Podatek od wartości dodanej

Download Report

Transcript Podatek od wartości dodanej

Slide 1

Podatek od wartości dodanej
VAT


Slide 2

Podatek naliczony
Art. 167 – 192


Slide 3

Podatek naliczony - istota
• Prawo do odliczenia VAT naliczonego jest
podstawowym elementem konstrukcji
VAT
• Stanowi o istocie podatku: zasady
opodatkowania każdej fazy obrotu
wyłącznie w odniesieniu do wartości
dodanej na etapie tej fazy
• Jest wynikiem przyjęcia realizacji ww.
zasady za pomocą metody fakturowej


Slide 4

Podatek naliczony - istota
VAT naliczony jest kluczowym środkiem
realizacji zasad:
- neutralności,
- jednokrotności poboru,
- opodatkowania konsumpcji.


Slide 5

Podatek naliczony - istota
• Prawo do odliczenia VAT naliczonego ma
charakter powszechny dla podatników
VAT
• Ograniczenia i zakazy odliczenia VAT
naliczonego stanowią wyjątki od zasady
• Odliczenie VAT naliczonego nie jest ulgą
podatkową
• Odliczenie VAT naliczonego jest
wyłączone dla konsumentów


Slide 6

Źródło prawa do odliczeń
(art. 167)
• Prawo do odliczenia powstaje z chwilą
powstania obowiązku podatkowego („gdy
podatek staje się wymagalny”) w odniesieniu do
podatku podlegającego odliczeniu
• Prawo to powstaje natychmiast, w odniesieniu
do wszystkich zakupów, niezależnie od tego,
kiedy będą one faktycznie wykorzystane przez
nabywcę od działalności opodatkowanej (C-110147/98 Gabalfrisa, C-268/83 Rompelman, C110/94 INZO)


Slide 7

Zakres prawa do odliczeń
(art. 168)
W zakresie, w jakim towary i usługi
wykorzystywane są do celów transakcji
opodatkowanych, podatnikowi przysługuje
prawo do odliczenia:
a) VAT należnego lub zapłaconego na terytorium
kraju od towarów lub usług dostarczonych lub
które mają być dostarczone podatnikowi przez
innego podatnika,
b) VAT należnego lub zapłaconego od towarów
importowanych na terytorium kraju,
c) VAT należnego od WNT.


Slide 8

Zakres prawa do odliczeń – inne
przeznaczenie zakupów
a) transakcje związane z działalnością
gospodarczą prowadzoną w innym kraju, od
których przysługiwałoby prawo do odliczenia
VAT, gdyby były to transakcje krajowe,
b) niektóre transakcje zwolnione (związane z
importem towarów, jeżeli ich wartość jest
zaliczona do p.o. importu, eksport)
c) Transakcje ubezpieczeniowe i finansowe,
jeżeli klient posiada siedzibę poza Wspólnotą
lub jeśli transakcje te mają bezpośredni
związek z towarami przeznaczonymi na
eksport do kraju spoza Wspólnoty


Slide 9

Zwrot VAT na rzecz podatników
spoza kraju
• Zwrot VAT dla podatników mających
siedzibę na terytorium Wspólnoty ale
niemających siedziby na terytorium kraju
• Zwrot VAT dla podatników niemających
siedziby na terytorium Wspólnoty
Cel ww. rozwiązań: realizacja zasad
- neutralności,
- jednokrotności poboru,
- opodatkowania konsumpcji.


Slide 10

Orzecznictwo
W przypadku, gdy pracodawca będący podatnikiem dla celów podatku
VAT, na mocy umowy z jednym ze swoich pracowników i innym
podatnikiem, tj. dostawcą, uzgadnia, że ten ostatni dostarczy
pracownikowi towary na koszt pracodawcy, a pracownik wykorzysta je
wyłącznie do celów działalności gospodarczej pracodawcy, natomiast
pracodawca otrzyma od dostawcy faktury dotyczące tych dostaw,
zawierające podatek VAT naliczony od towarów będących przedmiotem
dostawy, artykuł 11(1)(a) II Dyrektywy i artykuł 17(2)(a) VI Dyrektywy
należy interpretować w taki sposób, aby pracodawca mógł odliczyć od
swojego podatku przypadającego do zapłaty podatek VAT, którym
został obciążony.
System odliczeń powinien być stosowany w taki sposób, by jego zakres w
możliwie największym stopniu odpowiadał działalności gospodarczej
podatnika. Jeśli w tej sytuacji artykuł 17(2) VI Dyrektywy ogranicza
prawo podatnika do dokonania odliczenia podatku VAT od towarów
będących przedmiotem dostawy do kwoty podatku przypadającego do
zapłaty lub zapłaconego "od towarów (...) dostarczonych podatnikowi",
celem tego przepisu nie może być zakwestionowanie prawa do
odliczenia podatku VAT zapłaconego od towarów, które, mimo iż były
przedmiotem sprzedaży na rzecz podatnika z przeznaczeniem
wyłącznie do użytku w ramach prowadzonej działalności gospodarczej,
zostały fizycznie dostarczone pracownikom podatnika.
(C-165/86 Leesportefeuille „Intiem”)


