Transcript makale-dil anlatım - Hisar School Blogs

MAKALE
“Kabul edilebilir temel bir bilimsel yayın.” Robert A.
Day
Hazırlayan: Selin Küçükoğlu
Nedir?

Temel öğesi fikir olan, genellikle
düşünceleri aktarmak, savunmak yada bir
tezi kanıtlamak için yazılan yazılara makale
denir.
Özellikleri
Temel unsur “fikir”dir.
 Yazar, herhangi bir
konudaki görüşlerini,
belli kanıtlar, belgeler,
inandırıcı veriler
kullanarak anlatmaya
çalışır, böylece
okuyucuyu
bilgilendirmeyi amaçlar.
 Makalenin amacı;
açıklama, eleştiri, tanıtım,
bilgilendirme de olabilir.
Ama genellikle eleştirel
tutum ön plandadır.




Makaleler, yazıldıktan
sonra bir araya
getirilerek makale
kitapları şeklinde
yayımlanabilir.
Makalede açık, anlaşılır,
ciddi bir dil kullanılır.
Makaleler öğretici
yazılardır. Bu nedenle
yazar tutarlı, tarafsız,
bilimsel bir üslûp kullanır.
Makale Dili
Anlatım yalın ve yoğundur, nesnel bir
nitelik taşır.
 Öne sürülen düşünce ve tez kanıtlanır.
 Söz oyunlarına başvurulmaz, süslü
anlatımdan uzak durulur.
 Her konuda makale yazılabilir.
 Gazete, yazılı ve dergilerde yayımlanır.
 Genellikle makale yazıları kısa ve öz olur

Makale





Amaç savunulan konuyu
kanıtlamaktır.
Görüş ve düşünceler
kanıtlarla aktarılır.
Ciddi ve kurallı bir uslup
vardır.
Açık ve yalın anlatım
Konu bakımından özgürdür.
Deneme
Görüş ve düşüncelerde
kesin sonuçlara varılmadan
anlatılır.
 Kanıtlama gibi bir kaygı
yoktur.
 Uslup kısıtlaması yoktur ve
söz oyunlarına yer
verilebilir.
 Konu bakımından özgürdür.

Makale-Deneme Karşılaştırması
Makaleler konularına göre çeşitlere
ayrılır;
1.
2.
Edebî Makale: Dil, edebiyat ve sanat
konularını işleyen türdür.
Meslekî Makale: Tıp, ekonomi, sosyoloji
gibi bilim ve bilime dayalı mesleklerin
değişik dalları ile ilgili konuları işleyen
türüdür.
Nerelerde Makale?

Makaleler gazete ve dergilerde yayımlanır.
◦ Günün siyasal, toplumsal, vb. Gibi olaylarını
yorumlamak için, gazetenin ya da derginin ilk
sütununda belli bir yazarın düzenli olarak
yazdığı makalelere başmakale, o işi üstlenen
yazara da başyazar denir.
Makale-Gazete İlişkisi

Ayrıca makale, bütün dünyada gazete ile
birlikte doğup gelişmiş bir türdür.

Bu tür Şinasi ile Agah Efendi’nin birlikte
çıkardıkları ilk özel gazete olan Tercüman-ı
Ahval’de Şinasi’nin yazmaya başladığı
makalelerle Türk basınına girmiştir.
Tarihi Gelişimi
Türk edebiyatında makale türü gazetede
yayınlanmasıyla başlar. İlk gazete olan
Takvim-i Vekayi’da yayınlanmıştır ve
devamında çıkarılan yarı resmi gazete
Ceride-i Havadisle de devam etmiştir.
 Bu gazetelerde güncel konular hakkında
yazılan makaleler yayınlanmıştır.
 İlk makale Şinasi tarafından yazılmış olup
ilk olarak Tercüman-ı Ahval gazetesinde
yayınlanmıştır.

Tarihi Gelişimi
Makale Türk toplumunun düşünce yapısını
değiştirmiştir. Bu türle birlikte insanlara
sorgulama, neden-sonuç ilişkisi kurma,
çözüm üretme gibi yetenekler gelmiştir.
 Gazete, halka ulaşmanın en basit yolu
olduğundan Şinasi eserleri aracılığıyla
kendi fikirlerini rahatlıkla ve açıkça halka
yansıtma imkanı bulmuştur.

