Transcript dosyayı indir

YÜZEY ALANI – HACİM İLİŞKİLERİ
ADI SOYADI: IŞIL KÜÇÜKOĞLU
SINIFI-NUMARASI: 9/A 34
DERS: FİZİK
ÖĞRETMEN: ALİ KEMAL ALEMDAROĞLU
YÜZEY ALANI – HACİM İLİŞKİLERİ
 Maddenin bir özelliği olan yüzey alanı – hacim ilişkisinin günlük
yaşamımızda ve doğada oluşturduğu bir çok sonuç vardır.
 Büyük boy patatesler ile küçük boy patateslerden eşit kiloda
alınıp özdeş patates soyacağı ile soyulduğunda küçük boy
patateslerden elde edilen kabukların daha fazla olduğu görülür.
Bu durum bize küçük cisimlerin yüzey alanı/hacim oranının
büyük cisimlerinkinden daha fazla olduğunu gösterir.
 Küçük olan maddeler daha çabuk pişer. Izgaraya konulan
ince köfteler kalın köftelerden daha çabuk pişer. Çünkü ne kadar
çok tanecik ızgara ile temasta olursa o kadar çabuk pişer. Hacme
göre orantılı düşündüğümüzde ince köftelerin yüzey alanı kalın
köftelerinkinden daha fazladır.
 Küçük olan maddeler daha çabuk değişim gösterir.
Maddelerin büyük parçalı olanları ile küçük parçalı olanarının
uğradıkları değişimlerde yüzey alanı ve hacim ilişkisinin etkisi
vardır. Örneğin çaya atılan toz şeker, küp şekere göre daha hızlı
çözülür. Kömür tozu, kömür kalıbından daha çabuk tutuşur.
 Küçük canlılar hasarsız düşer. Bir canlı ya da cisim beirli bir
yükseklikten düşerse, düşme sırasında hava bir direnç kuvveti
uygular. Uygulanan bu direnç kuvveti düşen cisimlerin hareket
doğrultsundaki yüzey alanına bağlıdır.Yüzey alanı fazla olan
cisimlere daha fazla direnç etki eder. Hacimleriyle orantılı olarak
düşündüğümüzde küçük canlıların yüzey alanları büyük canlılara
göre daha fazladır. Bu sebeple bir böceğin yüzey alanı ile hacim
oranı onun yüksek bir yerden güvenli bir şekilde düşmesine
elverişli iken bir insanın yüzey alanı ile hacim oranı buna elverişli
değildir.
 DİPNOT: Kedilerin yüksek bir yerden düşerken ayaklarını açarak
vücudunu gerdirmesinin sebebi, hareket doğrultusundaki yüzey
alanını arttırıp paraşüt etkisi yaparak fazla hızlanmasını
engellemektir.
 Küçük canlılar daha çok yiyecek tüketir. Canlılar hacimleri
oranında enerji tüketirken yüzey alanları oranın da enerji yayarlar.
Bu dengenin sağlanması onların hayatlarını sürdürmesi için gerekli
bir durumdur. Canlıların vücutlarındaki fazla enerjiyi dışarı
atabilmeleri için yüzey alanlarının ve metabolizmalarının buna cevap
verebilecek nitelikte olması gerekir. Mesela, farenin yüzey alanının
hacmine oranı büyük olduğundan enerji kaybı fazla olur ve
metabolizmaları hızlı çalışır. Buna karşın filin yüzey alanının
hacmine oranı küçük olduğundan enerji kaybı az olur. Bu sebeple
vücutlarındaki fazla enerjiyi dışarı verebilmek için vücutlarında
yüzey alanlarını arttıracak fiziksel özelliklere ihtiyaç vardır. Fillerin
kulaklarının büyük olması bu nedenlidir. Küçük boyutlu canlılar için
yüzey alanı/hacim oranı büyük olduğundan bu canlıların aldıkları
besinler daha çok vücut sıcaklıklarını korumak için kullanılır.
Dolayısıyla küçük canlılar büyük olanlara göre birim kütle başına
daha fazla besine ihtiyaç duyarlar. Farelerin çok sık besin tüketen
hayvanlar olması bu sebepledir.
 SONUÇ:Varlıkların yüzey alanı, kesit alanı ve hacimleri
dayanıklılıklarını, fiziksel özelliklerini ve ihtiyaçlarını etkiler.
Buraya kadar anlatılanları göz önüne aldığımızda masallarda
anlatılan devlerin ve cücelerin var olamayacağı sonucu ortaya çıkar.
Çünkü, normal boyutlardaki bir insandan 10 kat büyük olan bir
devrin dayanıklılığı 10 kat daha küçük olacağından kendi ağırlığını
taşıyamayacak ve ayrıca vücut sıcaklığını dengeleyemeyecektir.Ya
da normal boyutlardaki bir insandan 10 kat küçük olan bir cücenin
dayanıklılığı 10 kat daha büyük olmasına rağmen fazla enerji
kaybedeceğinden metabolizmasının çok hızlı çalışması gerekir, ama
bu durum normal insanın biyolojik ritminin dışında bir durumdur.

KAYNAK:http://www.edam.com.tr