Wykonała Katarzyna Rudnicka BIOLOGIA FAKTY I CIEKAWOSTKI MENU - Zwierzęta prehistoryczne Ssaki Gady Płazy Ryby Bezkręgowce i stawonogi Zachowania zwierząt Gatunki chronione Zwierzęta prehistoryczne Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in. dinozaury, były to jedne z.
Download ReportTranscript Wykonała Katarzyna Rudnicka BIOLOGIA FAKTY I CIEKAWOSTKI MENU - Zwierzęta prehistoryczne Ssaki Gady Płazy Ryby Bezkręgowce i stawonogi Zachowania zwierząt Gatunki chronione Zwierzęta prehistoryczne Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in. dinozaury, były to jedne z.
Slide 1
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 2
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 3
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 4
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 5
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 6
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 7
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 8
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 9
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 10
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 11
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 12
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 13
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 14
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 15
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 16
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 17
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 18
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 19
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 20
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 21
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 22
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 23
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 24
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 25
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 26
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 27
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 28
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 29
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 30
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 31
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 32
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 33
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 34
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 35
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 36
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 37
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 38
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 39
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 2
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 3
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 4
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 5
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 6
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 7
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 8
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 9
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 10
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 11
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 12
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 13
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 14
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 15
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 16
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 17
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 18
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 19
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 20
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 21
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 22
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 23
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 24
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 25
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 26
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 27
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 28
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 29
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 30
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 31
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 32
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 33
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 34
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 35
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 36
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 37
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 38
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa
Slide 39
Wykonała Katarzyna Rudnicka
BIOLOGIA
FAKTY I CIEKAWOSTKI
MENU
-
Zwierzęta prehistoryczne
Ssaki
Gady
Płazy
Ryby
Bezkręgowce i stawonogi
Zachowania zwierząt
Gatunki chronione
Zwierzęta prehistoryczne
Do zwierząt prehistorycznych zaliczane są m.in.
dinozaury, były to jedne z pierwszych zwierząt na
świecie.
Była to grupa wymarłych gadów, pojawiły się w
triasie, gwałtownie rozwineły w okresie triasu,
jury i kredy. Wymarły nagle w końcu okresu
kredowego. Wykształciły olbrzymie bogactwo
form.
Dzielą się na dwa wielkie rzędy:
dinozaury gadziomiednicowe i ptasiomiednicowe.
Dinozaury gadziomiednicowe
Są to wymarłe gady, które pojawiły się na
Ziemi w środkowym triasie i żyły do końca
ery mezozoicznej.
Szereg form drapieżnych: tarbazaur,
tyranozaur, ornitomimus
jak
i roślinożernych: brontozaury, diplodoki.
Dinozaury ptasiomiednicowe
Jest to rząd wymarłych gadów obejmujący
wielką liczbę form dwu – i czteronożnych,
o wielkiej ilości gatunków rozwinął się
najliczniej w okresie kredowym.
Dzieli się na dwie duże grupy:
ornitopoda i stegosauria.
Ssaki
Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub
owłosieniem.
Samice ssaków karmią młode mlekiem
wydzielającym przez gruczoły mleczne
będące wytworami skóry.
Ssaki mają dobrze rozwinięty wzrok, słuch
oraz zmysły węchu.
Więcej o ssakach
Cechę charakterystyczną ssaków jest
zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest
znoszone przez samicę, a następnie
wysiadywane, pozostałe ssaki są
żyworodne.
Środowisko ssaków
Zamieszkują zarówno środowiska wodne
(walenie), jak i lądowe (większość),
opanowały także przestrzeń powietrzną
(nietoperze).
Dzielą się na podgromady: prassaki, ssaki
niższe oraz dzisiejsze ssaki wyższe.
Obecnie żyje na świecie ok. 4500 gatunków
ssaków tworzących 19 rzędów
systematycznych.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest środowisko?
Jest to ogół elementów przyrody
ożywionej (biotycznych) i przyrody
nieożywionej (abiotycznych).
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ochrona środowiska?
Jest to ogół zabiegów mających na celu
ochronę gatunków roślin i zwierząt oraz
krajobrazu.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest ekologia?
Jest to nauka badająca wzajemne zależności
między organizmami, ich zespołami oraz
między organizmem, a środowiskiem
ożywionym i nieożywionym.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest gatunek?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
Więcej informacji z Biologii
Co to jest populacja?
Jest to grupa osobników o podobnej
budowie, wspólnym pochodzeniu,
mogącym się ze sobą krzyżować i wydawać
płodne potomstwo.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
- producentów: organizmy samożywne,
produkujące materie organiczną, należy do
nich większość roślin.
- konsumentów I rzędu: organizmy
cudzożywne, roślinożercy, odżywiają się
gotową materią organiczną np.. sarna lub
zając.
W każdym ekosystemie
wyróżniamy:
• konsumentów II rzędu: mięsożercy
• konsumentów III i wyższych rzędów:
organizmy wszystkożerne
• destrumentów: to organizmy rozkładające
martwą materię organiczną, należą do nich
grzyby i bakterie.
Co to jest biosfera?