Türk Edebiyatında Makale
Türün ilk örnekleri Tanzimat döneminde
görülür.
 İlk makale, Şinasi tarafından çıkarılan ve ilk özel
gazete kabul edilen Tercüman-ı Ahval de (1860)
yayımlanmıştır.
 Namık Kemal, Ziya Paşa, Şemsettin Sami,
Muallim Naci, Beşir Fuad gibi sanatçılar bu türün
gelişmesini sağlamıştır.

Makale veren bazı sanatçılar ve
eserleri:
o Şinasi-
Mukaddime
o Namık Kemal- Mes Prisons
Muahezenamesi& Renan Müdafaanamesi
o Ziya Gökalp- Türkleşmek, İslamlaşmak,
Muasırlaşmak
o Yahya Kemal Beyatlı- Aziz İstanbul& Eğil
Dağlar
o Yaşar Nabi Nayır- Edebiyatımızın Bügünkü
Meseleleri
Diğer Önemli Sanatçılar:
o Ziya
Paşa
o Ali Suavi
o Ahmet Mithat
o Hüseyin Cahit
o Cenap Şahabettin
o Fuat Köprülü
o Nurettin Topçu
Metin Incelemesi

Gidişin Yönü-Nadir Nadi (Örneklerle
Edebiyat Bilgileri-2, Cevdet Kudret)
Saptamalar
Savunulan düşünce: Gerçekten düşünce
özgürlüğünü koruyor muyuz? Düşünceler
kendi düşüncelerimizle uyuştukça
zararsızdır.
 Kanıtlar: Namık Kemal’in çeviri sözü, 27
Mayıs Darbesi,Voltaire’in sözü
 Amaç:Varolan durum hakkında farkındalık
yaratmak (gerçekten düşünce özgürlüğü
var mı) ve insanların fikirlerini
değiştirmek.
 Dil: Ciddi. Tez kanıtlanmış.


Yazarın tutumu: Ciddi, katı,kararlı.
“Son zamanlarda toplatılan kitaplardan
hiçbirini okumuş değilim.”
27 Mayıs Darbesi
Anlatım teknikleri: Kanıt gösterme,
örneklendirme, benzetme
 Katkıları:

oSorgulatmaya zorluyor.
oÖzgürlüğümün farkına vardırıyor.
oTarihte önemli olayları inceliyorum.
Notlar: (27 Mayıs Darbesi)
Cumhuriyet ilkelerine ihanet edildiği düşüncesi
ortaya çıkmışt. (Arapça Ezanın kaldırılması)
 DP iktidarını devirmek için ordu içerisinde
birbirinden habersiz birçok gizli komite
kurulmuştu. Darbeden sonra “Milli Birlik Komitesi”
üyelerinden olacak bu genç subaylar, komiteleri
birleştirerek İttihatçıvari bir tarzda silah üzerine el
basmış ve darbe yapmaya yemin etmişti. İllegal bu
yapılanmalar mutakabata vardıktan sonra fırsat
kollamaya başlamış, ülke hızla kutuplaşmaya,
provakasyonlarla kaosa doğru sürüklenirken darbe
için şartlar olgunlaşmıştı. (Dünya Bülteni,27 Mayıs
2012)

Özelliklere Uyuyor Mu?
Kitap, dergi veya gazetede yayımlanmış.
 Yazı çok uzundur.
 Dilinde süslü anlatımlara yer verilmiştir.
 Konu bakımından özgürdür.
 Öne sürülen düşünce kanıtlanmıştır.
 Şinasi tarafından yazılmıştır.

Diğer Makale Başlıkları
Telefonun Dinlendiği Nasıl Anlaşılır?
 Bilgisayarın Sağlıklı ve Doğru Kullanımı
 Milletvekili Olma Şartları Nelerdir?
 Andy Garcia Kimdir?
 Şükran Günü (Thanksgiving) ve Tarihi

Dinleyelim!

http://www.seslimakale.com/videodetay/bi
-simit--isid-nedir-ne-degildir---4293
Kaynakça
http://www.edebiyatögretmeni.net/makale
.htm
 Örneklerle Edebiyat Bilgileri-2
 Dünya Bülteni, 27 Mayıs 2012
 http://www.makaleler.com
