پژوهشكدة پولي و بانكي بانك مركزي جمهوري اسالمي ايران الگوي اقتصادسنجي كالن ايران (ويرايش )00/5 بيژن بيدآباد ارديبهشت 1383

Download Report

Transcript پژوهشكدة پولي و بانكي بانك مركزي جمهوري اسالمي ايران الگوي اقتصادسنجي كالن ايران (ويرايش )00/5 بيژن بيدآباد ارديبهشت 1383

‫پژوهشكدة پولي و بانكي‬
‫بانك مركزي جمهوري اسالمي ايران‬
‫الگوي اقتصادسنجي كالن ايران‬
‫(ويرايش ‪)00/5‬‬
‫بيژن بيدآباد‬
‫ارديبهشت ‪1383‬‬
‫مشكالت الگوسازي كالن در ايران‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫حسابهاي ملي‬
‫دولت و بخش دولتي‬
‫ارقام پولي‬
‫ترازپرداختها‬
‫نيروي انساني‬
‫شاخصهاي قيمت‬
‫نرخهاي ارز‬
‫همخواني آمارها‬
‫نرخ ارز‬
‫ارقام پولي‬
‫بودجه دولت‬
‫تراز پرداختها‬
‫نرخ ارز‬
‫نرخ ارز‬
‫حسابهاي ملي‬
‫برخي تحوالت عمده در دورة نمونة‬
‫دوره زماني‬
‫دوره زماني‬
‫ساختار اقتصادي‬
‫ساختار اقتصادي‬
‫‪1338 -1352‬‬
‫قبل از افزايش قيمت نفت‬
‫‪1369 -1374‬‬
‫سياستهاي بازسازي‬
‫‪1353‬‬
‫تكان افزايش قيمت نفت‬
‫‪1370 -0000‬‬
‫كاهش ارزش نرخ ارز صادراتي‬
‫‪1354 -1356‬‬
‫قبل از انقالب و بعد از شوك نفت‬
‫‪1372 -0000‬‬
‫كاهش ارزش پول ملي‬
‫‪1357‬‬
‫انقالب‬
‫‪1375 -0000‬‬
‫سياستهاي تثبيت‬
‫‪1338 -1357‬‬
‫دورهاي از حكومت پهلوي‬
‫‪1376 -0000‬‬
‫تغيير مديريت كشور‬
‫‪1358 -0000‬‬
‫ساختار بعد از انقالب‬
‫‪1377‬‬
‫سياست جامعة مدني‬
‫‪1359 -1367‬‬
‫جنگ‬
‫‪1378‬‬
‫سياست ساماندهي اقتصادي‬
‫‪1362 -0000‬‬
‫بانكداري بدون ربا‬
‫‪1379‬‬
‫تكان افزايش قيمت نفت‬
‫‪1368 -0000‬‬
‫دوران بعد از جنگ‬
‫‪1380‬‬
‫تثبيت نرخ ارز‬
‫‪1369 -1372‬‬
‫استقراض خارجي‬
‫‪1381‬‬
‫يكسانسازي نرخ ارز‬
‫‪1369 -1373‬‬
‫سياستهاي تعديل‬
‫ويژگيهاي كلي‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫الگوي ميان مدت ساليانه‬
‫ساختار زماني‬
‫تحليل سناريوهاي سياستگذاري و پيش بينيهاي اقتصاد كالن‬
‫هدف‬
‫‪ 200‬معادله‪ 65 :‬معادله استوكستيك و ‪ 135‬اتحاد‬
‫معادالت‬
‫‪ 208‬پارامتر‬
‫پارامترها‬
‫‪ 262‬متغير‪ 200 :‬درونزا و ‪ 170‬از قبل تعيين شده‪ 108 :‬تأخيردار‬
‫متغيرها‬
‫و ‪ 62‬برونزا‪ 20 :‬سياستي و باقي كمكي و كيفي‬
‫حداقل مربعات معمولي‬
‫روش برآورد‬
‫‪ 43( 1338-1380‬مشاهده ساالنه)‬
‫دوره برآورد‬
‫‪ Eviews‬ويرايش ‪4.1‬‬
