Slide 1

Pojęcie i istota

kryzysu, sytuacji kryzysowej
i zarządzania kryzysowego


Slide 2

Cel:

omówienie teoretycznych
i praktycznych aspektów
problematyki kryzysowej

Zagadnienia:
1. Pojęcie i istota kryzysu
2. Pojęcie i istota sytuacji kryzysowej
3. Pojęcie i istota zarządzania
w sytuacjach kryzysowych
(zarządzania kryzysowego)


Slide 3

1. Kraj Basków
2. b. Jugosławia
3. Irlandia
4. Czeczenia
5. Cypr
6. Mołdawia
7. Belgia
8. Węgry-Słowacja
9. Gibraltar
10. Włochy
11.
Białoruś
12. Litwa
13.
Estonia-Rosja 14. Ukraina

1. Meksyk
2. Kolumbia
3. Haiti
4. Kuba
5. Peru-Ekwador
6. USA

1. Maroko-Sahara Zach.
3. Libia
5. Sierra-Leone
7. Mali-Niger
9. Sudan-Egipt
11. Nigeria-Kamerun
13. Burundi
15. Angola

1. Kurdystan
2. Liban
3. Irak
4. Izrael
5. Katar-Bahrajn
7. Iran
8. Jemen-Erytrea
9. Jemen-Arabia Saud.
10. Afganistan
11. Indie-Pakistan
12. Chiny-Tajwan
13. Timor Wschodni
14. Sri Lanka
15. Korea

2. Algieria
4. Senegal
6. Liberia
8. Sudan
10. Somalia
12. Rwanda
14. Zair
16. Komory

Konflikty i punkty zapalne na świecie, międzynarodowe i niemiędzynarodowe
W. Kitler


Slide 4

ZAGROŻENIA
Katastrofy tech.

EKSTREMIZM

Proliferacja
BMR

Terroryzm
Klęski żywiołowe
Migracje
transgraniczne

Epidemie chorób
Przestępczość
międzynarodowa

Moskwa

Nowy Jork
Waszyngton

Monachium
Madryt

Biesłan
Bejrut

SEPARATYZM
Nairobi
Lima

Dar Salaam

FUNDAMENTALIZM
RELIGIJNY

Źródło: prezentacja wykładu opracowana w SG WP

Bali


Slide 5

1.

Pojęcie i istota
kryzysu


Slide 6

KRYZYS - sytuacja powstała w wyniku załamania się

stabilnego dotąd procesu rozwoju, grożąca utratą inicjatywy
i koniecznością godzenia się na przyjmowanie niekorzystnych
warunków, wymagająca podjęcia zdecydowanych
wszechstronnych kroków zaradczych
(Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, AON, Warszawa 2002)

KRYZYS

KRYZYS MIĘDZYNARODOWY - stan destabilizacji,

niepewności i napięcia w stosunkach między stronami sporu
międzynarodowego
(Mały słownik stosunków międzynarodowych, red. G. Michałowska, Warszawa 1996)


Slide 7

Kryzys
sytuacja
niekorzystna

poważne
załamanie

nagłe i gwałtowne
przesilenie

wzrost
napięcia

Moment przełomu ku
złemu lub lepszemu

punkt zwrotny do stanu normalnego
lub innego stanu kryzysowego

Jakościowa zmiana systemowa
w
funkcjonowaniu określonego obiektu
systemu (organizmu, instytucji, organizacji)
W. Kitler


Slide 8

2.

Pojęcie i istota
sytuacji kryzysowej


Slide 9

Sytuacja kryzysowa
Przez termin „sytuacja kryzysowa” będziemy rozumieć zespół
okoliczności zewnętrznych i wewnętrznych wpływających na
dany układ (system) w ten sposób, iż zaczyna się i i jest
w nim kontynuowany proces zmian
R. Wróblewski, Zarys teorii kryzysu. Zagadnienia prewencji... s. 10.

Sytuacja kryzysowa - sytuacja systemowa
charakteryzująca się kulminacją zagrożeń
(wewnętrznych i /lub zewnętrznych) powodujących
utratę stanu normalności i możliwość zakłócenia
podstawowych cech systemowych (np: stabilności,
równowagi, sterowalności, efektywności itp.)
P. Sienkiewicz, P. Górny, Analiza systemowa sytuacji ... s. 31.


