Płazy- zwierzęta dwóch środowisk
Download
Report
Transcript Płazy- zwierzęta dwóch środowisk
PŁAZY- ZWIERZĘTA DWÓCH
ŚRODOWISK
mgr Ilona Marciniak
Systematyka
Filogeneza
Charakterystyka
Budowa
morfologiczna
Budowa
anatomiczna
Rozmnażanie
Znaczenie
SYSTEMATYKA
Gromada: Płazy (Amphibia)
Podgromada: Płazy tarczogłowe (†Labyrinthodontia)
Podgromada: Płazy współczesne (Lissamphibia)
Rząd: Ogoniaste (Urodela)- salamandra, traszka górska.
Rząd: Bezogonowe (Anura)- żaba trawna, żaba zielona,
rzekotka, ropucha szara.
Rząd: Beznogie (Apoda)- marszczelec.
FILOGENEZA
najstarsze szczątki znane są sprzed 350 mln lat
(płazy tarczogłowe),
ichtiostega (rybopłaz),
płazy tarczogłowe rozwinęły się w karbonie i
permie, wymarły w mezozoiku.
CHARAKTERYSTYKA
ciało składa się z:
głowy,
tułowia,
ogona (u bezogoniastych nie występuje),
silniej rozwinięte odnóża tylne,
pomiędzy palcami tylnej kończyny występuje
błona pławna,
występuje rozwój złożony, larwa to kijanka,
żyją w dwóch śtrodowiskach- wodnym i lądowym,
występuje uścisk godowy- amplexus,
ciało pokryte śluzem,
Film slajd 13
BUDOWA MORFOLOGICZNA
ciało składa się z :
głowy,
tułowia,
ogona,
kończyn,
skóra pokryta śluzem
występują chromatofory- komórki barwnikowe
BUDOWA ANATOMICZNA
SZKIELET
SZKIELET OSIOWY
•w
ażurowej czaszce znajdują się dwa kłykcie
potyliczne (dają ruchome połączenie czaszki z
kręgosłupem)
•
końcowe łuki skrzelowe tworzą szkielet krtani
•
część łuku gnykowo- żuchwowego przekształcona
jest w strzemiączko
•
wyróżniamy 4 odcinki kręgosłupa (szyjny, piersiowy,
krzyżowy i ogonowy)
•
atlas (dźwigacz) to pierwszy kręg szyjny
•
urostyl (zrośnięte kręgi ogonowe u bezogonowych)
PAS BARKOWY
•
składa się z obojczyka, kości kruczej i łopatki
•
pas barkowy utracił łączność z czaszką
PAS MIEDNICOWY
•
kość biodrowa, kość kulszowa, kość łonowa
KOŃCZYNY
•
kości przedramienia (łokciowa i promieniowa)
oraz podudzia (goleniowa i strzałkowa)
•
w przednich kończynach występują 4 palce w
tylnych 5 palców.
UKŁAD POKARMOWY
o organizmy
drapieżne,
o odcinki:
•
•
•
•
•
•
otwór gębowy,
jama gębowo- gardzielowa,
przełyk
żołądek,
jelito,
kloaka
o zdobycz przykleja się do języka,
o zdobycz połykają w całości,
o kiedy żaba połyka, gałki oczne
zapadają się w oczodoły dzięki czemu
przepychają pokarm do przełyku.
UKŁAD ODDECHOWY
- larwy płazów oddychają skrzelami,
- płuca płazów są workowate, muszą być stale
chronione przed wyschnięciem,
- płazy mogą oddychać przez skórę,
- wentylację płuc umożliwiają ruchy jamy
gębowej,
- aktywna zmiana objętości płuc uniemożliwiona
jest ze względu na nieobecność klatki piersiowej
(pompa gębowo- gardzielowa pomaga w
wentylacji),
- płazy wydają dźwięki.
Żaba jeziorkowa
UKŁAD KRĄŻENIA
-
występują trzy obiegi krwi: płucny, ustrojowy,
skórny,
-
serce składa się z : zatoki żylnej, dwóch
przedsionków, komory (z blaszkami i beleczkami
utrudniającymi mieszanie krwi), stożek tętniczy i
pień płucny,
UKŁAD WYDALNICZY
Układ wydalniczy płazów składa się z
parzystych podłużnych nerek typu
pranercza. Mocz, słaby roztwór
mocznika i amoniaku, spływa z nich
moczowodami do pęcherza
moczowego, będącego uchyłkiem
kloaki.
