişsel öğrenme (cognitive)
Bilişsel öğrenmenin zihinsel niteliği öne çıkmaktadır: örneğin bilgiyi tanıma ve hatırlama, bilgi üzerinde işlem yapma,
kavramlar, genellemeler, kuramlar geliştirme. Hiyerarşik bir yapı oluşturan ve Bloom tarafından oluşturulan bu sınıflama altı
öğrenme kategorisinden oluşur: Bilgi, kavrama, uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme.
Bu hiyerarşi çerçevesinde, her bir kademede bir önceki kademenin tamamlanmış olması gerekir. Örneğin, analiz aşamasında
önceki bütün öğrenmelerin kazanılmış olduğu varsayılır. Bu nedenle, derslerin dönemlere dağıtılmasında öğrenme kategorileri
itibariyle özelliklerinin dikkate alınması gerekir.
Bilişsel öğrenme hiyerarşisi
Hatırlama: bu düzeydeki bir davranış, olgular, ilkeler ve kavramların hatırlanmasını, diğer olgular, ilkeler ve kavramlar arasından
fark edilebilmesini ifade eder.
Daha önce öğrenilmiş bilginin (information) hatırlanmasıdır: Örneğin, belirli olgular, terminoloji, kurallar, prosedürler, sınıflamalar,
kategoriler, ölçütler, metodoloji, ilkeler, teoriler ve yapı gibi.
Kavrama: öğrenilen bilgiyi kendi yorumuyla sunabilme, olguları ve ilkeleri nedensellik çerçevesinde açıklayabilmeyi ifade eder.
Bilginin anlamını kavramadır: örneğin, sorunu kendi kelimeleriyle ifade etme, bir kimya formülünü yorumlama, bir iş akış
diyagramını anlama, yabancı dilden kelime ve ifadeleri tercüme etme.
Uygulama: teorilerin ve genellemelerin karşılaşılan farklı durumlarda uygulanabilmesini ifade eder.
Bilgiyi gerçek durumlara uygulama: Örneğin, matematikte öğrenilen ilkeleri, içten yanmalı motorun silindir hacmini hesaplamak
için kullanma gibi.
Analiz: karşılaşılan bir sorunu veya konuyu bütüncül bir yaklaşımla ele alma; sınırlarını belirleyerek içerik ve niteliğini
tanımlayarak unsurlarına ayırabilme; bileşenler arasındaki ilişkileri ortaya koyabilmeyi ifade eder.
Amaçları ve fikirleri daha basit parçalara ayırarak, parçaların birbiriyle nasıl ilişkili olduklarını ve nasıl bütün içinde organize
olduklarını görmek gibi: Örneğin, akışkan (sıvı ve gaz) ve sıvının farklı olduğunu tartışma, bir öğrencinin Newton’un 1’inci hareket
yasasını açıklamada düştüğü mantıksal hataları tespit etme gibi.
Sentez: sorun veya konunun analiz edilmesi sonucu yeni bir bütüncül yaklaşım veya yapı oluşturmayı; yeni ilişkileri birlikte ortaya
koymayı ifade eder.
Öğeleri yeniden düzenleyerek yeni bir bütünlük oluşturmak: Örneğin, sorun çözücü alıştırma üzerine konuya vakıf bir rapor
yazma, bir program veya açık oturum planlama, kapsamlı bir dönem ödevi hazırlama gibi.
Değerlendirme: referans belirleme, kriter geliştirme, değer yargısında bulunabilmeyi ifade eder.
İç kanıtlara veya dış ölçütlere dayalı çıkarımlarda bulunma: Örneğin, bir soruna alternatif çözümleri değerlendirme, öğrenci
yönetim temsilcisinin konuşmasındaki tutarsızlıkları tespit etme gibi.
Sunuş Planı
Duyuşsal öğrenme (affective)
Duyuşsal öğrenmenin tutumsal/davranışsal niteliği öne çıkmaktadır. Bir nesne, olay veya konuya
karşı tutum ve davranış gibi eğilimleri ifade eder (reddetme, hoşlanma, yönelme, kaçınma gibi). Duyuşsal
davranışlar genellikle belirli şartlar altında belirli seçimler yapma ve kararlar alma eğilimi olarak tanımlanır
(öğrencilerden çok çalışmaları, yalan söylememeleri, trafik kurallarına uymalarının istenmesi).
Duyuşsal öğrenmelerin hiyerarşisi
Alma: Bireyin, ilgi, tutum ya da değer geliştirmesi istenen bilgi, nesne ya da durumun farkına varması veya
algılaması.
Alma veya katılmaya isteklilik: Örneğin, açık fikirlilikle çelişkili meselelerdeki tartışmaları dinleme,
başkalarının haklarına saygı gösterme gibi.
Yanıtlama/ Tepkide bulunma: Bireyin, belli bir bilgi, nesne ya da durum karşısında, yerleşiklik
kazanmamış bir tepkiden gönüllü bir tepkiye kadar varan, bireysel tepkiler göstermesi, yani aktif katılımda
bulunması.
Olumlu cevabı gösteren aktif katılım veya bir fikrin veya politikanın kabulü: Örneğin, verilen ev ödevlerini
tamamlama, ekip problem çözme faaliyetlerine katılım gibi.
Değer yükleme: Bireyin, belli bir bilgi, nesne ya da duruma bir değer yükleyerek tepkide bulunması.
Bir şeyin değeri veya bedeli hakkında düşünce ifade etme veya davranışı gösterme: Örneğin, bütünleşik
müfredatların iyi bir öğrenme yolu olduğu düşüncesini kabul etme, kampüsteki kan bağışına katılma gibi.
Örgütleme: Bireyin, toplumsal kabuller doğrultusunda bir değer yükleyerek tepkide bulunduğu belli bir
bilgi, nesne ya da duruma, kendine özgü değerler atfetmesi, yani bir değerler sistemi oluşturacak şekilde
farklı değerleri örgütlemesi.
Çeşitli değerleri içselleştirilmiş bir sistemde organize etme: Örneğin, kendi yeteneklerinin, sınırlılıklarının ve
değerlerinin farkına varma ve gerçekçi hedefler geliştirme gibi.
Kişilik: Bireyin, oluşturduğu yeni değerlere dayalı tutarlı bir dünya görüşü oluşturması.
Değer sisteminin yaşam tarzına dönüşmesi: Örneğin, bir kişinin yaşam tarzının, pek çok çeşitli duruma
tepkisini etkilemesi gibi.
Sunuş Planı
Devinişsel öğrenme (psychomotor)
Psikomotor (devinişsel) öğrenmelerin beceri niteliği öne çıkmaktadır. Psikomotor alan ile ilgili davranışlar zihin ve
kas koordinasyonunu gerektiren, belirli fiziksel hareketlerin belli bir sıraya göre doğru, hızlı ve otomatik olarak yapılması
sonucunda ortaya çıkan davranışlardır (otomobil lastiğini değiştirme, yemek pişirme, klavyede on parmak yazı yazma).
Devinişsel beceriler, doğrudan performansa yansıtıldığı için, bilişsel yeterlilik ve duyuşsal özelliklere göre daha kolay
tanımlanabilecek niteliktedir.
Psikomotor Öğrenmelerin Basamaklandırılması
Algılama: Bir becerinin nasıl yapıldığını izleme, hareketlerin farkına varma.
Duyu organlarını kullanarak eylemde bulunmaya rehberlik etmede gerekli ipuçlarını elde etme: Örneğin, gitar tellerini
ayarlamadan önce sesini dinleme, yanlış işleyen ekipmanı gösteren sesleri fark etme gibi.
Kurma: Bireyin, zihin kas eşgüdümünü gerektiren bir işe, zihinsel, bedensel ve duygusal yönden hazır olması.
Belirli bir eylemi zihinsel, fiziksel veya duygusal olarak gerçekleştirmeye hazır olma: Örneğin, bilgisayar imlecinin nasıl
kullanıldığını bilme, enstrümanı çalmaya hazır hale getirme ve müzikal performansın başlaması için orkestra şefini
izleme, bir görevi tamamlamak için elektronik parçaların montajını yapmaya istekli olduğunu göstermek gibi.
Kılavuzla yapma: Bireyin, zihin kas eşgüdümünü gerektiren bir işi, bir kişinin Kılavuzluğunda veya yönergeler yoluyla
yapabilmesi.
Bir modelin rehberliğinde sergileme: taklit veya deneme ve yanılma: Örneğin, tork anahtarını, bir ustanın kullanımını
gösterdikten sonra kullanma, uçucu bir kimyasalın önceden tespit edilmiş belirli bir miktarının hacmini çeşitli yollarla
ölçümünü tecrübe etmek gibi.
Beceri haline getirme (Mekanizma): Bireyin, zihin kas eşgüdümünü gerektiren bir işi, yardım almaksızın ve işin
gerektirdiği nitelikte yapabilmesi.