‫نرم افزار‬
‫روش شبيهسازي‬
‫حل ديناميك با الگوريتم ‪Gauss-Seidel‬‬
‫بخشهاي اصلي خارجي‪ ،‬پولي‪ ،‬مالي‪ ،‬حقيقي‪ ،‬اسمي‪ ،‬قيمت‪-‬ارز‪-‬دستمزد‪ ،‬كار‬
‫تأخيرات حداكثر تا يكسال‪ ،‬استفاده از متغيرهاي انباشته زماني‪،‬‬
‫پويايي‬
‫رفع هم‪-‬ادغامي مرتبة اول‬
‫معادالت برحسب پارامترها خطي و برحسب متغيرها خطي و‬
‫ساختار رياض ي‬
‫غيرخطي‬
‫متغيرهاي برونزاي سياستي‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫نرخ ارز رسمي‬
‫نرخ ارز صادراتي‬
‫حساب ذخيره تعهدات ارزي‬
‫هزينه جاري دولت‬
‫هزينه عمراني دولت‬
‫هزينه سرمايهگذاري خارجي دولت‬
‫هزينه پرداختهاي خاص دولت‬
‫فروش دالر در بازار ارز غيررسمي‬
‫ميانگين موزون نرخ بهره تسهيالت بانكي‬
‫ميانگين موزون نرخ بهره سپردههاي بانكي‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫حساب سرمايه ترازپرداختها‬
‫نسبت واردات ماشينآالت به واردات كاال‬
‫تسهيالت تكليفي اعطائي به بخش دولتي‬
‫تسهيالت تكليفي اعطائي به بخش خصوص ي‬
‫شاخص قيمت فرآوردههاي نفتي در داخل‬
‫قيمت وزني نفت خام ايران در بازار بيناملللي‬
‫توليد نفت‬
‫نرخ بهره بين بانكي لندن‬
‫شاخص قيمت مصرفكننده كشورهاي صنعتي‬
‫شاخص ‪ CIF‬واردات‬
‫بخشهاي الگو‬
‫رديف‬
‫بخش‬
‫تعداد اتحادها‬
‫تعداد معادالت‬
‫جمع‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫‪5‬‬
‫‪6‬‬
‫‪7‬‬
‫خارجي‬
‫پول‬
‫دولت‬
‫حقيقي‬
‫اسمي‬
‫قيمت‬
‫كار‬
‫جمع‬
‫‪23‬‬
‫‪12‬‬
‫‪7‬‬
‫‪25‬‬
‫‪25‬‬
‫‪39‬‬
‫‪4‬‬
‫‪135‬‬
‫‪9‬‬
‫‪6‬‬
‫‪5‬‬
‫‪16‬‬
‫‪15‬‬
‫‪10‬‬
‫‪4‬‬
‫‪65‬‬
‫‪32‬‬
‫‪18‬‬
‫‪12‬‬
‫‪41‬‬
‫‪40‬‬
‫‪49‬‬
‫‪8‬‬
‫‪200‬‬
‫ساختار محاسباتي الگو‬
‫• تعداد بلوكهاي مستقل‪ 3 :‬شامل ‪ 200‬معادله‬
‫‪ 1‬شامل ‪ 102‬معادله‬
‫• تعداد بلوكهاي همزمان‬
‫• تعداد بلوكهاي برگشتي‪ 2 :‬شامل دو بلوك‬
‫‪ 84‬معادله‬
‫‪ 14‬معادله‬
‫ويژگيهاي خاص‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫عرضه و تقاضا‬
‫قيمت‬
‫خطاها‬
‫تفاوت تعاريف اقالم مختلف‬
‫ارقام جاري و حقيقي‬
‫دوگانگي بازار پول‬
‫دوگانگي دولت و بخش دولتي‬
‫چندگانگي ارزي‬
‫حساب ذخيره تعهدات ارزي دولت‬
‫دوگانگي نفتي‬
‫تأمين منابع مالي سرمايهگذاري‬
‫تسهيالت تكليفي بودجة دولت‬
‫رفع هم‪-‬ادغامي‬
‫ارتباط بخش خارجي و بخش پول‬
‫ً‬
‫تابع توليد غيرنفتي كامال جايگزين‬
