Transcript Romantyzm
Slide 1
Romantyzm
Slide 2
Ogólne
informacje o
romantyzmie:
Slide 3
Romantyzm to prąd ideowy, literacki i
artystyczny rozwijający się w Europie w
okresie między Wielką Rewolucją
Francuską (1789-1799) a Wiosną Ludów
(1848 r.).
W Polsce idee romantyczne kształtowały
się w pierwszym 20-leciu XIX w., a
przełom romantyczny nastąpił w 1822 r.
Jest to rok wydania pierwszego tomiku
Poezji Adama Mickiewicza oraz umowna
data intronizacji romantyzmu. Datą zaś
zamykającą epokę romantyzmu w Polsce
jest rok 1863 (wybuch powstania
styczniowego).
Slide 4
Najważniejsze założenia filozoficzne i
ideowe romantyzmu kształtowały się w
oparciu o:
• dążenie do społecznych i politycznych
przemian demokratycznych;
• do odrodzenia bądź wyzwolenia
narodowego;
• w parciu o przewartościowanie
podstawowych poglądów na świat i
człowieka sformułowanych w epoce
oświecenia (bunt „młodych" przeciw
„starym").
Slide 5
Romantyzm skupiał się na wizji
świata jako żywego i dynamicznego
organizmu, złożonego z
różnorodnych i niepowtarzalnych
elementów, których nie można
poznać intelektem czy zamknąć w
systemie.
Slide 6
Romantyzm w
muzyce:
Slide 7
Kompozytorzy
romantyzmu:
Fryderyk Chopin
Robert Schumann
Franciszek Liszt
Slide 8
Romantyzm w muzyce obejmuje razem z
neoromantyzmem niemal cały XIX wiek. W
muzyce romantyzm to jeden z
najważniejszych nurtów w historii muzyki.
Charakteryzuje go indywidualizm postaw
twórczych, dodatkowo też odejście od
sztywnych rygorów obowiązujących w
sztuce kompozycji i interpretacji.
Najpełniej ideał syntezy sztuk został
zrealizowany w dramacie muzycznym.
Nastąpiła rozbudowa orkiestry, rozwinęło
się wirtuozostwo instrumentalne.
Slide 9
Fryderyk Franciszek Chopin - ur. 22
lutego lub 1 marca 1810r. w Żelazowej
Woli, zm. 17 października 1849 w
Paryżu. Polski kompozytor i pianista.
Przedstawiciel muzyki okresu
romantyzmu, nazywany poetą
fortepianu. U źródeł jego twórczości
leżała wrażliwość artystyczna oraz
umiejętność czerpania wzorców z
polskiej muzyki ludowej. Jego
przyjaciółką i towarzyszką życia była
pisarka George Sand.
Slide 10
Robert Alexander Schumann – urodzony 8
czerwca 1810 w Zwickau w Saksonii,
zmarł 29 lipca 1856 w Endenich. Niemiecki
kompozytor i pianista okresu romantyzmu. Mąż
Clary Schumann. Od młodzieńczych lat życia
obracał się wokół zainteresowań poetyckoliterackich. Początkowo, nie zdawał sobie
sprawy ze swojego muzycznego powołania.
Jako 8-letni chłopiec zaczyna wprawdzie naukę
muzyki u J. G. Kuntzscha, gra na fortepianie,
lecz w 1828 wstępuje na wydział prawa
uniwersytetu w Lipsku. Spotkanie z
Fryderykiem Wieckiem, nauczycielem gry na
fortepianie, zdecydowało o zmianie planów
życiowych. Schumann doskonalił swoje
umiejętności grania na fortepianie pod jego
okiem.
Slide 11
Franciszek Liszt - ur. 22 października 1811, zm.
31 lipca 1886r. Węgierski kompozytor i pianista
epoki romantyzmu. Stworzył nowy gatunek
muzyczny: poemat symfoniczny.
Był aktywnym propagatorem kultury polskiej,
zaprzyjaźnionym m.in. z Fryderykiem Chopinem,
Adamem Mickiewiczem, Juliuszem Słowackim i
Henrykiem Wieniawskim. Uczył także Juliusza
Zarębskiego i Józefa Wieniawskiego. Był teściem
i przyjacielem Ryszarda Wagnera. To On namówił
Liszta do skrócenia symfonii Dantejskiej do
dwóch części. Liszt został pochowany na
cmentarzu w Bayreuth, niedaleko willi i miejsca
spoczynku Wagnera.
