Transcript Tekstil Endüstrisi At*ksular*ndan Membran Prosesleri ile Su ve De

TÜRKİYE’DE SU YÖNETİMİNDEKİ
GELİŞMELER VE ENDÜSTRİYEL SU
YÖNETİMİNE YÖNELİK
ÇALIŞMALAR ÜZERİNE BİR
DEĞERLENDİRME
Yrd. Doç. Dr. Gökşen ÇAPAR
Ankara Üniversitesi Su Yönetimi Enstitüsü
Su Fakirlik İndeksi: Türkiye 78. sırada
Ülke
Su Fakirlik İndeksi
Finlandiya (1)
78.0
Birleşik Krallık (11)
71.5
Almanya (35)
64.5
Kongo Cumhuriyeti (75)
57.3
Türkiye (78)
56.5
Nijerya (129)
43.9
Lawrance P., Meigh J., Sullivan C., The Water
Poverty Index: an International Comparison, Keele
Economics Research Papers, Keele University,
October 2002.
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
2
Su zenginliği karşılaştırması (147 ülke)
Ülke
Kaynak Erişim Kapasite
Finlandiya (1)
Birleşik Krallık (11)
Almanya (35)
Kongo Cumhuriyeti (75)
Türkiye (78)
Nijerya (129)
12.2
7.3
6.5
17.1
7.8
7.4
20.0
20.0
20.0
10.3
14.8
7.5
18.0
17.8
18.0
11.8
13.1
8.5
Kullanım Çevre
10.6
10.3
6.2
7.3
10.7
10.4
Su Fakirlik
İndeksi
17.1
16.0
13.7
10.9
10.1
10.1
78.0
71.5
64.5
57.3
56.5
43.9
İndeks bileşeni
Kullanılan veri
Kaynak
Ülke içindeki tatlı su akışı, diğer ülkelerden gelen akış, nüfus
Erişim
Temiz suya erişen nüfus yüzdesi, sanitasyona erişen nüfus yüzdesi, sulamaya erişen nüfus yüzdesi (kişi başı su
kaynaklarına göre ayarlanmış)
Kapasite
Kişi başı gelir (ppp), 5 yaş altı ölüm oranı, eğitime kaydolma oranları, gelir dağılımının Gini katsayıları
Kullanım
Evsel su kullanımı (lt/gün), sanayi ve tarımsal su kullanım paylaşımı (sektörlerin GSMH paylaşımına göre ayarlanmış)
Çevre
Su kalitesi, su stresi (kirlilik), çevresel mevzuat ve yönetim, enformasyonel kapasite, biyoçeşitlilik (tehlike altındaki
türlere dayanan) ile ilgili indeksler
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
3
Su Potansiyelimiz



112 milyar m3 : yıllık ortalama tüketilebilir yerüstü
ve yeraltı su potansiyeli
46 milyar m3 : yıllık kullanılan miktar (2008)
Nüfus yoğun bölgelerde su kaynakları yetersiz
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 TÜYAP Fuar Merkezi - BURSA
4
Kişi başına kullanılabilir su
Kaynak: Çevre ve Orman Bakanlığı, Çevresel Göstergeler 2009 Kitapçığı.
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
5
Sektörel Kullanım
Kaynak: Çevre ve Orman Bakanlığı, Çevresel Göstergeler 2009 Kitapçığı.
2008,
milyar m3
46
34
7
5
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
6
Su Yönetiminin Geliştirilmesi

Kurumsal
◦ Toprak ve su kaynakları ile ilgili kamu yönetiminin güçlendirilmesi,
◦ Havza yönetiminin esas alınması, entegre su kaynakları yönetiminin
benimsenmesi,
◦ Su ile ilgili düşünce kuruluşlarının oluşturulması,
◦ Su konusunda araştırma, geliştirme ve eğitim çalışmaları yapan
üniversite, enstitü vb. kurumlarla kamu kuruluşları arasında
koordinasyon sağlanması,
◦ Sivil toplum kuruluşlarının güçlendirilmesi.