Bir görevi, belli bir seviyede özgüven ve ustalıkla yapabilmeyi alışkanlık haline getirmek: Örneğin, bir uçakla 60 derecelik
bir dönüşü, yüzde 70 oranında doğru icra edebilme gibi.
Karmaşık etkinlik: Karmaşık bir beceriyi kolayca, en az zaman ve enerji harcayarak yapabilmesi.
Bir görevi maharetli bir ustalık ve beceriyle yerine getirme: Örneğin, bir otomobili hatasız olarak hızlıca parçalarına
ayırma ve tekrar monte etme gibi.
Uyarlama: Önceden kazanılan becerileri, yeni durumlarda kullanabilmesi.
Önceden kazanılmış/öğrenilmiş becerileri kullanarak yeni fakat yakın görevleri yerine getirmek: Örneğin, gelişmiş
öğrenme becerilerini kullanarak bir kelime işlemci olarak elektrikli daktiloyu çalıştırabilme gibi.
İcat etme/ meydana getirme: Bireyin, uzmanlaştığı alanda orijinal bir beceri ortaya koyabilmesi.
Gelişmiş becerilere sahip olduktan sonra yeni işler ortaya koyma: Örneğin, bir montaj hattı görevi için daha etkin bir yol
tasarlamak gibi.
Sunuş Planı
AYÇ Bağlamında Bilgi, Beceri ve Yetkinlik
Bilgi (knowledge):
Enformasyonun öğrenme yoluyla özümsenmesiyle elde edilen kazanımdır. Bilgi, bir
çalışma veya öğrenim alanıyla ilgili olguların, ilkelerin, teorilerin ve uygulamaların vücut
bulduğu yapıdır. AYÇ bağlamında bilgi, teorik ve/veya olgusal olarak tanımlanır.
Beceri (skill):
AYÇ bağlamında beceri, kognitif (mantıksal, sezgisel ve yaratıcı düşünme kullanımını
kapsayan) veya pratik (el becerisi, metot, alet ve araç kullanımı dahil) olarak tanımlanır.
Yetkinlik (competence):
AYÇ (EQF) bağlamında yetkinlik, sorumluluk ve özerklik (otonomi) yönünden
tanımlanmıştır. Bilgiyi, becerileri ve kişisel-sosyal-yöntemsel imkanları mesleki ve kişisel
gelişimde ve çalışma-öğrenme ortamlarında kullanma olarak tanımlanan kanıtlanmış
kabiliyettir.
Sunuş Planı
Anahtar Yetkinlikler
Sekiz anahtar yetkinlik vardır.
Bunlar bilgi, beceri ve tutumla ilişkilidir.
1. Ana dilde iletişim,
2. Yabancı dilde iletişim,
3. Matematiksel yetkinlik ve bilim ve teknolojide temel yetkinlikler,
4. Sayısal yetkinlik (bilgi toplumu teknolojisinin kullanımı ve bilgi ve iletişim
teknolojisinde temel yetkinlikler),
5. Öğrenmeyi öğrenme,
6. Toplumsal ve vatandaşlık yetkinliği,
7. İnisiyatif alma ve girişimcilik yetkinliği,
8. Kültürel farkındalık ve ifade yetkinliği.
Sunuş Planı
Program Yeterliliklerinin Belirlenmesi
1. Önce programın eğitim amaçları ve hedefleri oluşturulur.
2. Bunun için toplumsal ihtiyaçların belirlenmesi, paydaşlar, kaynak
sorunu önemlidir.
3. Program yeterlilikleri açık, gözlenebilir ve ölçülebilir olarak ifade
edilmelidir.
4. Program yeterlilikleri alan yeterliklerine dayalı olarak belirlenir.
5. Program yeterlilikleri bilgi, beceri ve yetkinlik başlıkları altında
oluşturulur.
6. Programa ilişkin içerik ve yapı oluşturulur (müfredat geliştirme).
7. Programın yeterliliklerini karşılayacağı varsayılan dersler belirlenir.
8. Derslerin öğrenme kazanımları oluşturulur.
9. Öğretme-öğrenme süreçleri ve değerlendirme yöntemleri
kararlaştırılır.
10. Dersin iş yükü ve AKTS kredisi belirlenir.
11.Program Kalite Güvenceleri : Gözlem, değerlendirme ve
güncelleme prosedürlerini kurma ve geliştirme
Sunuş Planı
Bilgi, beceri ve yetkinlik: Ulusal ve uluslararası algı
Lisans düzeyi için karşılaştırma
Uluslararası (AYÇ)
BİLGİ
Sorgulayıcı bir bakışaçısıyla, bir çalışma veya
öğrenim alanındaki teorilere ve prensiplere ilişkin
ileri düzeydeki bilgi.
Uluslararası (AYÇ),
BECERİ
Uzmanlaşmış bir çalışma veya öğrenim alanında
karmaşık ve öngörülemeyen sorunları
çözmek için gerekli ustalık ve yenilikçilik
taşıyan ileri düzeyde beceriler.
Ulusal (TYYÇ)
Kuramsal, Uygulamalı
Alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve
uygulamalı bilgilere sahip olma.
Ulusal (TYYÇ)
Kavramsal/Bilişsel
Uygulamalı
- Alanında edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilme.
- Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak verileri yorumlayabilme ve değerlendirebilme, sorunları
tanımlayabilme, analiz edebilme, araştırmalara ve kanıtlara dayalı çözüm önerileri geliştirebilme.
Ulusal (TYYÇ)
Uluslararası (AYÇ),
Sorumluluk alma,
bağımsız çalışma
YETKİNLİK
Karmaşık teknik veya mesleki etkinlikleri veya
projeleri yönetme,
Öngörülemeyen çalışma veya öğrenim
bağlamlarında karar vermede sorumluluk alma,
Bireylerin veya grupların mesleki gelişiminin
yönetiminde sorumluluk alma
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği (BÇSA)
Öğrenim Yetkinliği (ÖY)
İletişim ve Sosyal Yetkinlik (İSY)
Alana Özgü Yetkinlik (AÖY)
(BÇSA) - Alanı ile ilgili ileri düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme.
- Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alabilme.
- Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlayabilme ve yönetebilme,
(ÖY) - Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme,
- Öğrenme gereksinimlerini belirleyebilme ve öğrenmesini yönlendirebilme.
-Yaşamboyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirebilme.
(İSY) - Alanı ile ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilme; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak
aktarabilme.
- Alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek uzman olan ve olmayan kişilerle
paylaşabilme.
-Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinlikler düzenleyebilme ve bunları uygulayabilme.
- Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyi’nde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurabilme.
- Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini
kullanabilme.
(AÖY) - Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik
değerlere uygun hareket etme.
- Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite kültürü ve kültürel değerlerin korunması ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli
Sunuş Planı
bilince sahip olma.
Olabilirlik çalışması ve SWOT analizi
Program yeterlilikleri yazılırken, hangi yeterliliklerin sağlanacağı, gruplandırılmış istihdam alanlarının ihtiyaç duydukları
yeterliliklerin belirlenmesi, program mezunlarının kaç alanda farklı uzmanlaşmaya gideceği, meslek öğreniminin eğitim
yoluyla veya işte yaparak öğrenme bakımından genel durumunun değerlendirilmesi, programın rekabet edebilme durumu,
programın özgünlük durumu, programı yürütecek öğretim kadrosu ve idari personelin yeterlilik durumu, eğitimin yapıldığı
fiziki ortamın yeterliliği, öğrencinin yeterlilik durumu, kurumu yönetiminin reform sürecine yönelik irade ve kararlılığı ile
teknik donanım bakımından yeterlilik durumları bakımından ayrıntılı bir analiz yapılması gerekir. Özellikle, kurum yönetim
kadrosunun irade ifadesinde bir zaafiyet veya reforma karşı duruş sözkonusu olacaksa, öncelikle bu sorunun giderilmesi
gerekir. Aksi halde, yapılacak çalışmaların boşa gitmesinin yanısıra, reform kavramının içinin boşalması ve reformdan
beklenen yarara yönelik ümidin kaybolması sözkonusu olacaktır.
Program yeterlilikleri oluşturulurken aşağıdaki konuların tartışılması ve sorulara yanıt bulunması önemlidir.
1. Eğitim programı hangi bilgi, beceri ve yetkinlikleri sağlıyor?
2. Mezunların çalışması muhtemel meslekler ve alanlar hangi bilgi, beceri ve yetkinlikleri gerektiriyor?
3. Program mezunlarının mevcut kamu, özel ve kar amaçsız sektörde çalışmaları durumunda; hangi genel yeterliliklere ve
alt sektörlerin gerektirdiği spesifik yeterliliklere sahip olmaları gerekir?
4. Program genel program yeterliliklerinin yanı sıra kaç adet spesifik alan için alt uzmanlaşma sağlamalı (istihdam alanlarına
göre uzmanlık)?
