Transcript Prezentacja do pobrania
Slide 1
Zadania dyrektora szkoły
i placówki oświatowej
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010
www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
© prof. nadzw. dr Antoni Jeżowski, 2010
Slide 2
■
Zakres zadań
Wstęp
Zadania w organizacji
Zadania u polonistów
Ekonomia i zadania
Zadania w usługach
Kierowanie a zadania
Zadania wyznaczone przez państwo
Zadania dyrektorów szkół w zakresie
przygotowania, realizowania i rozliczania zadań edukacyjnych
Zadania dyrektorów szkół w zakresie
zatrudniania i zwalniania nauczycieli
Zestawienie wykorzystanych w książce
aktów prawnych
2
Indeks
Slide 3
■
Zakres zadań
Materiał empiryczny:
123 strony aktów prawnych z zakresu
zatrudniania nauczycieli
680 stron aktów prawnych z zakresu ustroju i
organizacji oświaty
3
Slide 4
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010 www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
■
Zakres zadań
47
typów placówek oświatowych (oświata) + 13 typów
(stosunki pracy nauczycieli)
110 aktów prawa
15 podmiotów wydających akty prawne
1108 zadań
252 + 144 = 396 zadań wspólnych (35,7%)
17 zadań – dyrektorki przedszkoli
27 zadań – dyrektorzy szkół podstawowych
22 zadania – dyrektorzy gimnazjów
…
4
Slide 5
■
Zadania w organizacji – język
Ilekroć w ustawie jest mowa o zadaniach oświatowych
jednostek samorządu terytorialnego – należy przez to rozumieć
zadania w zakresie kształcenia, wychowania opieki, w tym
profilaktyki społecznej.
(art. 3 pkt. 14 ustawy o systemie oświaty)
Ustawodawca w ustawie o systemie oświaty aż 87 razy,
nie zawsze konsekwentnie, używa terminu „zadanie”…
Czy starcza nam refleksji na to, by czytając dziesiątki
aktów prawnych skupić się nad każdym wyrazem, nad
każdym związkiem frazeologicznym…?
5
Slide 6
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010 www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
■
Zadania w organizacji – język
1. forma rzeczownikowa od czasownika zadać, 2. to, co należy
wykonać, osiągnąć; cel, obowiązek, polecenie, dzieło, 3.
temat, zagadnienie dane (w szkole) do opracowania,
rozwiązania (…)
W. Doroszewski
1. polecenie, które musi być wykonane, zrobione, 2.
zagadnienie przeznaczone do rozwiązania np. wymagające
obliczeń, lub do opracowania, zazwyczaj zadawane podczas
lekcji, zajęć, (…) 4. nakazanie komuś wykonania czegoś,
polecenie komuś coś do wykonania, rozwiązania, nauczenia
się itp. (…)
6
H. Zgółkowa
Slide 7
■
Zadania w organizacji – język
zadanie ambitne, istotne, odpowiedzialne, ogromne,
poważne, ważne, wielkie, trudne, ciężkie, karkołomne,
niebezpieczne, niełatwe, niewdzięczne, niewykonalne,
skomplikowane, złożone, łatwe, proste, ułatwione,
główne, kluczowe, naczelne, nadrzędne, najistotniejsze,
najpilniejsze, najważniejsze, największe, pierwszoplanowe, podstawowe, priorytetowe, zasadnicze, palące, pilne,
aktualne, bieżące, nowe, konkretne, określone, badawcze,
naukowe, poznawcze, oświatowe, szkoleniowe, wychowawcze, polityczne, społeczne, ekonomiczne, gospodarcze, inwestycyjne, produkcyjne, bojowe, obronne, służbowe, statutowe…
M. Bańko
7
Slide 8
■
Zadania w organizacji – ekonomia
Cel i zakres działania firmy odzwierciedlają na ogół filozofię rodzaju
prowadzonej działalności gospodarczej, ale nie dostarczają
zarządowi określonych zadań operacyjnych. Zadania operacyjne
(ang. corporate objectiyes) są celami szczegółowymi, do których
osiągnięcia dąży zarząd firmy. Zadania operacyjne mogą być
ilościowe, np. założony udział w rynku, poziom ROE, stopa
wzrostu zysku na 1 akcję, lub też jakościowe, np. „utrzymywanie
poziomu badań i rozwoju firmy wśród najlepszych w branży”.
Często bywają ustanawiane zadania wielorakie, ale nie są one
statyczne, zmieniają się odpowiednio do zmian warunków
działania firmy. Zadania operacyjne powinny stanowić wyzwanie,
choć jednocześnie powinny być realistyczne, natomiast
wynagrodzenie zarządu powinno być zależne od stopnia realizacji
tych zadań.