Yasal
◦ Su Yasası’nın çıkartılması,
◦ AB Su Mevzuatına tam uyum sağlanması.
 Su Çerçeve Direktifi (2000/60/EC)
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
7
Su Kullanımında Verimlilik
◦ Eğitim,
◦ Tarımda verimli sulama tekniklerinin yaygınlaştırılması,
◦ Endüstriyel tesislerde “sıfır deşarj” yaklaşımının
uygulanması,
◦ Atıksuların geri kazanımı, tarımda ve sanayide yeniden
kullanımı,
◦ Su kullanımında tasarruflu olunması, vb.
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
8
Biz neredeyiz?
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
9
Türkiye’de Gelişmeler
Ulusal Bilim Teknoloji ve Yenilik Stratejisi
TÜBİTAK Bilim Teknoloji ve Yenilik Politikaları Daire Başkanlığı, Aralık 2010
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
10
Ulusal Bilim Teknoloji ve Yenilik Stratejisi
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
11
Ulusal Bilim Teknoloji ve Yenilik Stratejisi
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
12
Ulusal Su Kalitesi Yönetimi Strateji
Belgesi Taslağı (2012-2023)
Orman ve Su İşleri Bakanlığı
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
13
Yasal Düzenlemeler
Su Kanunu Taslağı






Su kaynaklarına ilişkin olarak mevzuatımızdaki düzenlemelerde
bulunan dağınıklığın ve ilgili kurum ve kuruluşların
yetkilerindeki çakışmaların giderilmesi,
Su kaynaklarının tek elden ve havza bazında yönetilmesi,
Suyun tahsisinin ihtiyaçlara göre yapılması,
Sürdürülebilir su kullanımının sağlanması hedeflenmiştir.
Ülkemizin ulusal su mevzuatını AB mevzuatı ile uyumlaştırması
ve AB Çevre Faslı Su Sektörü kapanış kriterini yerine getirme
yükümlülüğü vardır.
Su Kanunu Tasarısı taslağı, su kalitesinin “iyi su durumu”na
getirilmesini hedefleyen ve havza esaslı su yönetimini
benimseyen 2000/60/EC sayılı AB Su Çerçeve Direktifi ile
uyumludur.
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
14
Su Kanunu Taslağında Endüstriyel Su
Kullanımı
Su kaynaklarından faydalanma ve kullanma hakkının tesisinde öncelik
sırası;
◦ İçme ve kullanma suyu
◦ Tabii hayat için gerekli su,
◦ Zirai sulama suyu,
◦ Enerji ve sanayi suyu,
◦ Ticaret, turizm, rekreasyon, projeye dayalı su ürünleri yetiştiriciliği
ve avcılığı, taşıma, ulaşım ile sair su ihtiyaçları.
 Öneriler:
◦ Endüstriyel atıksuların geri kazanılması ve yeniden kullanılması için
mevcut en iyi teknolojilerin kullanımının özendirilmesi,
◦ Endüstrilerde sıfır deşarj yaklaşımının benimsenmesi.

1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
15
AB Su Mevzuatına Uyum Çalışmaları
Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği (30.11.2012)
 Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin
Kontrolü Yönetmeliği (26.11.2005)


AB Entegre Kirlilik Kontrol ve Önleme Direktifi (Endüstriyel
Emisyonlar Direktifi)’ne uyuma yönelik hazırlıklar
◦ Tekstil Sektöründe Entegre Kirlilik Kontrol ve Önleme Tebliği

Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği revizyon çalışmaları.
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
16
Havza Koruma Eylem Planları






