مبارزه دائمی حسابرسان با پولشویان 1st.Annual Preventing Abuses Fraud Financial Dec.21,22 -2010 غالمحسين دواني By: Gholamhossein Davani.
Download
Report
Transcript مبارزه دائمی حسابرسان با پولشویان 1st.Annual Preventing Abuses Fraud Financial Dec.21,22 -2010 غالمحسين دواني By: Gholamhossein Davani.
مبارزه دائمی حسابرسان با پولشویان
1st.Annual Preventing
Abuses Fraud
Financial
Dec.21,22 -2010
غالمحسين دواني
By: Gholamhossein Davani
I have seen evidence that the proceeds of organized
crime were “the only liquid investment capital” available
to some banks on the brink of collapse last year. He said
that a majority of the $352bn (£216bn) of drugs profits
was absorbed into the economic system as a result.
Source:http://www.nakedcapitalism.com/2009/12/drug-money-saved-banks-in-global-crisis.html
3
در يك تعريف كلي "پولشويي" يا "تطهير پول" ,فرآيندي است كه طي آن شكل
مبدأ و مشخصات پول هاي آلوده حاصل از معامالت غيرقانوني نظير تجارت
مواد مخدر ,جرايم سازمانيافته ,تروريسم و نظاير آن تغيير مي يابد و صورت
قانوني به خود ميگيرد .بر اساس ماده يك دستورالعمل اروپايي مصوب مارس
,1990پديده پول شويي به اين شرح تعريف شده است :
تبديل يا انتقال يك دارايي ,با هدف پنهان كردن منشأ غيرقانوني آن دارايي يا
كمك به هر شخص ي كه با چنين جرايمي سر و كار دارد.
4
برخي معتقدند كه ريشه اصطالح پولشويي به مالكيت بر شبكه اي
از رختشوي خانه هاي ماشيني اياالت متحده در دهه 1930
برميگردد كه ناشي از كسب و كارهاي سران مافيايي بود .در
مقابل برخي معتقدند كه وجه تسميه اين كلمه از آنجاست كه پول
سياه يا غيرقانوني طي يك مجموع نقل و انتقال شسته و تميز
ميشود .در هر حال پول شويي اصطالح جديدي است كه
نخستين بار در جريان رسوايي «واترگيت» در سال 1973
پديدار گرديد و در يك چارچوب حقوقي و قانوني براي اولين
بار در سال 1982در دادگاهي در امريكا مطرح شد و پس از
آن در سطح گستردهاي به كار رفت و كاربرد متداولي در
سطح جهان يافت.
5
-1931آل کاپون مافیا
-1932مایرالنسکی «پرواز پول»
-1934تأسیس بانکهای محرم در سوئیس
-1973روزنامه گاردین برای اولين بار در جریان واترگیت به منابع مالی انتخاباتی جمهوریخواهان
اصطالح پولشوئی را بکار برد.
-1989هفت کشور صنعتی E7سازمان مبارزه با پولشوئی FATEرا تأسیس کردند.
-2002اقدام جهانی بر علیه پولشویان
6
-1ماليات ,ابزار قدرتمند مبارزه با پول شويي
-2حسابرسان مستقل
-3دادگستری صالح و پاک
-4مطبوعات آزاد و مستقل
-5شفاف سازی مبادالت بازرگانی
وظایف حسابداران رسمی بر علیه پولشوئی
-1آشنائی با قانون و مقررات ضد پولشوئی
-2آشنائی با چرخه های پولشوئی
-3مطالعه مقررات و پروتکل های بين املللی بر علیه پولشوئی
-4آشنائی با چرخه فساد ،ارتشاء و پولشوئی ،تقلب
پولشوئی ممکن است آثار مستقیم روی صورتهای مالی نداشته باشد.
8
-1شناسائی و اعتبارسنجی مشتریان
-2انتقاالت پول از /به مناطق بهشت مالیاتی
-3شناسائی بانکهای واقع در off shore
-4شناسائی کشورهائی که مناطق امن مالیاتی به شمار می روند.
-5شناسائی کشورهائی که در پیمان عضویت در مقابله با تروریسم عضو نیستند.
-6شناسائی مشتریانی که در لیست سیاه وزارت خزانه داری امریکا هستند.
-7واحد حسابرس ی داخلی مقررات پولشوئی را مورد بررس ی قرار می دهند.
9
تاريخچه قوانين ضد پول شويي
فقط معامالت مواد مخدر جرم و درآمد حاصل از
آن جرم تلقي ميشد.
اجالس آرك (ژوئيه )1989پاريس
درآمد حاصل از كليه معامالت غيرقانوني و
فعاليتهاي مجرمانه «كثيف» تلقي شد.