5. Uluslararası ve ulusal düzeylerde eğitimle öğrenme (learning by training) veya işte yaparak öğrenme (learning by
doing) düzeyi nedir, iktisat programında durum nedir? Eğitim, bir mesleğe yönelik yeterlilikler vermekle birlikte, her iş için
gerekli ayrıntıda yeterlilik kazandırması beklenmez. Dolayısıyla, mesleki eğitim dahi ancak meslek bağlamında
düşünülebilecek genellikte ayrıntıya inebilir.
6. Program uluslararası ve ulusal düzeyde ne kadar rekabetçidir?
7. Programın bir özgünlüğü var mıdır?
8. Program ‘talebi olan’ bir özgünlüğe sahip olabilir mi?
9. Kurumsal imkânlar (fiziki imkânlar, iletişim teknolojileri) yeterli düzeyde midir, alınacak önlemlerin zaman ve maliyet
boyutu nedir?
10. Öğretim üyesi nicel ve nitel olarak yeterli düzeyde midir, alınacak önlemlerin zaman ve maliyet boyutu nedir?
11. Üniversite, Dekanlık/YO ve program yönetiminin vizyon-misyon algıları ve yaklaşımları ne durumdadır, yönetim ekibi bu
süreci yönetecek irade, kararlılık ve donanıma sahip midir?
12. ……..
Sunuş Planı
Öğrenme kazanımlarına dayalı program geliştirme süreci:
İktisat lisans programı örneği
Programın amacı
Dikkat: Programın amacı yeterliliklere oranla daha soyut ve genel olup, mezun profilinin
sahip olacağı yeterlilikleri gösterir.
İktisat bilimi ile ilgili temel kavramsal çerçeveyi kavramış,
iktisadi sorunları kavramsallaştırıp uygulama-analiz-değerlendirme-raporlama yapan;
matematiksel bilgiyi mesleki alanda uygulama becerisi yüksek;
muhasebe, finans ve istatistik/ekonometri hazır yazılımlarını ve bilgi teknolojilerini etkin
kullanan;
yabancı bir dilde yazılı ve sözlü olarak kendini etkin olarak ifade eden;
iletişim ve sosyal becerileri yüksek;
bağımsız çalışma ve sorumluluk alma davranışı gelişmiş;
global ve sorgulayıcı bakışaçısına sahip;
yaşamboyu öğrenme felsefesini benimsemiş mezunlar vermektir.
Sunuş Planı
Programın Hedefleri: İstihdam edilebilirliği geliştirme
İktisat lisans programı öğrencileri temel mesleki derslerine ilaveten, ağırlıklı olarak son iki dönemde üç farklı
alanın birini tercih ederek kısmi bir uzmanlaşmaya gideceklerdir. Gruplandırmadaki temel yaklaşım, istihdam
edilebilirliği artırma ölçütünü esas almaktadır. Alt uzmanlaşma alanlarının her birindeki dersler, genellikle diğer
program veya bölümlerin zorunlu dersleri olacaktır. Öğrenci, seçeceği ders grubuna karar verdikten sonra,
gruplar arasında farklı dersleri seçmek yerine, aynı gruptaki bütün seçimlik dersleri seçecektir. Ne var ki,
danışman ve bölüm yönetiminin görüşü doğrultusunda, kısmi bir inisiyatif kullanımı sözkonusu olabilecektir.
Uzmanlık gerektiren dersler, gerektiğinde farklı fakülte veya üniversitelerden de alınabilecek şekilde
tasarlanmaktadır.
İktisat programı mezunları aşağıdaki alanların en azından birinde kamu kesimi, özel sektör veya kar-amaçsız
sektörde istihdam edilebilir yeterliliklere sahip olacaktır. İktisat programı mezunları ağırlıklı olarak Sayıştay,
Maliye Bakanlığı, BDDK, SPK, İMKB, Rekabet Kurumu gibi seçkin kurumlar ve kurullar ile çeşitli bankaların ve
Bakanlıkların teftiş ve uzmanlık heyetleri, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları, medya ve özel sektörde
firmaların çeşitli bölümlerinde istihdam edilmektedir. Kamu ve özel kesim firmalarının iş alanları incelenerek,
gerekli yeterlilikleri sağlayan dersler tespit edilmiştir.
Kamu/özel kesim istihdam alanları doğrultusunda, iktisat mezunları için beş farklı mezun profili
tasarlanmıştır:
1.Araştırmacı (sayısal): Matematik, istatistik ve ekonometri ağırlıklı seçimlik ders grubu.
2.Araştırmacı (sosyal): Sosyoloji, tarih, yönetim bilimi, uluslararası ilişkiler, iletişim, insan kaynakları ağırlıklı
seçimlik ders grubu.
3.Uzman-müfettiş: Muhasebe ve ekonomi hukuku/mevzuatı seçimlik ders grubu.
4.Kamu yöneticisi: Kamu Yönetimi, İdare Hukuku, Anayasa Hukuku, Genel Muhasebe ağırlıklı seçimlik ders
grubu.
5.Serbest profil: İsteğe bağlı seçimlik ders grubu. Diğer dört profil altında sınıflandırılmayan profildir.
Sunuş Planı
Program yeterlilikleri yazılırken dikkat edilecekler!
Program yeterliliklerinin, programın amacı ve hedefleriyle uyumlu olması gerekir. Programın amacı yeterliliklere oranla
daha soyut ve geneldir. Program yeterlilikleri, sözkonusu amaç ve hedeflere ulaşılması için gerekli somut göstergeleri
ifade eder.
Yeterliliklerin/ kazanımların taşıması gereken özellikler
Ölçülebilir olma: Öğrencilerin ifade edilen kazanımları icra edebildiği veya sahip olduğu gözlemlenebilir veya
tanımlanabilir olmalıdır. Öğrenmenin düzeyi veya sağlanan gelişmelerle ilgili veri, toplanabilir olmalıdır.
Tutarlı/anlamlı olma: Yeterlilik/kazanım, programın içsel veya dışsal bileşenleri bağlamında bir anlam ifade etmeli ve
programın diğer yeterlilikleriyle tutarlılık içinde olmalıdır.
Yönetilebilir/ kontrol edilebilir olma: Yeterlilik, periyodik değerlendirmeye tabi tutulabilmeli, değerlendirme, kontrol
edilme ve düzeltmelere imkan vermelidir.
Ulaşılabilir olma: Yeterliliğin, ortalama öğrencinin çalışması ve müfredatın olağan işleyişiyle elde edilebilmesi gerekir.
Ütopik, erişilemeyecek yeterliliklerin/kazanımların yazılması, daha sonra iç ve dış değerlendirme süreçlerinde kurum
aleyhine bulguların raporlanmasıyla sonuçlanabilir.
Yeterlilik/kazanım yazma üslubu: Yeterlilik/kazanım yazılırken aktif fiiller kullanılmalıdır (gösterimini yapar, ifade eder,
kanıtlar, yerine getirir, tanımlar, uygular, düzenler, birleştirir, ikna eder, ihdas eder, planlar, karşılaştırır, özetler gibi).
Bilgi, beceri, yetkinlik düzeyinde tanımlama: Yeterlilik/kazanım yazılırken, her bir kazanımın bilgi, beceri ve
yetkinlikle ilişkisine göre gerektiğinde sınıflandırılabilmesi gerekir. Dolayısıyla, her bir alt-yeterlilik grubu için uygun olan
fiiller kullanılmalıdır.
Program yeterliliklerinin programın amacıyla ilişkisi
Yeterlilikler ve öğrenme kazanımları oluşturulduktan sonra, aşağıdaki kontrol listesinin referans alınması gerekir:
1.Yeterlilik, programın ana amacını ve hedeflerini destekliyor mu?
2.Yeterlilik, programın öğrenciden bilmesini (bilişsel) ve düşünmesini (duyuşsal, tutumsal) amaçladığı şeyi tarif ediyor
mu?
3.Yeterlilik, önemli mi, uğraşmaya değer mi?
4.Yeterlilik, ayrıntılı ve spesifik mi?
5.Yeterlilik, ölçülebilir mi, teşhis ve tespit edilebilir mi?
6.Öğrencilerin istenen kazanımı öğrenebilmeleri / elde edebilmeleri için bir etkinlik ortaya koymak mümkün mü?
7.Yeterlilik, programın geliştirilmesi için karar vermede girdi olarak kullanılabilir mi?
Sunuş Planı
İktisat Bölümü (Program) Yeterlilikleri
İktisat bölümü için program yeterlilikleri yazılırken, Türkiye'de mezunların istihdam alanları itibariyle sahip
olmaları gereken yeterliliklerin yanısıra, yurtiçindeki ve yurtdışındaki örnekler de dikkate alınmıştır. Fazla
sayıda program yeterliliği yazmanın, bu kazanımların elde edildiğini göstermeyi de gerektirdiği daha baştan
kabul edilmiştir. Bu nedenle, mümkün olduğunca az sayıda yeterlilik yazılması ve ders kazanımları düzeyindeki
ayrıntıların yeterlilik olarak yazılmaması yönünde ilke kararı alınmıştır.
