Transcript Wprowadzenie do tematyki równości płci Maja Branka
Slide 1
Wprowadzenie do równości płci
Opracowanie: idea zmiany ©
Styczeń 2009
Slide 2
www.ideazmiany.pl
Wspieramy organizacje we wprowadzaniu zmian w
obszarach:
1. Gender mainstreaming
2. Równe traktowanie w zatrudnieniu
3. Zarządzanie różnorodnością
4. Płeć w zarządzaniu
Materiały przygotowane w ramach projektu
„Kariera jest kobietą, tak jak Ty”
Slide 3
O czym będzie mowa?
1. Gender (płeć kulturowa) i gender
mainstreaming (działanie na rzecz równości)
2. Polityka równości płci – założenia i mity
3. Korzyści z gender mainstreaming – czyli do
czego przydaje się wiedza o gender?
Slide 4
Płeć biologiczna
a płeć kulturowa
• Płeć biologiczna (sex) odnosi się do biologicznych różnic
między mężczyznami a kobietami, które są uniwersalne
i naturalnie niezmienne (narządy rozrodcze, cechy płciowe,
funkcje reprodukcyjne, gospodarka hormonalna).
• Płeć kulturowa (gender) odnosi się do cech nadawanych
kobietom i mężczyznom oraz do relacji między nimi
kształtowanych przez społeczeństwo. Płeć kulturowa
definiuje to, co jest dozwolone, oczekiwane i docenianie
w odniesieniu do kobiet i mężczyzn w danej sytuacji.
Slide 5
Płeć biologiczna
a płeć kulturowa
• Różnice biologiczne
(kształtowane przez
biologię)
• Różnice trudno zmienić
ponieważ rodzimy się
dziewczynkami lub
chłopcami
• Różnice społeczne
(kształtowane przez ludzi)
• Różnice dotyczące płci
kulturowej ulegają zmianie
ponieważ tworzy je
społeczeństwo
Slide 6
Gender jest zmienne
• W czasie
• W przestrzeni
Slide 7
Biologia czy kultura?
• Kobiety rodzą dzieci
• Mężczyźni przechodzą mutację
• Kobiety wychowują dzieci
• Mężczyźni są „żywicielami rodziny”
• Kobiety częściej zajmują się domem
• Mężczyźni nie okazują uczuć
Slide 8
Płeć a polityka
Projekty społeczne/polityka
odnosi się do płci
biologicznej
np. profilaktyka ochrony
zdrowia (choroby
prostaty, rak szyjki
macicy)
Projekty społeczne/polityka
odnosi się do gender płci kulturowej, wtedy,
gdy dotyczy relacji
między nimi
np. urlop ojcowski i
zachęcanie obojga płci do
zmiany podziału
obowiązków domowych
Slide 9
Wpływ gender - przykłady
Kobiety – rynek pracy
Mężczyźni – zdrowie
• Niższe zarobki – różnica
30.1%
• Niższa aktywność
ekonomiczna – różnica 12%
• Długotrwałe bezrobocie –
różnica w poszukiwaniu
pracy: 2x
• Feminizacja ubóstwa
• Krótsza długość życia –
różnica 9 lat
• Więcej samobójstw –
różnica 5x
• Urazy i wypadki – 78%
• Gorszy dostęp do opieki
zdrowotnej
Slide 10
Czym jest nierówność
•
Ograniczone możliwości wyboru i realizacji swojej drogi
życiowej, rozwijania swoich talentów i zdolności,
•
Ograniczony lub brak dostępu do cennych i ważnych,
zasobów takich jak: pieniądze, czas, informacja, szanse
edukacyjne, szanse zdrowotne,
•
Wykluczenie społeczne czyli brak lub ograniczone
możliwości uczestnictwa, wpływania i korzystania z
podstawowych instytucji/usług/praw publicznych, które
powinny być dostępne dla wszystkich.
Slide 11
Europejska polityka równości płci
Slide 12
Równość płci
• Stan, w którym kobietom i mężczyznom przypisuje się
taką samą wartość społeczną, równe prawa i równe
obowiązki, oraz gdy mają oni równy dostęp do
zasobów (środki finansowe, szanse rozwoju), z
których mogliby korzystać.
• Możliwość wyboru drogi życiowej bez ograniczeń
stereotypów płci.
Slide 13
Cele
Komisja Europejska – Mapa drogowa na rzecz równości 2006 – 2010
1. Równa niezależność ekonomiczna kobiet i mężczyzn
2. Godzenie życia zawodowego i prywatnego
3. Równy udział w podejmowaniu decyzji
4. Eliminacja przemocy ze względu na płeć
5. Eliminacja stereotypów płci
6. Propagowanie równości płci poza granicami UE
Slide 14
Założenia
• Chodzi o równość de facto a nie równość de iure.
