امداد و نجات ، ترياژ مصدومين یداهلل سیاوش وهابی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه اهلل ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF
Download ReportTranscript امداد و نجات ، ترياژ مصدومين یداهلل سیاوش وهابی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه اهلل ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF
امداد و نجات ، ترياژ مصدومين یداهلل سیاوش وهابی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه اهلل ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF سؤال : • • • • • • پنج بیمار همزمان به بخش اورژانس مراجعه می کنند فکر می کنید کدامیک در الویت دریافت خدمات درمانی و اورژانسی باشند ؟ -1ایست قلبی -2انفارکتوس میو کارد -3شکستگی فمور با خونریزی شدید -4سوختگی % 25 -5زمین خوردگی با برش در سر ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF خدمات درمانی و اورژانس ی • خدمات رسانی تیم درمانی واورژانسی براساس و الویت توالی مراجعه نیازمندان به خدمات بهداشتی درمانی انجام می شود. • همیشه بین حجم خدمات درمانی واورژانسی تیم درمانی و نیازمندان این سرویس تعادل وجود ندارد. ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF خدمات درمانی و اورژانس ی • در حوادث غیر مترقبه ( پیش بینی نشده ) زلزله ،سیل ، حوادث دریایی ،جنگ و ............با مصدومین زیادی روبرو هستیم که رسیدگی همزمان به کلیه مصدومان با توجه به کمبود پرسنل تیم درمانی و اورژانسی و همچنین کمبود امکانات و تجهیزات درمانی مقدور نمی باشد . • معموال درخواست کمک از اولین کارها می باشد بطور کلی بهتر است که تعداد امدادگران بیش از حد باشد تا اینکه کمتر از حد مورد نیاز باشد. ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF تعریف تریاژ Triage • تریاژ (Triage):یک کلمه فرانسوی است و در معنای لغوی یعنی دسته بندی کردن. • تریاژ :مرحله ای برای دسته بندی کردن افراد آسیب دیده به صورت گروهی که به درمانهای پزشکی فوری احتماالً و یا حتماً احتیاج دارند . ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF تعریف تریاژ Triage تریاژ سیستمی است که برای دسته بندی مصدومان جهت تعیین گروهی که تحت مراقبت پزشکی قرار می گیرند یا جهت درمان قطعی انتقال داده می شوند مورد استفاده قرار می گیرد . تریاژ اساسا تعیین خواهد کرد که کدام افراد جهت حفظ جان به مراقبت اورژانسی وسریع نیاز دارند کدامیک از مصدومان با وجود تاخیر در مراقبت طبی اورژانس زنده خواهند ماند و کدامیک علیرغم انجام مراقبت اورژانسی خواهند مرد. تریاژ یکی از ابتدایی ترین عملیاتی است که در صحنه حادثه ای با چند مصدوم انجام می شود ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF تعریف تریاژ Triage • ترياژ يك روش كلي براي انتخاب بيماران و تقسيم بندي آنها بر اساس فوريت نياز به درمان است .موثرترين ترياژ ،روش ي است كه براي كاركنان آسان باشد ،نياز به دسته بندي و ارزيابي با معيارهاي پيچيده نداشته باشد و با اين حال پيش آگهي بيماران را در حد مطلوبي تعيين نمايد. ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF مراحل تریاژ • دو مرحله یا دو نوع تریاژ وجود دارد که در صحنه حادثه ای با چند مصدوم انجام می شود : • تریاژ اولیه :این تریاژ معموال در محل حادثه وبه شرط اینکه منطقه بی خطر باشد انجام می شود. این تریاژ با سرعت انجام می شود و دسته بندی بسیار ابتدایی از شدت آسیب مصدومان در گیر در حادثه ارائه می کند. ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF انواع ترياژ : 3نوع ترياژ : • ابتدايي • اوليه • ثانويه ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF -1ترياژ ابتدايي : • تعريف : اين ترياژ قبل از رسيدن پرسنل با تجربه و كارآزموده بصورت ابتدايي توسط افراد محلي و با سرپرستي يك نفر از كاركنان بهداشتي ،درماني مانند بهورز صورت ميگيرد. تجهيزات: Tagترياژ اوليه ماژيك ضد آب لوازم ساده درمان ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF BMSU.NF ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF ysvahabi@ gmail.com تریاژ توسط چه کسانی انجام می شود؟ • تریاژ یکی از مهمترین وظایف مراقبتی از مصدومین است که نیازمند قدرت ،قضاوت ،دانش ،شجاعت،خالقیت ، سرعت عمل واعتقاد وایمان قوی وتوانایی برقراری ارتباط قوی می باشد.که انجام صحیح و علمی تریاژ باعث کاهش مرگ ومیر می شود.که توسط پزشک و پرستار دوره دیده که حداقل دو سال در ICUو6ماه در بخش اورژانس سابقه کاری داشته باشند.تریاژ اولیه ممکن است توسط امداد گران هالل احمر یا بسیج مردمی در صحنه صورت گیرد. ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF دسته بندی تریاژ Triage • مصدومان معموال بوسیله روبان ها یا چسب های رنگی قرمز ،زرد سبز یا سیاه که به آنها وصل می شود تقسیم بندی می شوند تا تشخیص آنها جهت جابجائی مصدومان بر طبق الویت برای گروه نجات آسان شود . ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF دسته بندی تریاژ Triage • دسته بندی تریاژ شناخته شده جهانی بر اساس رنگ رنگ گروه میزان الویت قرمز مراقبت فوری وانتقال ضروری است الویت 1 زرد مراقبت اورژانسی تاخیری و انتقال الویت 2 سبز آسیب های خفیف و مصدومان سرپائی الویت3 سیاه آسیب های منجر به مرگ یا کشنده الویت 4 ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF تریاژثانویه • به محض اینکه مصدومان از صحنه حادثه به بخش تریاژمنتقل می شوند تریاژ ثانویه انجام می شود. • تریاژ ثانویه به ارزیابی مجدد دسته بندی مصدومان اختصاص داده می شود .به این دلیل که مصدوم ممکن است از لحاظ درجه بندی به الویت باالتری دست یابد یا به الویت پائین تری سقوط کند یا در همان الویت باقی بماند. ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF ترياژ ثانويه : • تعريف : ترياژ ثانويه براي ارزيابي دقيقتر و توزيع مناسب خدمات درماني در نظرگرفته شده است كه بعد از ترياژ اوليه و توسط پرسنل كارآزموده در جايي كه امكان ارايه خدمات درماني در محدوده Advanced Life Supportموجود باشد صورت ميگيرد . ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF Triage دسته بندی تریاژ BMSU.NF ysvahabi@ gmail.com سیستم تریاژ START یکی از سیستم های تریاژی که بطور وسیع مورد پذیرش و استفاده قرار گرفته است سیستم START (تریاژ آسان و انتقال سریع )است. )(Simple Triage and Rapid Transport این سیستم برای اولین بار توسط آتش نشانی ساحل نیوپورت و اداره کشتیرانی وبیمارستان هوگ در ساحل نیوپورت در کالیفرنیا ایاالت متحده مورد استفاده قرار گرفت . ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF سیستم تریاژ START • سیستم startبرای بالغین توصیه می شود و می تواند برای کودکانی که سن باالتر از 8سال و وزن بیشتر از 45 Kgدارند نیز مورد استفاده قرار گیرد . • تریاژ startبطور اولیه برای دسته بندی ابتدائی مصدومان جهت الویت انتقال به بخش تریاژ انجام می شود تکمیل تریاژ برای هر مصدوم نباید بیش از 30ثانیه طول بکشد. ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF سیستم تریاژ START • .1 .2 .3 .4 چهار مقوله ابتدائی در startبا کلمه اختصاری ARPM 1- Ability توانائی بلند شدن و راه رفتن 2- Respiratory Status وضعیت تنفسی 3- Perfusion Status وضعیت خونرسانی 4- Mental Status وضعیت هوشیاری ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF BMSU.NF ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF ysvahabi@ gmail.com تریاژ دربیمارستانها • جهت ارزیابی تریاژ دربیمارستانها روشهای مختلفی وجود دارد .تریاژ دربیمارستان از یکی از روشهای زیر استفاده می شود. • : TRTSامتیاز تریاژ مجدد درتروما Triage revised trauma scoreکه بر اساس سه معیار تنفس ،فشار خون سیستولیک و GCSتعیین می شود. ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF تریاژ دربیمارستانها امتیاز بیمار تعداد تنفس فشار خون سیستولیک GCS 4 بیشتر از 29 بیشتر از 89 13-15 3 10-29 76-89 9-12 2 6-9 50-75 6-8 1 1-5 1-49 5-4 ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF طبقه بندی تریاژ بر اساس:TRTS گروه اولویت نمره فوری اول 1-9 اضطراری دوم 10-11 تاخیری سوم 12 مرده چهارم 0 ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF سیستم CRAMS • سیستم دیگری که در طبقه بندی بیماران واولویت بندی آن در کشورهای اروپایی وآمریکایی به کار می رود ،تحت عنوان سیستم CRAMSگفته می شود که هر کدام از حروف معرف یک واژه است. • روش استفاده از این امتیاز بندی واولویت بندی ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF امتیاز معیار Circulation: گردش خون - - پرشدگی طبیعی مویرگی وفشار خون سیستولیک بیش از 100میلی 1 متر جیوه 2 پرشدگی تاثیر مویرگی با فشار خون سیستولیک 85-100میلی متر 3 جیوه - عدم پر شدگی مویرگی وفشار خون سیستولیک کمتراز 85 میلیمترجیوه تنفس طبیعی 2 تنفس تنفس با زور ودیافراگمی -سطحی با بیش از 30بار در دقیقه 1 عدم وجود تنفس 0 & A: Abdomen شکم بدون حساسیت 2 حساسیت شکمی 1 سفتی شکم – قفسه سینه متحرک 0 اطاعت از دستورات(طبیعی) 2 پاسخ به محرکات دردناک 1 عدم پاسخ 0 طبیعی هوشیار 2 گیج ونامناسب 1 پوچ یا صدای نامفهوم 0 Breathing : B thoraxشکم وقفسه سینه Motor: M Speech: S ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF سیستم CRAMS اولویت نمره مورتالیتی فوری(قرمز) کمتر از 6 15-100درصد اضطراری(زرد) 7 3درصد تاخیری(سبز) 8-10 0-5درصد ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF تریاژ در صحنه در شرایط عادی: در اینجا بحران یا حوادث غیر مترقبه رخ نداده بلکه تعداد مجروحین که در محل وجود دارند ونیاز به دسته بندی وانتقال دارند زیاد است .مثل تصادف یک اتوبوس ،ریزش معدن ،سقوط افراد از بلندی ،به صورت دسته جمعی ،تیم اعزامی در محل تریاژ را انجام می دهد .و جهت اقدامات سریع و فوری تصمیم گیری درست را انجام می دهد.هدف در این تریاژ یافتن بیمارنی که وضعیت مخاطره آمیز داشته و در صورت عدم درمان و رسیدگی فوری جان خود را دست خواهد داد .معیار ارزیابی در این نوع تریاژ توسط کالج جراحان آمریکا American College Surgeryطراحی و ( ) ACSنام دارد .که شامل چهار مرحله می باشد. ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF گام اول ارزیابی سطح هوشیاری و عالئم حیاتی GCSکمتر از BP-14کمتر از RR– 9کمتر از 29یا امتیاز بله TRTSکمتر از 11 اعزام به مرکز تروما یا تیم ماهر تروما ysvahabi@ gmail.com خیر BMSU.NF ارزیابی اناتومیک آسیب گام دوم: زخمهای نافذ سر و گردن –تنه و اندامها (باالتر از زانو و آرنج-قفسه سینه مواج ،شکستگی 2استخوان بلند و یا لگن بله وقطع اندام قطع اندام ، اعزام به مرکز تروما یا تیم ماهر ارزیابی مکانیزم وقوع حادثه و تروما صدمات با انرژی زیاد ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF خیر گام سوم: پرت شدن از خودرو –سقوط از ارتفاع بیش از 7متر وجود جنازه در محل –تصادف خودرو با موتور سیکلت –زمان رسیدن بیش از 20دقیقه بله اعزام به مرکز تروما یا تیم ماهر تروما ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF ارزیابی موارد خاص خیر گام چهارم: سن زیر 5سال یا باالی 55سال –بیمار قلبی – سیروز – چاقی مفرط – بارداری – اختالل انعقادی – نقص سیستم ایمنی بله اعزام به مرکز تروما یا تیم ماهر تروما ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF خیر ارزیابی مجدد تریاژ در سوختگی: -1گروه سبز :سوختگی درجه 1اغلب نیازمند ارجاع نیستند. -2گروه زرد :درجه دو کمتر از 30%درصددر افراد باالی 5سال و زیر 60سال -3گروه قرمز :سوختگی درجه 2در سروگردن ،نواحی تناسلی ومفاصل – سوختگی درجه 3 کودکان زیر 5سال وافراد