Transcript Slayt 1 - ICSG ISTANBUL 2015

1
 Su Yönetimi Genel Müdürlüğü
 Su Kaynaklarının Yönetiminde Temel Adımlar

Su Kayıp ve Kaçaklarına İlişkin Bilgiler
 Su Kayıplarını Önlemek için Alınması Gereken Tedbirler

Su Kayıp/Kaçaklarının Önlenmesi ile Elde Edilecek
Kazanımlar

Sayaç tanımlaması ve türleri

Sayaçlarla İlgili Mevzuat

İyi bir Sayaçta Olması Gereken Özellikler

Sonuçlar
2
KURULUŞ
 04.07.2011 tarihli ve 645 sayılı Kanun Hükmünde
Kararname (KHK) uyarınca Bakanlık Merkez
Teşkilatı bünyesinde Su Yönetimi Genel Müdürlüğü
kurulmuştur.
 08.08.2011 tarihli ve 648 Sayılı KHK ile de görevleri
yeniden düzenlenmiştir.
SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NÜN
GÖREVLERİ (1)
Su Yönetimi Genel Müdürlüğü;
 Su kaynaklarının korunması, iyileştirilmesi
kullanılmasına ilişkin politikaları belirlemek.
ve
 Su yönetiminin ulusal ve uluslararası düzeyde
koordinasyonunu sağlamak.
 Su kaynaklarının kıyı suları dahil olmak üzere havza
bazında nehir havza yönetim planları hazırlamak.
SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NÜN
GÖREVLERİ (2)
 Havza bazında kirliliğin önlenmesi ile ilgili tedbirleri
belirlemek.
 Yer üstü ve yer altı sularının kalite ve miktarının
korunmasına yönelik hedef, ilke ve alıcı ortam
standartlarını belirlemek.
 Su kalitesini izlemek veya izletmek.
SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NÜN
GÖREVLERİ (3)
 Su kirliliği açısından hassas alanları ve nitrata
duyarlı hassas alanları tespit etmek ve izlemek.
 Sektörel bazda su kaynaklarının tahsislerine ilişkin
gerekli koordinasyonu yapmak.
 Su kaynaklarının korunması ve yönetimi ile ilgili
uluslararası sözleşmeler ve diğer mevzuattan
kaynaklanan süreçleri takip etmek, sınır aşan ve
sınır oluşturan sulara ilişkin işleri ilgili kurumlarla
işbirliği içinde yürütmek.
SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NÜN
GÖREVLERİ (4)
 Ulusal su bilgi sistemini oluşturmak.
 Taşkınlarla ve kuraklıkla ilgili strateji ve politikaları
belirlemek,
ilgili mevzuatı ve taşkın yönetim
planlarını hazırlamak.
 İklim değişikliğinin su kaynaklarına etkisi ve uyum
ile ilgili çalışmalar yapmak.
 Bakan tarafından
yapmak.
verilen
benzeri
görevleri
ORGANİZASYON
ŞEMASI
SU MİKTARININ ÖLÇÜLMESİ
SU MİKTARI NEDEN ÖLÇÜLMELİ?
 Su kaynaklarının aşırı kullanımının önlenmesi (tasarruf),
 Su kayıp ve kaçaklarının önlenerek su kıtlığının önüne
geçilmesi,
 Su temininde ekonomik kaybın önüne geçilerek su
fiyatlarının düşürülmesi,
 Belediye gelirlerinin arttırılması,
Genel Kayıp-Kaçak Kavramı
10
İLLER
SU KAYBI ORANI
MERSİN
% 65
ANKARA
% 50-58
İSTANBUL
% 30-35
İZMİR
% 44
11
Uluslararası Su Servisi Birliginin (IWSA) 1991 yılında yaptıgı
bir çalısmaya göre;
GELİŞMİŞLİK DURUMU
GELİŞMİŞ ÜLKELERDE
SU KAYBI ORANI
% 8-24
YENİ SANAYİLEŞEN
ÜLKELERDE
GELİŞMEKTE OLAN
ÜLKELERDE
SU KAYBI İÇİN KABUL
EDİLEBİLİR SINIR DEĞER
% 15-24
%24–45
% 10
12
AB’ye Üye Ülkelerin Durumu
13
Bazı Asya Şehirlerinde Durum
14
Almanya’nın Leigzip Şehrinde Şebeke
Sistemindeki İyileşme Gelişmesi
