Slide 1

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 2

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 3

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 4

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 5

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 6

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 7

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 8

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 9

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 10

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 11

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 12

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 13

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 14

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 15

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 16

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 17

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 18

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 19

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 20

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 21

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 22

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 23

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 24

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 25

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 26

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27


Slide 27

1

DORADZTWO
DORADZTWO
PODATKOWE
H
UMAN
CAPITAL
EUROPEJSKIE

Lokalne Forum Biznesu
Ernst & Young
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała
Witold Waśkowiak
Ernst & Young
Poznań, 9 maja 2005 r.

Agenda
Doświadczenie pierwszych miesięcy funkcjonowania
nowych przepisów oraz planowane zmiany:


Część I – Wiążące interpretacje podatkowe
Ordynacja podatkowa
Tomasz Ciszewski
Tomasz Napierała



Część II – Nowa ustawa o VAT
Witold Waśkowiak

3

Wiążące interpretacje
podatkowe

4

Geneza wiążących interpretacji
– Plan Hausnera






5

Podstawowe założenia:


związanie organów podatkowych interpretacją prawa podatkowego w
indywidualnych sprawach



tzw. zasada nieszkodzenia, w przypadku zastosowania się do błędnej
interpretacji

Oczekiwania:


pewność co do konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji



ujednolicenie merytoryczne decyzji i zdyscyplinowanie urzędników do
wydawania ich w terminie



sposób na niejednoznaczne i często zmieniające się przepisy
podatkowe

Silny sprzeciw Ministerstwa Finansów

Istota interpretacji - ochrona podatnika






Interpretacje nie są wiążące dla wnioskodawcy, ale wiążą organy
podatkowe, które nie mogą wydać decyzji niezgodnej z
interpretacją, do której podatnik się zastosował (bez zmiany lub
uchylenia postanowienia)
Rozszerzono zakres ochrony - zastosowanie się do interpretacji
ogólnej lub indywidualnej nie może szkodzić podatnikowi, co
oznacza w szczególności, że w zakresie wynikającym z
zastosowania się do interpretacji nie określa się lub nie ustala
zobowiązania podatkowego
Wprowadzono mechanizm chroniący przed przewlekłym
postępowaniem:

W przypadku niewydania interpretacji przez organ
w ustawowym terminie wiążące staje się stanowisko
wnioskodawcy zawarte we wniosku
6

Uchylenie lub zmiana interpretacji




Interpretacja indywidualna może zostać zmieniona albo
uchylona wyłącznie w drodze:


decyzji organu odwoławczego wydanej z urzędu, jeśli postanowienie
rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS, w tym także jeśli
niezgodność jest wynikiem zmiany przepisów prawa



postępowania odwoławczego (po złożeniu zażalenia)

Odroczono moment wygaśnięcia ochrony w razie zmiany
albo uchylenia interpretacji:


w przypadku podatków rozliczanych miesięcznie

począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po
miesiącu, w którym decyzja zmieniająca interpretację została
doręczona wnioskodawcy


w przypadku podatków rozliczanych rocznie
począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w
którym decyzja zmieniająca została doręczona wnioskodawcy

7

Próba oceny













8

Reakcja na zmienność urzędniczych poglądów

Nacisk na niezmienność interpretacji i maksymalną
ochronę indywidualnego adresata
Ogromna odpowiedzialność organów podatkowych
Wątpliwości co do zgodności z art. 84 Konstytucji oraz
zasady powszechności i równości opodatkowania
Ryzyko nadmiernie ostrożnych zachowawczych praktyk
organów podatkowych
Nacisk organów podatkowych na prawidłowość formalną
wniosków
Ryzyko sprzecznych interpretacji uzyskanych przez strony
tej samej transakcji gospodarczej

Próba oceny c.d.








9

Nierezydenci bez statusu podatnika – brak możliwości
wystąpienia o interpretacje
Problem naruszenia zasady praworządności:
 izba skarbowa zmienia postanowienie interpretacyjne
z urzędu tylko w razie rażącego naruszenia prawa
 zbyt daleko idąca trwałość interpretacji i jej prymat nad ustawą:
zmiana prawa nie powoduje automatycznego wygaśnięcia
interpretacji, a udzielona przez nią ochrona może rozciągać się
nawet na dwa lata po zmianie przepisów

Związanie organu podatkowego negatywną interpretacją w
trakcie kontroli
Kwestia traktowania zwolnienia od podatku jako pomocy
publicznej

Interpretacje podatkowe w Polsce
– dane statystyczne




2003 r.:


urzędy skarbowe wydały 30 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 3,5 tys. interpretacji (w drodze nadzoru
interpretacji wydawanych przez urzędy skarbowe)

2004 r.:


urzędy skarbowe wydały 60 tys. interpretacji



izby skarbowe wydały 4,5 tys. interpretacji

Źródło: dane Ministerstwa Finansów
10

Praktyka – I kwartał 2005 r.


złożono ponad 22 tys. wniosków



wnioski dotyczyły:








50% - VAT
30 % - PIT

urzędy wydały ok. 10 tys. interpretacji
ok. 2,5 tys. wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia ze względu
na nieuzupełnienie braków przez podatnika mimo prawidłowego
wezwania

prognozy dotyczące „oblężenia” urzędów skarbowych nie
sprawdziły się:




duże wymagania formalne (w styczniu 41% wniosków było
dotkniętych brakami formalnymi, liczba wniosków wymagających
uzupełnienie stopniowo ulega zmniejszeniu)
obawa przed ściągnięciem na siebie kontroli skarbowej

Źródło: dane Ministerstwo Finansów

11

Ordynacja podatkowa
– planowane zmiany

12

Uprzednie porozumienia cenowe
(Advance Pricing Arrangements - APA)
Porozumienia

jednostronne



13

dwustronne

wielostronne

wydawane przez Ministra Finansów w formie decyzji na
wniosek podmiotu krajowego



transakcje w toku i przyszłe



planowane wejście w życie - 1 stycznia 2006 r.

