WYBORY PATRONA

w Miejskiej Szkole Podstawowej w Jedlinie - Zdroju

KANDYDAT nr 4

JANUSZ KORCZAK

Kim jest Janusz KORCZAK?

Janusz Korczak a właściwie Henryk Goldszmit, urodził się 22 lipca 1878 r. Zmarł 6 sierpnia 1942 roku w komorze gazowej obozu zagłady w Treblince.

Był pedagogiem, pediatrą, pisarzem oraz prekursorem walki o prawa dziecka.

RODZINA I POCHODZENIE

Pochodził z rodziny Goldszmitów żyjących od wielu pokoleń w Polsce, która była związana z ruchem oświatowym - Haskalą. Jego pradziad był szklarzem, dziadek lekarzem, a ojciec Józef Goldszmit, znanym warszawskim adwokatem .

RODZINA

Matka, Cecylia z Gębickich, pochodziła z rodziny niezupełnie spolszczonej. W domu rodzinnym, oprócz rodziców i starszej siostry – Anny, mieszkała ukochana babcia Henryka świecie.

Emilia Gębicka. To jej pięcioletni Henryk zwierzał się ze swoich tajemnic i marzeń o lepszym

JANUSZ KORCZAK

Miał wtedy 10 lat

DZIECIŃSTWO

W ósmym roku życia rozpoczął naukę w szkole początkowej Augustyna Szmurły, gdzie panował surowy porządek. Tak głęboko przejął się stosowaną tam karą chłosty, że rodzice musieli zabrać go ze szkoły.

DZIECIŃSTWO

Przebywając w domu i przygotowując się do pierwszej klasy gimnazjum, marzył o lepszym świecie, w którym nie będzie okrucieństwa i niesprawiedliwości. Marzenia te znalazły odbicie w bajce pt. „

KRÓL MACIUŚ PIERWSZY”.

PASJA

Główną pasją piętnastoletniego Henryka Goldszmita było czytanie książek, w tym czasie także marzył o założeniu pisma, w którym zamieszczałby prace odrzucane przez inne redakcje. Jako siedemnastolatek rozpoczął pisanie powieści „Samobójstwo”, której nie ukończył.

WYCHOWAWCA NA KOLONIACH LETNICH

W latach 1900 1915 był aktywnym członkiem Towarzystwa Kolonii Letnich. W końcowej fazie studiów medycznych rozpoczął pracę na koloniach jako wychowawca. Prowadził kolonie dla dzieci żydowskich.

Korczak na koloniach letnich w Michałówce (1907r.)

SŁUŻBA

   W marcu 1905 roku Janusz Korczak otrzymał dyplom lekarza i podjął pracę w Warszawie w Szpitalu dla Dzieci. W latach 1905-1906 Korczak zdobywał doświadczenie jako lekarz wojskowy po powołaniu na front wojny rosyjsko- japoński. Postanowił definitywnie poświęcić się pracy z dziećmi i zrezygnował z założenia własnej rodziny.

Fotografia wykonana podczas wizyty w Izraelu w latach trzydziestych

W DOMU SIEROT

W 1912 roku Korczak rozstał się z pracą w szpitalu i objął funkcję dyrektora Domu Sierot przy ul. Krochmalnej 92, pozostającego pod opieką Towarzystwa „Pomocy dla Sierot”. Współpracował ze Stefanią Wilczyńska i razem z nią zaopiekował się 85 wychowankami. Dom Sierot stał się dla Korczaka miejscem pedagogicznych obserwacji procesu wychowawczego.

Korczak wśród dzieci przed Domem Sierot

RADIO

W 1935 roku związał się z Polskim Radiem. Pod pseudonimem Stary Doktor wygłaszał liczne pogadanki dla dzieci, co było nowością w radiofonii polskiej; otrzymał zaproszenie do „Anteny”. W 1938 wygłosił w radiu powieść „Pedagogika żartobliwa”.

W GETCIE WARSZAWSKIM

Od pierwszych dni wojny Korczak nieustannie zabiegał o wsparcie dla Domu Sierot. Dostarczał żywność dzieciom poprzez działalność jałmużniczą. W 1940 roku Dom Sierot został przesiedlony do getta, zaś Korczaka aresztowano za nie noszenie nakazanej Żydom przez władze okupacyjne opaski z gwiazdą Dawida. Wychowawca wyczerpany fizycznie wrócił po miesiącu aresztu do Domu Sierot. Korczak cały czas walczył o środki finansowe i dary na utrzymanie dzieci. Organizował tajne nauczania.

PAMIĘTNIK I OSTATNIA DROGA

   Od maja do sierpnia 1942 nocami pisał „Pamiętnik”, który ukazywał tragiczny obraz okupacji hitlerowskiej.

W dniu 18 lipca 1942 roku została wystawiona ostatnia sztuka w Domu Sierot pt. „Poczta” Rabindranatha Tagore. Przygotowywała ona wychowanków do świadomej i godnej śmierci.

22 lipca 1942 roku w dniu urodzin Korczaka rozpoczęła się akcja zagłady w getcie.

GODNA ŚMIERĆ

   W dniu 6 sierpnia 1942 roku hitlerowscy okupanci wyprowadzili z Domu Sierot Korczaka, Wilczyńską, wszystkich współpracowników i dwustu wychowanków.

Ostatnim człowiekiem, który go widział był Nechum Remba.

Ostatnią drogę Korczaka i dzieci Nechum Remba relacjonuje: „Wszystkie dzieci ustawiono w czwórki, na czele Korczak z oczami zwróconymi ku górze trzymał dwoje dzieci za rączki, prowadził pochód. Drugi oddział prowadziła Stefania Wilczyńska, trzeci - Broniatowska czwarty oddział - Szternfeld. Były to pierwsze żydowskie szeregi, które szły na śmierć z godnością. Nawet Służba Porządkowa stanęła na baczność i salutowała. Gdy Niemcy zobaczyli Korczaka, pytali: Kim jest ten człowiek ? ” Wszyscy zostali wywiezieni w wagonach do obozu zagłady w Treblince.

Ostatnie zdjęcie Korczaka zrobione w getcie warszawskim w dniu 20 września 1940 r.

„ …jedno słońce nam przyświeca, jeden grad niszczy nasze łany i jedna ziemia kryje kości przodków naszych.”

J. Korczak, Społeczeństwo, 1910

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!

Przygotował:

Maciej Rymarz