()1990
درآمدهاي ناشي از جرايم مواد مخدر و يا جرايم
مهم و درآمدهاي حاصل از كليه اعمال مجرمانه
«كثيف» است.
()1995
قانون ضد پول شويي (عايدات جنايي و
تروريسم)
()2003
نهاد و قوانين جهاني مبارزه با پولشويي
منشور وين سازمان ملل متحد دسامبر ( )1988درباره قاچاق مواد مخدر.
منشور اتحاديه اروپا ( )1990درباره پولشويي جستجو و توقيف درآمدهاي حاصل از جرايم
نقش نهادهاي مالي در ممانعت از پولشويي و شناسايي آن توسط كميته بازل
قطعنامه سازمان بينالمللي كميسيون بورس اوراق بهادار 1992مبارزه با پولشويي در بازار سرمايه
كنوانسيون ملل متحد عليه جنايات سازمانيافته فراملي «دسامبر »2000پالرمو به امضاي 147دولت و به تصويب 28دولت
قانون عايدات جنايي 2002
مقررات پولشويي 2003
خصوصيات و مختصات پول شويي
جرمي سازمانيافته ،گروهي متشكل با بهرهگيري از توانمنديهاي الكترونيكي (تعدد مباشر)
جرمي درازمدت و مستمر
عمليات آن فرامرزي و مشابه سرمايه جهاني عمل ميكند.
سود حاصل از آن نيز مصروف فعاليتهاي غيرقانوني نظير خريدن آراي مردم در انتخابات و هزينههاي
انتخاباتي جناحهاي خاص ميشود.
تطهير بينالمللي پول اغلب توسط افراد مسئول فعاليتهاي غيرقانوني انجام نميشود بلكه توسط متخصصيني
انجام ميشود كه با ساز و كار بازار بينالمللي و پول و سرمايه آشنا هستند .اين افراد ميتوانند تفاوت قوانين و
كنترلهاي ميان كشورها را كشف و از آن بهرهبرداري كنند.
فرآيند پول شويي
دسترسي به منابع مالي غيرقانوني M-L
گردش فيزيكي منابع مالي M-L
كوشش براي پنهانكردن منابع M-L
اليه گذاري = Layering
سپردهگذاري
خريد اوراق مشاركت بينالمللي يا داخلي
خريد سهام و حضور در بازار سرمايه
حضور در بازار مسكن
خريد كاالهاي گرانبها و عتيقه و فروش
مجدد آن
پرداخت وجوهات مذهبي
كمك به مراكز مذهبي و خيريه
كمك به دولت
بانكهاي داراي ماهيت حقوقي بينالمللي
ايجاد شبكه پيچيده نقل و انتقال وجوه و
استفاده از داد و ستد الكترونيكي و
حضور در بهشتهاي مالياتي
درهمآميزي Integration
تأسيس بانكهاي خاص
موسسات مالي – اعتباري منطقهاي
تأسيس شركتهاي گمنام در كشورهايي كه
حق رازداري تضمين ميشود
ارسال اعالميه و صورتحسابهاي قالبي
واردات و صادرات جهت جابجايي پول
حضور در بورسهاي كاالهاي گرانقيمت
مثل نفت ،طال و جواهر
كانونهاي بحراني فرايند پولشويي
محل ورود وجوه نقد به نظام مالي
مرحله استقرار
در اين مرحله پولشويي بيشترين آسيبپذيري را
دارد زيرا به علت حجم باالي نقدينگي موجود به
آساني نميتوان به شكل موجهي آنرا در يك
حساب بانكي جاي داد.
گزارشدهي دادو ستدهاي شبههانگيز به مقامات
مسئول به عنوان يك اصل قانوني سالح
قدرتمندي در برابر پولشويي است
محل انتقال وجوه نقد به درون يا بيرون نظام مالي تبديل
جريانهاي نقدي بينالمللي
توجه خاص به سازمانهاي سپردهپذير از طريق
بررسي هويت مشتريان
ادغام
نكته :در خروج منابع نقدي از كشور تحرك +بازرسي هاي مرزي بيشترين مسئوليت را دارا هستند كه گمرك ايران اساسا ً در اين رابطه توجيه نميباشد.