8
E. F. Brigham, L. C. Gapenski
Slide 9
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010 www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
■
Zadania w organizacji – ekonomia
Trudno tak mówić o placówce oświatowej, o szkole, choć wiemy, że
podstawy ekonomiczne stanowią o bogactwie nie tylko
materialnym narodów, ale też o ich kulturze, oświacie, myśli
inżynierskiej itd.
Występuje synergia między:
przychodami gospodarstw domowych a możliwościami
zapewnienia dzieciom dodatkowych, wzmacniających
intelektualnie, zajęć pozaszkolnych;
między przychodami jednostek, a możliwościami czynienia przez
nich dobra w postaci fundowanych dzieł sztuki czy sponsorowaniu
koncertów unikalnej muzyki;
między zasobnością mieszkańców, a dochodami podatkowymi
gminy.
9
Slide 10
■
Zadania w organizacji – ekonomia
Każdy z tych podmiotów wykonuje inaczej, ale dość
rozliczne zadania, które przynosząc zysk służą nie tylko
jemu.
Dość powszechnie realizowane są w biznesie zadania:
permanentnego szkolenia własnych pracowników,
choćby podczas kursów,
partycypowania w kosztach studiów wyższych lub
podyplomowych kadry kierowniczej i menedżerskiej.
I znów korzyści są po obu stronach: pracownika, ale i
pracodawcy.
10
Slide 11
■
Zadania w organizacji – ekonomia
W finansach publicznych trwają prace nad wprowadzeniem
budżetu zadaniowego.
Budżet zadaniowy polega na przyporządkowaniu operacji
finansowych dokonywanych przez rząd (administrację) do funkcji
programów realizujących określone cele polityki społecznogospodarczej; określeniu mierników dla każdego z programów lub
zadań oraz mierzeniu kosztów realizacji tych zadań i ich efektów.
Zarządzanie przez rezultat wymaga przekształcenia obecnego
systemu planowania budżetowego w system budżetu zadaniowego
(celowej struktury wydatków), wraz z jednoznacznie
wyznaczonymi kryteriami, miernikami i efektywnymi procedurami
umożliwiającymi utrzymanie wymaganej jakości świadczonych
11
zadań publicznych,
Slide 12
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010 www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
■
Zadania w organizacji – ekonomia
Istota: stawianie w centrum zainteresowania samego zadania.
Zadanie budżetowe to elementarna jednostka w strukturze
budżetu zadaniowego, charakteryzująca w miarę jednorodna
działalność. Zadanie budżetowe ma nazwę, określony ilościowo
i jakościowo cel, produkt, koszt wykonania oraz wskaźniki.
Planowanie zadań to proces szczegółowego określenia: co, w
jaki sposób, za ile, przez kogo i w jakim czasie zostanie
wykonane. Każde zadanie jest identyfikowane za pomocą nazwy
zadania, która jest niepowtarzalna w ramach danej jednostki
organizacyjnej (np. wydziału czy biura). Nazwa ta powinna
odzwierciedlać treść zadania, czyli co w jego ramach się
wykonuje.
12
Slide 13
■
Zadania w organizacji – ekonomia
W przypadku budżetu zadaniowego dość istotne jest umiejętne
przypisanie zadaniom mierników ich wykonania, a potem
ustalenie wskaźników realizacji:
Mierniki efektywności mierzą zależność pomiędzy nakładami i
osiągniętymi efektami, wynikami. Mogą być one stosowane na
poziomie zadania i programu. Ze względu na dużą liczbę
zmiennych zewnętrznych, niezależnych, pomiar efektywności na
poziomie funkcji wymaga szczególnej ostrożności,
Mierniki skuteczności mierzą stopień osiągnięcia zamierzonych
celów – mogą mieć one zastosowanie na wszystkich trzech
szczeblach klasyfikacji budżetowej.
13
Slide 14
■
Zadania w organizacji – ekonomia
W przyjętych rozwiązaniach w odniesieniu do budżetu państwa
wymienia się:
Zadania – tworzą główną jednostkę klasyfikacji zadaniowej i
grupują wydatki według celów, w tym celów szczegółowych,
Podzadania – niższy szczebel klasyfikacji zadaniowej, posiadający
charakter operacyjny,
Działania – układ wykonawczy wydatków budżetowych –
wydatki i koszty.
