KOMPETENCJE ZAWODOWE NAUCZYCIELA NIEZBĘDNE PODCZAS WDRAŻANIA REFORMY EDUKACJI

Dr n. o kult fiz. Mirosława Śmiglewska Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK Toruniu

NAJWAZNIEJSZE POTRZEBY REFORMY

podstawa programowa to standard podstawowy dla każdego osiągalny To umiejętność (edukacja permanentna, prospekcja, autoedukacja, intelektualizacja, humanizacja, indywidualizacja) :  indywidualizacji programów i pracy z uczniem   trójtorowości pracy, współpracy: uczeń -szkoła – rodzice – środowisko społeczne, budowanie wzajemnego zaufania rozwoju predyspozycji i zainteresowań    pozytywnego stosunku do nauki i wzbudzania ciekawości poznawczej poszanowania godności drugiej osoby i własnej pracy z punktu widzenia jej efektywności (planowanie w ujęciu wynikowym)

Nauczyciele o podejmowanych treściach w edukacji uczniów (% z odpowiedzi) (N=233)

Kategorie odpowiedzi doradcy ( N=20) funkcyjni (N=73) szeregowi (N=140) Uczymy się o pojem. życiowej płuc Uczymy się określać poz. rozwoju fiz. Uczymy się o postawie ciała Uczymy się kibicować w zabawie Uczymy się sędziować grę, zabawę, konkurs Poznajemy sposoby org. zabaw, gier, konkursów Uczymy się prawidłowo stać i siedzieć Poznajemy znaczenie i sposoby hartowania Dostosowanie stroju do rodzaju zajęć wych. fiz. Na czym polega zasada czystej gry Higiena stroju i ciała 25 85 75 85 90 90 70 70 85 95 90 18 69 73 84 92 78 70 53 69 75 81 19 62 61 77 86 74 63 33 62 81 79 Idea olimpijska w szkole 65 44 32 Jak można się troszczyć o ciało 85 51 58 χ 2 =11,539; p=0,764; r p =0,0615 niska M. Śmiglewska

Zmiana oświatowa a pedagogiczna reorientacja nauczycieli wychowania fizycznego. Między kreatywnością a zaniechaniem zawodowym.

W „Rocznik naukowy” Gdańsk, 2005,

t. XV, AWFiS, s.131-146.

DIAGNOZA

rozpoznanie

  

Osobnicza

– rozwój fizyczny wzrost, waga,.. dojrzałość biologiczna, stan zdrowia, postawa ciała, styl uczenia, uzdolnienia, wiedza, zainteresowania, uspołecznienie, samodzielność

Grupowa –

zwartość grupy, interakcje, grupy nieformalne, specjalne potrzeby, współpraca

Środowiskowa –

wychowawca, rada pedagogiczna, rodzice, organizacje, samorządy, władze, tradycje, tereny, klimat

PROGNOZA

cele

Na podstawie wyników diagnozy, określenie realistycznych celów, do których chcemy zmierzać (cele ogólne, cele szczegółowe, cele operacyjne), nakreślają nam jaki zakres treści i zadań jest najbardziej optymalny dla uczniów i spójny z podstawą programową

PLANOWANIE

Wymaga umiejętności tworzenia

 Programu dydaktycznego i indywidualizacji wymagań  Włączenia do programu wychowawczego projektów zajęć pozalekcyjnych mających na celu uczenie spędzania czasu i wychowawcze zagospodarowanie go    Programu profilaktycznego dla potrzeb rozwojowych np. korekcji, usprawniania Planów szczegółowych w ujęciu wynikowym (plan pracy, plan jednostki metodycznej) Wymagań niezbędnych w systemie oceniania opartych na indywidualnych możliwościach wynikających z diagnozy i ukazujących proces indywidualnego rozwoju

REALIZACJA

W oparciu o:    Zasady budowy - wszechstronność, zmienność pracy mięśni, racjonalne natężenie wysiłku Zasady doboru treści i organizacji edukacji – podmiotowość ucznia, integracja kształcenia i wychowania, łączenie teorii z praktyką, różnicowanie treści i form kształcenia, edukacja permanentna Zasady nauczania – świadomego i aktywnego udziału, poglądowości, systematyczności prowadzącej ugruntowanego systemu zachowań, dostępności i trwałości Tok zajęć – trzy części, Formułowane cele operacyjne z zakresu: motywacji, wiadomości, umiejętności, motoryczności

ANALIZA SKUTECZNOŚCI

 Narzędzia diagnostyczne i zastosowanie do analizy postępu w rozwoju  Wymagania edukacyjne podstawowe, rozszerzające i dopełniające   Ocenianie poziomu osiągnięć Wnioskowanie co do skuteczności pracy ucznia i nauczyciela Wprowadzanie zmian do planów i realizacji

Zasady dotyczące motywacji

motywacje pobudzają celowość działania        

Motywacje należy wywoływać , podtrzymywać i wzmacniać

Motywacja do podejmowana zadania jest tym silniejsza im mocniejsze przekonanie, że warunki realizacji i decyzja o stawianiu zadania zależą od ucznia Pozytywny stosunek do zadań podnosi motywację do ich podejmowania Pozytywny stosunek do jednego z elementów zadania łatwo przenosi na całe zadanie Pobudzenie ciekawości ucznia, umożliwiające jej zaspokojenie wzbudza motywację do działania Motywacją jest potrzeba akceptacji społecznej Zamiast potrzeby akceptacji, występuje potrzeba podporządkowania Zadanie dla ucznia jest sukcesem, niewykonanie jest porażką Motywacja wewnętrzna i motywacja zewnętrzna

Indywidualizować i usamodzielniać możemy:     dając odpowiednią ilość czasu i samodzielności w podejmowaniu decyzji sytuacyjnie uzupełniając wiadomości i umiejętności tak, aby nadać spójność i płynność w narastaniu stopnia trudności, samodzielności i odpowiedzialności sytuacyjnie zmieniać zakres i układ zadań, ćwiczeń zgodnie możliwościami i potrzebami wyznaczać cele indywidualne w formie konkretnych efektów – operacyjne (czynności)   dobierać metody uczenia do konkretnych potrzeb rozwojowych trafnie wykorzystać niezbędne środki w procesie edukacji tak, aby tworzyły warunki do odkrywania, motywowania, dyskusji oraz obserwacji efektów i analizy skuteczności.

Indywidualizacja zbyt sugestywna (np. jesteście słabsi to …) tworzy niebezpieczeństwo etykietowania może hamować motywacje do rozwoju oraz wiarę w duże możliwości lub je niebezpiecznie przeceniać.

Indywidualizacja w grupie udaje się pod warunkiem uczenia odpowiedzialnej samodzielności.

Proponowane publikacje

o kompetencjach nauczyciela wychowania fizycznego   J. Pośpiech

Kodeks etyczny i przewodnik dobrej praktyki wychowania fizycznego

( dokument Europejskiego Stowarzyszenia Wychowania Fizycznego, EUPEA). W: Wychowanie fizyczne i sport szkolny w krajach europejskich. Opole 2003.

M. Śmiglewska

Zmiana oświatowa a pedagogiczna reorientacja nauczycieli wychowania fizycznego. Między kreatywnością a zaniechaniem zawodowym,

wyniki badań.

W: Rocznik Naukowy AWFiS Gdańsk 2005