Transcript Jak uczyć

Slide 1

Metodyka nauczania Informatyki

Ćwiczenia 1
Czego uczyć?

1


Slide 2

DOKUMENTY EDUKACJI

2


Slide 3

Dokumenty programowe





Podstawa programowa
Program nauczania
Szkolny system oceniania
Informator egzaminacyjny

3


Slide 4

Podstawa Programowa
• Wydaje:
Minister Edukacji Narodowej (rozporządzenie)

• Dokument najwyższej wagi w edukacji
stara: z 23 sierpnia 2007 (Dz. U. 2007 r. Nr 157, poz. 1100) tylko w II i III
klasie szkoły ponadgimnazjalnej
nowa: z 23 grudnia 2008 (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17)

• Określa:







Etapy edukacyjne
Cele edukacyjne (i wychowawcze)
Przedmioty nauczania na określonych etapach edukacyjnych
Zadania szkoły
Treści nauczania
Osiągnięcia uczniów

4


Slide 5

Struktura Podstawy Programowej
• Preambuła ogólna wyznaczająca
– Ogólne zadania szkoły
– Ogólne cele edukacyjne
– Etapy edukacyjne i typy szkół

• Preambuła, zadania szkoły i cele edukacyjne dla każdego
etapu edukacyjnego
• Podział na przedmioty dla każdego etapu edukacyjnego
• W ramach każdego przedmiotu
– Cele edukacyjne
– Treści nauczania, umiejętności
– Zadania szkoły

5


Slide 6

Fragmenty Podstawy Programowej
PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO
Celem kształcenia ogólnego na III i IV etapie edukacyjnym jest:
• przyswojenie przez uczniów określonego zasobu wiadomości na temat
faktów, zasad, teorii i praktyk;

• zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystania posiadanych
wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów;
• kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne
funkcjonowanie we współczesnym świecie.

6


Slide 7

Preambuła Podstawy Programowej
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
• czytanie…;
• myślenie matematyczne…;
• myślenie naukowe…;
• umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych, zarówno
w mowie, jak i w piśmie;
• umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami
informacyjnymi i komunikacyjnymi;
• umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji;
• umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się;
• umiejętność pracy zespołowej.

7


Slide 8

Program nauczania
• Tworzy lub wybiera nauczyciel
• Najważniejszy dokument w bezpośredniej pracy nauczyciela
• Gwarantuje realizację celów nauczania określonych w
Podstawie Programowej
• Gwarantuje przygotowanie do odpowiedniego egzaminu
końcowego
• Często wyznacza podręczniki wspomagające ucznia i
nauczyciela

8


Slide 9

Program nauczania
• Określa:
– Szczegółowe treści nauczania oraz umiejętności, których ma nabyć
uczeń w ramach danego przedmiotu w danym etapie edukacyjnym
– Kolejność prezentowania materiału (w tym podział na klasy i lekcje –
Rozkład materiału)
– Sposoby oceniania postępów uczniów
– Wymagania jakie powinien spełniać uczeń otrzymujący określoną
ocenę z tego przedmiotu
– Sylwetkę absolwenta – minimalny zasób wiedzy i umiejętności
posiadanych przez ucznia po zakończeniu tego przedmiotu z
wynikiem pozytywnym

9


Slide 10

Szkolny system oceniania
• Wydaje: Rada Pedagogiczna szkoły
• Pochodna wszystkich programów nauczania stosowanych w
danej szkole
• Określa minimalne poziomy wiedzy i umiejętności uczniów
obowiązujące w danej szkole na kreślone oceny szkolne
• Wyznacza sposoby sprawdzania wiedzy i umiejętności
uczniów
• Precyzuje zakres i organizację egzaminu wewnętrznego
(jeżeli taki jest wymagany w procesie edukacji)

10


Slide 11

Informator egzaminacyjny
• Wydaje: Centralna Komisja Egzaminacyjna
• Obowiązują: wszystkie poziomy egzaminów zewnętrznych i
wewnętrznych
• Określają:
– Zakres wiedzy i umiejętności sprawdzanych za pomocą danego
egzaminu (muszą być zgodne z Podstawą programową)
– Typy i rodzaje egzaminu (zadań egzaminacyjnych)
– Organizację egzaminu
– Sposoby oceniania i wyznaczania wyniku egzaminu