W takim układzie zadaniem jest jednostka, która grupuje
wyodrębnione obszary działalności dysponenta w taki sposób, aby
każdemu zadaniu można było przypisać cel lub cele. Przypisanie
celu (celów) do zadań umożliwia konstruowanie zadaniowego
14
planu wydatków, zawierającego mierniki dla każdego z nich.
Slide 15
■
Zadania w organizacji – usługi
Edukacja mieści się w kategorii usług. Są, co prawda, uczestnicy
publicznej dyskusji, którzy postrzegają ją w obszarze misji i
posłannictwa, powołania i wyzwania, ale dziś, przy masowości
edukacji, przy uwzględnianiu jej ogromnych kosztów, trudno
ignorować fakty i przechodzić obok nich do porządku dziennego.
Skoro więc państwo partycypuje w tę usługę publiczną, to próbuje
sobie zagwarantować wpływ na sposób i jakość jej wykonania.
Oczywiście czyni to poprzez prawo, bo takie instrumenty
gwarantuje mu nasza cywilizacja. W przypadku podstawowego
materiału tej książki mamy do czynienia z wyznaczaniem celów i
narzucaniem zadań po to, by środki publiczne były wydawane
efektywnie, a jeśli nie – to przynajmniej skutecznie.
15
Slide 16
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010 www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
■
Zadania w organizacji – usługi
Zawodzą w edukacji mechanizmy rynkowe. Usługi publiczne
obejmują dobra publiczne, w odniesieniu do których
niemożliwe jest wykluczenie jakiejkolwiek z korzystania z nich.
Są to dobra, od których oczekujemy określonej jakości –
niezależnie od liczby osób z nich korzystających (każdy nowy
konsument nie narusza uprawnień pozostałych).
Czyste dobra publiczne wykazują dwie właściwości: ich
konsumpcja jest przedmiotem rywalizacji (koszt krańcowy
korzystania z dobra przez dodatkową osobę jest równy zeru) i
nikogo nie da się z konsumpcji wykluczyć (koszt wykluczenia
jest prohibicyjnie wysoki).
16
Slide 17
■
Zadania w organizacji – usługi
Dobra dostarczane przez sektor publiczny różnią się między sobą
nasyceniem tymi właściwościami, a jednocześnie charakteryzującą
się tym, że wzrost ich produkcji konieczny do zaspokojenia
potrzeb dodatkowych osób wiąże się z wysokim kosztem
krańcowym (edukacja).
Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług uwzględnia usługi
edukacyjne pod czterema symbolami: 80.1 – przedszkola i szkoły
podstawowe, 80.2 – szkoły wyższe niż podstawowe, 80.3 – szkoły
wyższe niż średnie oraz 80.4 – szkoły dla dorosłych i pozostałe
formy kształcenia. Oprócz tego istnieje Polska Klasyfikacja
Edukacji (PKE), nawiązująca do ISCED’97 dokładniej
klasyfikująca polski system edukacyjny.
17
Slide 18
■
Zadania w organizacji – kierowanie
Zróżnicowanie umiejętności – stopień, w jakim do wykonania
przydzielonych prac potrzebne są różne umiejętności i uzdolnienia.
Samoistność zadania – stopień, w jakim praca wiąże się z
wykonaniem konkretnego przedmiotu, projektu lub innego efektu
pracy.
Znaczenie zadania – stopień, w jakim zadanie dotyczy pracy lub
życia innych w organizacji lub poza nią.
Samodzielność – stopień, w jakim dana osoba ma swobodę w
pracy i w programowaniu zadań oraz ustalaniu sposobów ich
wykonywania.
Sprzężenie zwrotne – stopień, w jakim dana osoba uzyskuje
konkretną informację (pochwałę, naganę lub inne uwagi) o
18
efektywności wykonywania przez nią zadań.
Slide 19
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010 www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
■
Zadania w oświacie – mankamenty
Niekonsekwencja w stosowaniu nawet zdefiniowanych pojęć, terminów,
związków frazeologicznych w aktach prawnych;
Nagminne niezrozumienie języka polskiego: zadania biblioteki w statucie
szkoły to nie zakres czynności bibliotekarza; szczegółowe zasady
wewnątrzszkolnego oceniania uczniów to nie szczegółowe kryteria oceny z
przedmiotu!
Nieumiejętność nazywania od lat realizowanych w szkole zadań, brak
zdolności segregowania ich, hierarchizowania itp.