Slide 12
Romantyzm
w
literaturze
Slide 13
Literatura miała przede wszystkim
wyrażać indywidualne cechy myślenia
jednostki twórczej, występując zarazem
w imieniu zbiorowości, społeczeństwa,
narodu, przy czym poeta kreował się na
jego przywódcę, proroka, wieszcza,
geniusza zdolnego wszystko przeniknąć.
Pomagała mu w tym wyobraźnia i
nieskrępowane natchnienie, co prowadziło
niekiedy do frenezji (świat przedstawiony
jako szaleństwo zbrodni, namiętności i
okropności).
Slide 14
Romantyzm przedstawiał tradycje narodowe,
twórczość ludową (np. ballada), mitologie
ludów Europy, motywy orientalne i biblijne
swoiście interpretowane.
Ewolucji uległy także formy literackie,
powstały nowe gatunki mieszane, jak
poemat dygresyjny, powieść poetycka i
powieść historyczna, której twórcą był W.
Scott. W Anglii tendencje preromantyczne
pojawiły się od połowy XVIII w.,
szczególnie w wierszach R. Burnsa i W.
Blake'a.
Slide 15
Romantyzm
w
malarstwie
Slide 16
Największym natchnieniem dla malarzy
romantycznych była natura, jej
tajemniczość, potęga i żywiołowość. Aby
przedstawić te właśnie cechy przyrody
konieczne stały się zamiany warsztatowe.
Znacznemu rozszerzeniu uległa paleta
barw. Zmieniły się również zasady
kompozycji, wielkiego znaczenia nabrał
kontrast. Tematem wielu dzieł stały się
również zjawiska fantastyczne. Duże
znaczenie miał również wydźwięk
symboliczny powstających wówczas dzieł.
Wszystkie te cechy świadczą o tym, że
malarstwo romantyczne było w opozycji
do klasycznych kanonów popularnych w
XVIII wieku.
Slide 17
Nie można mówić o jednej obowiązującej
w tej epoce szkole malarskiej, ponieważ
za najważniejszą uważano wówczas
ekspresję, co doprowadziło do tego, że
każdy artysta mógł wypracować swój
własny niepowtarzalny styl. Poza
przyrodą dużym zainteresowaniem
malarzy romantycznych cieszył się
człowiek i jego uczuciowość oraz
patriotyczne (dramatyczne) wydarzenia
historyczne.
Slide 18
Za pierwszego malarza, którego dzieła
określano mianem romantycznych uchodzi
Szwajcar J. Füssli. Tworzył on tajemnicze i
groźne kompozycje ilustrujące niejako
dzieła Homera czy Dantego. Do jego
najsłynniejszych prac należą: Mara nocna i
Trzy czarownice z „Makbeta”.
Mianem romantycznego określa się również
hiszpańskiego mistrza Francisco de Goyę
Lucientesa. Zasłynął on między innymi jako
twórca dzieł o tematyce historycznej i
niepodległościowej: Rozstrzelanie
powstańców madryckich, 3 maja 1808,
symbolicznej i fantastycznej: Sabat
czarownic, Saturn pożerający swoje dzieci,
a także ludowej: Odpust na łące św.
Izydora.
Slide 19
W Anglii za najważniejszego malarza
romantycznego uchodził Joseph Mallord
William Turner. Jego specjalnością były
pejzaże. Do historii sztuki przeszły jego
niezwykłe chmury, mgły, toń wody,
przypominające swoimi barwami
impresjonistyczne arcydzieła. Mianem jego
najsłynniejszego dzieła określa się pejzaż
Szybkość, para i deszcz.
Drugim obok Turnera najwybitniejszym
przedstawicielem romantyzmu brytyjskiego
w malarstwie był John Constable.
Specjalizował się on również w naturze, ale
jego dzieła są pełne barw i kształtów.
Najbardziej znanym obrazem Constable’a
jest dzieło zatytułowane Chmury.
