Slide 1


Slide 2

Palearktyczna
 Nearktyczna
 Neotropikalna
 Etiopska
 Orientalna
 Austarlijska



Slide 3

Kraina zoogeograficzna obejmująca cały kontynent europejski , Wyspy Kanaryjskie,
Azory, Maderę, Wyspy Zielonego Przylądka, Afrykę powyżej zwrotnika Raka,
Półwysep Arabski poza pasem przybrzeżnym zaliczanym do krainy etiopskiej,
Wyspy Japońskie, Azję Mniejszą i te regiony Azji, które leżą na północ od
Himalajów. Jest największą powierzchniowo krainą zoogeograficzną.Prawie cała
Palearktyka leży w strefie klimatu zimnego i umiarkowanego, jedynie w
południowej części – podzwrotnikowego.


Slide 4

Niezbyt bogata, jak na tak wielki obszar, fauna jest typowa dla poszczególnych stref
klimatyczno-roślinnych, ułożonych równoleżnikowo – od tundry na północy, przez
tajgę, lasy liściaste i zarośla wiecznie zielone, po stepy i pustynie na południu.
Najbardziej charakterystyczne gatunki zwierząt:
o

w strefie okołobiegunowej: niedźwiedź polarny, lis polarny, renifer, zając bielak,
lemingi, sowa śnieżna, pardwa górska;

o

w strefie umiarkowanej: ssaki kopytne: żubr, jeleń, sarna, piżmowiec, daniel, muflon,
wielbłądy itp.; drapieżne: niedźwiedź brunatny, irbis; ssaki z rodziny łasicowatych;
wiele gatunków gryzoni.


Slide 5

Część gatunków na południowych krańcach Palearktyki to przybysze z krainy
etiopskiej, np.: antylopy – adaks i oryks, drapieżniki: lampart i gepard, a
ponadto hiena pręgowana, ichneumon i jeżozwierz afrykański. Elementami
orientalnymi w faunie części azjatyckiej są m.in: syberyjski podgatunek
tygrysa, liczna grupa bażantów oraz przedstawiciel ssaków naczelnych –
makak japoński.


Slide 6

Gadów jest mało, a z płazów głównie występują ogoniaste. Z licznej gromady
ptaków żyje tu niespełna 1 000 gatunków i tylko jedna rodzina
endemiczna – płochacze. Wśród ssaków są jedynie dwie endemiczne
rodziny gryzoni: ślepce i selewinki. Wynika to z faktu, że większość
zwierząt Palearktyki należy do rzędów i rodzin szeroko rozmieszczonych,
których przedstawiciele zamieszkują głównie obszary tropikalne i
subtropikalne.


Slide 7

Palearktyka wykazuje duże podobieństwo do Nearktyki i bywa łączona z nią
w jeden region zoogeograficzny - Holarktykę. W epoce lodowcowej
Eurazja miała połączenie z Ameryką Północną i wiele gatunków zwierząt
przewędrowało na sąsiedni kontynent (częściej z Palearktyki do
Nearktyki niż odwrotnie): np. niedźwiedź brunatny (Ursus arctos - w
Ameryce Północnej znany jako grizzly), jeleń szlachetny (Cervus elaphus wapiti), bizon (Bison bison) i renifer (Rangifer tarandus - karibu).


Slide 8



Wielbłąd dwugarbny [baktrian],



Koń Przewalskiego,



Jeleń,



Sęp kasztanowaty,



Puchacz.


Slide 9



Baktrian, wielbłąd dwugarbny - duży ssak parzystokopytny, gatunek wielbłąda występujący zarówno w stanie dzikim (Camelus ferus) na stepach
centralnej Azji (Mongolia i Chiny), jak również jako zwierzę hodowlane (Camelus bactrianus). Sądzi się, że baktriany zostały udomowione około
2500 r. p.n.e., prawdopodobnie w rejonie północnego Iranu lub południowo-wschodniego Turkmenistanu, co było niezależne od procesu
udomowienia wielbłądów jednogarbnych - dromaderów. Baktrian różni się od dromadera nieco tęższą budową, mniejszymi rozmiarami (w tym krótszymi nogami) i znacznie obfitszym owłosieniem.