Brak nawyków w określaniu wskaźników i mierników realizacji zadań, w tym
zadań jednorazowych, powtarzalnych, ciągłych, zadań związanych z
utrzymaniem bazy, realizacją procedur a realizacją procesów…
Brak umiejętności wyceny zadań, albo liczenia ich kosztochłonności…
19
Slide 20
■
Zadania wyznaczone przez państwo
Treści przepisów prawnych zawartych w wymienionych
aktach przeredagowane zostały do postaci zadaniowej. Na
przykład:
Przepis brzmi tak: Decyzję o wcześniejszym przyjęciu
dziecka do szkoły podstawowej podejmuje dyrektor
szkoły po zasięgnięciu opinii publicznej poradni
psychologiczno-pedagogicznej. Dziecko, które
zostało wcześniej przyjęte do szkoły podstawowej, jest
zwolnione z obowiązku, o którym mowa w art. 14 ust.
3.
W formie zadaniowej uzyskał redakcję: Wydawanie
decyzji o wcześniejszym przyjęciu dziecka do szkoły
podstawowej.
20
Slide 21
■
Zadania wyznaczone przez państwo
Proponowany zapis pozwala na przypisanie mu atrybutów miernika –
np. wydawanie decyzji w wyniku każdego wszczętego w takiej
sprawie postępowania. Wskaźnikiem będzie 100% spraw
załatwionych w terminie kpa.
W nowym modelu nadzoru pedagogicznego część wizytatorów z
kuratoriów zajmuje się kontrolą… przestrzegania w szkołach i
placówkach obowiązującego porządku prawnego.
Ta propozycja z pewnością pomoże dyrektorom szkół lepiej
przygotować się, przynajmniej w zakresie zadań ujętych w prawie
powszechnie obowiązującym, do konfrontacji z oczekiwaniami
państwa, którego interesy reprezentuje organ nadzoru
pedagogicznego.
21
Slide 22
■
Uwagi o redakcji zadań
K ierow anie szkołą lub placów ką,
K ontrolow anie przestrzegania przez nauczycieli przepisów
Poz. 3 – art. 36 ust. 1, 2
i 2a; art. 39 ust. 1 pkt 1
oraz Poz. 2 – art. 7 pkt.
1
Poz. 23 - § 21 ust. 1 pkt
2
praw a dotyczących działalności dydaktycznej, w ych ow aw czej i
opiekuńczej oraz innej działalności statutow ej,
K oordynow anie pracy zespołu w spom agania ro zw oju
Poz. 30 - § 3 ust. 4
dziecka,
22
Slide 23
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010 www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
■
Uwagi o redakcji zadań
2. Ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr
97 poz. 674 ze zm.)
3. Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (DzU z 2004 r. nr
256 poz. 2572 ze zm.)
23. Rozporządzenie z 15 grudnia 2006 r. w sprawie szczegółowych
zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, wykazu stanowisk
wymagających kwalifikacji pedagogicznych, kwalifikacji
niezbędnych do sprawowania nadzoru pedagogicznego, a także
kwalifikacji osób, którym można zlecać prowadzenie badań i
opracowywanie ekspertyz (DzU z 2006 r. nr 235 poz. 1703)
30. Rozporządzenie z 3 lutego 2009 r. w sprawie organizowania
wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (DzU z 2009 r. nr 23 poz.
23
133)
Slide 24
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010 www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
■
Uwagi o jakości prawa
Zadania
ogólne, strategiczne pomieszane
(sprawowanie nadzoru pedagogicznego w szkole) z
zadaniami szczegółowymi (składanie podpisu pod
protokółem kontroli)
Niektóre rozwiązania ubezwłasnowolniają
dyrektorów (np. ustalanie kolejności wpisów do
dziennika lekcyjnego)
Zadania są dublowane w różnych aktach prawnych
(reprezentowanie szkoły na zewnątrz – art. 39 ust. 1
pkt 1 uoso a także art. 7 pkt 1 kn)
24
Slide 25
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010 www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
■
Uwagi o jakości prawa
Ustawa o systemie oświaty:
Art.
39. 1. Dyrektor szkoły lub placówki w szczególności:
1) kieruje działalnością szkoły lub placówki oraz
reprezentuje ją na zewnątrz;
Ustawa – Karta nauczyciela
Art.
7. 1. Szkołą kieruje dyrektor, który jest jej
przedstawicielem na zewnątrz, przełożonym
służbowym wszystkich pracowników szkoły,
przewodniczącym rady pedagogicznej. Dyrektor sprawuje
opiekę nad dziećmi i młodzieżą uczącą się w szkole.