باالی 60سال ،زنان باردار وجود بیماریهای زمینه ای با سوختگی درجه 2بیش از 10درصد – سوختگی درجه 2 بیش از 30%درصد ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF دسته بندي در ترياژ : • يك سيستم كلي براي دسته بندي در ترياژ وجود دارد كه در آن آسيب ديدگان بر اساس اولويت نياز به درمان سريع به 5گروه تقسيم شده و هرگروه با رنگ خاص ي مشخص مي شود : ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF -1گروه فوري (قرمز) : • بيماران اورژانس ي كه ضايعات مخاطره آميز داشته و بدون اقدام درماني سريع در كمتر از 1-2ساعت آينده جان خود را از دست داده يا دچار مشكالت * * * * شديد ميشوند .اين موارد شامل : خونريزي خارجي شديد و قابل كنترل مشكالت تنفس ي قابل اصالح ( غرق شدگی ) جراحات ناش ي از آوار قطع شدگي عضو بطور ناقص ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF * پارگيهاي شديد همراه با شكستگي باز * سوختگي شديد صورت و راههاي هوايي * سوختگي هاي درجه 2و 3با وسعت %40 * عدم هوشياري بدون علت مشخص * نشانه هاي انفاركتوس ميوكارد * تشنج پايدار * عالئم دال بر زايمان قريب الوقوع يا زودرس * مسموميت شديد * مراحل اوليه تا متوسط شوك ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF -2گروه تاخيري (زرد): • بيماراني كه جراحات شديد داشته و نياز به مداخله درماني و بستري دارند اما بدون درمان هم بيش از 1 ساعت دوام خواهند آورد .بعبارت ديگر بين 1تا 12 ساعت آينده بايد خدمات درماني مناسب به اين بيماران ارائه شود .اين موارد شامل : ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF * شكستگيهاي ساده استخوانهاي بزرگ * پارگيهاي متوسط بدون خونريزي * صدمات چشمي * آسيب ديدگي هاي غير بحراني CNSبدون كوما * زخمهاي نافذ و سوراخ كننده شكم بدون شوك * اختالل هوشياري * اختالل تنفس ي غير حاد * مشكل طبي غير سرپايي ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF -3گروه سرپايي (سبز) : • افرادي كه ضايعات خفيفي دارند كه نه جانشان به مخاطره خواهد افتاد و نه دچار عوارض دايمي ناش ي از آسيب مي شوند و نياز به درمان اورژانس ندارند .اين موارد شامل : ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF * آسيب ديدگيهاي خفيف بافت نرم * شكستگيهاي كوچك و بسته * سوختگيهاي خفيف غير از راه هوايي * اختالالت عصبي -رواني * اختالالت زنان و زايمان * شكايات طبي معمول * آسيب ديدگاني كه نياز به اقدام خاص ي ندارند . ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF -4گروه انتظاري (آبي) : • اين گروه باالترين اولويت را در دستيابي به خدمات درماني دارند اما اگر امكانات كافي نباشد (اعم از ارايه خدمات يا امكان انتقال ) در كمتر از 1ساعت آينده خواهند مرد و پيش بيني ميشود حتي در صورت رسيدن به بيمارستان نيز اقدامات براي زنده ماندن آنها موثر نخواهد بود .بنابراين اين گروه در انتظار خواهند ماند تا بعد از اقدامات الزم براي گروه قرمز و اتمام ترياژ اگر امكانات فراهم شود مانند گروه قرمز با آنها رفتار شود .اين موارد شامل : ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF * ايست قلبي غير تروماتيك * هيپر/هيپوترمي شديد * صدمات بحراني CNSهمراه با كوما/صدمات طناب نخاعي * آسيب ديدگيهاي بحراني متعدد * سوختگيهاي شديد بيشتر از %40 * آسيفسكي تروماتيك * خونريزي /شوك در مراحل پاياني ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF -5متوفيان (سياه) : • بر اساس دستورالعملي كه توسط معاونت بهداشتي تهيه ميشود ،اجساد دفن مي شوند . ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF • در مواردي كه تعداد آسيب ديدگان زياد بوده و امكان انتقال تمام آنها به مراكز درماني يا بيمارستان وجود ندارد و هنوز درمانگاه صحرايي نيز در محل احداث نشده است شايد گروهي ازآسيب ديدگان تا مدت زيادي در همان محل باقي بمانند ، در اينصورت از سيستم Saveاستفاده ميشود . ) (Secondary Assessment of victim Endpoint • اين روش بر اساس تشخيص بيماراني است كه بيشترين استفاده را از مراقبتهاي موجود ميبرند .