25 hidrolojik havza için planların hazırlanması,
Havzadaki mevcut yüzey, yeraltı ve kıyı sularının miktar, özellik ve
kirlilik durumu bakımından incelenmesi,
Havzadaki kentsel, endüstriyel, tarımsal, ekonomik vb. faaliyetlere
bağlı olarak oluşan baskı ve etkilerin tespit edilmesi,
Havzada mevcut su kaynaklarının miktarı ve kullanım potansiyeli ile
havza bazında tespit edilen kirlilik kaynakları ve yüklerinin ayrıntılı
olarak incelenmesi,
Su kalitesi haritalarının oluşturulması, çevresel altyapı durumunun
tespit edilmesi, havzanın korunması, kirliliğin azaltılması ve
iyileştirilmesi için havzadaki tüm paydaşların katılımı ile kısa, orta
ve uzun vadede tedbirlere yönelik çalışmaların yapılması,
Sanayide ortak ileri atıksu arıtma tesislerinin kurulması, daha az su,
daha az kirletici hammadde kullanımına geçilmesi, vb.
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
17
Ergene Havzası
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
18
Ergene Havzası
(ergene.ormansu.gov.tr)
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
19
Kurumsal Düzenlemeler

Orman ve Su İşleri Bakanlığı bünyesinde Su Yönetimi Genel
Müdürlüğü kuruldu:
 Su kaynaklarının korunması, iyileştirilmesi ve kullanılması ile
ilgili politikaları belirlemek;
 Su yönetiminin ulusal ve uluslararası düzeyde
koordinasyonunu sağlamak,
 Bütüncül nehir havzaları yönetimi ile ilgili mevzuat
çalışmalarını yürütmek, vb.
◦ Orman ve Su İşleri Bakanlığı bünyesinde Türkiye Su Enstitüsü
kuruldu:
 Su ile ilgili geleceğe yönelik çalışmaları yönlendirmek, takip
etmek,
 Ülkemizin kısa ve uzun dönemli su yönetimi stratejisini
geliştirmek,
 Su yönetimi ile ilgili görev yapan kurum ve kuruluşlar arasında
eşgüdüm sağlamaya yönelik bilgi üretmek, vb.
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
20
İki Yeni Enstitü!

Ülkemizde su ile ilgili iki yeni enstitü kurulmuştur:
 Ankara Üniversitesi Su Yönetimi Enstitüsü
 28.03.1983 tarihli ve 2809 sayılı Kanunun Ek 30. Maddesine göre
Bakanlar Kurulunun 2010/103 sayılı kararı ile 01.02.2010
tarihinde kurulmuştur.
 Ankara Üniversitesi Gölbaşı 50.Yıl Yerleşkesi’nde faaliyet
göstermektedir.

Süleyman Demirel Üniversitesi Su Enstitüsü
 26 Şubat 2010 Cuma tarihli ve 27505 Sayılı Resmi Gazete'de
yayınlanmasıyla, Süleyman Demirel Üniversitesi Rektörlüğü’ne
bağlı olarak Milli Eğitim Bakanlığının 28/3/1983 tarihli ve 2809
sayılı Kanunun Ek 30. maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca
1/2/2010 tarihinde kurulmuştur.
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
21
Ankara Üniversitesi
Su Yönetimi Enstitüsü (ENSTİTÜ-SU)
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
22
ENSTİTÜ-SU
Amaç
 Araştırma
 Tarım, sanayi ve kentsel su kullanımında su kullanım
verimliliğini artırmak için modern teknik ve yöntemler
geliştirmek,
 Ulusal ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği yaparak su kaynaklı
sorunlara çözüm yolları geliştirmek ve karar vericilere
yardımcı olacak strateji dokümanları üretmek.