Slide 20
Przykładowe obrazy epoki
romantyzmu:
Johann Heinrich Füssli
„Lady Makbet”
Caspar David Friedricht
„Wedrowiec przed morzem
mgły”
Slide 21
Peter von Cornelius
„Panny mądre i głupie”
John Constable
“Łany zboża”
William Turner
„Bitwa pod Trafalgarem”
Slide 22
ROMANTYZM W
POLSCE
Slide 23
Specyfika polskiego romantyzmu polega na tym, że w
dobie niewoli ojczyzny filozofia i estetyka
europejskiego romantyzmu splotła się z silną
ideologią narodowowyzwoleńczą. Gdy w Europie
romantyzm dość szybko przeminął, w Polsce okazał
się jednym z najważniejszych okresów dziejów i
literatury. Romantyzm stwarzał bazę ideową dla
buntu, konspiracji i powstań, kształtował postawę
bojownika o wolność ojczyzny, dyskutował problemy
społeczne, ważne wobec problemów narodu.
Przetrwał - jako przedmiot uwielbienia lub parodii po czasy współczesne.
Tematy polskiego romantyzmu:
- Wolność ojczyzny i bunt przeciw zaborcom,
- Miłość romantyczna (poświęcona zwykle dla
ojczyzny),
- Mesjanizm narodowy i jednostkowy,
- Umiłowanie pejzażu polskiego,
- Misja poety i poezji.
Slide 24
Najważniejsze dzieła epoki to:
Trzy dramaty romantyczne: Dziady
Mickiewicza, Kordian Słowackiego i Nie-Boska
komedia Krasińskiego
Powieść poetycka: Konrad Wallenrod
Mickiewicza.
Poemat dygresyjny: Beniowski Słowackiego.
Komedia: Śluby panieńskie Fredry
Epopeja szlachecka: Pan Tadeusz Mickiewicza.
Gatunki:
Nowe: ballada, powieść poetycka, dramat
romantyczny, poemat dygresyjny,
Stare: oda, epos, pieśń, bajka, sonet, rapsod.
Slide 25
Motywy w literaturze i sztuce ukształtowane
w romantyzmie:
- Mit dworku szlacheckiego - ostoi
narodowej,
- Topos nieszczęśliwej miłości niespełnionej
(albo z powodów patriotycznych - ojczyzna
rywalką dziewczyny, albo nierówności
społecznej),
- Obraz Polski jako Chrystusa Narodów
(mesjanizm narodowy),
- Niedola powstańca i więźnia caratu,
- Typ bohatera romantycznego,
- Postawa buntu wobec Boga.
Slide 26
Prezentacje przygotowały:
Ewelina Drzymała
Paulina Tomiak
Romantyzm
Slide 2
Ogólne
informacje o
romantyzmie:
Slide 3
Romantyzm to prąd ideowy, literacki i
artystyczny rozwijający się w Europie w
okresie między Wielką Rewolucją
Francuską (1789-1799) a Wiosną Ludów
(1848 r.).
W Polsce idee romantyczne kształtowały
się w pierwszym 20-leciu XIX w., a
przełom romantyczny nastąpił w 1822 r.
Jest to rok wydania pierwszego tomiku
Poezji Adama Mickiewicza oraz umowna
data intronizacji romantyzmu. Datą zaś
zamykającą epokę romantyzmu w Polsce
jest rok 1863 (wybuch powstania
styczniowego).
Slide 4
Najważniejsze założenia filozoficzne i
ideowe romantyzmu kształtowały się w
oparciu o:
• dążenie do społecznych i politycznych
przemian demokratycznych;
• do odrodzenia bądź wyzwolenia
narodowego;
• w parciu o przewartościowanie
podstawowych poglądów na świat i
człowieka sformułowanych w epoce
oświecenia (bunt „młodych" przeciw
„starym").
Slide 5
Romantyzm skupiał się na wizji
świata jako żywego i dynamicznego
organizmu, złożonego z
różnorodnych i niepowtarzalnych
elementów, których nie można
poznać intelektem czy zamknąć w
systemie.
Slide 6
Romantyzm w
muzyce:
Slide 7
Kompozytorzy
romantyzmu:
Fryderyk Chopin
Robert Schumann
Franciszek Liszt
Slide 8
Romantyzm w muzyce obejmuje razem z
neoromantyzmem niemal cały XIX wiek. W
muzyce romantyzm to jeden z
najważniejszych nurtów w historii muzyki.
Charakteryzuje go indywidualizm postaw
twórczych, dodatkowo też odejście od
sztywnych rygorów obowiązujących w
sztuce kompozycji i interpretacji.
Najpełniej ideał syntezy sztuk został
zrealizowany w dramacie muzycznym.
Nastąpiła rozbudowa orkiestry, rozwinęło
się wirtuozostwo instrumentalne.