UKŁAD NERWOWY
Narządy zmysłów:
-narząd
wzroku - oczy płazów przystosowane są do
odbierania wrażeń wzrokowych na lądzie. Występują
powieki; soczewka jest dwuwypukła, a rogówka
wypukła. Akomodacja zachodzi dzięki zmianie
odległości soczewki od siatkówki.,
-narząd
-narząd
słuchu błona bębenkowa i strzemiączko),
węchu zbudowany jest z torebek węchowych,
które mają połączenie ze środowiskiem zewnętrznym
za pośrednictwem nozdrzy.
Płazy mają również zdolność do odbierania wrażeń
smakowych oraz narząd zmysłowy w postaci linii
nabocznej.
UKŁAD ROZRODCZY
SAMICE- Składa się z parzystych jajników i
jajowodów uchodzących do kloaki.
Charakteryzują się one wyraźnymi zmianami
cyklicznymi. W okresie poprzedzającym owulację
i składanie jaj są najsilniej rozwinięte. Z jajnikami
łączą się ciała tłuszczowe, które służą do
odżywiania jajników i dojrzewających w nich
oocytów. Podczas owulacji jaja wypadają do jamy
ciała, a stamtąd są wychwytywane przez lejki
jajowodów. W jajowodzie uzyskują osłonki
białkowe, a następnie gromadzą się w końcowej
części jajowodu zwanej pseudomacicą. U płazów
ogoniastych jaja nie gromadzą się w
pseudomacicy, lecz są składane w miarę
przechodzenia przez jajowód.
SAMCE - Składa się z parzystych jąder, leżących w
pobliżu nerek. Płazy nie mają nasieniowodów. Plemniki
powstałe w jądrach przechodzą do kanalików
nerkowych, a stamtąd do przewodu moczowo-płciowego,
który przed kloaką tworzy rozszerzenie zwane
pęcherzykiem nasiennym. Z jądrami łączą się ciała
tłuszczowe.
MIŁOSNE IGRASZKI ROPUCH
ROZMNAŻANIE
o
U płazów bezogonowych zapłodnienie jest
zewnętrzne, a u płazów beznogich i większości
ogoniastych - wewnętrzne. Większość jest
jajorodna, ale występują też gatunki
jajożyworodne i żyworodne.
AMPLEKSUS- UŚCIŚK GODOWY
BRUZDKOWANIE ŻABY XENOPUS LAEVIS
http://www.luc.edu/faculty/wwasser/dev/cleavage.
mov
NEOTENIA- JAKO JEDEN ZE SPOSOBÓW
ROZMNAŻANIA SIĘ PŁAZÓW
Neotenia jest to proces płciowego rozmnażania
się larw
Aksolotl - zdolna do rozrodu larwa Ambystoma
mexicanum
ZNACZENIE
Niegdyś wykorzystywane w labolatoriach,
Przysmak kulinarny,
Niszczą szkodniki- owady
Wszystkie płazy są pod ochroną!!!
STRONY WWW:
http://scienceblogs.com/tetrapodzoology/2007/10/frogs_toads_sheer_untold_awesomen
ess.php
http://i15.ebayimg.com/02/s/000/77/3e/7faf_2.JPG
http://www.kuria.gliwice.pl/~adit/teksty/biologia/eunuk.html
http://www.istockphoto.com/file_search.php?action=file&lightboxID=2093531
http://pl.wikipedia.org/wiki/P%C5%82uco
http://www.scholaris.pl/cms/view_all.php?id=lekcja_kr%C4%99gowce_912
http://pl.wikipedia.org/wiki/P%C5%82azy#Kr.C4.99gos.C5.82up
http://zdch.amu.edu.pl/IDPP/IDPP991108A/plazy/ppp5.jpg
http://www.gadyiplazypolski.amend.pl/images/rys/salamandra_salamamdra.jpg
http://fotografia.biolog.pl/albums/userpics/normal_%AFaba%20trawna%20(Rana%20t
emporaria).jpg
http://www.faunaflora.com.pl/archiwum/2006/czerwiec/smoki_1.jpg
BIBLIOGRAFIA
J. Belerstet, W. Lewiński, J. Prokop, K. Sabath,
G. Skirmunt „Biologia podręcznik 1 zakres
rozszerzony”. Operon. Gdynia 2005.
J. Grzegorek, E. Jastrzębska, E. Pyłka-Gutowska
„Zoologia- podręcznik dla liceum
ogólnokształcącego”. Prószyński i s-ka. W-wa
1998.
KONIEC