Slide 10

Pr

Maksymalne natężenie
sytuacji kryzysowej

KRYZYS

Pk

E s k a l a c j a

De-eskalacja

Faza
przedkryzysowa

Gr
Na

Faza
pokryzysowa

Symptomy syt. kryz.
Stan normalny - akceptowalny

Legenda:

Na - stan normalny - akceptowalny
Gr - granica ryzyka
Pr - poziom ryzyka
Pk - poziom kryzysu (sub. - powaga kryzysu)

Nowy poziom bezpieczeństwa

niższy
wyższy
T (czas )

W. Kitler


Slide 11

Sytuacja kryzysowa
(kryzys), w jakiej
znajduje się
organizacja (system)
stwarza nie tylko
zagrożenie, jest też
szansą rozwoju


Slide 12

2.

Pojęcie i istota zarządzania
w sytuacjach
kryzysowych

(zarządzania
kryzysowego)


Slide 13

„Fałszywe” pojmowanie zarządzania kryzysowego
- chaos terminologiczny

Bezpieczeństwo
powszechne
W. Kitler


Slide 14

pojmowanie zarządzania kryzysowego wg NATO i innych państw

zarządzanie
kryzysowe

=

Crisis
Management
Zagrożenia polityczno-militarne, gospodarcze
i społeczne na tle międzynarodowym

reagowanie w sytuacji
katastrof, klęsk i awarii

Emergency Response
(Emergency Management)
(Crime & Safety Control)
Zagrożenia bezpieczeństwa
powszechnego i porządku publicznego

Klęski, katastrofy, awarie oraz inne zagrożenia wewnętrzne mogą
mieć także charakter kryzysowy, a więc zarządzanie może też mieć
charakter kryzysowy
W. Kitler


Slide 15

Zarządzanie w sytuacjach
kryzysowych
Zarządzaniem w kryzysie określać będziemy specyficzny
zasób środków podejmowanych przez kierownictwo w celu
opanowania kryzysu (rozwiązania kryzysowej sytuacji
decyzyjnej)
P. Sienkiewicz, P. Górny, Analiza systemowa sytuacji ..., s. 28.

Zarządzanie sytuacją kryzysową jest procesem kierowania
w państwie mającym na celu zapobieganie sytuacjom
kryzysowym, a w wypadku jej zaistnienia - zawrócenie
kierunku rozwoju nagłych i niebezpiecznych wydarzeń,
zagrażających żywotnym interesom społeczeństwa,
w
szczególności mogącym doprowadzić do wojny
R. Wróblewski, Zarys teorii kryzysu. Zagadnienia prewencji..., s.39.


Slide 16

Zarządzanie kryzysowe - należy przez to rozumieć działalność
polegającą na zapobieganiu sytuacjom kryzysowym lub
przejmowaniu nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych działań
oraz na odtwarzaniu zasobów lub przywróceniu im ich
pierwotnego charakteru

Zasoby - ludzie zdolni do pracy, narzędzia
pracy, infrastruktura i środki materialne
oraz bazy danych i systemy informacyjne


Slide 17

1.Zarządzanie kryzysowe to działalność organów administracji
rządowej i samorządu terytorialnego polegająca na:
1) zapobieganiu stanom narastającej destabilizacji, niepewności lub
napięcia społecznego, stwarzającym powszechne zagrożenie dla
życia, zdrowia lub mienia;

2) przejmowaniu kontroli nad stanami, o których mowa
1, w drodze zaplanowanych działań;

w pkt

3) odtwarzaniu infrastruktury lub przywrócenia jej pierwotnego
charakteru

2. Zarządzanie kryzowe polega również na zapobieganiu i zwalczaniu
stanów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, wywołanych czynem
popełnionym w celu spowodowania masowej paniki lub zmuszenia
organu władzy lub administracji publicznej RP lub innego państwa lub
organizacji międzynarodowej do podjęcia lub zaniechania określonych
czynności albo w celu wywołania poważnych zakłóceń w
funkcjonowaniu RP lub innego państwa albo organizacji
międzynarodowej, a także groźbą popełnienia takiego czynu
Projekt rządowy ustawy o zarządzaniu kryzysowym z 2005 r.