استفاده از
سیستم بانکی
استفاده از
سیستم بانکی
موازی (حواله)
استفاده از
قمارخانه ها
تأسیس
شرکتهای بیمه
استفاده از
بانکهای
کارگزار
شیوه های پولشوئی
بنگاه های
خيریه
افتتاح حساب
با هویت مجهول
آژانسهای
مسافرتی و
شرکتهای حمل
و نقل
تأسیس
شرکت
سرمایه
گذاری مسکن
دفاتر اسناد
رسمی
عرضه
کنندگان
کاالی گران
قیمت
پول كثيف )(Dirty Money
روشهاي پول شستن )(Laundered Money
انتقال منابع به تدريج و به ميزان كم )(Starburst
فساد اداري و اختالس غالبا ً در بخش دولتي
ايجاد شركتهاي «جلودار» )(Front Companies
فساد سياسي و مسئوالن فاسد
سرمايهگذاري در شركتهاي «صدف»
)(Shill Companies
صورتحسابها و فاكتورهاي قالبي :داخلي ،در
صادرات و حتي بين شركتي (غالبا ً در بخش
خصوصي)
سرمايهگذاري با هدف گم كردن رد پا
)(Black Holes
انتقال صوري منابع بين بانكهاي داخلي و خارجي
انتقال منابع بين ارزهاي مختلف
ثروت و درآمد قابل مالياتگيري
سرمايهگذاري موقت در بنگاههاي توليدي/تجاري قانوني
(داخلي و خارجي)
ثروت و درآمد قابل مصادره
منابع تروريزم (غالبا ً پس از وقوع عمل ترورريزم)
سرمايهگذاري در اوراق قرضه در كشورهاي مختلف
ايجاد سازمانهاي خيريه
معامالت مواد مخدر
فحشاي بينالمللي
منابع نهادهاي اطالعاتي و جاسوسي جهان (مثل ايران-
كنترا)
سرمايهگذاري در الماس ،طال
پول گروگانگيري ،قمار
انتقال منابع به كشورهاي داراي مقررات بانكي پنهان
(مانند سوييس) يا آزاد (مثل سيشل) و برگشت دادن آن
به محل اصلي به عنوان پول شرعي )(Boomerang
اهداي پول به سازمانهاي تروريستي
(جريان «القاعده» -طالبان
وظايف موسسات حسابرس ي
يك نفر از كاركنان خود را مأمور دريافت گزارشات پولشويي از ساير همكاران و ارائه اين گزارشات
به اداره پولشويي نمايند.
آموزشهاي كاربردي خاص كاركنان در ارتباط با الزامات قانوني پولشويي شامل نحوه تشخيص
و برخورد با پولشويي بالقوه ،نحوة گزارش پولشويي و نحوه شناسايي مشتريان.
تأييد هويت مشتريان جديد.
استقرار رويههاي مناسب داخلي براي پيشگيري و ممانعت از پولشويي.
اصل اهميت در زمينه افشاي موارد مظنون به پولشويي وجود ندارد يعني گزارشات پولشويي بدون توجه به ميزان
منافع حاصله يا جدي بودن جرم بايد صادر شوند.
الزام صدور گزارشات پولشويي بر اصل محرمانهبودن اسناد مشتري حاكميت دارد.
موسسات حسابرس ي مجاز نيستند هرگونه اخطار يا رهنمودي به مشتري بدهند كه وي متوجه تحت پيگرد بودن شود،
اين امر جرم محسوب ميشود.
جرايم فرار مالياتي نيز در مقوله پولشويي قرار دارند.
مشمولين قانون ضد پولشويي
كليه حسابداران بدون توجه به ماهيت تجاري كارفرماي صاحبكار
متصديان خدمات پولي و بانكي.
آژانسهاي امالك ومسافرتی
معامالت نقدي كاال با مبلغ بيش از 15000يورو يا بيشتر
كازينوها
موسسات خدمات مالياتي
موسسات خدمات مشاوره مديريت
موسسات ارائه خدمات حقوقي
اداره ثبت شركتها
وظايف شركتها در قبال قانون ضد پولشويي
يك نفر از كاركنان باتجربه و ارشد خود را به عنوان مأمور ضد
پولشويي منصوب كرده و رويههاي گزارشكردن داخلي را اجرا نمايند.
بايد جانشين اين كار در زمان مرخصي و غيبت حتما ً مشخص باشد.
بهكاركنان ذيمدخل آموزشهاي الزم در مورد اجراي قانون ضد پولشويي
و نحوه شناسايي مشتريان و برخورد با پولشويي بالقوه را ياد گيرند.
رويه هاي داخلي مناسب مكتوب براي پيشگيري و جلوگيري از پولشويي
را بوجود آورده و كاركنان مربوطه را از اين رويه آگاه سازند.
آموزشها در محل كارياحضوردرهمايشها
آموزشهاي رايانهاي
رويه پذيرش مشتري
كنترل پول مشتري
كنترلهاي داخلي مناسب
تأييد هويت مشتريان جديد و ثبت و ضبط مدارك و شواهد شناسايي آنها.