25
Slide 26
26
Slide 27
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010 www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
Dziękuję za uwagę
27
Zadania dyrektora szkoły
i placówki oświatowej
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010
www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
© prof. nadzw. dr Antoni Jeżowski, 2010
Slide 2
■
Zakres zadań
Wstęp
Zadania w organizacji
Zadania u polonistów
Ekonomia i zadania
Zadania w usługach
Kierowanie a zadania
Zadania wyznaczone przez państwo
Zadania dyrektorów szkół w zakresie
przygotowania, realizowania i rozliczania zadań edukacyjnych
Zadania dyrektorów szkół w zakresie
zatrudniania i zwalniania nauczycieli
Zestawienie wykorzystanych w książce
aktów prawnych
2
Indeks
Slide 3
■
Zakres zadań
Materiał empiryczny:
123 strony aktów prawnych z zakresu
zatrudniania nauczycieli
680 stron aktów prawnych z zakresu ustroju i
organizacji oświaty
3
Slide 4
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010 www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
■
Zakres zadań
47
typów placówek oświatowych (oświata) + 13 typów
(stosunki pracy nauczycieli)
110 aktów prawa
15 podmiotów wydających akty prawne
1108 zadań
252 + 144 = 396 zadań wspólnych (35,7%)
17 zadań – dyrektorki przedszkoli
27 zadań – dyrektorzy szkół podstawowych
22 zadania – dyrektorzy gimnazjów
…
4
Slide 5
■
Zadania w organizacji – język
Ilekroć w ustawie jest mowa o zadaniach oświatowych
jednostek samorządu terytorialnego – należy przez to rozumieć
zadania w zakresie kształcenia, wychowania opieki, w tym
profilaktyki społecznej.
(art. 3 pkt. 14 ustawy o systemie oświaty)
Ustawodawca w ustawie o systemie oświaty aż 87 razy,
nie zawsze konsekwentnie, używa terminu „zadanie”…
Czy starcza nam refleksji na to, by czytając dziesiątki
aktów prawnych skupić się nad każdym wyrazem, nad
każdym związkiem frazeologicznym…?
5
Slide 6
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010 www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
■
Zadania w organizacji – język
1. forma rzeczownikowa od czasownika zadać, 2. to, co należy
wykonać, osiągnąć; cel, obowiązek, polecenie, dzieło, 3.
temat, zagadnienie dane (w szkole) do opracowania,
rozwiązania (…)
W. Doroszewski
1. polecenie, które musi być wykonane, zrobione, 2.
zagadnienie przeznaczone do rozwiązania np. wymagające
obliczeń, lub do opracowania, zazwyczaj zadawane podczas
lekcji, zajęć, (…) 4. nakazanie komuś wykonania czegoś,
polecenie komuś coś do wykonania, rozwiązania, nauczenia
się itp. (…)
6
H. Zgółkowa
Slide 7
■
Zadania w organizacji – język
zadanie ambitne, istotne, odpowiedzialne, ogromne,
poważne, ważne, wielkie, trudne, ciężkie, karkołomne,
niebezpieczne, niełatwe, niewdzięczne, niewykonalne,
skomplikowane, złożone, łatwe, proste, ułatwione,
główne, kluczowe, naczelne, nadrzędne, najistotniejsze,
najpilniejsze, najważniejsze, największe, pierwszoplanowe, podstawowe, priorytetowe, zasadnicze, palące, pilne,
aktualne, bieżące, nowe, konkretne, określone, badawcze,
naukowe, poznawcze, oświatowe, szkoleniowe, wychowawcze, polityczne, społeczne, ekonomiczne, gospodarcze, inwestycyjne, produkcyjne, bojowe, obronne, służbowe, statutowe…
M. Bańko
7
Slide 8
■
Zadania w organizacji – ekonomia
Cel i zakres działania firmy odzwierciedlają na ogół filozofię rodzaju
prowadzonej działalności gospodarczej, ale nie dostarczają
zarządowi określonych zadań operacyjnych. Zadania operacyjne
(ang. corporate objectiyes) są celami szczegółowymi, do których
osiągnięcia dąży zarząd firmy. Zadania operacyjne mogą być
ilościowe, np. założony udział w rynku, poziom ROE, stopa
wzrostu zysku na 1 akcję, lub też jakościowe, np. „utrzymywanie
poziomu badań i rozwoju firmy wśród najlepszych w branży”.
Często bywają ustanawiane zadania wielorakie, ale nie są one
statyczne, zmieniają się odpowiednio do zmian warunków
działania firmy. Zadania operacyjne powinny stanowić wyzwanie,
choć jednocześnie powinny być realistyczne, natomiast
wynagrodzenie zarządu powinno być zależne od stopnia realizacji
tych zadań.