‫تعديالت نرخ ارز برارزشيابي داراييهاي خارجي‬
‫تعادل و عدم تعادل‬
‫تعادل‬
‫تقاضا‬
‫عرضه‬
‫عدم تعادل‬
‫تجارت خارجي‬
‫صادرات‬
‫واردات‬
‫تراز جاري‬
‫ارزي‬
‫منابع ارزي‬
‫مصارف ارزي‬
‫تراز پرداختها‬
‫پولي‬
‫عرضه پول‬
‫تقاضاي پول‬
‫مالي‬
‫درآمد دولت‬
‫هزينه دولت‬
‫خالص ساير داراييها و حساب‬
‫سرمايه‬
‫كسري بودجه‬
‫حقيقي‬
‫عرضه كاال و خدمت‬
‫تقاضاي كاال و خدمت‬
‫اسمي‬
‫درآمد ملي‬
‫هزينه ملي‬
‫كار‬
‫عرضه كار‬
‫تقاضاي كار‬
‫تغييردر موجودي انبار‪+‬‬
‫مغايرتهاي آماري‬
‫تغييردر موجودي انبار‪+‬‬
‫مغايرتهاي آماري‬
‫بيكاري‬
‫اتحادهاي ناصادق‬
‫• تصحيح مصنوعي آمار‬
‫• اضافه كردن جملة پسماند‬
‫• رگرسيون رابط بدون جملة اخالل‬
‫• رگرسيون رابط با جملة اخالل‬
‫مكانيزم عمل الگو‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫خارجي‬
‫پول‬
‫دولت‬
‫حقيقي‬
‫اسمي‬
‫قيمت‪ -‬نرخ ارز‪ -‬نرخ بهره‪ -‬دستمزد‬
‫‪ .7‬كار‬
‫متغيرهاي جريان و موجودي‬
‫• تبديل متغير جريان به متغير موجودي‬
‫• تبديل متغير موجودي به متغير جريان‬
‫ساختار زماني و تأخيرات‬
‫تحوالت كيفي‬
‫مراحل عملياتي‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫برآورد‬
‫الگوي عددي‬
‫شبيه سازي‬
‫ارزيابي الگو‬
‫• توانايي پيشبيني‬
‫• دورههاي ‪ 42 ،10 ،5 ،3 ،2 ،1‬ساله‬
‫شبيه سازي درون نمونه‬
‫ ميليون دالر‬،‫ واردات كاال به قيمت ثابت‬-104 ‫نمودار‬
‫ ميليون دالر‬،‫ صادرات نفت‬-23 ‫نمودار‬
Actual and Simulated Values
Different 1, 2, 3, 5 and 10 years Horizons
Actual and Simulated Values
Different 1, 2, 3, 5 and 10 years Horizons
300
30000
200
20000
100
10000
0
0
60
65
70
75
IRMGDCIFP
IRMGDCIFP_S
IRMGDCIFP_2
80
85
90
95
00
IRMGDCIFP_3
IRMGDCIFP_5
IRMGDCIFP_10
60
65
70
75
80
IRXOILD
IRXOILD_S
IRXOILD_2
85
90
95
00
IRXOILD_3
IRXOILD_5
IRXOILD_10
‫شبيه سازي درون نمونه‬
‫ ميليارد ريال‬،‫ نقدينگي‬-210 ‫نمودار‬
،‫ صادرات كاالهاي غيرنفتي به قيمت ثابت‬-105 ‫نمودار‬
‫ميليون دالر‬
Actual and Simulated Values
Different 1, 2, 3, 5 and 10 years Horizons
400000
Actual and Simulated Values
Different 1, 2, 3, 5 and 10 years Horizons
50
40
300000
30
200000
20
10
100000
0
0
-10
60
65
70
75
IRM2V
IRM2V_S
IRM2V_2
80
85
90
95
00
IRM2V_3
IRM2V_5