Yeterlilik 1.İktisat bilimiyle ilgili terimleri ve temel teorileri kavrar, uygular ve değerlendirir.
Yeterlilik 2.Küresel, bölgesel ve yerel ekonomik gelişmeleri izleyerek bütüncül bir bakışaçısıyla ortaya koyar,
analitik ve sistematik olarak açıklar; dünyadaki siyasal ve sosyal gelişmeleri kavrayıp, değerlendir.
Yeterlilik 3.İktisadi olayları ve sorunları matematik ve istatistik araçlarla ifade edebilir, bilgisayar paket
programlarıyla analiz edip değerlendirir.
Yeterlilik 4.İktisadi bir sorunun proje döngüsünü kendi başına tamamlayabilir, bulguları yorumlayarak çözüm
geliştirir.
Yeterlilik 5.Ekip çalışması içinde lider veya ekip üyesi olarak değişik görevler alır, ekip içinde çalışmanın
gerekliliklerinin farkındadır. Diğer sosyal bilim alanlarıyla ortaklaşa çalışmalar yürütür.
Yeterlilik 6.İktisatla ilgili olarak Türkçe ve yabancı dilde yayımlanmış bilimsel çalışmaları takip edip açıklar ve
farklı verilerle uygulamasını tekrarlar; bildiri, makale ve proje raporu gibi çalışmaları hazırlar.
Yeterlilik 7.Sorgulayıcı bakışaçısına sahip, başkalarının düşünce ve eylemlerini anlamaya çalışacak kadar
açık fikirli, başkalarıyla kolay iletişim kurabilecek kadar sosyalleşmiş, toplumsal değerlere karşı saygılı ve
topluluk önünde sunum yapabilecek yetkinliktedir. Bulguları ve düşüncelerini etik bir tarzda sunar ve
yorumlar.
Yeterlilik 8.Kamu sektöründe, özel sektörde ve kar-amaçsız sektörde başkasına ait bir işyerinde veya kendi
başına çalışmanın gerektirdiği ekonomi mevzuatı, muhasebe ve Türkiye’nin toplumsal/yönetsel yapısını
açıklar.
Sunuş Planı
Program yeterlilikleri ve Yeterlilikler (bilgi, beceri, yetkinlik) matrisi
1: Düşük düzeyde katkı --------- 4:Güçlü düzeyde katkı
Bilgi ve
Kavrama
Kavrananları
Uygulama
Öğrenme
Becerisi
Bağımsız Çalışabilme,
Sorumluluk Alabilme
ve Karar Verme
İletişim ve
Sosyal
Beceriler
Yeterlilik 1.İktisat bilimiyle ilgili terimleri ve temel teorileri kavrar, uygular
ve değerlendirir.
4
4
4
4
Yeterlilik 2.Küresel, bölgesel ve yerel ekonomik gelişmeleri izleyerek
bütüncül bir bakışaçısıyla ortaya koyar, analitik ve sistematik olarak açıklar;
dünyadaki siyasal ve sosyal gelişmeleri kavrayıp, değerlendir.
2
3
4
4
Yeterlilik 3.İktisadi olayları ve sorunları matematik ve istatistik araçlarla
ifade edebilir, bilgisayar paket programlarıyla analiz edip değerlendirir.
3
4
3
4
Yeterlilik 4.İktisadi bir sorunun proje döngüsünü kendi başına
tamamlayabilir, bulguları yorumlayarak çözüm geliştirir.
3
4
2
Yeterlilik 5.Ekip çalışması içinde lider veya ekip üyesi olarak değişik
görevler alır, ekip içinde çalışmanın gerekliliklerinin farkındadır. Diğer
sosyal bilim alanlarıyla ortaklaşa çalışmalar yürütür.
3
4
4
4
4
3
3
4
4
4
2
Yeterlilik 6.İktisatla ilgili olarak Türkçe ve yabancı dilde yayımlanmış
bilimsel çalışmaları takip edip açıklar ve farklı verilerle uygulamasını
tekrarlar; bildiri, makale ve proje raporu gibi çalışmaları hazırlar.
3
Yeterlilik 7.Sorgulayıcı bakışaçısına sahip, başkalarının düşünce ve
eylemlerini anlamaya çalışacak kadar açık fikirli, başkalarıyla kolay iletişim
kurabilecek kadar sosyalleşmiş, toplumsal değerlere karşı saygılı ve topluluk
önünde sunum yapabilecek yetkinliktedir. Bulguları ve düşüncelerini etik bir
tarzda sunar ve yorumlar.
Yeterlilik 8.Kamu sektöründe, özel sektörde ve kar-amaçsız sektörde
başkasına ait bir işyerinde veya kendi başına çalışmanın gerektirdiği
ekonomi mevzuatı, muhasebe ve Türkiye’nin toplumsal/yönetsel yapısını
açıklar.
4
2
Sunuş Planı
Türkiye ve Dünya Ekonomisi
Dersin amacı
Türkiye ekonomisinin gelişimini, dünya ekonomisindeki gelişme trendini dikkate
alarak göreli olarak kavramak; matematik, istatistik ve ekonometri gibi derslerden
edinilen becerileri Türkiye ve dünya ekonomisindeki reel, finansal ve parasal
gelişmeleri analiz edip değerlendirmede kullanmak; farklı senaryolara dayalı
olarak para, maliye ve finans politikaları geliştirmek.
Türkiye ve Dünya Ekonomisi ders planı 15 hafta
Türkiye ve Dünya Ekonomisi ders öğrenme kazanımları
Ders kazanımları yazılırken, geri besleme mekanizması mutlaka işletilmelidir.
İktisat program yeterliliklerinin gerektirdiği bilgi, beceri ve yetkinlik niteliğindeki
yeterliliklerin dersler itibariyle sağlandığından emin olunmalıdır. Örneğin, burada
örnek olarak ele alınan ders müfredatta iki ayrı ders olarak bulunmaktadır. Ne var
ki, Bölüm kurulunda yapılan değerlendirmeler sonucunda, iki dersin tek ders
olarak tasarlanmasının program yeterliliklerine ulaşmada daha fazla katkı
sağlayacağı ve ders sayısının azaltılmasında işlevsel olacağı değerlendirmesi
yapılmıştır. Her bir derse ait kazanım sayısı farklılaşabilmekle beraber, literatürde
5 ila 8 kazanımın uygun olacağı kabul edilmektedir.
Sunuş Planı
Yeni Ders: Türkiye ve Dünya Ekonomisi
Kaldırılan Dersler:
1. Türkiye Ekonomisi I
2. Türkiye Ekonomisi II
3. Dünya Ekonomisi
4. AB Ekonomisi
5. Uluslararası Ekonomik Entegrasyonlar
6. Genel İktisat Politikası
Proje / AR-GE’ye dayalı bilgi üretimi & Uygulamaya imkan veren bilgi
Sunuş Planı
Türkiye ve Dünya Ekonomisi ders öğrenme kazanımları
DÖK1
Osmanlı Döneminden miras kalan insan kaynakları, doğal kaynaklar, sektörel yapı ve kapasitenin
düzeyini ve niteliğini sorgulayıcı bir bakışaçısıyla değerlendirir.
DÖK2
Kuruluş (1923-32), devletçi-korumacı sanayileşme (1933-1945), Batı Blokuna birinci eklemlenme (19461962) ve planlı (1963-1979) dönemlerde uygulanan ekonomi politikalarını kavrar, dönemin ekonomi
performansını sektörler ve kesimler itibariyle istatistik analiz tekniklerini de kullanarak analiz eder,
günün dünya koşulları çerçevesinde sorgulayıcı bir bakışaçısıyla değerlendirir.
DÖK3
1980-1990 döneminde, uluslararası ekonomi ve finans piyasalarının entegrasyonu, deregülasyon süreci ve
devletin fonksiyonlarına yönelik yeni tartışmaları / yaklaşımları anahatlarıyla kavrar, Türkiye'nin bu
küreselleşme sürecindeki göreli konumunu, dış ticaret, finansal hareketler ve kesim ve sektörler itibariyle
dünyadaki göreli konumunu istatistiki teknikleri de kullanarak değerlendirir.
DÖK4
Uluslararası düzeydeki ekonomik, finansal ve fiskal yapı ve işleyişlere yönelik regülasyon otoritelerinin
küresel bağlamdaki fonksiyonlarını kavrar, etkilerini istatistiki teknikleri de kullanarak analiz eder;
Türkiye bakımından içerimlerini değerlendirir.
DÖK5
Türkiye -AB ilişkilerini, entegrasyon yaklaşımları çerçevesinde analiz eder, sektörler itibariyle maliyetyarar analizlerini istatistik tekniklerini de kullanarak değerlendirir.