Zdecydowana większość z szacowanej na 1,4 miliona sztuk obecnej populacji baktrianów jest udomowiona; największa znana dzika populacja tych
zwierząt - żyjąca na pustyni Gobi - liczy około 1000 sztuk.



Wielbłądy są silnymi zwierzętami przystosowanymi do życia na piaszczystym terenie: mają grubą skórę na kolanach i szerokie kopyta; ich nozdrza
mogą się otwierać i zamykać, chroniąc przed wdychaniem piasku. Grube futro pozwala zwierzęciu zachować temperaturę ciała podczas zimnych
pustynnych nocy oraz izoluje przed upałem za dnia. Baktriany znane są także ze względu na swą gospodarkę wodną: zwierzę może jednorazowo
wypić nawet 120 litrów wody, by przez następnych kilka dni nie pić w ogóle.



Baktriany mają około 2 metrów w kłębie i ważą nawet ponad 725 kg. Samce większe od samic. Są one roślinożerne, ich zasadnicza dieta składa się z
traw, liści i zbóż. Wiele spośród udomowionych baktrianów jest żywionych przez ludzi.



Baktriany hodowane są przede wszystkim dla mleka, jako siła pociągowa i jako wierzchowce.


Slide 10



Koń Przewalskiego (Equus przewalskii) - jedyny dziko żyjący gatunek koni. Ostatnie dziko żyjące osobniki spotyka się w Mongolii i Chinach.



Gatunek ten został nazwany na cześć rosyjskiego odkrywcy, podróżnika i geografa Nikołaja Przewalskiego, który w 1879 r. zebrał materiały
badawcze, na podstawie których Poliakov opisał to zwierzę w 1881 roku. Wiele koni Przewalskiego zostało schwytanych na początku XX wieku i
umieszczonych w ogrodach zoologicznych. Z tych 12-15 rozmnażało się w niewoli i od nich pochodzi obecna populacja tego gatunku.



Przypomina konia domowego, od którego odróżnia go krótka, stojąca grzywa oraz brak grzywki na czole. Ponadto różni się ilością chromosomów,
choć krzyżówki są płodne. W szacie letniej sierść krótka, rdzawa na grzbiecie i bokach, brzuch żółtobiały. W szacie zimowej sierść dłuższa i
jaśniejsza. Na grzbiecie ciemna pręga. Nogi pręgowane do wysokości mniej więcej kolan. Klacze mniejsze od ogierów.



Wymiary długość 180 cm - 230 cm oraz ogon do 90 cm
Wysokość w kłębie - 125 - 145 cm
Ciężar około 200-350 kg.



Niegdyś zamieszkiwał w licznych stadach stepy i półpustynie Azji Środkowej porośnięte przez roślinność halofilną. Dobrze rozmnaża się w niewoli.



W ogrodach zoologicznych na całym świecie w 2005 żyło około 1500 koni tego gatunku wywodzących się od 31 koni które umieszczono w zoo w
1945 oraz około 250 koni żyjących na wolności w Mongolii.


Slide 11





Jeleń milu (Elaphurus davidianus) należy do zwierząt doszczętnie wytępionych w swoim naturalnym środowisku.
Występował niegdyś na bagnisto-równinnych obszarach północnych Chin. W drugiej połowie XIX w. francuski misjonarz
Armand David dowiedział się o istnieniu tego zwierzęcia w cesarskim parku NanHaitsu. On tez był pierwszym
Europejczykiem, który zobaczył ten nieznany gdzie indziej gatunek jelenia. Pierwszą parą żywych milu zdobyli Francuzi, nie
przeżyły one jednak transportu. Następne zwierzęta dotarły szczęśliwie do Europy. Jedna para dostała się do Anglii i
zaopiekował się nią książę Bedford, który podjął w parku Woburn Abbey ich hodowlą. Tymczasem w Chinach do 1900 r.
zagładzie uległy wszystkie milu.
Przez wiele lat starano się powiększyć w europejskich hodowlach pogłowie jelenia, który ongiś zainteresował ojca Davida.
W latach 70. naszego wieku żyło w Europie 550 szt. tych zwierząt, z czego 292 w Woburn Abbey. Wtedy właśnie milu
znowu powrócił do Chin, na razie do pekińskiego ZOO. Gatunek przetrwał w ogrodach zoologicznych żyje obecnie około
1000 milu, a kilkanaście sztuk tego cennego jelenia jest w polskich kolekcjach.