8
E. F. Brigham, L. C. Gapenski
Slide 9
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010 www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
■
Zadania w organizacji – ekonomia
Trudno tak mówić o placówce oświatowej, o szkole, choć wiemy, że
podstawy ekonomiczne stanowią o bogactwie nie tylko
materialnym narodów, ale też o ich kulturze, oświacie, myśli
inżynierskiej itd.
Występuje synergia między:
przychodami gospodarstw domowych a możliwościami
zapewnienia dzieciom dodatkowych, wzmacniających
intelektualnie, zajęć pozaszkolnych;
między przychodami jednostek, a możliwościami czynienia przez
nich dobra w postaci fundowanych dzieł sztuki czy sponsorowaniu
koncertów unikalnej muzyki;
między zasobnością mieszkańców, a dochodami podatkowymi
gminy.
9
Slide 10
■
Zadania w organizacji – ekonomia
Każdy z tych podmiotów wykonuje inaczej, ale dość
rozliczne zadania, które przynosząc zysk służą nie tylko
jemu.
Dość powszechnie realizowane są w biznesie zadania:
permanentnego szkolenia własnych pracowników,
choćby podczas kursów,
partycypowania w kosztach studiów wyższych lub
podyplomowych kadry kierowniczej i menedżerskiej.
I znów korzyści są po obu stronach: pracownika, ale i
pracodawcy.
10
Slide 11
■
Zadania w organizacji – ekonomia
W finansach publicznych trwają prace nad wprowadzeniem
budżetu zadaniowego.
Budżet zadaniowy polega na przyporządkowaniu operacji
finansowych dokonywanych przez rząd (administrację) do funkcji
programów realizujących określone cele polityki społecznogospodarczej; określeniu mierników dla każdego z programów lub
zadań oraz mierzeniu kosztów realizacji tych zadań i ich efektów.
Zarządzanie przez rezultat wymaga przekształcenia obecnego
systemu planowania budżetowego w system budżetu zadaniowego
(celowej struktury wydatków), wraz z jednoznacznie
wyznaczonymi kryteriami, miernikami i efektywnymi procedurami
umożliwiającymi utrzymanie wymaganej jakości świadczonych
11
zadań publicznych,
Slide 12
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010 www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
■
Zadania w organizacji – ekonomia
Istota: stawianie w centrum zainteresowania samego zadania.
Zadanie budżetowe to elementarna jednostka w strukturze
budżetu zadaniowego, charakteryzująca w miarę jednorodna
działalność. Zadanie budżetowe ma nazwę, określony ilościowo
i jakościowo cel, produkt, koszt wykonania oraz wskaźniki.
Planowanie zadań to proces szczegółowego określenia: co, w
jaki sposób, za ile, przez kogo i w jakim czasie zostanie
wykonane. Każde zadanie jest identyfikowane za pomocą nazwy
zadania, która jest niepowtarzalna w ramach danej jednostki
organizacyjnej (np. wydziału czy biura). Nazwa ta powinna
odzwierciedlać treść zadania, czyli co w jego ramach się
wykonuje.
12
Slide 13
■
Zadania w organizacji – ekonomia
W przypadku budżetu zadaniowego dość istotne jest umiejętne
przypisanie zadaniom mierników ich wykonania, a potem
ustalenie wskaźników realizacji:
Mierniki efektywności mierzą zależność pomiędzy nakładami i
osiągniętymi efektami, wynikami. Mogą być one stosowane na
poziomie zadania i programu. Ze względu na dużą liczbę
zmiennych zewnętrznych, niezależnych, pomiar efektywności na
poziomie funkcji wymaga szczególnej ostrożności,
Mierniki skuteczności mierzą stopień osiągnięcia zamierzonych
celów – mogą mieć one zastosowanie na wszystkich trzech
szczeblach klasyfikacji budżetowej.
13
Slide 14
■
Zadania w organizacji – ekonomia
W przyjętych rozwiązaniach w odniesieniu do budżetu państwa
wymienia się:
Zadania – tworzą główną jednostkę klasyfikacji zadaniowej i
grupują wydatki według celów, w tym celów szczegółowych,
Podzadania – niższy szczebel klasyfikacji zadaniowej, posiadający
charakter operacyjny,
Działania – układ wykonawczy wydatków budżetowych –
wydatki i koszty.