DÖK6
Türkiye ekonomisinin başlıca sorun alanlarını istatistik teknikleri de kullanarak analiz eder, farklı
senaryolar geliştirerek, çözüm önerileri sunar; sorunları ve çözüm önerilerini strateji, politika, taktik
düzeyinde sınıflandırır.
DÖK7
Dünya ekonomisini, çeşitli sınıflandırmalar çerçevesinde (ülkeler, bloklar), göreli konumları itibariyle
ticaret ve finans hareketleri çerçevesinde analiz eder; uluslararası ekonomik, siyasi, sosyal alanlardaki
derecelendirme kuruluşlarının konumlarını, işlevlerini ve içerimlerini değerlendirir, küreselleşme
sürecinde proaktif tutum ve davranış geliştirir.
Sunuş Planı
Ders öğrenme kazanımları ve program yeterlilikleri matrisi
DÖK1
Osmanlı Döneminden miras kalan insan kaynakları, doğal kaynaklar, sektörel yapı ve kapasitenin
düzeyini ve niteliğini sorgulayıcı bir bakışaçısıyla değerlendirir.
PY8
DÖK2
Kuruluş (1923-32), devletçi-korumacı sanayileşme (1933-1945), Batı Blokuna birinci eklemlenme
(1946-1962) ve planlı (1963-1979) dönemlerde uygulanan ekonomi politikalarını kavrar, dönemin
ekonomi performansını sektörler ve kesimler itibariyle istatistik analiz tekniklerini de kullanarak
analiz eder, günün dünya koşulları çerçevesinde sorgulayıcı bir bakışaçısıyla değerlendirir.
PY2, PY3
DÖK3
1980-1990 döneminde, uluslararası ekonomi ve finans piyasalarının entegrasyonu, deregülasyon
süreci ve devletin fonksiyonlarına yönelik yeni tartışmaları / yaklaşımları anahatlarıyla kavrar,
Türkiye'nin bu küreselleşme sürecindeki göreli konumunu, dış ticaret, finansal hareketler ve kesim
ve sektörler itibariyle dünyadaki göreli konumunu istatistiki teknikleri de kullanarak değerlendirir.
PY2, PY3
DÖK4
Uluslararası düzeydeki ekonomik, finansal ve fiskal yapı ve işleyişlere yönelik regülasyon
otoritelerinin küresel bağlamdaki fonksiyonlarını kavrar, etkilerini istatistiki teknikleri de kullanarak
analiz eder; Türkiye bakımından içerimlerini değerlendirir.
PY2, PY3,
PY4
DÖK5
Türkiye -AB ilişkilerini, entegrasyon yaklaşımları çerçevesinde analiz eder, sektörler itibariyle
maliyet-yarar analizlerini istatistik tekniklerini de kullanarak değerlendirir.
DÖK6
Türkiye ekonomisinin başlıca sorun alanlarını istatistik teknikleri de kullanarak analiz eder, farklı
senaryolar geliştirerek, çözüm önerileri sunar; sorunları ve çözüm önerilerini strateji, politika, taktik
düzeyinde sınıflandırır.
PY4, PY5
DÖK7
Dünya ekonomisini, çeşitli sınıflandırmalar çerçevesinde (ülkeler, bloklar), göreli konumları
itibariyle ticaret ve finans hareketleri çerçevesinde analiz eder; uluslararası ekonomik, siyasi, sosyal
alanlardaki derecelendirme kuruluşlarının konumlarını, işlevlerini ve içerimlerini değerlendirir,
küreselleşme sürecinde proaktif tutum ve davranış geliştirir.
PY6, PY7,
PY8
PY2
Sunuş Planı
Ders kazanımları ve yeterlilikler matrisi
1: Düşük düzeyde katkı --------- 4:Güçlü düzeyde
katkı
Bilgi ve
Kavrama
Kavrananları
Uygulama
Öğrenme
Becerisi
Bağımsız Çalışabilme,
Sorumluluk Alabilme ve
Karar Verme
İletişim ve
Sosyal
Beceriler
DÖK1
Osmanlı Döneminden miras kalan insan kaynakları, doğal kaynaklar,
sektörel yapı ve kapasitenin düzeyini ve niteliğini sorgulayıcı bir
bakışaçısıyla değerlendirir.
4
2
2
2
DÖK2
Kuruluş (1923-32), devletçi-korumacı sanayileşme (1933-1945), Batı
Blokuna birinci eklemlenme (1946-1962) ve planlı (1963-1979)
dönemlerde uygulanan ekonomi politikalarını kavrar, dönemin ekonomi
performansını sektörler ve kesimler itibariyle istatistik analiz tekniklerini
de kullanarak analiz eder, günün dünya koşulları çerçevesinde sorgulayıcı
bir bakışaçısıyla değerlendirir.
4
2
2
2
DÖK3
1980-1990 döneminde, uluslararası ekonomi ve finans piyasalarının
entegrasyonu, deregülasyon süreci ve devletin fonksiyonlarına yönelik
yeni tartışmaları / yaklaşımları anahatlarıyla kavrar, Türkiye'nin bu
küreselleşme sürecindeki göreli konumunu, dış ticaret, finansal hareketler
ve kesim ve sektörler itibariyle dünyadaki göreli konumunu istatistiki
teknikleri de kullanarak değerlendirir.
2
4
3
4
3
DÖK4
Uluslararası düzeydeki ekonomik, finansal ve fiskal yapı ve işleyişlere
yönelik regülasyon otoritelerinin küresel bağlamdaki fonksiyonlarını
kavrar, etkilerini istatistiki teknikleri de kullanarak analiz eder; Türkiye
bakımından içerimlerini değerlendirir.
2
4
3
4
3
DÖK5
Türkiye -AB ilişkilerini, entegrasyon yaklaşımları çerçevesinde analiz
eder, sektörler itibariyle maliyet-yarar analizlerini istatistik tekniklerini de
kullanarak değerlendirir.
2
4
4
4
3
DÖK6
Türkiye ekonomisinin başlıca sorun alanlarını istatistik teknikleri de
kullanarak analiz eder, farklı senaryolar geliştirerek, çözüm önerileri
sunar; sorunları ve çözüm önerilerini strateji, politika, taktik düzeyinde
sınıflandırır.
2
4
4
4
4
DÖK7
Dünya ekonomisini, çeşitli sınıflandırmalar çerçevesinde (ülkeler,
bloklar), göreli konumları itibariyle ticaret ve finans hareketleri
çerçevesinde analiz eder; uluslararası ekonomik, siyasi, sosyal alanlardaki
derecelendirme kuruluşlarının konumlarını, işlevlerini ve içerimlerini
değerlendirir, küreselleşme sürecinde proaktif tutum ve davranış geliştirir.
3
4
4
4
4
Sunuş Planı
Örnek ders AKTS hesabı: Türkiye ve Dünya Ekonomisi
Ders programı oluşturulduğu sırada, program yeterliliklerinin önem, ağırlığı ve
önceliği mutlaka dikkate alınmalıdır. Normal olarak, bir öğrencinin bir haftada ders
saatleri dahil en fazla çalışabileceği süre gözden kaçırılmamalıdır. Örneğin, eğer
bir öğrenci haftada toplam 40 saat çalışacaksa ve bir dönemin uzunluğu da 17
hafta ise; bu durumda dönemlik öğrenci işyükü toplam 680 =(17*40) saat
olacaktır. Eğer, öğrencinin haftada 45 saat çalışması öngörülüyorsa (mutlaka
öğrenci değerlendirmesi dikkate alınmalıdır), bu durumda dönem bazında
öğrencinin işyükü toplam 765 =(17*45) saat olacaktır.
Bu noktada bir hususa vurgu yapmak gerekiyor. İktisat bölümü, gelişmişlik düzeyi
oldukça farklı olan bir çok üniversitede bulunmaktadır. Bölüme girişte öğrencilerin
sahip oldukları sayısal ve sözel bilgiler büyük bir farklılık gösterebilmektedir.
Dolayısıyla, iktisat programı mezunları için asgari kazanımların sağlanması, farklı
üniversitelerde farklı öğrenci işyükü anlamına gelebilecektir. Ne var ki, gerek
ulusal düzeyde gerekse uluslararası düzeyde kredi sistemlerinin
karşılaştırılabilmesi için bir standardizasyona gitmek gerekmektedir. Bu nedenle,
haftalık azami çalışma süresi dikkate alınarak, her bir dönem kendi içinde 30
AKTS kredisi üzerinden dağıtılmalıdır. Bu konu için örnekler biraz ilerde
verilmektedir.