IRM2V_10
60
65
70
75
IRXGNODOP
IRXGNODOP_S
IRXGNODOP_2
80
85
90
95
00
IRXGNODOP_3
IRXGNODOP_5
IRXGNODOP_10
‫شبيه سازي درون نمونه‬
‫ توليد ناخالص داخلي غيرنفتي به قيمت‬-703 ‫نمودار‬
‫ ميليارد ريال‬،‫بازار به قيمت ثابت‬
‫ توليد ناخالص داخلي به قيمت بازار به‬-620 ‫نمودار‬
‫ ميليارد ريال‬،‫قيمت ثابت‬
Actual and Simulated Values
Different 1, 2, 3, 5 and 10 years Horizons
Actual and Simulated Values
Different 1, 2, 3, 5 and 10 years Horizons
400000
400000
300000
300000
200000
200000
100000
100000
0
0
60
65
70
75
IRGDPNF
IRGDPNF_S
IRGDPNF_2
80
85
90
95
00
IRGDPNF_3
IRGDPNF_5
IRGDPNF_10
60
65
70
75
IRGDPM
IRGDPM_S
IRGDPM_2
80
85
90
95
00
IRGDPM_3
IRGDPM_5
IRGDPM_10
‫شبيه سازي درون نمونه‬
،‫ مصرف خصوص ي به قيمت ثابت‬-709 ‫نمودار‬
‫ميليارد ريال‬
‫ سرمايهگذاري خصوص ي به قيمت‬-706 ‫نمودار‬
‫ ميليارد ريال‬،‫ثابت‬
Actual and Simulated Values
Different 1, 2, 3, 5 and 10 years Horizons
200000
Actual and Simulated Values
Different 1, 2, 3, 5 and 10 years Horizons
100000
80000
150000
60000
100000
40000
50000
20000
0
0
60
65
70
75
IRC
IRC_S
IRC_2
80
85
90
95
IRC_3
IRC_5
IRC_10
00
60
65
70
75
IRIP
IRIP_S
IRIP_2
80
85
90
95
IRIP_3
IRIP_5
IRIP_10
00
‫شبيه سازي درون نمونه‬
‫ شاخص قيمت مصرفكننده‬-2007 ‫نمودار‬
‫ ريال برحسب‬،‫ نرخ ارز بازار غيررسمي‬-2001 ‫نمودار‬
‫هر واحد دالر‬
Actual and Simulated Values
Different 1, 2, 3, 5 and 10 years Horizons
Actual and Simulated Values
Different 1, 2, 3, 5 and 10 years Horizons
200
16000
12000
150
8000
100
4000
50
0
-4000
0
60
65
70
75
80
IRCPI
IRCPI_S
IRCPI_2
85
90
95
IRCPI_3
IRCPI_5
IRCPI_10
00
60
65
70
75
80
IREM
IREM_S
IREM_2
85
90
95
IREM_3
IREM_5
IREM_10
00
‫شبيه سازي درون نمونه‬
‫ هزار نفر‬،‫ اشتغال‬-3104 ‫نمودار‬
‫ نرخ بهره در بازار غيرمتشكل پولي‬-2008 ‫نمودار‬
Actual and Simulated Values
Different 1, 2, 3, 5 and 10 years Horizons
Actual and Simulated Values
Different 1, 2, 3, 5 and 10 years Horizons
20000
80
16000
60
12000
40
8000
20
4000
0
60
65
70
75
80
IREMP
IREMP_S
IREMP_2
85
90
95
00
IREMP_3
IREMP_5
IREMP_10
60
65
70
75
