Transcript SİNDİRİM VE EMİLİM BOZUKLUKLARI Yrd.Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜ Tıp Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı Sindirim bozuklukları (Maldijesyonlar) Besinlerdeki besin maddelerinin sindirim sisteminde sindirilmesinin tam veya yeterli olmaması durumlarıdır. Sindirimi tam.

SİNDİRİM VE EMİLİM
BOZUKLUKLARI
Yrd.Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK
ADÜ Tıp Fakültesi
Biyokimya Anabilim Dalı
Sindirim bozuklukları
(Maldijesyonlar)
Besinlerdeki besin maddelerinin sindirim sisteminde
sindirilmesinin tam veya yeterli olmaması
durumlarıdır.
Sindirimi tam veya yeterli olmayan besin
maddesinin sonuç olarak emilimi de bozulur.
midede hipoasidite proteinlerin peptik sindirimini
azaltır.
Z-E sendromuna bağlı olarak ortaya çıkan
duodenumda hiperasidite pankreatik enzimleri
inaktive edebilir.
Çeşitli nedenlere bağlı olarak ince bağırsakta
fırçamsı kenar enzimlerinin kaybı oligosakkaritlerin
hidrolizini azaltabilir.
pankreatik yetmezlik, ince bağırsak lümeninde
enzim aktivitesinin azalmasıyla yağların ve
proteinlerin maldigesyonuna neden olur.
• Genel sindirim bozuklukları
• Selektif sindirim bozuklukları
Genel sindirim bozuklukları
Besin maddelerinin çoğunun sindiriminin bozulması
durumu
• Pankreas hastalıkları
• Karaciğer ve safra yolları hastalıkları
• İnce bağırsak hastalıkları ve ileum
rezeksiyonu
• Mide rezeksiyonu nedeniyle ortaya
çıkabilir.
Selektif sindirim bozuklukları
Besin maddelerinden yalnızca bir türünün
sindiriminde bozulma durumları
• Laktaz eksikliğinde
• Maltaz, sakkaraz ve diğer disakkaridazların
eksikliklerinde
• Lipaz eksikliğinde
• Enterokinaz eksikliğinde
• Dipeptidaz eksikliğinde eksik olan enzimin etkili
olduğu besin maddesinin sindiriminde bozukluk
olur
Laktaz eksikliğinde
laktoz sindirimi
bozulmuştur.
Maltaz, sakkaraz ve
diğer disakkaridazların
eksikliklerinde ilgili
disakkaridin sindirimi
bozulmuştur
İnce bağırsak lümeninde sindirilmemiş disakkaritlerin
varlığı, bağırsağa sıvı sekresyonunun artmasına ve
intestinal motilitenin artmasına neden olur.
Şekerler bağırsak bakterileri vasıtasıyla fermente
edilirler, sonuçta hidrojen, karbondioksit ve organik
asitler oluşur; karın şişliği, distansiyon, kramp tarzı
ağrı gibi abdominal rahatsızlık olur ve fermantasyon
ürünlerinin absorpsiyonu metabolik asidoza yol
açabilir.
Kalın bağırsakta karbondioksit ve organik asitlerin
varlığı pH’ı düşürür, osmolaliteyi yüksek tutar; burada
su geriemiliminin azalmasıyla da asidik sıvı dışkılama
yani diyare ortaya çıkar.
Lipaz eksikliğinde yağların sindirimi ve sonuçta
emilimi bozulmuştur
Lipid sindirim ve emiliminde bozulma steatore
(yağlı gaita) ile karakterizedir, ağır durumlarda
diyare gelişebilir.
Enterokinaz eksikliğinde proteinlerin sindirimi
bozulmuştur
Dipeptidaz eksikliğinde dipeptitlerin amino
asitlere parçalanması bozulmuştur
Emilim bozuklukları
(Malabsorpsiyonlar)
Sindirim ürünlerinin ince bağırsak mukozasından kan
dolaşımına geçmeleri sürecinde ortaya çıkan bozulma
durumlarıdır.
Sindirim bozukluklarının sonucu olarak ortaya çıkar.
Sindirim bozukluğunun olmadığı durumlarda
genellikle absorptif epitelyal hücrelerin gluten,
inflamasyon, enfeksiyon, cerrahi rezeksiyon ve
infiltrasyonlar gibi nedenlerle kaybına bağlı olarak
ortaya çıkar.
• Genel emilim bozuklukları
• Selektif emilim bozuklukları
Genel emilim bozuklukları
Besin maddelerinin çoğunun emiliminin bozulması
durumu
• İnce bağırsak hastalıklarında
• Vasküler hastalıklarda
• İlaçların etkisi, parazitlerin etkisi, süte karşı allerji
gibi durumlarda genel emilim bozuklukları ortaya
çıkabilir.
İnce bağırsak hastalıklarından gluten enteropatisi,
tropikal sprue, idiopatik steatore ve ince bağırsak
rezeksiyonunda emilme yüzeyi azalmıştır veya
transport bozukluğu vardır.
Crohn hastalığı, amiloidoz, skleroderma ve
lenfomalarda inflamasyon ve infiltrasyon vardır.
Selektif emilim bozuklukları
Besin maddelerinden yalnızca bir türünün emiliminde
bozulma durumları
• intrinsik faktör eksikliğinde vitamin B12
emilimi bozulur
• Bilier tıkanmada, safra tuzu eksikliğine
bağlı olarak yağ emilimi bozulur.
• Disakkaridaz eksikliklerinde ilgili
disakkaridin sindirimi ve emilimi bozulur
vitamin B12 emiliminin bozulmasıyla bu
vitaminin eksiklik belirtileri ortaya çıkar,
pernisiyöz anemi diye tanımlanan
megaloblastik anemi tablosu görülür.
Lipid sindirim ve emiliminde bozulma steatore
(yağlı gaita) ile karakterizedir, ağır durumlarda
diyare gelişebilir.
Steatore durumlarında D vitamini eksikliği
gelişebilir: Kalsiyum emilimi bozulur, serum
iyonize kalsiyum düzeyi düşer, osteomalazi
ortaya çıkar.
Steatore durumlarında K vitamini eksikliği
gelişebilir: Protrombin zamanı uzar, kanamalar
görülür.
Karbonhidrat
emiliminde
bozulmada
semptomlar
bağırsaktaki
sindirilmemiş
oligosakkaritlerin
etkilerine bağlıdır.