Biosfera jest to strefa zamieszkała przez
organizmy żywe.
Co to jest siedlisko?
Siedlisko jest to miejsce zamieszkania dla
organizmu np. dla kreta nora w ziemi,
gniazdo dla ptaka.
Co to jest nisza ekologiczna?
Nisza ekologiczna jest to ogół potrzeb
organizmu np. baza pokarmowa, warunki
klimatyczne.
Co to jest tolerancja ekologiczna?
Tolerancja ekologiczna jest to zdolność
organizmu do przystosowania się do
określonego czynnika środowiska.
Określając tolerancję ekologiczną podajemy
dwie wartości max i minimum
wyznaczające zakres tolerancji.
Rozmieszczenie
Najczęstszym sposobem rozmieszczenia
osobników populacji są skupiska np. kępy
roślin, kolonie, stada (mrówki, mszyce,
pszczoły).
Najrzadszy jest sposób rozmieszczenia
przypadkowy.
Równomiernie rozmieszczone są:
- ptaki śpiewające
- ssaki drapieżne
Gady
Węże, jaszczurki, krokodyle, aligatory
i żółwie, które tworzą gromadę gady (reptilia),
są blisko spokrewnione z ptakami i ssakami.
Podstawową różnicą między nimi jest to, że gady
są zmiennocieplne, co oznacza, że temperatura
ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia.
Z tego powodu potrzebują ciepła, aby móc
normalnie funkcjonować, co bardzo ogranicza ich
możliwości przeżycia w chłodniejszym klimacie.
Gady
Skóra gadów jest sucha i pokryta rogowymi
łuskami.
Młode gadów wykluwają się z jaj
i od dorosłych osobników różnią się jedynie
wielkością.
Gady istniały na ziemi dużo wcześniej niż
ptaki i ssaki.
Płazy
Żaby, ropuchy i salamandry, to płazy (amphibia),
czyli najprymitywniejsza forma kręgowców.
Pochodzą od stworzeń, które opuściły środowisko
wodne około 370 milionów lat temu.
Płazy są zwierzętami lądowymi, które rodzą się
w wodzie. Świeżo wyklute płazy są dlatego
zaopatrzone w skrzela, które następnie
przekształcają się w płuca. Płazy oddychają przez
cienką, wilgotną i miękką skórę.
Ryby
Wszystkie spośród ponad 20 000 znanych
gatunków ryb (pisces), to wodne, zmiennocieplne,
oddychające skrzelami kręgowce.
Część ryb przystosowana jest do życia w strefach
przybrzeżnych, a część w głębinowych. Istnieją
także takie, które mogą przebywać przez krótki
czas poza środowiskiem wodnym
(np. ryby latające) i które mogą pobierać tlen
z wody i tlen atmosferyczny.
Gromada ryb dzieli się na podgromady:
trzonopłetwe, kostnopromieniste, spodouste,
dwudyszne, tarczowce i fałdopłetwe.
Ryby
Ryby przystosowały się do środowiska wodnego;
poza skrzelami, którymi oddychają,
są zaopatrzone w płetwy parzyste, które służą
jako narząd słuchu.
Ciało ryb pokryte jest łuskami zawierającymi
substancję warunkującą ubarwienie ciała oraz
komórkami śluzowymi. Łuski rybie wytworzone
są przez skórę. Rybi szkielet jest chrzęstny,
częściowo skostniały lub kostny.
Większość ryb jest drapieżnikami i żywi się
planktonem, ryby roślinożerne należą
do wyjątków.
Bezkręgowce i stawonogi
Nazwa bezkręgowce została wprowadzona jako
określenie wszystkich zwierząt nie posiadających
kręgosłupa. Do bezkręgowców należy ponad 95%
wszystkich znanych zwierząt.
Stawonogi (arthopoda) są najliczniejszą częścią
królestwa zwierząt.
Ich cechą charakterystyczną jest zewnętrzny,
chitynowy szkielet. Ciało stawonogów jest
podzielone na segmenty, z każdego segmentu
wyrastają odnóża ze stawami, które łączą
poszczególne człony.
Odnóża mogą służyć do różnych celów
np.odnóża głowowe mogą być narządami
gębowymi.
Bezkręgowce i stawonogi
Owady (insecta) są najliczniejszą grupą
wśród stawonogów. Znanych jest prawie
milion przedstawicieli tej grupy.
Gromada owadów dzieli się na dwie
podgromady:
- owady uskrzydlone
- owady nieuskrzydlone.
Owady są wyposażone w trzy pary odnóży i
ewentualnie skrzydła oraz odwłok.
Bezkręgowce i stawonogi
Pajęczaki (arachnida) i im pokrewne różnią
się od owadów tym, że ich ciało składa się
z dwóch części:
- głowotułowia (cephalothorax)
- odwłoku.
Większość pajęczaków ma cztery pary
odnóży.
Zachowania zwierząt
Czy zwierzęta mogą się porozumiewać ze sobą?
Jak to się dzieje, że niektóre zwierzęta potrafią się
przemieszczać w bardzo odległe miejsca i nie
błądzą? W jaki sposób bezbronnie wyglądające
zwierzęta umieją się bronić?