• Działania adresowane są do kobiet i mężczyzn.
• System podziału ról rodzicielskich, modelu rodziny
oraz organizacji pracy wymaga zmiany.
• Sposobów funkcjonowania rynków pracy oraz kwestii
zatrudnienia kobiet i mężczyzn wymaga zmiany.
Slide 15
Gender
mainstreaming
Komunikat Komisji Europejskiej, 21/02/1996
„Świadome, systematyczne włączanie
problematyki płci do głównego nurtu
każdej polityki na wszystkich jej etapach,
tj. podczas planowania, realizacji i ewaluacji.”
Slide 16
Ramy prawne
UE
Traktat Amsterdamski, 1997
•
Art. 2 „Zadaniem Wspólnoty jest (…) popieranie równości
mężczyzn i kobiet.”
•
Art. 3 „We wszystkich działaniach Wspólnota zmierza do
zniesienia nierówności oraz wspierania równości mężczyzn i
kobiet.”
•
Art. 13 „Rada (…) może podjąć środki niezbędne w celu
zwalczania wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć, rasę
lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd,
niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną”.
Slide 17
Ramy prawne
Traktat Amsterdamski
•
Art. 141 „W celu zapewnienia pełnej równości między
mężczyznami i kobietami w życiu zawodowym zasada
równości traktowania nie stanowi przeszkody dla Państwa
Członkowskiego w utrzymaniu lub przyjmowaniu środków
przewidujących specyficzne korzyści, zmierzające do
ułatwienia wykonywania działalności zawodowej przez
osoby płci niedostatecznie reprezentowanej bądź
zapobiegania niekorzystnym sytuacjom w karierze
zawodowej i ich kompensowania.”
Slide 18
Ramy prawne
„Zgodnie z Traktatem Amsterdamskim, podejście do
równości płci opiera się na dwóch filarach:
konkretnych działaniach (specific actions) np. w legislacji
i finansowaniu programów oraz polityce równości płci
(gender mainstreaming) przyjętej jako narzędzia (…)
włączania kwestii związanych z płcią kulturową do
każdego etapu tworzenia, planowania, wdrażania i
ewaluacji programów.”
Dokument Komisji Europejskiej DG EMPL A1 D/(2006), ESF (2007 – 2013)
Slide 19
Ramy prawne
Rozporządzenie Rady 1083/2006
Fundusze Strukturalne
•
Art. 16 Równość między mężczyznami i kobietami i
niedyskryminacja
„Państwa członkowskie i Komisja zapewniają wsparcie
zasady równości mężczyzn i kobiet oraz uwzględniania
problematyki płci na poszczególnych etapach
wdrażania funduszy.”
Slide 20
Mity
Mit 1 – Polityka równości ma doprowadzić do tego,
żeby kobiety i mężczyźni stali się tacy sami.
Mit 2 – Polityka równości płci oznacza, że powinniśmy
zawsze zachować parytet 50/50.
Mit 3 – Polityka równości płci jest dla kobiet, robiona
przez kobiety i dyskryminuje mężczyzn.
Slide 21
2 filary równości
Konkretne działania
Specific actions/measures
Polityka równości płci
Gender mainstreaming
•
Działania mające na celu
przyśpieszenie zmian na rzecz
równości poprzez wyrównanie
sytuacji kobiet i mężczyzn
•
Perspektywa płci obecna na
każdym etapie tworzenia polityki:
planowanie, wdrażanie,
monitoring i ewaluacja.
•
Działania skierowane do kobiet
lub na relacje między kobietami i
mężczyznami
•
Wpływ działań oceniany jest z
perspektywy wpływu na życie i
położenie kobiet i mężczyzn.
•
Celem jest rzeczywista równość,
szybka zmiana społeczna,
rekompensata za lata/wieki
dyskryminacji ze względu na płeć.
•
Celem jest promowanie równości
kobiet i mężczyzn.
Slide 22
Działania wyrównawcze
poziom aspiracji
punkt startu
punkt startu
Slide 23
Schody do równości
Poziom 2
Poziom 1
Polityka
na rzecz równości
Poziom 0
Poziom -1
Polityka
„ślepa”
Polityka
„neutralna”
Polityka
„praktyczna”
Brak działań realizujących zasadę równości płci
Gender
Działania
wzmacniające mainstreaming
Realizacja zasady równości płci
Slide 24
Korzyści z gender
mainstreaming
Projekty gender mainstreaming będą
• Racjonalne
• Innowacyjne
• Adekwatne
• Dostosowane do potrzeb osób biorących
w nich udział
• Skuteczniejsze
Slide 25
www.ideazmiany.pl
ZAPRASZAMY DO KONTAKTU!
materiały przygotowane w ramach projektu
„Kariera jest kobietą, tak jak Ty”
Wprowadzenie do równości płci
Opracowanie: idea zmiany ©
Styczeń 2009
Slide 2
www.ideazmiany.pl
Wspieramy organizacje we wprowadzaniu zmian w
obszarach:
1. Gender mainstreaming
2. Równe traktowanie w zatrudnieniu
3. Zarządzanie różnorodnością
4. Płeć w zarządzaniu
Materiały przygotowane w ramach projektu
„Kariera jest kobietą, tak jak Ty”
Slide 3
O czym będzie mowa?