15
 Türkiye’de her yıl içme suyu şebeke sistemine 6,5 milyar
ton arıtılmış su verilmektedir. Bu suyun %51’i fiziki ve fiziki
olmayan usullerde şebeke sisteminde kaybolmaktadır.
 Şebeke sistemine yılda verilen içme suyu miktarı yaklaşık
6,5 milyar m3 iken bunun en fazla 3,2 milyar m3’ü tüketiciler
tarafından kullanılabilmektedir.
 Ülkemizde şebeke sistemlerinden her yıl yaklaşık olarak 3,3
milyar m3 arıtılmış su nihai tüketiciye ulaşmadan
kaybolmaktadır.
16
ÜLKEMİZDEKİ DURUM (2)
 Arıtılmış suyun sadece %49’ unun nihai
tüketiciye ulaşması su bedelini yükseltmektedir.
 Sistemde eksilen su miktarını belirleme,
kullanımları ve su kaçak ve kayıplarını ortaya
koyma maksadıyla ölçüm sistemlerine ihtiyaç
duyulmaktadır.
17
Büyükşehir Belediyelerindeki Şebeke
Sisteminde Su Kaybı (2007)
300
100
Su Kayıp Oranı (%)
90
250
80
60
150
50
40
100
30
20
50
10
0
0
Kayseri
İçel
Diyarbakır
Antalya
Konya
Gaziantep
Adana
Bursa
Kocaeli
İzmir
Ankara
İstanbul
Büyükşehir Belediyeleri
18
Su Kayıp Oranı (%)
70
200
)
Su Kayıp Miktarı (106 m3)
Su Kayıp Miktarı (m3/yıl)
İllerdeki Şebeke Sisteminde Kaçak
Kayıp Oranı (500.000–100.000 nüfus)
40
100
Su Kaybı Miktarı (m3/yıl)
90
80
30
70
25
60
20
50
40
15
30
10
20
5
10
0
0
İl Belediyeleri
19
Su Kayıp Oranı (%)
Su Kayıp Miktarı (106 m3)
35
Su Kaybı Oranı (%)
İlerdeki Şebeke Sisteminde Kaçak Kayıp
Oranı (nüfusu 100.000 küçük)
10
100
Su Kaybı Oranı (%)
90
8
80
7
70
6
60
5
50
4
40
3
30
2
20
1
10
0
0
İl Belediyeleri
20
Su Kayıp Oranı (%)
Su Kayıp Miktarı (106 m3)
Su Kaybı Miktarı (m3/yıl)
9
Şebeke sistemindeki su kaybını önlemek için alınması
gereken tedbirler sırasıyla:
 Teknik personel uluslararası normlarda eğitilmeli,
 Kaçak su kullanımı önlenmeli, kaçak kullanım
cezalandırılmalı,
 Kullanım ömrünü tamamlayan sayaçlar ve borular
yenilenmeli,
 Şebeke sürekli kontrol ve denetim altında tutularak
kayıplar önlenmeli,
 Eskiyen şebeke boruları belli bir program
çerçevesinde değiştirilmeli,
21
 Su arıtım ve iletim maliyetinin düşürülmesi,
 Fiziki olan ve fiziki olmayan kayıpların azaltılması,
 Su satışından elde edilen gelirin sadece su
alanında kullanılması,
 Dağıtım sisteminin büyütülmesi ve yatırım projeleri
maliyetlerinin ertelenmesi
 Su yönetimi giderlerinin azaltılarak halka en iyi
hizmetin sunulması
22
SAYAÇ NEDİR?
23
Sayaç Nedir?
 “İçinden geçen suyun miktarını ölçen su aracı, su saati” (TDK)
 “Ölçme işleminde mekanik yöntem olarak, hareket edebilir
separatörlü ölçme hücrelerinin veya dönen bir elemanın (türbinler,
pervane vb.) üzerine su hızının etkimesi prensibine göre çalışan
ölçü aleti ” (75/33/AT)
 “Ölçme şartlarında, ölçüm çeviricisinden geçen suyun hacminin
ölçülmesi, hafızaya alınması ve görüntülenmesi için tasarımlanan
ölçü aleti ” (2004/22/AT)
 “Tanımlı çalışma koşulları aralığında, içinden geçen suyun hacmini
sürekli olarak ölçmek, hafızaya almak ve göstermek üzere
tasarlanmış bir cihaz” (TS EN 14154-1)
 “Abonenin kullandığı suyu ölçmeye yarayan aygıt” (Tarifeler
Yönetmeliği)
24