Slide 12












Sęp kasztanowaty (Aegypius monachus (L., 1766)) - duży ptak padlinożerny z rodziny jastrzębiowatych, zamieszkujący półwyspy:
Iberyjski, Apeniński i Bałkany oraz pasma górskie Azji aż po Pacyfik. Jeszcze w XIX wieku mógł się gnieździć w Tatrach, być może
również na terenie dzisiejszej Polski (nie są to jednak potwierdzone informacje, a tylko przypuszczenia). Na pewno natomiast
kilkunastokrotnie obserwowano osobniki zalatujące. Obecnie sporadycznie zalatuje w południowe rejony kraju.
Cechy gatunku Brak dymorfizmu płciowego - obie płci ubarwione jednakowo. Głowa i szyja pokryta rzadkim puchem, na szyi kryza
z lancetokształtnych piór. Grzbiet, spód i skrzydła ciemnobrunatne, jedynie lotki czarne. Dziób ciemny, nogi szare. W locie widoczne
bardzo długie i szerokie skrzydła, na końcach palczasto rozwidlone. Szybuje ze skrzydłami ustawionymi poziomo i ogonem lekko
rozłożonym.
Wymiary średnie dł. ciała 110 - 120 cm
rozpiętość skrzydeł 265 - 290 cm
waga 6,3 - 12,5 kg
Biotop Góry i obszary pagórkowate, choć sporadycznie pojawia się w różnorodnych miejscach.
Gniazdo Na drzewach. Jaja Wyprowadza jeden lęg w roku, składając w marcu jedno jajo.
Wysiadywanie Jaja wysiadywane są przez okres około 55 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta opuszczają gniazdo po 3 do 3,5
miesiącach. Pożywienie Padlinożerny, trawi również kości dużych ssaków.
Ochrona Gatunek objęty ochroną.


Slide 13














Puchacz (Bubo bubo L., 1758) – duża sowa z rodziny puszczykowatych. Zamieszkuje Europę i Azję. W Polsce skrajnie
nieliczny ptak lęgowy, osiadły.
Cechy gatunku Największa krajowa sowa. Na głowie charakterystyczne "uszy" utworzone z piór, tęczówki
pomarańczowe. Wyraźny dymorfizm płciowy. Duża okrągła głowa, zokrąglone skrzydła i krótki ogon.
Wymiary średnie dł. ciała ok. 70 cm
rozpiętość skrzydeł 165 cm
waga ok. do 2,5 kg.
Biotop Stare, zwarte, rozległe lasy (częściej iglaste) w pobliżu bagien i jezior. Zamieszkuje również w górach.
Gniazdo Na drzewie, częściej iglastym, w środkowej części korony, w rozwidleniu konarów, rzadziej w dużych dziuplach.
Najczęściej zajmuje gniazdo dużych ptaków jak myszołów czy bocian czarny, natomiast w górach gnieździ się na półkach i w
załomach skał.
Jaja Niemal kuliste, równobiegunowe, białe ze słabym połyskiem. Skorupka chropowata, gruba. Średnie wymiary 60x49
mm. Jeden lęg w roku pod koniec marca lub na początku kwietnia. W zniesieniu przeważnie 2-5 jaj.
Wysiadywanie Od złożenia pierwszego jaja trwa ok. 32-35 dni. Pisklęta opuszczają gniazdo po 35 dniach.
Pożywienie Ptaki i ssaki wielkości od wróbla i myszy, aż po cietrzewia czy zająca, jednakże nie gardzi gryzoniami,
królikami czy też wronami. Poza tym, prawdopodobnie dla ułatwienia trawienia, zjada wiele pokarmu roślinnego.
Głos : Samiec odzywa się najintensywniej w porach wieczornych lub o zmroku przerywanym co 8 sekund, bardzo
donośnym (słyszanym do 5 km) "HUoo" lub "PHUoo". Samica odpowiada tym samym lecz o oktawę wyższym głosem.
Ochrona Z uwagi na małą liczebność objęty ścisłą ochroną gatunkową. Ptak ginący, a w niektórych krajach Europy w
ogóle niespotykany. Niezbędna jest dalsza ochrona, głównie terenów lęgowych.