Sunuş Planı
Türkiye ve Dünya Ekonomisi AKTS hesabı
Sayı
Birim başına
harcanan zaman
(saat/birim
‘hafta’)
Toplam
harcanan zaman
(saat/dönem)
Ders saati
15
3
45
Ders dışı çalışma
15
2
30
Ara sınav (klasik, İnternette uygulama)
1
12
12
Kısa Sınav (Test ve klasik)
2
4
8
Kısa Ödev (klasik, internette uygulama)
10
3
30
Dönem Sonu Sınavı
(Test, klasik, internette uygulama)
1
15
15
Toplam
140
Sunuş Planı
Dersin kimliği: Amaç, Yeterlilik, Kredi ve Faaliyetler
Kodu
Dersin Adı
Yarıyılı
7
ECTS
Kredisi
Ders
Kredisi
6
3
Ders
3
Uygulama
0
Laboratuar
(Saat/Hafta)
0
Türkiye ve Dünya Ekonomisi
IKTL302
Dersin Dili
Türkçe-İngilizce (Avrupa Dil Portföyü A2 düzeyi)
Zorunlu/Seçmeli
Zorunlu
Dersin Koordinatörü
Dr.Naci BAYRAÇ
Dersin Öğretim Üyesi
Dr.Murat TAŞDEMİR
Dersin İçeriği
Türkiye ekonomisini tarihsel olarak inceleme, analiz etme ve değerlendirme.
Dersin Amacı
Türkiye ve dünya ekonomisinde, iktisadi prensip ve kanunların uygulamasını yapmak, problemlere alternatif çözüm senaryoları
geliştirme, bir ülke ekonomisinin makro ve mikro boyutlarını bağlantılandırarak analiz edip, değerlendirme.
Dersin Kazandıracağı Bilgi ve
Beceriler
Tarihsel ve tematik olarak Türkiye ekonomisiyle ilgili bilgileri analitik olarak kavrama ve analiz etme, Türkiye ve dünya ekonomisi
verilerini temel istatistiki ve matematiksel yöntemlerle uygulayarak analiz ve değerlendirme yapma, çeşitli ekonomik sorunlara
çözüm geliştirmede alternatif senaryolar hazırlama.
Dersin Referans Kitapları
Y. Kepenek & N. Yentürk, Türkiye Ekonomisi.
Angus Madison, Monitoring the World Economy: 1820–1992.
Yararlanılacak Diğer Kaynaklar
Türkiye’deki kamu kuruluşlarının Internet sayfaları, uluslararası kuruluşların ve çeşitli ülkelerin ekonomi ile ilgili kuruluşlarının
internet sayfaları.
Ön Koşul Dersleri
Yok (Avrupa Dil Portföyü A2 düzeyi)
Ödev/Proje
Dönem boyunca 15 adet uygulama ve değerlendirme ödevi
Bilgisayar Uygulamaları
Ara sınav (klasik, İnternette uygulama)
Kısa Sınav (Test ve klasik)
Kısa Ödev (klasik, internette uygulama)
Başarı Değerlendirme Kriterleri
Sayı
Etkin Oran %
1
2
10
20
10
30
Dönem Projesi
-
Dönem Ödevi
-
Laboratuar
-
Diğer
-
Dönem Sonu Sınavı (Test, klasik, internette uygulama)
1
40
Toplam
14
100
Sunuş Planı
Öğretim Stratejileri



Sunuş Yoluyla Öğretim Stratejisi
Buluş Yoluyla Öğretim Stratejisi
Araştırma-Soruşturma Yoluyla Öğretim Stratejisi
Öğretim Yöntemleri
 Anlatma
 Tartışma
 Örnek Olay
 Gösterip Yaptırma
 Problem Çözme
 Bireysel Çalışma
Öğretim Teknikleri
 Grupla Öğretim Teknikleri
 Bireysel Öğretim Teknikleri
 Sınıf Dışı Öğretim Teknikleri
Sunuş Planı
Ders Planı ve Ölçme-Değerlendirme
Konu
Ölçme ve değerlendirme
1
Osmanlıdan Kalan Miras
a.Dönemle ilgili olarak, ders kitabının dışında en az bir makalenin veya kitap bölümünün tartışılması ve kısa bir değerlendirmenin sunulması,
b.Ara sınav, kısa ödev
2
Kuruluş Döneminde Sosyoekonomik Yapının
Genel görünümü
a.Dönemle ilgili olarak, ders kitabının dışında en az bir makalenin veya kitap bölümünün tartışılması ve kısa bir değerlendirmenin sunulması,
b.Ara sınav
3
Devletçi-korumacı sanayileşme dönemi
a.Dönemle ilgili olarak, ders kitabının dışında en az bir makalenin veya kitap bölümünün tartışılması ve kısa bir değerlendirmenin sunulması,
b.Ara sınav, kısa ödev
4
Toplumu dönüştürme projesinin kesintiye
uğraması ve Batı blokuyla eklemlenme dönemi
a.Dönemle ilgili olarak, ders kitabının dışında en az bir makalenin veya kitap bölümünün tartışılması ve kısa bir değerlendirmenin sunulması,
b.Ara sınav, kısa sınav
5
Planlarla sosyal ve ekonomik kalkınma dönemi
a.Dönemle ilgili olarak, ders kitabının dışında en az bir makalenin veya kitap bölümünün tartışılması ve kısa bir değerlendirmenin sunulması,
b.Büyüme modelleri çerçevesinde dönemin değerlendirilmesi
c.Ara sınav
6
Planlı modelin iflası ve deregülasyon dönemi
a.Dönemle ilgili olarak, ders kitabının dışında en az bir makalenin veya kitap bölümünün tartışılması ve kısa bir değerlendirmenin sunulması,
b.Ara sınav, kısa ödev
7
21.yüzyılın başında devlet olgusuna yeni
yaklaşım ve içerimleri
a.Dönemle ilgili olarak, ders kitabının dışında en az iki makalenin veya kitap bölümünün tartışılması ve kısa bir değerlendirmenin sunulması,
b.Ara sınav
8
Küreselleşme ve Türkiye ekonomisi üzerindeki
etkileri
a.Dönemle ilgili olarak, ders kitabının dışında en az iki makalenin veya kitap bölümünün tartışılması ve kısa bir değerlendirmenin sunulması,
b.Güncel medya yazılarından iki örnek, kısa ödev
9
IMF anlaşmaları
a.Dönemle ilgili olarak, ders kitabının dışında en az bir makalenin tartışılması ve kısa bir değerlendirmenin sunulması,
b. Güncel medya yazılarından iki örnek, kısa ödev
10
IMF anlaşmaları
a.Dönemle ilgili olarak, ders kitabının dışında en az bir makalenin veya kitap bölümünün tartışılması ve kısa bir değerlendirmenin sunulması,
b. Güncel medya yazılarından iki örnek, kısa ödev
11
Türkiye Avrupa Birliği ilişkileri
a.Dönemle ilgili olarak, ders kitabının dışında en az iki makalenin veya kitap bölümünün tartışılması ve kısa bir değerlendirmenin sunulması,
b.Dönem sonu sınavı , kısa ödev
12
Dünya ekonomisi içinde Türkiye ekonomisi
a.Dönemle ilgili olarak, ders kitabının dışında en az iki makalenin veya kitap bölümünün tartışılması ve kısa bir değerlendirmenin sunulması,
b.Dönem sonu sınavı, kısa ödev
13
Türkiye ekonomisinin sorun alanları: Gelir
dağılımı, özelleştirme, yoksullukla mücadele,
kaynak-kullanım dengesi analizi
a.Dönemle ilgili olarak, ders kitabının dışında en az iki makalenin veya kitap bölümünün tartışılması ve kısa bir değerlendirmenin sunulması,
b. Dönem sonu sınavı, kısa ödev
14
Kamu kesimi analizi
a.Dönemle ilgili olarak, ders kitabının dışında en az iki makalenin veya kitap bölümünün tartışılması ve kısa bir değerlendirmenin sunulması,
b.Ara sınav, kısa sınav
15
Finansal sektör analizi
a.Dönemle ilgili olarak, ders kitabının dışında en az iki makalenin veya kitap bölümünün tartışılması ve kısa bir değerlendirmenin sunulması,
b. Merkez Bankası ve BDDK raporlarının değerlendirilmesi
c.Dönem sonu sınavı, kısa ödev
Hafta
Sunuş Planı
İktisat Bölümü kategorik dersleri X Program yeterlilikleri matrisi
İktisat bölümü program yeterliliklerini sağlayacak dersler belirlenirken,
istihdam alanları da dikkate alınarak;
üç grup ders kategorisi oluşturulmuştur.
İlk olarak iktisat disiplini ile ilgili dersler mesleki grup dersleri altında
toplanmıştır.
İkinci olarak, bilgiyi uygulama, analiz ve değerlendirmeye imkan verecek
araçsal dersler ayrı bir kategori altında derlenmiştir.
Üçüncü olarak, iktisat alt alanının (program) içinde bulunduğu temel ve genel
alanla karşılıklı ilişkisini gösteren ve istihdam edilebilirlik bakımından işlevsel
olan destek mesleki grup kategorisindeki dersler belirlenmiştir.