در اين حالت (مشابه تمام روشهاي ترياژ) بيماران به چند گروه تقسيم ميشوند. ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF -1آسيب ديدگاني كه علي رغم اينكه در محل نميتوان اقدامي جهت زنده ماندن و درمان آنها انجام داد ،اگر به بيمارستان برسند حتما نجات خواهند يافت (قرمز) . -2آسيب ديدگاني كه بيشترين فايده را از مداخالت درماني موجود ميبرند(زرد). -3آسيب ديدگاني كه حتي بدون مداخله درماني هم زنده ميمانند(سبز). -4آسيب ديدگاني كه نه تنها در محل نميتوان اقدامي جهت درمان و زنده مانده آنها انجام داد ،بلكه اگر به بيمارستان هم برسند قادر به ادامه زندگي نخواهند بود(آبي ) -5متوفيان (سياه) . ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF • در روش ترياژ SAVERمثال اگر 3بيمار نيازمند chest tubeباشند كه 2نفر هر كدام به 1 عدد و نفر سوم با ضايعه ريوي دوطرفه نيازمند 2 عدد باشد حكم اين است كه 2نفر استفاده بيشتري از منابع موجود ميبرند حتي اگر به نفر سوم نرسد .در اين حالت گروه first outيا همان اولويت اول تشكيل ميشود تا با اولين وسيله نقليه به مركز درماني اعزام شوند. ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF جدول اولويت بندي درمان و انتقال مصدومان بر حسب محل و نوع آسيب (قابل استفاده در ترياژ) 1 محل آسیب درمان فوری تخلیه وانتقال سر مشکوک به خونریزی داخل جمجمه کاهش هوشیاری ثابت /پیشرونده عالئم عصبی گسترش خونریزی آسیبهای نفوذی به سر تمام مصدومان مشکوک به خونریزی داخل جمجمه صورت راههای هوائی بسته شده خونریزی شدید راههای هوائی نا مطمئن خونریزی غير قابل کنترل ضایعات نفوذی به چشم الویت باالئی دارند ضایعات گردنی همراه با نارسائی گردش خون وتنفس معموال الویت باالئی در انتقال ندارند محل ضایعه ثابت شود نخاع قفسه سینه پنوموتوراکس فشاری ضایعات نفوذی هموتوراکس Flail chest ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF تمام مواردی که به درمان اولیه در محل پاسخ ندهد توضیحات جدول اولويت بندي درمان و انتقال مصدومان بر حسب محل و نوع آسيب (قابل استفاده در ترياژ(2 درمان فوری تخلیه و انتقال محل آسیب احتمال باالی آسیبهای شکمی سوراخ شدگی درد و حساسیت شکمی عدم ثبات گردش خون تمام مجروحان از ناحیه شکم عليرغم درمانهای اولیه باید به بیمارستان منتقل شوند لکن شکستگيهای ناپایدار عدم ثبات گردش خون عالئم آسیب به حالب /روده وجود بی ثباتی گردش خون عليرغم درمان اولیه در محل اندامها اختالل در گردش خون محیطی خطر وقوع ARDS شکستگيهای متعدد شکستگی تنه استخوان ران اختالل دائمی گردش خون محیطی پاسخ نا مناسب به درمان اولیه شوک و ثابت کردن اعضای آسیب دیده شکم ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF توضیحات شکستگيهای باز پس از ضایعات تهدید کننده حیات مصدوم الویت دارند مثال یک واگن قطار مسافربری از خط خارج شده است اولین عالئم نشان میدهد که حداقل 56نفر آسیب دیده اند پرستار آمبوالنس صحنه را بررسی می کند کدامیک از بیماران زیر در باالترین الویت درمان و انتقال قرار دارند؟ (گروه قرمز) -1فردی 75ساله با شکستگی فمور و تیبیا و فیبوال ،رنگ پریده ،پوست مرطوب و حساسیت در لگن و ضربان قلب متغیر -2فردی 45ساله که میله ای فلزی ساعد راست و بازویش را سوراخ کرده ،از نظر عروق و عصب سالم است او قادر به راه رفتن است. -3فردی 63ساله با سوختگی درجه 2و 3بیش از %90از سطح بدن ،مصدوم هوشیار نیست و نبض نخی شکل دارد. -4فردی 25ساله با احساس درد در قسمت جانبی چپ و تحتانی قفسه سینه و حدود 13سانتی متر له شدگی ساعد چپ .از زخم مصدوم هنگام برداشتن پوشش خون جاری می شود بیمار با ایجاد فشار توسط باند خونریزی را کنترل می کند پوست خشک و صورتی است. ysvahabi@ gmail.com BMSU.NF خدا قوت BMSU.NF ysvahabi@ gmail.com