Starfshættir í grunnskólum: Kennarastoð

Kennslu- og námsmatsaðferðir: Hvað gerum við? Hvað viljum við?

Ingvar Sigurgeirsson Ráðstefna Samtaka áhugafólks um skólaþróun og Rannsóknastofu um þróun skólastarfs 18.–19. nóvember 2011 www.starfshaettir.hi.is

Rannsóknarspurningar tengdar kennarastoð

1. Hvernig undirbúa kennarar sig fyrir kennslu … hvernig er samstarfi háttað … hvaða hlutverki gegna námskrár við undirbúning?

2. Hvernig er kennslunni háttað … hvaða kennsluaðferðum er beitt …?

3. Hvaða hlutverki gegnir heimanám (eðli og umfang verkefna)?

4. Hvernig er námsmati háttað (upplýsingaöflun, skráning, endurgjöf)? 5. Hvaða starfshætti eru kennarar einkum að þróa?

Hvernig er kennslunni háttað … hvaða kennsluaðferðum er beitt …?

• • • • Kennarar voru spurðir – í spurningakönnun og í viðtölum Nemendur ...

– í spurningakönnun og viðtölum Foreldrar ...

– í spurningakönnun Vettvangsathuganir

Hvað vissum við?

• • Kennsluaðferðir: – Lítil fyrirliggjandi vitneskja, nokkur „púsl“ en engin heildarmynd • Talsverð fjölbreytni en „bein kennsla“ ráðandi í bóknámsgreinum Námsmat: – Rannsókn Ernu Ingibjargar Pálsdóttur frá 2003– 2004 og náði til 23 skóla • Frammistöðumat og skrifleg próf eru ríkjandi aðferðir • Mikill áhugi á óhefðbundnu mati

Kennarar voru spurðir um 18 kennsluaðferðir • • • • • • • • Bein kennsla (fyrirlestrar, útskýringar) Bein kennsla með samræðum við nemendur Vinnubækur og verkefnabækur Skrifleg verkefni úr … (ljósrit) Námsefni lesið saman og rætt við nemendur Hópvinna, samvinna í kennslustundum Sjálfstæð heimilda- eða ritgerðarvinna: einstaklingsverkefni Sjálfstæð heimilda- eða ritgerðarvinna: hópverkefni • • • • • • • • • • Þemaverkefni unnin í litlum hópum Umræður hópa og kynning niðurstaðna Útikennsla og vettvangsferðir Sýnikennsla, útskýringar Tilraunir og verklegar æfingar Námsleikir og spil Leikræn tjáning, söngur eða hreyfing Kvikmyndir og myndbönd Nemendur nota kennsluforrit Nemendur nota tölvur, ýmis forrit t.d. til ritvinnslu eða myndvinnslu

Spurt var: • Hversu oft eða sjaldan notar þú eftirtaldar kennsluaðferðir/kennslutæki? – [Oft á dag – Daglega] – [3 til 4 sinnum í viku – 1 til 2 sinnum í viku] – 1 til 3 sinnum í mánuði – [Sjaldnar – Aldrei] • Hvaða aðferðir/tæki vildir þú nota meira, nota í sama mæli eða nota minna? Vinsamlega merktu við allt.

– Nota meira – Nota í sama mæli – Nota minna www.starfshaettir.hi.is

Hversu oft eða sjaldan notar þú eftirtaldar kennsluaðferðir?

Nokkrar tölur úr vettvangsathugunum • • • • • • • Efniskönnun, lausnaleit, þemaverkefni í 24 stundum (7%) Vinnubókarvinna, eyðufyllingar í 166 stundum (47%) Hópvinna og umræður hópa í 43 stundum (12%) Útikennsla og vettvangsferðir í 6 stundum (2%) Leikir og leikræn tjáning í 55 stundum (16%) Kvikmyndir voru sýndar í 14 stundum (4%) Kennsluforrit voru notuð í 36 stundum (10%)

Hvaða aðferðir/tæki vildir þú nota meira, nota í sama mæli eða nota minna?

Viðtöl við kennara: Þróunarstarf í skólunum • • • • • • • • Námsmat Teymiskennsla Aldursblöndun Einstaklingsáætlanir Svæðavinna, valtímar, hringekjur Þemavinna Smiðjur Lotukerfi • • • • • Uppbyggingarstefnan Byrjendalæsi, Orð af orði Útikennsla Nemendalýðræði Þróunarverkefni: – Fjölbreyttari kennsluhættir – Hreyfing, heilbrigði

Hversu oft eða sjaldan notar þú eftirtaldar námsmatsaðferðir?

Námsmats aðferðir

Viðhorfakannanir Leiðarbækur, dagbækur Námsmöppur

Námsmatsaðferðir sem kennarar vilja nota meira, eins eða minna

Sjálfsmat nemenda Mat á úrlausnum Mat á frammistöðu í kest Samvinnupróf Próf (hjálpargögn) Heimapróf Munnleg próf Kafla- eða hlutapróf Skrifleg lokapróf 0 20 40 60 80 100 Nota meira Eins Nota minna

Málstofan á morgun • • Skoðum fleiri niðurstöður (tengjum þær m.a. aldursstigum, kyni kennara, kennslutilhögun (opin rými / skólastofur) og viðhorfum nemenda) Ræðum: – Hvaða þýðingu hafa þessar niðurstöður?

– Hvernig nýtum við þær til að bæta skólastarf?

– Hvaða sóknarfæri má helst greina?