Sunuş Planı
İktisat Bölümü kategorik dersleri X Program yeterlilikleri matrisi
1: Düşük düzeyde katkı---------4:Güçlü düzeyde katkı
PY1
PY2
PY3
PY4
PY5
3
2
PY6
PY7
PY8
Mesleki grup
1.Makro İktisat Teorisi
4
1.Mikro İktisat Teorisi
4
1.Uluslararası İktisat Teorisi
4
1.Para-Banka ve Finansal Piyasalar
4
4
1.Büyüme ve Kalkınma
4
2
1.İktisadi Düşünce ve İktisat Tarihi
4
1
1.Uygulamalı Makro İktisat
4
4
3
3
4
1.Uygulamalı Mikro İktisat
4
3
3
3
4
1.Uluslararası İktisat Politikası
4
4
3
3
4
1.Türkiye ve Dünya Ekonomisi
4
4
4
3
4
Sunuş Planı
İktisat Bölümü kategorik dersleri X Program yeterlilikleri matrisi
1: Düşük düzeyde katkı---------4:Güçlü düzeyde katkı
Araçsal grup
PY1
PY2
PY3
PY4
PY5
PY6
PY7
3
4
4
3
2
3
3
4
3
4
3
4
3
2
2
3
4
4
2
4
3
4
4
4
PY8
1.Araştırma Yöntemleri
1.Matematik I-II
1.Matematiksel İktisat
1.İstatistik I-II
1.Ekonometri I-II
1.Proje Tasarımı ve Yönetimi
4
4
1.Bilgi İşlem Teknolojileri
4
2
1.(Mesleki) İngilizce I-IV
4
Sunuş Planı
İktisat Bölümü kategorik dersleri X Program yeterlilikleri matrisi
1: Düşük düzeyde katkı---------4:Güçlü düzeyde katkı
Destek mesleki grup
PY1
PY2
PY3
PY4
PY5
PY6
PY7
PY8
İşletme
1.Muhasebe
4
1.Yönetim ve Organizasyon
4
1.Pazarlama
4
1.İnsan Kaynakları Yönetimi
Hukuk ve Maliye
1.Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi
4
1.Ticaret Hukuku
4
1.Borçlar Hukuku
4
1.İş Hukuku
4
Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi
1.Siyaset Bilimi
3
4
1.İdare Hukuku
4
1.Kamu Yönetimi
4
1.Anayasa Hukuku
4
1.Uluslararası İlişkiler
3
1.Uygarlık Tarihi
3
1.Türkiye’nin Siyasal ve Toplumsal Yapısı
4
4Sunuş
Planı
İktisat Bölümü Ders Programı
Yarıyıl
Ders Kredisi
Yarıyıl
AKTS
I.Yarıyıl
Ders Kredisi
AKTS
II.Yarıyıl
Z
Mikro İktisada Giriş
3
5
Z
Makro İktisada Giriş
3
5
Z
Genel Matematik I
3
5
Z
Genel Matematik II
3
5
Z
Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi
3
4
Z
İktisat Sosyolojisi
3
4
Z
İstatistik I
3
4
Z
İstatistik II
3
4
Z
Hukuk Bilimine Giriş
3
4
Z
Genel İşletme
3
4
Z
Genel Muhasebe
3
4
Z
Envanter ve Bilanço
3
4
Z
İngilizce I
3
4
Z
İngilizce II
3
4
21
30
21
30
III.Yarıyıl
VI.Yarıyıl
Z
Mikro İktisat Teorisi
3
6
Z
Uygulamalı Mikro İktisat
3
6
Z
Makro İktisat Teorisi
3
6
Z
Uygulamalı Makro İktisat
3
6
Z
Matematiksel İktisat I
3
6
Z
Matematiksel İktisat II
3
6
Z
Para-Banka ve Finansal Piyasalar
3
6
Z
Türk ve Avrupa İktisat Tarihi
3
6
S
Seçimlik I
3
2
S
Seçimlik II
3
2
Z
İngilizce III
3
4
Z
İngilizce IV
3
4
18
30
18
30
Sunuş Planı
İktisat Bölümü Ders Programı
V.Yarıyıl
VI.Yarıyıl
Z
Uluslararası İktisat Teorisi
3
6
Z
Uluslararası İktisat Politikası
3
6
Z
Ekonometri I
3
6
Z
Ekonometri II
3
6
Z
Büyüme ve Kalkınma Ekonomisi
3
6
Z
Para Teorisi ve Politikası
3
6
Z
Bütçe Analizi ve Maliye Politikası
3
6
Z
Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi
3
6
S
Seçimlik III
3
2
S
Seçimlik IV
3
2
Z
Mesleki İngilizce I
3
4
Z
Mesleki İngilizce II
3
4
18
30
18
30
VII.Yarıyıl
VIII.Yarıyıl
Z
İktisadi Düşünceler
3
6
Z
Çağdaş İktisat Okulları
3
6
Z
Türkiye ve Dünya Ekonomisi
3
6
Z
Araştırma Tasarımı ve Yönetimi
3
6
Z
Uygulamalı Ekonometri
3
6
Z
Yönetim Muhasebesi ve Finansal Raporlama
3
6
Z
Kamu Tercihi Yaklaşımı
3
6
Z
Oyun Teorisi
3
6
S
Seçimlik V
3
2
S
Seçimlik VI
3
2
Z
Mesleki İngilizce III
3
4
Z
Mesleki İngilizce IV
3
4
18
30
18
30
8 dönemlik toplam kredi
150
240
Sunuş Planı
Zorunlu ders sayısı: 41
Seçmeli ders sayısı: 10 (Mesleki İngilizce dersleri dahil)
seçimlik ders oranı : %24,4
Uzmanlaşma alanları ve seçimlik dersler
1.Araştırmacı (sayısal): Matematik, istatistik ve ekonometri ağırlıklı seçimlik ders
grubu.
2.Araştırmacı (sosyal): Sosyoloji, tarih, yönetim bilimi, uluslararası ilişkiler,
iletişim, insan kaynakları ağırlıklı seçimlik ders grubu.
3.Uzman-müfettiş: Muhasebe ve ekonomi hukuku/mevzuatı seçimlik ders grubu.
4.Kamu yöneticisi: Kamu Yönetimi, İdare Hukuku, Anayasa Hukuku, Genel
Muhasebe ağırlıklı seçimlik ders grubu.
5.Serbest profil: İsteğe bağlı seçimlik ders grubu. Diğer dört profil altında
sınıflandırılmayan profildir.
Sunuş Planı
Seçmeli dersler
Türkiye’nin Toplumsal ve Siyasal Yapısı
İnsan Kaynakları Yönetimi
İş Hukuku
Çalışma Ekonomisi
Borçlar Hukuku
Ticaret Hukuku
Anayasa Hukuku
İdare Hukuku
Maliyet Muhasebesi
İletişim Teorisi
Tarım Ekonomisi
Çevre Ekonomisi
Hizmet Ekonomisi
Enerji ve Doğal Kaynaklar Ekonomisi
Borsa Uygulamaları
Hukuk ve Ekonomi (Hukukun Ekonomik Analizi)
WEB tasarımı ve veri tabanı yazılımı
Sunuş Planı
İşyükü ve AKTS kredisi hesabı: Dönem bazında örnekler
AKTS kredisi hesaplanırken, öğrencinin bir haftada çalışması mümkün olan saat sınırının
aşılmamasına dikkat edilmelidir. Bu sınırın genel olarak 40 ila 45 saat arasında olduğu kabul
edilmektedir. Değişim programlarından yararlanan öğrencilerin ders sayıştırma ve kredi
denkleştirmede karşılaştıkları sorunlar nedeniyle, dönemlik AKTS kredisinin 30 olarak tespit
edilmesi oldukça kolaylaştırıcı olmaktadır.
Öğrencinin tahmini işyükü aynı ders için farklı üniversitelerde farklı olabilmektedir. Ancak,
karşılaştırmaya imkan vermesi için mutlaka AKTS kredilerinin birbirine denk yada yakın
olması gerekir.
Örneğin iktisat bölümünün ders programının iki farklı üniversitede aynı ders programının
uygulandığını kabul edelim. Ne var ki, paydaşlardan derlenen bilgilerin değerlendirilmesi ile
haftalık ve dönemlik öğrenci işyükünün iki üniversite bakımından farklılaştığı görülmektedir.
Dikkat edildiğinde, her iki üniversitedeki dönemlik derslerin ders adları, derste geçirilen
saatler ve AKTS kredilerinin aynı olduğu görülmektedir. Fark, tahmini öğrenci işyükünde
gözlenmektedir.
A üniversitesinde ortalama bir öğrencinin haftada yaklaşık 42 saat çalışması gerekirken; B
üniversitesinde ortalama bir öğrencinin haftada 45 saat çalışması beklenmektedir. Kuşkusuz,
aynı üniversitedeki öğrenciler arasında da kayda değer öğrenci işyükü farkı gözlenebilir. Ne
var ki, ortalama (veya ortanca) öğrenci üzerinden hesaplar yapılmaktadır. Sonuç olarak,
farklı öğrenci işyüklerine rağmen, karşılaştırma veya ders sayıştırmada krediler bakımından
bir sorun gözükmemektedir.
