Slide 1

- BIBLIOTEKA
Konferencja Bibliotekarz : zawód czy powołanie
Gdańsk 2 - 4 września 2009 r.

STRES W ZAWODZIE
BIBLIOTEKARZA
Janina Przybysz
Barbara Zieleniecka


Slide 2

- BIBLIOTEKA

O czym będę mówiła?

 Co to jest stres?
 Badania nad stresem
 Co wywołuje stres w bibliotece jako miejscu pracy bibliotekarzy?

 Działania antystresowe w organizacji
 Jak poradzić sobie samemu ze stresem?
 Dlaczego warto mówić o stresie w zawodzie bibliotekarza?


Slide 3

- BIBLIOTEKA

Co to jest stres?

„Stres to relacja między osobą a środowiskiem, która
postrzegana jest przez tę osobę jako zagrażającą jej
dobrostanowi”
R. Lazarus

„Stres jest nieswoistą reakcją organizmu na wszelkie stawiane
mu żądania”
H. Selye

[Czynniki powodujące stres nazywane są stresorami.


Slide 4

- BIBLIOTEKA

Co to jest stres?

 Stres jest zjawiskiem powszechnym, nieuniknionym i zależy od

czynników psychologicznych takich jak: osobowość, charakter oraz
umiejętności radzenia sobie ze stresem

 Dla powstania stresu ważne jest nie to, co się zdarza, lecz jak
dane zdarzenie odbierają ludzie, jak sami je oceniają
Stresująca sytuacja to 10% problemu,
reakcja na stresogenne sytuacje to pozostałe 90%


Slide 5

- BIBLIOTEKA

Badania nad stresem


stres związany z wykonywaną pracą to najczęstszy (po bólach pleców) problem
ludzi pracujących, dotyka 1/3 zatrudnionych (w UE to ok. 40 mln ludzi)
(prof. L. Levize’a)



koszty związane z efektami stresu w pracy sięgają w UE ok.20 mld euro rocznie
(Europejska Komisja ds. Zatrudnienia i Problemów Społecznych)



29,7 % pracowników amerykańskich wskazało na stres jako czynnik szkodzący ich
zdrowiu
(Badania amerykańskie)



Choroba Stulecia
(Światowa Organizacja Zdrowia)



bibliotekarze (pośród ludzi pracujących w takich zawodach jak: policjant, strażak,
nauczyciel, kierownik pociągu i bibliotekarz) przeżywają najwięcej frustracji i
stresów związanych z miejscem swojej pracy (nuda, monotonia, brak możliwości
rozwoju, wielkość zarobków itd.)
(Saqib Saddig)


Slide 6

- BIBLIOTEKA

Badania nad stresem w bibliotece

1. Molenda R. (2005) –

badania na temat stresu w pracy bibliotekarza
przeprowadzone wśród pracowników bibliotek i czytelników

2. Kowalska B., Kotlarek P. (2006) – badania ankietowe dotyczące
postrzegania pracy w bibliotece

3. Majewska A., Szyda M. (2006) –
przyczyną jest biblioteka

badania na temat stresu, którego


Slide 7

- BIBLIOTEKA

Prawo pracy a stres w UE
 brak jednej konkretnej ustawy „antystresowej”
 niektóre dyrektywy UE i przepisy prawa krajowego zobowiązują pracodawców do
ochrony pracowników przed skutkami stresu związanego z pracą zawodową
 Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Higieny Pracy uważa, że obowiązkiem
pracodawcy jest przeprowadzenie analizy ryzyka w celu ustalenia, na jakich
stanowiskach i w jakim stopniu personel jast narażony na stres, oraz charakteru
obciążeń. Etapy tej analizy powinny obejmować: ankietę, określenie
potencjalnych przyczyn problemu oraz wskazanie środków zaradczych


Slide 8

- BIBLIOTEKA

Co wywołuje stres w bibliotece jako miejscu pracy
bibliotekarzy?

 złe warunki pracy

(hałas, temperatura, brud, kurz)

 brak potrzebnych do pracy środków, urządzeń, materiałów, a
niekiedy i wiedzy
 źle zdefiniowane obowiązki pracownika

 nadmiar lub za mało pracy

(wykonywanie prostych, monotonnych czynności

lub zaangażowanie w kilka czynności na raz)

 niedogodne godziny pracy, praca w dni wolne
 praca poniżej możliwości i aspiracji pracownika
 kontakty (praca) z klientami


Slide 9

- BIBLIOTEKA

Co wywołuje stres w bibliotece jako miejscu pracy
bibliotekarzy?

 brak możliwości awansowania, rozwoju, uczenia się
 konflikty z przełożonymi, podwładnymi; sprzeczki w pracy
 niskie wynagrodzenie
 biurokracja połączona z brakiem pewnej niezależności,

samodzielności
 stereotypowe postrzeganie zawodu
 niski prestiż społeczny zawodu


Slide 10

- BIBLIOTEKA

Działania antystresowe w organizacji

 poprawienie fizycznych warunków pracy
 dostosowanie psychospołecznych warunków pracy do
możliwości bibliotekarzy

 zwiększenie umiejętności bibliotekarzy w radzeniu
sobie ze stresem
 zapewnienie pomocy bibliotekarzom już
doświadczającym skutków zdrowotnych stresu


Slide 11

- BIBLIOTEKA

Jak poradzić sobie ze stresem?
 pracuj aby żyć, a nie odwrotnie
 podziel czas na pracę zawodową i świat poza nią
 nie bierz na siebie zbyt wiele
 skup się na tym co robisz, ustanawiaj cele, bądź zorganizowany
 naucz się odpoczywać

 posłuchaj instynktu –

płacz, śmiej się, żartuj

 przeprowadź dialog wewnętrzny

– rozmowa z samym sobą wzmacnia zaufanie

do własnych sił

 ćwicz –

aktywność fizyczna niweluje negatywny wpływ stresu, obniża poziom agresji,

rozwija motywację

 dbaj o zdrowie


Slide 12

- BIBLIOTEKA

Jak poradzić sobie ze stresem?

Jeśli podchodzimy do trudnych i niecodziennych sytuacji z
wiarą, spokojem i optymizmem, nasz układ odpornościowy
podejmie silną walkę. Jeśli zaś będziemy niecierpliwi,
przygnębieni, źli i będziemy mieli poczucie, że wszystko
wymyka nam się z rąk, nasz system immunologiczny dozna
znacznego osłabienia


Slide 13

- BIBLIOTEKA

Dlaczego należy mówić o stresie w zawodzie bibliotekarza?

zmiana stereotypowego myślenia na temat
zawodu bibliotekarza
zmiana wizerunku bibliotekarza
wskazówka dla kadry kierowniczej w procesie
rekrutacji

obniżenie kosztów pracy
zmiany w organizacji
Impuls do badań na temat stresu w pracy
bibliotekarzy w Polsce


Slide 14

Dziękuję za uwagę!