Eğitim
◦ Ülkemizin su yönetimi konusunda ihtiyaç duyduğu uzmanları
yetiştirmek.
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
23
ENSTİTÜ-SU
Çalışma Konuları











Entegre Su Yönetimi
Havza Yönetimi
İklim Değişikliğine Adaptasyon
Suya Erişim ve Su Hakkı
Su ve Tarımsal Üretim
Sulama ve Drenaj
Su Politikaları
Termal ve Mineralli Sular
İçme Suyu ve Atıksu Yönetimi
İleri Arıtma Teknikleri
Su Kalitesi, Sağlık ve Çevre
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
24
ULUSLARARASI PROJELER-1
Proje Adı
Türkiye’de Tarımsal Su Yönetimi Üzerine Pilot Bir
Proje: Gölbaşı Özel Çevre Koruma Alanı
İşbirliği Yapan Ülkeler
Türkiye-İngiltere
Destekleyen Kuruluş
British Council (Bilgi Ortaklığı Programı)
Süresi
1 yıl (Nisan 2012- Mayıs 2013)
Bütçesi
22 000 GBP
Partner Kuruluşlar
Ankara Üniversitesi Su Yönetimi Enstitüsü (Türkiye Lideri)
Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Gölbaşı Kaymakamlığı İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü
Imperial College, London (İngiltere Lideri)
Newcastle University
PROJE İÇERİĞİ

Ankara Gölbaşı Özel Çevre Koruma Bölgesi sınırları içinde faaliyet gösteren tarımsal
işletmeler belirlenmiştir.

Sulu tarım yapılan yerlerde ve hayvancılık tesislerinde kullanılan su kaynaklarından örnekler
alınmıştır.

Su örnekleri, sulama suyu ve hayvanların içme suyu standartlarına uygunluğu bakımından
değerlendirilmiştir.

Gölbaşı bölgesinde toprağın doğal yapısından kaynaklanan bor kirliliği söz konusu
olduğundan, örnekleme yapılan kuyu sularında bor miktarları tespit edilerek bitki türüne
göre sulama suyunda ve hayvanların içme suyunda olması gereken sınır değerlerle
karşılaştırma yapılmaktadır.

Kullanılabilir su miktarı ve su kalitesi yönünden sorunlar yaşanan bölgede tarımsal
işletmelerde kullanılan yıllık su miktarı hesaplanacak ve su tasarrufu amacıyla gerekli
önlemler belirlenecektir.

Bölgede sulu tarım yapan çiftçilere eğitim verilecek ve proje sonuçlarının paylaşılması
amacıyla bir çalıştay düzenlenecektir.

Türkiye ve İngiltere ekipleri arasında karşılıklı ziyaretler gerçekleştirilmektedir.

Projenin, gelecekte Türkiye ve İngiltere’deki üniversiteler arasında yeni işbirliği olanakları
yaratması beklenmektedir.
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
Çalışma Alanı
ULUSLARARASI PROJELER-2
Proje Adı
Türkiye Gölbaşı Bölgesi’nde Yağmur Suyu Hasadı ve
Verimli Su Kullanımı ile İklim Değişikliğine
Adaptasyon
Destekleyen Kuruluş
Birleşmiş Milletler
UNDP ve COCA-COLA PARTNERSHIP “EVERY DROP
MATTERS” Programı
Süresi
1 yıl (Ekim 2012- Ekim 2013)
Bütçesi
116 000 USD
Kapsamı
Gölbaşı bölgesinde iklim değişikliğine adaptasyon için yağmur
sulama ve damla sulama sistemlerinin kurulması. Otomasyon
sağlanması. Meteoroloji istasyonu kurulması.Yağmur suyu
hasadı sisteminin kurulması. Bir demonstrasyon alanı
oluşturulması.
Değerlendirme
 Ülkemizde su yönetimi konusunda son yıllarda önemli
kurumsal ve yasal gelişmeler yaşanmaktadır.
 Havza bazında su yönetimine geçilmesi, sürdürülebilir su
kullanımının sağlanması için faydalı olacaktır.
 Ülkemizde su ile ilgili faaliyet gösteren tüm kuruluşlar
arasında daha sıkı işbirliğine ihtiyaç vardır.
1. Uluslararası Endüstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı 06-09 Aralık 2012 Tüyap Fuar Merkezi - Bursa
29