• Muszą być wydane na dwa lata przed egzaminem
• Źródło: strony interentowe CKE

11


Slide 12

Etapy edukacyjne
• I Etap edukacyjny – Kształcenie zintegrowane (klasy I-III
szkoły podstawowej)
– Uczniowie w wieku 7-9 lat

• II Etap edukacyjny – Szkoła podstawowa klasy IV-VI
– Uczniowie w wieku 10-12 lat

• III Etap edukacyjny – Gimnazjum
– Uczniowie w wieku 13-15 lat

• IV Etap edukacyjny – Liceum, liceum profilowane,
technikum
– Uczniowie w wieku 16-19 lat

12


Slide 13

Podstawa Programowa - przedmioty
I i II Etap edukacyjny (szkoła podstawowa)
– Zajęcia komputerowe

III Etap edukacyjny (gimnazjum)
– Informatyka

IV Etap edukacyjny (liceum)
– Informatyka w zakresie podstawowym:
– Informatyka w zakresie rozszerzonym:

13


Slide 14

CZEGO UCZYĆ?

14


Slide 15

Czego uczyć?
Tego co określa Podstawa programowa
Tak, ale…

15


Slide 16

Dualizm
 Abstrakt
 Budowa i działanie
maszyny cyfrowej
 Teoria informacji i
kodowania
 Algorytm i metoda
algorytmiczna
 Poprawność
algorytmów
 Złożoność obliczeniowa

 Konkret
 Praktyczna obsługa
komputera
 Korzystanie z aplikacji
komputerowych
 Programowanie
 Rozwiązywanie
problemów
praktycznych
16


Slide 17

Czego uczyć?
• Informatyka zajmuje się przetwarzaniem informacji, a nie tylko
komputerami. Nie należy pomijać żadnego z tych aspektów.
• Rozwiązywanie zadań w sposób "zwykły" polega na "zgadywaniu"
rozwiązań lub kawałków rozwiązań i z tych zgadywanek budowaniu
pełnego rozwiązania.
• Rozwiązywanie problemów algorytmicznych polega na dochodzeniu do
rozwiązania za pomocą pewnych metod i działań podejmowanych w
określonej kolejności.
• Człowiek posługuje się obiema metodami na raz, ale nie zawsze wie co
robi.
• Nauczanie informatyki musi spowodować uświadomienie sobie
algorytmicznego podejścia do rozwiązywania problemów i elementy
metodologii takiego podejścia.

17


Slide 18

Czego uczymy?
Edytora tekstu
Arkusza kalkulacyjnego
Programu graficznego
Programu
prezentacyjnego

Edycji tekstu
Obliczeń komputerowych
Grafiki komputerowej
Sposobów przekazania
informacji


Slide 19

Gdzie się zatrzymać?
• Edytor tekstu
Tworzenie inicjałów, wprowadzanie cudacznie wyglądających
tekstów („WordArt”), pisania wielokierunkowego,
automatycznego spisu treści i indeksu, korespondencji
seryjnej...

• Edycja tekstu
Podstawy składu drukarskiego, budowa czcionki drukarskiej,
zasady tworzenia krojów pisma, redakcji technicznej tekstu...


Slide 20

Gdzie się zatrzymać?
• Program graficzny
Korzystanie z konwersji liter na obiekty wektorowe, edycji
pojedynczych punktów rastra, wybierania fragmentów o
podobnym kolorze, różne style wypełnień...

• Grafika komputerowa
Algorytmy wymazywania linii niewidocznych, zaznaczanie
oświetlenia obiektów, rendering...


Slide 21

Gdzie się zatrzymać?
• Arkusz kalkulacyjny
Funkcje wbudowane arkusza, makrodefinicje, odwołania
rekurencyjne, poszukiwanie wyniku...