Procedura uzyskania APA (1)
1. Informacja wstępna o APA
2. Wniosek obejmujący m.in.:
 propozycję metody ustalania ceny transakcyjnej

 dokumenty mające istotny wpływ na wysokość ceny
transakcyjnej
 propozycję okresu obowiązywania porozumienia
 wykaz podmiotów powiązanych

3. Opłata od wniosku - 1% wartości transakcji
 APA jednostronne: 5 tys. – 50 tys. zł
 APA dwu- i wielostronne: 50 tys. – 200 tys. zł

14

Procedura uzyskania APA (2)
4. Postępowanie:
 spotkania uzgodnieniowe,
 zakończenie „bez zbędnej zwłoki”, nie później niż w ciągu:


6 miesięcy – APA jednostronne



12 miesięcy – APA dwustronne



18 miesięcy – APA wielostronne

5. Decyzja w sprawie porozumienia
 uznaje prawidłowość metody ustalania ceny transakcyjnej,
algorytm kalkulacji ceny oraz inne reguły stosowania metody
 termin obowiązywania nie dłuższy niż 3 lata – możliwość
przedłużenia o kolejne 3 lata
 możliwość zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku zmiany
stosunków gospodarczych powodującej rażącą
nieadekwatność metody ustalania ceny transakcyjnej
15

APA – korzyści



16

minimaliacja/uniknięcie ewentualnych sporów z
władzami podatkowymi na tle cen transferowych



zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania



istotny instrument zwiększenia pewności inwestowania

Pytania i odpowiedzi

17

Część II.
Nowa ustawa o VAT

18

Źródła zasady neutralności VAT


I Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




VI Dyrektywa - prawo do odliczenia podatku naliczonego




19

„Przy każdej transakcji zostanie naliczony podatek od wartości
dodanej, obliczony od ceny towarów lub usług według stawki
właściwej dla tych towarów lub usług, po odliczeniu podatku od
wartości dodanej poniesionego przy nabyciu różnych elementów
kosztowych”

„W zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów
transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do
odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (…)”

Zgodnie z orzecznictwem ETS, wszelkie odstępstwa od
zasady neutralności powinny mieć charakter wyjątkowy

Jaśniejsze zasady opodatkowania





20

Rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT
Co do zasady wszelka działalność ekonomiczna podlega
opodatkowaniu


Dostawy towarów



Świadczenie usług, czyli każde świadczenie niebędące dostawą
towarów

Eliminuje to niepewność co do możliwości
opodatkowania transakcji, a w konsekwencji także
odliczenia podatku naliczonego

VAT bardziej fair - współczynnik


Struktura sprzedaży kalkulowana na bazie rocznej






Uproszczenie:





Proporcja > 98% - prawo do odliczenia 100% podatku
Proporcja ≤ 2% - brak prawa do odliczenia

W celu eliminacji dysproporcji wyłączono niektóre rodzaje
transakcji z obliczania współczynnika:


21

wstępnie - w oparciu o strukturę sprzedaży z roku ubiegłego
ostateczna korekta wyliczeń na koniec roku podatkowego w oparciu
o strukturę sprzedaży danego roku

Sporadyczne transakcje dotyczące nieruchomości i finansowe,
środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające
amortyzacji

Korekta deklaracji



22

Wydłużenie terminu do korekty podatku naliczonego
przez korektę deklaracji:


W przypadku niedokonania odliczenia w okresie, w którym
wystąpiło prawo do odliczenia - podatnik może obniżyć kwotę
podatku należnego w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w
którym wystąpiło prawo do odliczenia



Przedawnienie zobowiązań podatkowych – 5 lat od końca roku,
w którym upłynął termin płatności podatku

Zwrot nadwyżki podatku


VI Dyrektywa – art. 18 (4)
Jeśli za dany okres rozliczeniowy kwota przysługujących odliczeń
przekracza kwotę podatku należnego, Państwo Członkowskie może
dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na okres następny, na warunkach
ustalonych przez dane państwo



Korzystniejsze zasady zwrotu – prawo do zwrotu
bezpośredniego przysługuje generalnie w każdym
przypadku
W przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podatnik ma
prawo do przeniesienia jej na następny miesiąc lub zwrotu różnicy na
rachunek bankowy



Praktyka po 1 maja 2004 r. - ?
Zgłaszany wymóg istnienia sprzedaży opodatkowanej w miesiącu, za który
dokonywany jest zwrot w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad
należnym z wcześniejszych okresów

23

Co nas jeszcze czeka – nowelizacja ustawy
o VAT




24

Ulga za złe długi – możliwość korekty podatku
należnego w przypadku nieściągalnych
należności
Odliczenie z tytułu zakupu samochodów
osobowych – zwiększenie kwoty podatku do
odliczenia

Podsumowanie




25

Dostosowanie przepisów do wymogów VI Dyrektywy
Uporządkowanie przepisów i uproszczenie procedur
w obrocie towarami



Upowszechnienie prawa do zwrotów bezpośrednich



Zwiększenie zakresu odliczeń podatku naliczonego

Pytania i odpowiedzi

26

Kontakt
Ernst & Young
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
Tel. (061) 856 29 00
Tomasz Ciszewski
[email protected]
Tomasz Napierała
[email protected]
Witold Waśkowiak
[email protected]
27