Ölçüler ve Ayar Kanunu
Ölçü ve Ölçü Aletleri Muayene Yönetmeliği
Soğuk Su Sayaçları Yönetmeliği (75/33/AT)
Sıcak Su Sayaçları Yönetmeliği (79/830/AT)
2004/22/AT Ölçü Aletleri Yönetmeliği
Yetki Belgesi Yönetmeliği
Ölçü ve Ölçü Aletleri Damga Yönetmeliği
Ölçü ve Ölçü Aletleri Tip Onay Yönetmeliği
Ayar İstasyonları Tebliği
Türk Standartları TS EN 14154-1/2/313
25
ÖLÇÜM PRENSİBİNE GÖRE SAYAÇ
TÜRLERİ
26
Suyun Kalitesi ve Tesisat
Durumuna Göre Sayaç Türü Seçimi
27
İYİ BİR SAYAÇTA OLMASI GEREKEN
ÖZELLİKLER







Hassas Ölçüm ve Güvenilirlik
Uzun Kullanım Süresi
Endeks Okuma Kolaylığı
Montaj Kolaylığı
Donma ve Müdahaleye Dayanıklı Olması
Düşük Basınç Kaybı
Uzaktan okumaya uygun olması (Gerekli donanım)
28
ÖNEMLİ HUSUSLAR
Araştırmalara göre; iyi kalitede üretilmiş bir su
sayacı;
 Yeni kullanılmaya başlandığında - % 5 + % 2
 3 yaşına geldiğinde - % 5 - % 2
 10 yaşına geldiğinde - % 11 - % 7
hata ile çalışabilir.
29
 “Su Kanunu Taslağı”
 167 sayılı "Yeraltısuları Hakkında Kanun”
 “Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı
Korunması Hakkında Yönetmelik”
 “DSİ Yeraltısuyu Ölçüm Sistemleri Yönetmeliği”
- yeraltı suyu miktarı ölçüm sistemleri
- kullanılacak ölçüm sistemleri
- her kuyuya belge sahibinin ölçüm sistemi takılması,
30
SU KALİTESİNİN ONLINE İZLENMESİ
• Su Kalitesinin sürekli deneysel olarak izlenmesi
zahmetli ve masraflıdır.
• Günümüzde sıcaklık, iletkenlik, çözünmüş oksijen,
toplam
organik
karbon
gibi
fizikokimyasal
parametreler başta olmak üzere bazı kirleticileri
anında uzaktan izlemek mümkün olabilmektedir.
• Su arıtma tesisleri girişine ve su şebekelerinde
stratejik noktalara konulan ve bir sistemle merkeze
bağlanan
sensörler
vasıtasıyla
sabotajlara
zamanında müdahale edilebilme imkanı vardır.
• Sanayi arıtma tesisleri başta olmak üzere atıksu
arıtma tesislerini online olarak sürekli denetlemek
mümkün olabilmektedir.
SANAYİCİLERİMİZE ÖNERİLER
• Mevzuattaki bütün kimyasal parametreler ve biyolojik
göstergeler için sensörler ve online izleme sistemleri
geliştirilebilir.
• Ölçüm sistemleri referans bir su kalitesine
ayarlanarak ve kirletici unsurların ışık yansıtma,
titreşim, ses dalga boyu ve benzeri özelliklerini
kullanarak yeni kalite izleme sistemleri geliştirilebilir.
• Yerinde denetim çok zaman, emek ve masrafa yol
açmaktadır.
Günümüzde
minimum
maliyetle
maksimum verim elde edecek kalite izleme ve
denetim sistemlerine ihtiyaç vardır.
• Su ölçüm ve online izleme sistemlerinin ihracaat
potansiyeli yüksektir.
TEŞEKKÜR EDERİM