• Obliczenia komputerowe
Przybliżone rozwiązywanie równań np. algorytm NewtonaRaphsona, przybliżone wyznaczanie pierwiastka z liczby,
wyznaczanie średniej z dużej liczby danych...


Slide 22

Gdzie się zatrzymać?
• Program prezentacyjny
Użycie animacji tekstu, użycie sekwencji sterowanych
czasowo, połączenia z innymi programami...

• Sposoby przekazywania informacji
Zachowanie proporcji tekst-grafika („rysunek wart tysiąca
słów”, ale pismo jest lepsze niż hieroglify...), Kompozycja
tekstu na stronie, logiczne ustawienie omawianych
elementów...


Slide 23

Co jest prawdziwą granicą?
• Edycja tekstu to także kompozycja tekstu jako
opowieści, a więc uczymy posługiwania się
językiem polskim (lub jakimkolwiek obcym)?


Slide 24

Co jest prawdziwą granicą?
• Obliczenia komputerowe to także statystyka i
analiza numeryczna, a więc uczymy
matematyki?


Slide 25

Co jest prawdziwą granicą?
• Grafika komputerowa to także zasady
perspektywy, doboru barw, ustawianie
modelu, a więc uczymy plastyki?


Slide 26

Co jest prawdziwą granicą?
• Sposoby przekazywania informacji to także
retoryka, logika, wyszukiwanie i weryfikacja
informacji, a więc uczymy filozofii,
dziennikarstwa i sztuki aktorskiej?


Slide 27

ZAŁOŻENIA METODLOGICZNE

27


Slide 28

Podstawowe tezy
• Uczymy dla teraźniejszości i przyszłości
Nasi uczniowie będą wykorzystywali swoją wiedzę także za kilka lat, być może w
innych warunkach bo komputery ciągle się zmieniają.

• Uczymy idei, a nie konkretów
Ważne są cechy i możliwości programów oraz to czego należy od nich oczekiwać, a
nie konkretne implementacje i rozwiązania.

• Nie prowadzimy kursów komputerowych
Znacznie ważniejsze od skrótów klawiaturowych i szczególnie „fajnych” możliwości
konkretnego oprogramowania są ogólne zasady realizacji pewnych zadań i użycie
komputera do ich rozwiązania.


Slide 29

Dlaczego tego uczyć?





Bo to jest jak umiejętność czytania.
Bo lepiej rozumieć niż wierzyć w cuda.
Bo gdy nie można zwalczyć trzeba polubić.
Bo i tak każdy będzie musiał się tym posługiwać.

29


Slide 30

Uczymy strategii






Do czego służą pewne typy programów.
Co programy powinny oferować.
Co można zrobić w danym programie.
Czego warto szukać.
Co rzeczywiście ułatwia życie.


Slide 31

Uczymy strategii - przykłady
Edytor tekstu: możliwość łatwych zmian, operacje
na blokach (przenoszenie, kopiowanie),
wyszukiwanie i automatyczna zamiana,
korespondencja seryjna.


Slide 32

Uczymy strategii - przykłady
Arkusz kalkulacyjny: wprowadzanie i kopiowanie
formuł, adresowanie względne i bezwzględne,
prezentacja graficzna danych.


Slide 33

Uczymy strategii - przykłady
Baza danych: uwolnienie od fizycznego zapisu
danych, wyszukiwanie (formułowanie warunków) i
indeksowanie.


Slide 34

Uczymy strategii - przykłady
Programy graficzne: różnica między grafiką
wektorową i rastrową, możliwość automatyzacji
operacji (samodzielne wyrównywanie obiektów,
kąty proste), używanie siatki pomocniczej,
wybieranie koloru podobnego do wskazanego, itp.


Slide 35

Uczymy strategii - przykłady
Programy prezentacyjne: jednolitość formy
prezentacji, możliwość zwrócenia uwagi na
najważniejsze elementy pokazu, estetyka
prezentacji, połączenie różnych form i mediów
(tekst, dźwięk, obraz, animacja, wstawki z innych
programów, itp.), mechanizmy „hipertekstowe”.