Takie i inne pytania od wieków fascynują ludzi.
Część z tych zagadek została rozwiązana
stosunkowo niedawno, podczas gdy inne nadal
pozostają tajemnicą.
Nauka o zachowaniu zwierząt nazywa się etologią
i zajmuje się takimi problemami, jak np. ile czasu i
jak zwierzęta śpią, jak budują nory lub gniazda, w
jaki sposób komunikują się ze sobą, zdobywają
pożywienie itp.
Zachowania zwierząt
Naukowcy próbują odpowiedzieć na pytania
dlaczego niektóre zwierzęta mają bardzo
silny instynkt macierzyński, a inne
opuszczają swe młode niedługo po ich
przyjściu na świat.
Dlaczego część zwierząt zapada w sen
zimowy, a inne nie.
Zwierzęta przemieszczają się na różne
sposoby. Mogą biegać, czołgać się, skakać,
pływać lub latać.
Poprzez znalezienie odpowiedzi na te i inne
pytania, poznamy lepiej zwierzęta i lepiej je
rozumiemy.
Toki ptaków
Główną rolę u większości gatunków
odgrywają podczas toków samce. W trakcie
skomplikowanego rytuału starają się swą
wspaniałą szatą godową, wyraźnie różną
od ,,normalnego”upierzenia w ciągu roku,
zrobić wrażenie na samiczce, która
zazwyczaj ma niepozorne ubarwienie.
Wiele ptaków rozwinęło podczas toków
specjalny rytuał: samiec przekazuje samicy
pożywienie lub symboliczny dar.
Niektóre ptaki wykonują tzw.taniec godowy,
głośnym śpiewem lub przeróżne akrobacje
w powietrzu.
Toki ptaków
Po zakończeniu toków następuje parzenie,
które może się kilkakrotnie powtarzać.
Wiele ptaków tworzy trwalsze związki, w
których partnerzy wspólnie budują gniazdo,
wysiadują jaja i wychowują młode.
Wędrówki ryb
Są dwie przyczyny wędrówek ryb:
poszukiwanie pożywienia lub tarliska.
Wiele z nich wędruje ze swoim źródłem
pokarmu, w zależności od tego, gdzie w
określonej porze występuje bogaty
plankton.
Inne gatunki wyszukują specjalne miejsca
na tarło, aby złożyć tam swoje jajeczka.
Wędrówki chronią także młode przed
pożarciem przez dorosłe osobniki własnego
gatunku.
Wiek zwierząt
Długość życia jest warunkowana wielkością ciała
i mózgu oraz rytmem pulsu. Organizm małych,
aktywnych zwierząt zużywa się szybciej niż
dużych, ciężkich i powolnych.
Jeden dzień życia ryjówki odpowiada 50 dniom
życia słonia.
Dość trudno jest określić wiek u dzikiego
zwierzęcia lecz jest na to kilka użytkowych
sposobów.
Rekordy- najwyższy osiągnięty
wiek zwierząt i człowieka
Zwierzę:
Żółw olbrzymi
Człowiek
Przydacznica wielka
Ukwiał morski
Węgorz
Jesiotr
Słoń indyjski
Kondor
Aligator
lata
152
128
100
90
88
82
78
77
66
GATUNKI CHRONIONE
Odkąd człowiek zdominował planetę Ziemię,
nasze działania były powodom zmian środowiska i
wpływały na warunki życiowe zwierząt. Przez
setki lat człowiek wycinał lasy,zanieczyszczał
środowisko, łowił ryby, nie zastanawiając się przy
tym nad skutkami swoich działań.Dopiero teraz
zaczęliśmy rozumieć, że jedynie zmiana
postępowania może uchronić przyrodę od
katastrofy.
Działalność człowieka już doprowadziła do
wyginięcia wielu gatunków. Wiele z nich można
ocalić jedynie za pomocą programów
hodowlanych.
METODY OCHRONY
Organizowanie terenów chronionych i rezerwatów
jest jedna z metod zachowania zagrożonych
gatunków. Wielokrotnie to jednak nie wystarcza.
Pojawiają się także programy hodowlane
powiązane z osiedlaniem na wolności.
Inny problem pojawia się, gdy jakiś gatunek
zwierząt , rzadki już na całym świecie, występuje
w niektórych regionach bardzo licznie. Jest tak w
przypadku lamparta, który w niektórych rejonach
Afryki występuje licznie i jest tępiony przez
miejscową ludność, jako zagrożenie dla zwierząt
hodowanych.
Kolejny problem to dzielenie małego terytorium
przez wiele osobników danego gatunku, co grozi
zniszczeniem środowiska i źródła pokarmu.
GATUNKI CHRONIONE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nosorożec czarny – Afryka
Wieloryby – oceany, Morze Północne
Słoń afrykański – Afryka
Goryl górski – Afryka
Niedźwiedź brunatny – Alaska
Panda wielka – Chiny
Kurek czerwony – Morze Śródziemne
Koral czerwony – Morze Śródziemne
Paź królowej – Europa
Orzeł bielik – Europa