Slide 11

Orzecznictwo
• Państwo Członkowskie uchybia swym zobowiązaniom wynikającym
z art. 17 ust. 2 lit. a i art. 18 ust. 1 lit. a szóstej dyrektywy 77/388 w
sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w
odniesieniu do podatków obrotowych, jeżeli przewiduje, że
pracodawca będący podatnikiem dla celów podatku od wartości
dodanej może odliczyć część dodatku wypłacanego pracownikowi
za służbowe korzystanie z samochodu prywatnego.
• Fakt, że pracownik korzysta z własnego pojazdu w związku z
działalnością gospodarczą jego pracodawcy, nie może skutkować
przekształceniem tego pracownika w podatnika w rozumieniu
szóstej dyrektywy lub art. 17 ust. 2 lit. a tej dyrektywy, nawet jeżeli
koszty związane z takim korzystaniem dają podstawę do zwrotu
przez pracodawcę.
• Wobec braku jakiejkolwiek dostawy dóbr lub usług pomiędzy dwoma
podatnikami i wobec tego braku jakiejkolwiek możliwości
dostarczenia przez podatnika drugiemu podatnikowi faktury lub
dokumentu uznanego za fakturę, odliczenie podatku od wartości
dodanej dopuszczalne na podstawie danego ustawodawstwa
krajowego może z definicji nastąpić tylko z naruszeniem wymogów
korzystania z prawa do odliczeń ustanowionych w art. 18 ust. 1 lit. a
szóstej dyrektywy
• (C- 338/98 (KE przeciwko Holandii)


Slide 12

Warunki skorzystania z odliczenia
(art. 178)
a) w odniesieniu do zakupów „krajowych” –
posiadane faktury
b) w odniesieniu do importu – posiadanie
dokumentu celnego, wskazującego
podatnika jako odbiorcę lub importera i
określający kwotę VAT
c) W odniesieniu do WNT – wykazanie
WNT we właściwej deklaracji oraz
posiadanie faktury


Slide 13

Materialne i formalne warunki
nabycia prawa do odliczenia
Przepisy prawa wspólnotowego uzależniają
nabycie i możliwość skorzystania z prawa
do odliczenia podatku naliczonego od
dwóch warunków:
• materialnego – powstania obowiązku
podatkowego w odniesieniu do podatku
podlegającego odliczeniu (art. 176),
• formalnego – posiadania faktury VAT (art.
178).


Slide 14

Materialne i formalne warunki
nabycia prawa do odliczenia
• Z chwilą spełnienia warunku materialnego podatnik nabywa prawo do podatku
naliczonego,
• Warunek formalny nie ma natomiast wpływu na
nabycie prawa do odliczenia podatku
naliczonego. Jest jedynie warunkiem
skorzystania z prawa do odliczenia i wskazuje
termin odliczenia
• Terminem odliczenia jest okres rozliczeniowy, w
którym warunek materialny i formalny są
spełnione łącznie (C-152/02 Terra BaubedarfHandel)


Slide 15

Warunki nabycia prawa do
odliczenia w Polsce
• warunek materialny: nabycie prawa do
rozporządzania towarem jak
właściciel/wykonanie usługi
• otrzymanie faktury VAT
Dla powstania prawa do odliczenia
niezbędna jest koniunkcja warunku
materialnego i formalnego.


Slide 16

Faktura a powstanie prawa do
odliczenia
• W myśl przepisów wspólnotowych, otrzymanie
faktury nie kreuje prawa do odliczenia, lecz jest
warunkiem dokonania odliczenia,
• Gdy podatnik nie posiada oryginału faktury,
możliwe jest przyjęcie innych dowodów, że
doszło do transakcji zakupu (C-85/95 Reisdorf)

• W myśl polskich przepisów nie jest możliwe
przyjęcie innych dowodów niż oryginał faktury.