Slide 36

Uczymy ograniczeń
• Komputer nie wszystko zrobi za nas.
• Komputer pomaga ale nie zawsze idealnie.
• Komputer często oddaje „niedźwiedzią
przysługę”.
• Komputer czasami przeszkadza.


Slide 37

Uczymy ograniczeń - przykłady
• Edytor tekstu

Szedł odsłoniętą ścieżką…
vs.

Szedł osłoniętą ścieżką…


Slide 38

Uczymy ograniczeń - przykłady
• Edytor tekstu

Szedł odsłoniętą ścieżką był
dobrze widoczny z daleka…
vs.

Szedł osłoniętą ścieżką był
dobrze widoczny z daleka…


Slide 39

Uczymy ograniczeń - przykłady
• Arkusz kalkulacyjny


Slide 40

Uczymy ograniczeń - przykłady
• Programy graficzne rastrowe


Slide 41

Uczymy rozumu
• Rozumne wykorzystanie komputera to takie,
które przynosi konkretne zyski.
• Skuteczne wykorzystanie komputera to takie,
które pomaga lepiej wykonać zadanie.
• Rozumne i skuteczne wykorzystanie
komputera to... PROBLEM!


Slide 42

Uczymy rozumu - przykłady
Kiedy warto robić notatki na komputerze?
Zawsze gdy jest to możliwe technicznie.


Slide 43

Uczymy rozumu - przykłady
Kiedy warto robić obliczenia na komputerze?
Gdy są skomplikowane, będą powtarzane, gdy
stosunek czasu wykonania obliczeń do czasu
uruchomienia komputera jest korzystny.
Zawsze jednak warto pomyśleć czy obliczanie w
pamięci lub na kieszonkowym kalkulatorze nie
jest lepsze (=szybsze)


Slide 44

Uczymy rozumu - przykłady
Kiedy warto zbierać informacje w bazie danych?

Adresy i telefony przyjaciół – lepiej w
kalendarzyku lub urządzeniach podręcznych
(telefon komórkowy, PDA, etc.);
klienci naszego sklepu – w komputerowej bazie
danych, nawet gdy jest ich pięciu!


Slide 45

Uczymy rozumu - przykłady
Kiedy używać poczty elektronicznej?
Zawsze w sprawach prywatnych i służbowych
o ile adresat często sprawdza pocztę.
W sprawach uczuciowych – hmm... (może
lepszy zwykły list).


Slide 46

JAK UCZYĆ

46


Slide 47

Jak uczyć?
Nie ma recept - nie istnieje spójna teoria
"dydaktyki informatyki", zwykle każdy uczy
informatyki w podobny sposób jak był sam
uczony, a nie zawsze był uczony dobrze.

47


Slide 48

Jak uczyć?






Własny przykład
Zadawać zadania ogólne
Rozwiązywać realne problemy
Przekazywać idee a nie konkretne rozwiązania
Nie bać się - "oni" i tak będą lepsi!

48


Slide 49

Jak uczyć?
• Pokazać (krótko) co może dany program
• Dać rzeczywiste zadanie, które wygodnie rozwiązuje
się z pomocą komputera
• Pomóc w trakcie rozwiązania za pomocą celnych
podpowiedzi
• Dać trudniejsze zadanie, w którym korzyść z użycia
komputera nie jest widoczna od razu.


Slide 50

Jak uczyć - metody
• Praca indywidualna ucznia przy zadaniach
najprostszych
• Praca zespołowa w zadaniach trudniejszych
bądź czasochłonnych
• Wykorzystujemy dwie siły:
współpracę i konkurencję


Slide 51

Jak uczyć - zadania
• Zadania konkretne
– Nie: „napisz coś”
– Tak: „opisz wygląd klasy”


Slide 52

Jak uczyć - zadania
• Zadania potrzebne
– Nie: „oblicz sumę podanych liczb”
– Tak: „oblicz średnią klasy z dziennika”


Slide 53

Jak uczyć - zadania
• Zadania wciągające
– Nie: „utwórz listę alfabetyczną klasy”
– Tak: „zrób kalendarz obchodzenia urodzin w klasie”