Slide 9
Fryderyk Franciszek Chopin - ur. 22
lutego lub 1 marca 1810r. w Żelazowej
Woli, zm. 17 października 1849 w
Paryżu. Polski kompozytor i pianista.
Przedstawiciel muzyki okresu
romantyzmu, nazywany poetą
fortepianu. U źródeł jego twórczości
leżała wrażliwość artystyczna oraz
umiejętność czerpania wzorców z
polskiej muzyki ludowej. Jego
przyjaciółką i towarzyszką życia była
pisarka George Sand.
Slide 10
Robert Alexander Schumann – urodzony 8
czerwca 1810 w Zwickau w Saksonii,
zmarł 29 lipca 1856 w Endenich. Niemiecki
kompozytor i pianista okresu romantyzmu. Mąż
Clary Schumann. Od młodzieńczych lat życia
obracał się wokół zainteresowań poetyckoliterackich. Początkowo, nie zdawał sobie
sprawy ze swojego muzycznego powołania.
Jako 8-letni chłopiec zaczyna wprawdzie naukę
muzyki u J. G. Kuntzscha, gra na fortepianie,
lecz w 1828 wstępuje na wydział prawa
uniwersytetu w Lipsku. Spotkanie z
Fryderykiem Wieckiem, nauczycielem gry na
fortepianie, zdecydowało o zmianie planów
życiowych. Schumann doskonalił swoje
umiejętności grania na fortepianie pod jego
okiem.
Slide 11
Franciszek Liszt - ur. 22 października 1811, zm.
31 lipca 1886r. Węgierski kompozytor i pianista
epoki romantyzmu. Stworzył nowy gatunek
muzyczny: poemat symfoniczny.
Był aktywnym propagatorem kultury polskiej,
zaprzyjaźnionym m.in. z Fryderykiem Chopinem,
Adamem Mickiewiczem, Juliuszem Słowackim i
Henrykiem Wieniawskim. Uczył także Juliusza
Zarębskiego i Józefa Wieniawskiego. Był teściem
i przyjacielem Ryszarda Wagnera. To On namówił
Liszta do skrócenia symfonii Dantejskiej do
dwóch części. Liszt został pochowany na
cmentarzu w Bayreuth, niedaleko willi i miejsca
spoczynku Wagnera.
Slide 12
Romantyzm
w
literaturze
Slide 13
Literatura miała przede wszystkim
wyrażać indywidualne cechy myślenia
jednostki twórczej, występując zarazem
w imieniu zbiorowości, społeczeństwa,
narodu, przy czym poeta kreował się na
jego przywódcę, proroka, wieszcza,
geniusza zdolnego wszystko przeniknąć.
Pomagała mu w tym wyobraźnia i
nieskrępowane natchnienie, co prowadziło
niekiedy do frenezji (świat przedstawiony
jako szaleństwo zbrodni, namiętności i
okropności).
Slide 14
Romantyzm przedstawiał tradycje narodowe,
twórczość ludową (np. ballada), mitologie
ludów Europy, motywy orientalne i biblijne
swoiście interpretowane.
Ewolucji uległy także formy literackie,
powstały nowe gatunki mieszane, jak
poemat dygresyjny, powieść poetycka i
powieść historyczna, której twórcą był W.
Scott. W Anglii tendencje preromantyczne
pojawiły się od połowy XVIII w.,
szczególnie w wierszach R. Burnsa i W.
Blake'a.
Slide 15
Romantyzm
w
malarstwie
Slide 16
Największym natchnieniem dla malarzy
romantycznych była natura, jej
tajemniczość, potęga i żywiołowość. Aby
przedstawić te właśnie cechy przyrody
konieczne stały się zamiany warsztatowe.
Znacznemu rozszerzeniu uległa paleta
barw. Zmieniły się również zasady
kompozycji, wielkiego znaczenia nabrał
kontrast. Tematem wielu dzieł stały się
również zjawiska fantastyczne. Duże
znaczenie miał również wydźwięk
symboliczny powstających wówczas dzieł.
Wszystkie te cechy świadczą o tym, że
malarstwo romantyczne było w opozycji
do klasycznych kanonów popularnych w
XVIII wieku.
Slide 17
Nie można mówić o jednej obowiązującej
w tej epoce szkole malarskiej, ponieważ
za najważniejszą uważano wówczas
ekspresję, co doprowadziło do tego, że
każdy artysta mógł wypracować swój
własny niepowtarzalny styl. Poza
przyrodą dużym zainteresowaniem
malarzy romantycznych cieszył się
człowiek i jego uczuciowość oraz
patriotyczne (dramatyczne) wydarzenia
historyczne.