Slide 17

Odliczenie natychmiastowe
• Podatnik dokonuje odliczenia odejmując
od całkowitej kwoty VAT należnego za
dany okres rozliczeniowy całkowitą kwotę
podatku, w związku z którym w tym
samym czasie powstało prawo do
odliczenia, które może być wykonane (art.
179)
• Zasada przeciwna: odliczenie pro-ratatemporis


Slide 18

Zwrot podatku
Konieczność zwrotu podatku występuje, gdy w
danym okresie rozliczeniowym kwota podatku
naliczonego przewyższa kwotę podatku
należnego (w szczególności gdy podatek
należny wynosi 0)
• Bezpośredni (zasada) – faktyczny zwrot
podatnikowi przez organy podatkowe różnicy
między VAT naliczonym i należnym
• Pośredni – przeniesienie nadwyżki na następny
okres rozliczeniowy


Slide 19

Orzecznictwo
• Państwo Członkowskie, które przewiduje zwrot nadpłaconego
podatku VAT w drodze wystawienia obligacji rządowych dla pewnej
kategorii podatników, wobec których stwierdzono nadpłatę, uchybia
swym zobowiązaniom wynikającym z art. 17 i 18 szóstej dyrektywy
77/388 w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw
Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych.
• Warunki zwrotu, które Państwo Członkowskie ustala na podstawie
art. 18 ust. 4 szóstej dyrektywy, muszą umożliwiać podatnikowi
odzyskanie, w odpowiednich warunkach, całej kwoty nadpłaconego
podatku, co oznacza, że zwrot następuje w rozsądnym terminie w
drodze wypłaty środków płynnych lub środków równoważnych;
przyjęta metoda zwrotu nie może w żadnym przypadku pociągać za
sobą żadnego ryzyka dla podatnika
(C-78/00 KWE przeciwko Republice Włoskiej)


Slide 20

Częściowe odliczenie VAT naliczonego

Zakupy związane ze sprzedażą dającą prawo do
odliczenia

A
Tak, całkowicie

Tak, częściowo

B
Wiadomo, jaka część

D
Nie

C
Nie wiadomo, jaka
część


Slide 21

Częściowe odliczenie - przykład
Salon sprzedaży samochodów świadczy również usługi pośrednictwa
ubezpieczeniowego. Ta pierwsza działalność wiąże się z prawem
do odliczania VAT naliczonego, ta druga – nie.
1.
Typowym przykładem zakupu typu A, związanego wyłącznie ze
sprzedażą uprawniającą do odliczenia będzie zakup
samochodów, jako towarów handlowych. Inne przykłady to zakup
surowców do produkcji towarów opodatkowanych VAT czy też
usług transportu, jeżeli przedmiotem transportu są wyłącznie
towary opodatkowane.
2.
Niektóre zakupy związane są z obydwoma rodzajami sprzedaży,
ale da się łatwo „przypisać” ich poszczególne części do
sprzedaży uprawniającej i nieuprawniającej do odliczenia. Są to
zakupy typu B. Jeżeli działalność salonu samochodowego jest tak
zorganizowana, że usługi agencji ubezpieczeniowej są
wykonywane w wyodrębnionym pomieszczeniu, to w oparciu o
stosunek powierzchni tego pomieszczenia do powierzchni
całkowitej będziecie mogli ustalić, jaka część czynszu najmu albo
usług sprzątania jest związana z usługami ubezpieczeniowymi.
Pozostała część, jako związana ze sprzedażą samochodu, będzie
dawała prawo do odliczenia.


Slide 22

Częściowe odliczenie – przykład
3. Zakupem typu C, związanym ze sprzedażą uprawniającą
do odliczenia, którego nie można w pełni przypisać do
takiej sprzedaży jest np. korzystanie z usług
telekomunikacyjnych przez salon sprzedaży, z dostawy
energii elektrycznej, usług księgowych, ochrony mienia,
dostawy sprzętu biurowego (np. kserokopiarki). Tego
typu zakupy służą każdemu rodzajowi działalności i nie
da się zazwyczaj znaleźć kryterium, na podstawie
którego część z tych zakupów uznajemy za związane
wyłącznie ze sprzedażą opodatkowaną.
4. Do kategorii D, ostatniej, zalicza się wszelkie zakupy,
które nie kwalifikują się do zaliczenia ich do jednej z
poprzednich grup.


Slide 23

Następne zajęcia
• Środki specjalne i dopuszczalność ich
stosowania przez państwa członkowskie.
• Niedozwolone podatki obrotowe