W takim układzie zadaniem jest jednostka, która grupuje
wyodrębnione obszary działalności dysponenta w taki sposób, aby
każdemu zadaniu można było przypisać cel lub cele. Przypisanie
celu (celów) do zadań umożliwia konstruowanie zadaniowego
14
planu wydatków, zawierającego mierniki dla każdego z nich.
Slide 15
■
Zadania w organizacji – usługi
Edukacja mieści się w kategorii usług. Są, co prawda, uczestnicy
publicznej dyskusji, którzy postrzegają ją w obszarze misji i
posłannictwa, powołania i wyzwania, ale dziś, przy masowości
edukacji, przy uwzględnianiu jej ogromnych kosztów, trudno
ignorować fakty i przechodzić obok nich do porządku dziennego.
Skoro więc państwo partycypuje w tę usługę publiczną, to próbuje
sobie zagwarantować wpływ na sposób i jakość jej wykonania.
Oczywiście czyni to poprzez prawo, bo takie instrumenty
gwarantuje mu nasza cywilizacja. W przypadku podstawowego
materiału tej książki mamy do czynienia z wyznaczaniem celów i
narzucaniem zadań po to, by środki publiczne były wydawane
efektywnie, a jeśli nie – to przynajmniej skutecznie.
15
Slide 16
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010 www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
■
Zadania w organizacji – usługi
Zawodzą w edukacji mechanizmy rynkowe. Usługi publiczne
obejmują dobra publiczne, w odniesieniu do których
niemożliwe jest wykluczenie jakiejkolwiek z korzystania z nich.
Są to dobra, od których oczekujemy określonej jakości –
niezależnie od liczby osób z nich korzystających (każdy nowy
konsument nie narusza uprawnień pozostałych).
Czyste dobra publiczne wykazują dwie właściwości: ich
konsumpcja jest przedmiotem rywalizacji (koszt krańcowy
korzystania z dobra przez dodatkową osobę jest równy zeru) i
nikogo nie da się z konsumpcji wykluczyć (koszt wykluczenia
jest prohibicyjnie wysoki).
16
Slide 17
■
Zadania w organizacji – usługi
Dobra dostarczane przez sektor publiczny różnią się między sobą
nasyceniem tymi właściwościami, a jednocześnie charakteryzującą
się tym, że wzrost ich produkcji konieczny do zaspokojenia
potrzeb dodatkowych osób wiąże się z wysokim kosztem
krańcowym (edukacja).
Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług uwzględnia usługi
edukacyjne pod czterema symbolami: 80.1 – przedszkola i szkoły
podstawowe, 80.2 – szkoły wyższe niż podstawowe, 80.3 – szkoły
wyższe niż średnie oraz 80.4 – szkoły dla dorosłych i pozostałe
formy kształcenia. Oprócz tego istnieje Polska Klasyfikacja
Edukacji (PKE), nawiązująca do ISCED’97 dokładniej
klasyfikująca polski system edukacyjny.
17
Slide 18
■
Zadania w organizacji – kierowanie
Zróżnicowanie umiejętności – stopień, w jakim do wykonania
przydzielonych prac potrzebne są różne umiejętności i uzdolnienia.
Samoistność zadania – stopień, w jakim praca wiąże się z
wykonaniem konkretnego przedmiotu, projektu lub innego efektu
pracy.
Znaczenie zadania – stopień, w jakim zadanie dotyczy pracy lub
życia innych w organizacji lub poza nią.
Samodzielność – stopień, w jakim dana osoba ma swobodę w
pracy i w programowaniu zadań oraz ustalaniu sposobów ich
wykonywania.
Sprzężenie zwrotne – stopień, w jakim dana osoba uzyskuje
konkretną informację (pochwałę, naganę lub inne uwagi) o
18
efektywności wykonywania przez nią zadań.
Slide 19
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010 www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
■
Zadania w oświacie – mankamenty
Niekonsekwencja w stosowaniu nawet zdefiniowanych pojęć, terminów,
związków frazeologicznych w aktach prawnych;
Nagminne niezrozumienie języka polskiego: zadania biblioteki w statucie
szkoły to nie zakres czynności bibliotekarza; szczegółowe zasady
wewnątrzszkolnego oceniania uczniów to nie szczegółowe kryteria oceny z
przedmiotu!
Nieumiejętność nazywania od lat realizowanych w szkole zadań, brak
zdolności segregowania ich, hierarchizowania itp.