Slide 18
Za pierwszego malarza, którego dzieła
określano mianem romantycznych uchodzi
Szwajcar J. Füssli. Tworzył on tajemnicze i
groźne kompozycje ilustrujące niejako
dzieła Homera czy Dantego. Do jego
najsłynniejszych prac należą: Mara nocna i
Trzy czarownice z „Makbeta”.
Mianem romantycznego określa się również
hiszpańskiego mistrza Francisco de Goyę
Lucientesa. Zasłynął on między innymi jako
twórca dzieł o tematyce historycznej i
niepodległościowej: Rozstrzelanie
powstańców madryckich, 3 maja 1808,
symbolicznej i fantastycznej: Sabat
czarownic, Saturn pożerający swoje dzieci,
a także ludowej: Odpust na łące św.
Izydora.
Slide 19
W Anglii za najważniejszego malarza
romantycznego uchodził Joseph Mallord
William Turner. Jego specjalnością były
pejzaże. Do historii sztuki przeszły jego
niezwykłe chmury, mgły, toń wody,
przypominające swoimi barwami
impresjonistyczne arcydzieła. Mianem jego
najsłynniejszego dzieła określa się pejzaż
Szybkość, para i deszcz.
Drugim obok Turnera najwybitniejszym
przedstawicielem romantyzmu brytyjskiego
w malarstwie był John Constable.
Specjalizował się on również w naturze, ale
jego dzieła są pełne barw i kształtów.
Najbardziej znanym obrazem Constable’a
jest dzieło zatytułowane Chmury.
Slide 20
Przykładowe obrazy epoki
romantyzmu:
Johann Heinrich Füssli
„Lady Makbet”
Caspar David Friedricht
„Wedrowiec przed morzem
mgły”
Slide 21
Peter von Cornelius
„Panny mądre i głupie”
John Constable
“Łany zboża”
William Turner
„Bitwa pod Trafalgarem”
Slide 22
ROMANTYZM W
POLSCE
Slide 23
Specyfika polskiego romantyzmu polega na tym, że w
dobie niewoli ojczyzny filozofia i estetyka
europejskiego romantyzmu splotła się z silną
ideologią narodowowyzwoleńczą. Gdy w Europie
romantyzm dość szybko przeminął, w Polsce okazał
się jednym z najważniejszych okresów dziejów i
literatury. Romantyzm stwarzał bazę ideową dla
buntu, konspiracji i powstań, kształtował postawę
bojownika o wolność ojczyzny, dyskutował problemy
społeczne, ważne wobec problemów narodu.
Przetrwał - jako przedmiot uwielbienia lub parodii po czasy współczesne.
Tematy polskiego romantyzmu:
- Wolność ojczyzny i bunt przeciw zaborcom,
- Miłość romantyczna (poświęcona zwykle dla
ojczyzny),
- Mesjanizm narodowy i jednostkowy,
- Umiłowanie pejzażu polskiego,
- Misja poety i poezji.
Slide 24
Najważniejsze dzieła epoki to:
Trzy dramaty romantyczne: Dziady
Mickiewicza, Kordian Słowackiego i Nie-Boska
komedia Krasińskiego
Powieść poetycka: Konrad Wallenrod
Mickiewicza.
Poemat dygresyjny: Beniowski Słowackiego.
Komedia: Śluby panieńskie Fredry
Epopeja szlachecka: Pan Tadeusz Mickiewicza.
Gatunki:
Nowe: ballada, powieść poetycka, dramat
romantyczny, poemat dygresyjny,
Stare: oda, epos, pieśń, bajka, sonet, rapsod.
Slide 25
Motywy w literaturze i sztuce ukształtowane
w romantyzmie:
- Mit dworku szlacheckiego - ostoi
narodowej,
- Topos nieszczęśliwej miłości niespełnionej
(albo z powodów patriotycznych - ojczyzna
rywalką dziewczyny, albo nierówności
społecznej),
- Obraz Polski jako Chrystusa Narodów
(mesjanizm narodowy),
- Niedola powstańca i więźnia caratu,
- Typ bohatera romantycznego,
- Postawa buntu wobec Boga.
Slide 26
Prezentacje przygotowały:
Ewelina Drzymała
Paulina Tomiak