Slide 14

Kraina zoogeograficzna obejmująca północną część Meksyku, Amerykę Północną i Grenlandię. Ze
względu na duże podobieństwo do Palearktyki bywa czasem łączona z nią w jedną krainę
holarktyczną.Nearktyka leży w strefie klimatu zimnego i umiarkowanego. Fauna przypomina
w ogólnym zakresie palearktyczną, zwłaszcza na obszarach porośniętych tundrą i tajgą. Jest
to pozostałość z czasów epoki lodowcowej, kiedy to gatunki rozprzestrzeniały się między
Eurazją a Ameryką dzięki połączeniu obu kontynentów w rejonie Cieśniny Beringa.


Slide 15















Najbardziej charakterystyczne gatunki zwierząt:
Ssaki:
niedźwiedź czarny i grizzly - głównie w Górach Skalistych
piżmowół - w tundrze
karibu i łoś (amerykańskie podgatunki) - w tajdze
jeleń wirginijski i skunks - w lasach liściastych na wschodzie
kontynentu
bizon - dawniej na preriach, obecnie tylko w parkach narodowych
pekari
ptaki: kardynały, tanagry, kolibry, dzikie indyki i in.
gady: grzechotniki, gekony, legwany, helodermy i in.
płazy: salamandry, ambystomy i in.
ryby: niszczuki, amia, liczne okoniowate i karpiowate.


Slide 16

Stosunkowo niewiele jest tu endemitów. Można do nich zaliczyć
jadowite jaszczurki - helodermy, płazy - ambystomy i amfiumy,
a ze ssaków: skunksa, szopa pracza, niedźwiedzia grizzly,
widłorogi oraz gryzonie: ursona, goffery, szczuroskoczki i
sewele.


Slide 17

Część gatunków na południowych krańcach Nearktyki to
przybysze z krainy neotropikalnej, dzięki utworzonemu pod
koniec trzeciorzędu połączeniu z Ameryką Południową, np.
ptaki - kolibry i kondory, ssaki - dydelf północny, pancernik
peba i jeżozwierz nadrzewny.


Slide 18



Wilk wschodni



Bizon



Jaguar


Slide 19

Wilk wschodni (Canis lupus lycaon) – podgatunek wilka, średniej wielkości, smukły, o długich
nogach i szerokich uszach, barwa sierści najczęściej blado-szara czasami z domieszką
czerwonawą oraz z ciemnym nalotem na grzbiecie. Dawniej najszerzej rozpowszechniony
podgatunek w tej części świata, obecnie coraz rzadszy. Pierwszy opisany z wilków na terenie
Ameryki północnej. Zamieszkuje południowo-wschodnie tereny Kanady i północnowschodnie USA (oprócz Minnesoty). Ostatnio poprzez podobną nazwę często mylony z
podgatunkiem wilka czerwonego, czerwonym wilkiem wschodniokanadyjskim – (Canis rufus
lycaon).