گزارش موارد مظنون در فرم هاي خاص به سازمان ملي ضد پولشويي.
آموزشهاي رايانهاي
اقدامات حسابرسان و شركتها
ارسال گزارش نمونه در مورد موارد مشكوك خاص به سازمان ضد پول شويي
تا هفت روز پس از ارسال گزارش خاص ،هيچ اقدامي توسط فرد يا شركت نبايد صورت گيرد كه به پولشويي كمك كند.
محل پرداخت وجوه مشكوك به مشتري يا خارج كردن از حساب مذكور.
در موارد اضطراري با فاكس يا تلفن سازمان ضد پولشويي تماس و كسب تكليف كرد.
در صورت عدم دريافت پاسخ از طرف NCISطي هفت روز يا فرض بر رضايت NCISبر انجام معامالت.
در صورتيكه NCISعدم رضايت خود را اعالم كند يك دوره مهلت 31روزه وجود دارد كه طي اين مدت معاملهاي
انجام نخواهد شد .در پايان مهلت انجام معامله بالمانع است.
زنجيرة ايجاد پولشويي از ديدگاه IFAC
ي)
فقدان يك محيط نظارتي قوي و نبود صداقت و درستي روسا و مديران ارشد (شايستهساالر
نبود يك برنامه پذيرش حسابرس ي مرتبط ،مستقل و داخلي
مقررات نظارتي كميته پازل در مورد ضد پولشويي
بكارگيري نظارت ريسكمحور
مشتري خود را بشناسيد kyc
Know your customer
مستندات پولشوئی در ایران
قانون مبارزه با پولشوئی
قانون اساس ی جمهوری اسالمی ایران
قانون نحوه اجرای اصل 49قانون اساس ی مصوب 1363مجلس شورای اسالمی
قانون مبارزه با مواد مخدر سال 1367مجمع تشخیص مصلحت نظام
قانون نحوۀ اعمال تعزیرات حکومتی در ارتباط با قاچاق کاال و ارز مصوب 1374مجمع تشخیص مصلحت نظام
قانون مجازات اخاللگران در نظام اقتصادی کشور مصوب 1369
ماده 622قانون مجازات اسالمی مصوب 1375
قانون ممنوعیت اخذ پورسانت در معامالت دولتی مصوب 1372
قانون نحوۀ انتشار اوراق مشارکت مصوب 1372
قانون تشدید مجازات مرتکبان ارتشاء ،اختالس و کالهبرداری مصوب 1367
قاچاق مواد مخدر و مشروبات الكلي
قاچاق كاال
گريز از ماليات
معامالت متكي به اطالعات دروني يا محرمانه
اخاذي ,ارتشا ,اختالس و كالهبرداري
سرقت ,آدم ربايي ,قتل و جنايت
قمار ,ربا ,فحشا
الف ـ تحصيل ،تملك ،نگهداري يا استفاده از عوايد حاصل از فعاليتهاي
غيرقانوني با علم به اين كه به طور مستقيم يا غيرمستقيم در نتيجه ارتكاب
جرم به دست آمده باشد.
ب ـ تبديل ،مبادله يا انتقال عوايدي به منظور پنهان كردن منشا غيرقانوني آن با
علم به اين كه به طور مستقيم يا غيرمستقيم ناش ي از ارتكاب جرم بوده يا كمك
به مرتكب بهنحوي كه وي مشمول آثار و تبعات قانوني ارتكاب آن جرم نگردد.
ج ـ اخفاء يا پنهان يا كتمانكردن ماهيت واقعي ،منشا ،منبع ،محل ،نقل و
انتقال ،جابهجايي يا مالكيت عوايدي كه به طور مستقيم يا غيرمستقيم در
نتيجه جرم تحصيل شده باشد.
26
دفاتر اسناد رسمي ،وكالي دادگستري ،حسابرسان ،حسابداران ،كارشناسان رسمي
دادگستري و بازرسان قانوني مكلفند اطالعات مورد نياز در اجراء اين قان ون را
كه هياتوزيران مصوب ميكند ،حسب درخواست شوراي عالي مبارزه با
پولشويي ،ارائه نمايند.
نمونه پولشوئی در ایران
در سال ،1380گردش مالی سپرده گذاری خصوص ی در
صندوقهای قرض الحسنه استان خراسان دو برابر گردش
مالی سپرده گذاری خصوص ی در نظام بانکی استان مزبور
بوده و حجم دارائی و گردش عملیاتی این صندوقها نزدیک
2/5برابر دارائی های بانک صادرات با بیش از 60سال
سابقه می باشد.
منبع :کتاب پولشوئی در اسناد بين املللی و حقوق ایران