1. Gender (płeć kulturowa) i gender
mainstreaming (działanie na rzecz równości)
2. Polityka równości płci – założenia i mity
3. Korzyści z gender mainstreaming – czyli do
czego przydaje się wiedza o gender?
Slide 4
Płeć biologiczna
a płeć kulturowa
• Płeć biologiczna (sex) odnosi się do biologicznych różnic
między mężczyznami a kobietami, które są uniwersalne
i naturalnie niezmienne (narządy rozrodcze, cechy płciowe,
funkcje reprodukcyjne, gospodarka hormonalna).
• Płeć kulturowa (gender) odnosi się do cech nadawanych
kobietom i mężczyznom oraz do relacji między nimi
kształtowanych przez społeczeństwo. Płeć kulturowa
definiuje to, co jest dozwolone, oczekiwane i docenianie
w odniesieniu do kobiet i mężczyzn w danej sytuacji.
Slide 5
Płeć biologiczna
a płeć kulturowa
• Różnice biologiczne
(kształtowane przez
biologię)
• Różnice trudno zmienić
ponieważ rodzimy się
dziewczynkami lub
chłopcami
• Różnice społeczne
(kształtowane przez ludzi)
• Różnice dotyczące płci
kulturowej ulegają zmianie
ponieważ tworzy je
społeczeństwo
Slide 6
Gender jest zmienne
• W czasie
• W przestrzeni
Slide 7
Biologia czy kultura?
• Kobiety rodzą dzieci
• Mężczyźni przechodzą mutację
• Kobiety wychowują dzieci
• Mężczyźni są „żywicielami rodziny”
• Kobiety częściej zajmują się domem
• Mężczyźni nie okazują uczuć
Slide 8
Płeć a polityka
Projekty społeczne/polityka
odnosi się do płci
biologicznej
np. profilaktyka ochrony
zdrowia (choroby
prostaty, rak szyjki
macicy)
Projekty społeczne/polityka
odnosi się do gender płci kulturowej, wtedy,
gdy dotyczy relacji
między nimi
np. urlop ojcowski i
zachęcanie obojga płci do
zmiany podziału
obowiązków domowych
Slide 9
Wpływ gender - przykłady
Kobiety – rynek pracy
Mężczyźni – zdrowie
• Niższe zarobki – różnica
30.1%
• Niższa aktywność
ekonomiczna – różnica 12%
• Długotrwałe bezrobocie –
różnica w poszukiwaniu
pracy: 2x
• Feminizacja ubóstwa
• Krótsza długość życia –
różnica 9 lat
• Więcej samobójstw –
różnica 5x
• Urazy i wypadki – 78%
• Gorszy dostęp do opieki
zdrowotnej
Slide 10
Czym jest nierówność
•
Ograniczone możliwości wyboru i realizacji swojej drogi
życiowej, rozwijania swoich talentów i zdolności,
•
Ograniczony lub brak dostępu do cennych i ważnych,
zasobów takich jak: pieniądze, czas, informacja, szanse
edukacyjne, szanse zdrowotne,
•
Wykluczenie społeczne czyli brak lub ograniczone
możliwości uczestnictwa, wpływania i korzystania z
podstawowych instytucji/usług/praw publicznych, które
powinny być dostępne dla wszystkich.
Slide 11
Europejska polityka równości płci
Slide 12
Równość płci
• Stan, w którym kobietom i mężczyznom przypisuje się
taką samą wartość społeczną, równe prawa i równe
obowiązki, oraz gdy mają oni równy dostęp do
zasobów (środki finansowe, szanse rozwoju), z
których mogliby korzystać.
• Możliwość wyboru drogi życiowej bez ograniczeń
stereotypów płci.
Slide 13
Cele
Komisja Europejska – Mapa drogowa na rzecz równości 2006 – 2010
1. Równa niezależność ekonomiczna kobiet i mężczyzn
2. Godzenie życia zawodowego i prywatnego
3. Równy udział w podejmowaniu decyzji
4. Eliminacja przemocy ze względu na płeć
5. Eliminacja stereotypów płci
6. Propagowanie równości płci poza granicami UE
Slide 14
Założenia
• Chodzi o równość de facto a nie równość de iure.