IRIRNB
IRIRNB_S
IRIRNB_2
80
85
90
95
00
IRIRNB_3
IRIRNB_5
IRIRNB_10
‫شوكهاي شبيهسازي شده‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫نسبت واردات ماشينآالت و تجهيزات‬
‫نرخ بهره سپردههاي پسانداز بانكي‬
‫نرخ بهره تسهيالت بانكي‬
‫قيمت فرآوردههاي نفتي در داخل‬
‫هزينه عمراني دولت‬
‫هزينه جاري دولت‬
‫فروش ارز در بازار غيررسمي ارز‬
‫تسهيالت تكليفي بخش خصوص ي‬
‫• تسهيالت تكليفي بخش دولتي‬
‫• حساب ذخيره تعهدات ارزي‬
‫• نرخ بهره بين بانكي لندن‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫شاخص قيمت مصرفكننده در‬
‫كشورهاي صنعتي‬
‫حساب سرمايه‬
‫نرخ ارز صادراتي‬
‫نرخ ارز رسمي‬
‫توليد نفت‬
‫• قيمت نفت در بازارهاي بيناملللي‬
‫• شاخص سيف واردات‬
%1
-2
)%(
1380
1379
1378
1377
0.00
0.00
0.00
0.00 0.00
2.68
4.50
3.15
2.27 0.79
0.36
0.63
0.51
0.21 0.07
)4.05( )5.03( )5.21( )3.71( )2.25(
0.41
0.74
0.46
0.32 0.10
0.47
0.86
0.55
0.36 0.12
2.32
3.84
2.74
2.01 0.69
0.28
0.52
0.33
0.20 0.06
)7.11( )11.63( )8.60( )4.77( )3.45(
0.50
1.07
0.06
0.68 0.21
0.09
0.20
0.06
0.08 0.02
1.89
3.73
0.20
2.57 1.06
23
104
105
210
620
703
706
709
2001
2007
3104
2008
%1
-3
)%(
1380
1379
1378
1377
0.00
0.00
0.73
2.19
0.15
0.40
)3.14( )4.28(
)1.12( )1.08(
)1.23( )1.17(
)4.41( )3.00(
)0.79( )0.87(
)5.80( )10.33(
)0.91( )1.49(
)0.20( )0.28(
)2.71( )1.83(
0.00
0.99
0.15
)3.40(
)1.15(
)1.27(
)4.10(
)0.85(
)5.82(
)0.69(
)0.20(
)0.56(
0.00
0.22
0.06
)2.86(
)1.21(
)1.34(
)5.48(
)0.81(
)3.83(
)0.69(
)0.17(
)2.46(
0.00
)0.48(
)0.00(
)2.03(
)1.04(
)1.16(
)5.05(
)0.63(
)3.23(
)0.79(
)0.14(
)6.00(
23
104
105
210
620
703
706
709
2001
2007
3104
2008
1000
-7
)%(
0.00
0.87
0.14
0.13
0.13
0.15
0.75
0.09
)2.29(
0.04
0.02
0.49
1380
1379
1378
1377
0.00
1.44
0.28
0.32
0.23
0.26
1.21
0.16
)3.44(
0.21
0.05
1.57
0.00
0.00 0.00
1.07
0.69 0.29
0.24
0.02 0.03
)0.24(
0.37 0.08
0.13
0.11 0.04
0.16
0.12 0.04
0.90
0.62 0.25
0.10
0.07 0.02
)3.13( )1.33( )1.26(
)0.52(
0.40 0.08
)0.02(
0.04 0.01
)1.21(
1.22 0.39
23
104
105
210
620
703
706
709
2001
2007
3104
2008
‫پيش بيني‬
‫• يكسانسازي نرخ ارز‬
‫• حساب ذخيرة ارزي‬