Sunuş Planı
A Üniversitesi İktisat Bölümü Dönemlik AKTS Hesabı
Z
İktisadi Düşünceler
3
140
AKT
S
kredis
i
6
Z
Türkiye ve Dünya Ekonomisi
3
140
6
Z
Uygulamalı Ekonometri
3
145
6
Z
Kamu Tercihi Yaklaşımı
3
135
6
S
Seçimlik V
3
59
2
Z
Mesleki İngilizce III
3
90
4
18
709
30
VII. Yarıyıl
Toplam
Ders
saati
Tahmin edilen iş yükü
(saat/yarıyıl)
B Üniversitesi İktisat Bölümü Dönemlik AKTS Hesabı
VII. Yarıyıl
Ders
saati
Tahmin edilen iş yükü
(saat/yarıyıl)
AKT
S
kredis
i
6
6
6
6
2
Z
İktisadi Düşünceler
3
Z
Türkiye ve Dünya Ekonomisi
3
Z
Uygulamalı Ekonometri
3
Z
Kamu Tercihi Yaklaşımı
3
S
Seçimlik V
3
160
150
155
150
60
Z
Mesleki İngilizce III
3
90
4
18
765
30
Toplam
Sunuş Planı
Program değerlendirme sıklığı ve kalite güvence sistemi
Program yeterliliklerinin güncellenmesi için, programların sürekli bir değerlendirme prosedürüne tabi
tutulması gerekir. Genelde, son senenin son dönemi değerlendirme için en uygun zaman olarak
düşünülmektedir; çünkü, öğrencilerin kazanacakları bilgi, beceri ve yetkinlikleri ancak bu dönemde en
yüksek düzeyde tespit etmek mümkündür.
Program değerlendirilirken birçok teknikten yararlanılabilir: Öğrenciye araştırma makalesi yazdırma,
bitirme tezi veya ödevi hazırlatma, öğrencinin başka öğrencilerin makale veya tezlerini değerlendirmesi,
yeni ve daha eski mezunlara anket uygulanması, kamu ve özel sektör temsilcilerine anket uygulanması
veya derinlemesine görüşmeler yapılması, periyodik olarak düzenli müfredat geliştirme ve öğretim
üyesi/öğrenci hareketliliği ile geri bildirimler alma gibi.
Sürdürülebilir Gelişme ve Kalite Kültürü
Ders başarı Durumunun Değerlendirilmesi
Dersin Genel Değerlendirilmesi
Öğretim Elemanı Değerlendirilmesi Öğrenme Kazanımlarının Değerlendirilmesi
İdari ve Destek Hizmetlerinin Değerlendirilmesi
Çalışanların Memnuniyeti ( İdari ve Akademik)
Toplum Memnuniyeti
Mezunlar Memnuniyeti
Sunuş Planı
Tuning Projesi: Avrupa’da yüksek öğretim yapılarının ayarlanması projesi
Tuning Projesi ile bağlantılı 30 genel yetkinlik tanımlanmıştır. Bu yetkinlikler üç gruba ayrılmıştır:
Araçsal (instrumental) Yetkinlikler: bilişsel, yöntemsel, teknolojik ve dil kabiliyetleri.
Kişilerarası (interpersonal) Yetkinlikler:
sosyal etkileşim ve işbirliği gibi toplumsal becerileri gösteren bireysel kabiliyetler
Sistematik Yetkinlikler:
sistemin bütününe ilişkin kabiliyet ve beceriler (kavrama, duyarlılık ve bilgi; daha önce kazanılması
gereken araçsal ve kişilerarası yetkinlikler)
Araçsal yetkinlikler
Kişilerarası yetkinlikler
Sistematik yetkinlikler
Analiz ve sentez kapasitesi
Eleştiri ve öz-eleştiri yeteneği
Bilgiyi pratiğe dönüştürme kapasitesi
Organizasyon ve planlama
kapasitesi
Takım çalışması
Araştırma becerisi
Temel genel bilgi (Kültür)
Kişiler arası beceri
Öğrenme kapasitesi
Mesleki temel bilgi
Disiplinler arası bir takımda çalışma yeteneği
Yeni durumlara uyabilme becerisi
Anadilde sözlü ve yazılı iletişim
Başka alanların uzmanları ile iletişim becerisi
Yeni fikirler üretme kapasitesi (yaratıcılık)
İkinci dil bilgisi
Farklılığı takdir etme ve çok kültürlülük
Liderlik
Bilgisayar becerisi
Uluslararası alanda çalışma yeteneği
Farklı kültür ve geleneklerini anlayabilme
Farklı kaynaklardan bilgi toplama
ve analiz yeteneği
Etik bağlılık
Bağımsız çalışabilme yeteneği
Problem çözme becerisi
Proje tasarımı ve yönetimi
Karar verme becerisi
Atılımcı ve girişimci ruh
Kalite anlayışına sahip olma
Başarı arzusu
Sunuş Planı
Tuning model
Furthermore Tuning developed a model for designing, implementing and delivering curricula offered within one institution, or, jointly, by two or more institutions.
The following main steps in the process for designing a study programme either a local programme or an (international) integrated programme / joint
degree were identified:
Meeting the basic conditions:
For all study programmes:
Has the social need for the programme on a regional/national/European level been identified? Has this been done on the basis of a consultation of
stakeholders: employers, professionals and professional bodies?
Is the programme of sufficient interest from the academic point of view? Have common reference points been identified?
Are the necessary resources for the programme available inside or, if required, outside the (partner) institution(s) concerned?
For international degree programmes offered by more than one institution:
Is there commitment of the institutions concerned? On what basis: an (official) agreement or a strategic alliance?
Is there sufficient guarantee that the programme will be recognised legally in the different countries?
Is there agreement with regard to the length of the programme to be designed in terms of ECTS-credits based on student workload?
Definition of a degree profile.
Description of the objectives of the programme as well as the learning outcomes (in terms of knowledge, understanding, skills and abilities) that have to be met.
Identification of the generic and subject-related competences which should be obtained in the programme.
Translation into the curriculum: content (topics to be covered) and structure (modules and credits)
Translation into educational units and activities to achieve the defined learning outcomes.
Deciding the approaches to teaching and learning (types of methods, techniques and formats), as well as the methods of assessment (when required, the
development of teaching material)
Development of an evaluation system intended to enhance its quality constantly.
This process is reflected in the following flow chart:
Subject specific competences have been identified already for nine subject areas e.g.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Business Administration,
Chemistry,
Education Sciences,
European Studies,
History,
Geology (Earth Sciences),
Mathematics,
Nursing and Physics.
Sunuş Planı
Program yeterlilikleri ve ders öğrenme kazanımları örnekleri
Program yeterlilikleri örneği 1: İktisat Bölümü (Tilburg Üniversitesi, Hollanda)
Aşağıda program yeterlilikleri ayrıntılandırılan iktisat bölümünün beş temel yeterlilik sağlayacağı
öngörülmektedir: iktisat teorisini kavrama, sonuçları kestirme/öngörme, akıl yürütme, iletişim, küresel
bakışaçısı.
Yeterlilik 1: Mezunlar, iktisat teorisine hakim olmalıdır.
Yetkinlik 1.1. Tüketici ve firma davranışlarıyla ilgili iktisat teorilerini kavrar.
Yetkinlik 1.2. Piyasa sisteminin güçlü ve zayıf yanlarını kavrar.
Yetkinlik 1.3. Ulusal gelir, üretim ve istihdamın oluşumunu kavrar.
Yeterlilik 2: Mezunlar, ekonomik olayların sonuçlarını kestirebilmelidir.
Yetkinlik 2.1. Kamu politikası uygulamalarının ekonomik sonuçlarını öngörebilmelidir.
Yetkinlik 2.2. Özel sektör etkinliklerinin ekonomik sonuçlarını öngörebilmelidir.
Yeterlilik 3: Mezunlar, soyut akıl yürütme yeteneğini geliştirecektir.
Yetkinlik 3.1. Tümdengelim ve tümevarım muhakemesini yapabilir.
Yetkinlik 3.2. Ekonomik problemlere daha iyi odaklanmak için makul soyutlamaları yapabilme.
Yetkinlik 3.3. Ekonomik verileri ve enformasyonu sentezleyebilir ve yorumlayabilir.
Yeterlilik 4: Mezunlar, etkili bir iletişim kurabilecektir.
Yetkinlik 4.1. Anlaşılır şekilde yazabilir.
Yetkinlik 4.2. Anlaşılır şekilde konuşabilir.
Yeterlilik 5: Mezunlar, küresel ekonomik bakışaçısına sahip olacaktır.
Yetkinlik 5.1. Küresel ekonomik ilişkileri anlar.
Yetkinlik 5.2. Uluslararası ekonomideki değişmelerin yurtiçi etkilerini anlar.
Sunuş Planı
Sunuş Planı