• Działania adresowane są do kobiet i mężczyzn.
• System podziału ról rodzicielskich, modelu rodziny
oraz organizacji pracy wymaga zmiany.
• Sposobów funkcjonowania rynków pracy oraz kwestii
zatrudnienia kobiet i mężczyzn wymaga zmiany.
Slide 15
Gender
mainstreaming
Komunikat Komisji Europejskiej, 21/02/1996
„Świadome, systematyczne włączanie
problematyki płci do głównego nurtu
każdej polityki na wszystkich jej etapach,
tj. podczas planowania, realizacji i ewaluacji.”
Slide 16
Ramy prawne
UE
Traktat Amsterdamski, 1997
•
Art. 2 „Zadaniem Wspólnoty jest (…) popieranie równości
mężczyzn i kobiet.”
•
Art. 3 „We wszystkich działaniach Wspólnota zmierza do
zniesienia nierówności oraz wspierania równości mężczyzn i
kobiet.”
•
Art. 13 „Rada (…) może podjąć środki niezbędne w celu
zwalczania wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć, rasę
lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd,
niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną”.
Slide 17
Ramy prawne
Traktat Amsterdamski
•
Art. 141 „W celu zapewnienia pełnej równości między
mężczyznami i kobietami w życiu zawodowym zasada
równości traktowania nie stanowi przeszkody dla Państwa
Członkowskiego w utrzymaniu lub przyjmowaniu środków
przewidujących specyficzne korzyści, zmierzające do
ułatwienia wykonywania działalności zawodowej przez
osoby płci niedostatecznie reprezentowanej bądź
zapobiegania niekorzystnym sytuacjom w karierze
zawodowej i ich kompensowania.”
Slide 18
Ramy prawne
„Zgodnie z Traktatem Amsterdamskim, podejście do
równości płci opiera się na dwóch filarach:
konkretnych działaniach (specific actions) np. w legislacji
i finansowaniu programów oraz polityce równości płci
(gender mainstreaming) przyjętej jako narzędzia (…)
włączania kwestii związanych z płcią kulturową do
każdego etapu tworzenia, planowania, wdrażania i
ewaluacji programów.”
Dokument Komisji Europejskiej DG EMPL A1 D/(2006), ESF (2007 – 2013)
Slide 19
Ramy prawne
Rozporządzenie Rady 1083/2006
Fundusze Strukturalne
•
Art. 16 Równość między mężczyznami i kobietami i
niedyskryminacja
„Państwa członkowskie i Komisja zapewniają wsparcie
zasady równości mężczyzn i kobiet oraz uwzględniania
problematyki płci na poszczególnych etapach
wdrażania funduszy.”
Slide 20
Mity
Mit 1 – Polityka równości ma doprowadzić do tego,
żeby kobiety i mężczyźni stali się tacy sami.
Mit 2 – Polityka równości płci oznacza, że powinniśmy
zawsze zachować parytet 50/50.
Mit 3 – Polityka równości płci jest dla kobiet, robiona
przez kobiety i dyskryminuje mężczyzn.
Slide 21
2 filary równości
Konkretne działania
Specific actions/measures
Polityka równości płci
Gender mainstreaming
•
Działania mające na celu
przyśpieszenie zmian na rzecz
równości poprzez wyrównanie
sytuacji kobiet i mężczyzn
•
Perspektywa płci obecna na
każdym etapie tworzenia polityki:
planowanie, wdrażanie,
monitoring i ewaluacja.
•
Działania skierowane do kobiet
lub na relacje między kobietami i
mężczyznami
•
Wpływ działań oceniany jest z
perspektywy wpływu na życie i
położenie kobiet i mężczyzn.
•
Celem jest rzeczywista równość,
szybka zmiana społeczna,
rekompensata za lata/wieki
dyskryminacji ze względu na płeć.
•
Celem jest promowanie równości
kobiet i mężczyzn.
Slide 22
Działania wyrównawcze
poziom aspiracji
punkt startu
punkt startu
Slide 23
Schody do równości
Poziom 2
Poziom 1
Polityka
na rzecz równości
Poziom 0
Poziom -1
Polityka
„ślepa”
Polityka
„neutralna”
Polityka
„praktyczna”
Brak działań realizujących zasadę równości płci
Gender
Działania
wzmacniające mainstreaming
Realizacja zasady równości płci
Slide 24
Korzyści z gender
mainstreaming
Projekty gender mainstreaming będą
• Racjonalne
• Innowacyjne
• Adekwatne
• Dostosowane do potrzeb osób biorących
w nich udział
• Skuteczniejsze
Slide 25
www.ideazmiany.pl
ZAPRASZAMY DO KONTAKTU!
materiały przygotowane w ramach projektu
„Kariera jest kobietą, tak jak Ty”