Brak nawyków w określaniu wskaźników i mierników realizacji zadań, w tym
zadań jednorazowych, powtarzalnych, ciągłych, zadań związanych z
utrzymaniem bazy, realizacją procedur a realizacją procesów…
Brak umiejętności wyceny zadań, albo liczenia ich kosztochłonności…
19
Slide 20
■
Zadania wyznaczone przez państwo
Treści przepisów prawnych zawartych w wymienionych
aktach przeredagowane zostały do postaci zadaniowej. Na
przykład:
Przepis brzmi tak: Decyzję o wcześniejszym przyjęciu
dziecka do szkoły podstawowej podejmuje dyrektor
szkoły po zasięgnięciu opinii publicznej poradni
psychologiczno-pedagogicznej. Dziecko, które
zostało wcześniej przyjęte do szkoły podstawowej, jest
zwolnione z obowiązku, o którym mowa w art. 14 ust.
3.
W formie zadaniowej uzyskał redakcję: Wydawanie
decyzji o wcześniejszym przyjęciu dziecka do szkoły
podstawowej.
20
Slide 21
■
Zadania wyznaczone przez państwo
Proponowany zapis pozwala na przypisanie mu atrybutów miernika –
np. wydawanie decyzji w wyniku każdego wszczętego w takiej
sprawie postępowania. Wskaźnikiem będzie 100% spraw
załatwionych w terminie kpa.
W nowym modelu nadzoru pedagogicznego część wizytatorów z
kuratoriów zajmuje się kontrolą… przestrzegania w szkołach i
placówkach obowiązującego porządku prawnego.
Ta propozycja z pewnością pomoże dyrektorom szkół lepiej
przygotować się, przynajmniej w zakresie zadań ujętych w prawie
powszechnie obowiązującym, do konfrontacji z oczekiwaniami
państwa, którego interesy reprezentuje organ nadzoru
pedagogicznego.
21
Slide 22
■
Uwagi o redakcji zadań
K ierow anie szkołą lub placów ką,
K ontrolow anie przestrzegania przez nauczycieli przepisów
Poz. 3 – art. 36 ust. 1, 2
i 2a; art. 39 ust. 1 pkt 1
oraz Poz. 2 – art. 7 pkt.
1
Poz. 23 - § 21 ust. 1 pkt
2
praw a dotyczących działalności dydaktycznej, w ych ow aw czej i
opiekuńczej oraz innej działalności statutow ej,
K oordynow anie pracy zespołu w spom agania ro zw oju
Poz. 30 - § 3 ust. 4
dziecka,
22
Slide 23
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010 www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
■
Uwagi o redakcji zadań
2. Ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr
97 poz. 674 ze zm.)
3. Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (DzU z 2004 r. nr
256 poz. 2572 ze zm.)
23. Rozporządzenie z 15 grudnia 2006 r. w sprawie szczegółowych
zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, wykazu stanowisk
wymagających kwalifikacji pedagogicznych, kwalifikacji
niezbędnych do sprawowania nadzoru pedagogicznego, a także
kwalifikacji osób, którym można zlecać prowadzenie badań i
opracowywanie ekspertyz (DzU z 2006 r. nr 235 poz. 1703)
30. Rozporządzenie z 3 lutego 2009 r. w sprawie organizowania
wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (DzU z 2009 r. nr 23 poz.
23
133)
Slide 24
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010 www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
■
Uwagi o jakości prawa
Zadania
ogólne, strategiczne pomieszane
(sprawowanie nadzoru pedagogicznego w szkole) z
zadaniami szczegółowymi (składanie podpisu pod
protokółem kontroli)
Niektóre rozwiązania ubezwłasnowolniają
dyrektorów (np. ustalanie kolejności wpisów do
dziennika lekcyjnego)
Zadania są dublowane w różnych aktach prawnych
(reprezentowanie szkoły na zewnątrz – art. 39 ust. 1
pkt 1 uoso a także art. 7 pkt 1 kn)
24
Slide 25
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010 www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
■
Uwagi o jakości prawa
Ustawa o systemie oświaty:
Art.
39. 1. Dyrektor szkoły lub placówki w szczególności:
1) kieruje działalnością szkoły lub placówki oraz
reprezentuje ją na zewnątrz;
Ustawa – Karta nauczyciela
Art.
7. 1. Szkołą kieruje dyrektor, który jest jej
przedstawicielem na zewnątrz, przełożonym
służbowym wszystkich pracowników szkoły,
przewodniczącym rady pedagogicznej. Dyrektor sprawuje
opiekę nad dziećmi i młodzieżą uczącą się w szkole.
25
Slide 26
26
Slide 27
VII Konferencja OSKKO – Miętne, 12-14 lutego 2010 www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2010/
Dziękuję za uwagę
27