Slide 20



















Bizon (Bison bison) - duży ssak łożyskowy z rodziny krętorogich, rzędu parzystokopytnych, największy obecnie ssak Ameryki Północnej.
Występowanie: prerie oraz rzadkie, prześwietlone lasy Ameryki Północnej.
W warunkach naturalnych żył w olbrzymich stadach; szacuje się, że przed kolonizacją Ameryki przez Europejczyków populacja bizona liczyła
miliony osobników. Pod koniec XIX wieku stanął przed groźbą wyginięcia, głównie z powodu nadmiernego odstrzału; polowanie na bizony było
wówczas ulubionym sportem białych uzbrojonych w broń palną. Przyjeżdżali oni specjalnymi pociągami, a polowanie odbywało się czasem z okien
wagonów. Do wytępienia bizonów przyczynili się także Indianie, którzy wierzyli, że bizony porozumiewają się między sobą. Dlatego też żaden bizon
nie mógł ujść z polowania, aby "nie przekazał informacji innym stadom bizonów". Indianie nie obawiali się o wyginięcie bizonów, gdyż wierzyli, że
jest ich nieograniczona liczba, ukryta pod ziemią, zaś na powierzchnię wychodzą jedynie "nadwyżki". W istocie przetrwanie bizonom zapewniały
"strefy buforowe" oddzielające terytoria poszczególnych szczepów Indian, gdzie zakazane były polowania. Strefy tej "ziemi niczyjej" zmniejszały się
jednak w miarę napływu osadników europejskich, zajmujących coraz większe ilości ziemi, będącej strefą łowną Indian. Gatunek, będący naturalnym
źródłem pożywienia Indian, uratowało od wyginięcia Amerykańskie Towarzystwo Ochrony Bizona (American Bison Society) oraz utworzenie kilku
parków narodowych. W latach 90. XX wieku populację bizonów oceniano na około 20 tysięcy osobników.
Wyróżnia się dwa podgatunki:
bizon preriowy (B. bison bison) - zamieszkiwał Wielkie Równiny, wędrowny
bizon leśny (B. bison athabascae) - mała osiadła populacja w północno-zachodniej Kanadzie i na Alasce, wyższy i cięższy od poprzedniego, osiadły
Bizon preriowy w całej okazałości
Długość 2,1-3 m
Długość ogona 0,5-0,6 m
Masa ciała 450-1000 kg; największy osobnik ważył 1140 kg.
Wysokość w kłębie samica 1,6-1,8 m, samiec 1,8-2,0 m ; samice są (średnio) mniejsze od samców
Ubarwienie brązowe; przednią część ciała okrywa gęsta sierść, tworząca coś w rodzaju "peleryny" i potęgująca wrażenie masywności zwierzęcia;
młode osobniki są rudawe;
Pożywienie trawa
Dojrzałość płciowa ok. 3 roku życia
Rozród ciąża trwa około 9 miesięcy; po tym czasie na świat przychodzi zazwyczaj jeden cielak, który już po kilku godzinach dołącza z matką do
stada; czas karmienia mlekiem 7-8 miesięcy.


Slide 21

Jaguar (Panthera onca) - gatunek drapieżnego ssaka z rodziny kotowatych. Jest największym kotem Nowego Świata i jest czczony
przez jego rdzennych mieszkańców, w tym starożytnych Majów i Azteków.
Jaguar zamieszkuje tereny trawiaste i tropikalne lasy Ameryki Południowej i Środkowej, pustynie południowej Ameryki Północnej.
W 2004 roku zaobserwowano jaguary w Arizonie (Stany Zjednoczone). Na tym wielkim obszarze swego rozmieszczenia jaguar
tworzy podgatunki, różniące się między sobą ubarwieniem. Preferuje obszary zasobne w wodę (bagna), podtapiane
okresowo lasy (znakomicie pływają) i zarośla krzaczaste nad brzegami rzek.
Na otwartych przestrzeniach i w głębi puszczy występują rzadko - unikają otwartych przestrzeni, ponieważ najlepiej czują się w
półmroku panującym w tropikalnej puszczy. Niezwykły wzór sierści doskonale maskuje je wśród plam światła i cienia.
Sierść Jaguara:Jaguary jak wszystkie duże koty ma wspaniały wygląd. Najczęściej spotyka się jaguary o sierści czerwonawożółtawej.
Brzuch, wewnętrzna powierzchnia nóg, podgardle, broda i podbródek są zazwyczaj białe.
Grzbiet i boki ciała są częściowo upstrzone czarnymi okrągłymi lub podłużnymi plamami, częściowo zaś pokryte większymi
od nich plamami i pierścieniami żółtawoczerwonawymi, otoczonymi czarną obwódką (rozetki). Jaguar przypomina bardzo
lamparta, od którego jednak jest masywniejszy.
U wszystkich odmian jaguara, mimo wielkiej zmienności ubarwienia, zawsze można znaleźć czarną plamę w kącie pyska i
ciemną plamę z białym lub żółtym środkiem na tylnej części ucha. Zdarzają się też jaguary ciemniejsze lub zupełnie czarne
(formy melanistyczne).
Jaguar należy do największych kotowatych, jest trzeci pod względem wielkości po tygrysie i lwie. Średnia długość ciała mieści się
w granicach 1-1,9 m, licząc od końca pyska do podstawy ogona, ogon ma około 65 cm. Waga u samców może dochodzić do
100 kg. Opisywano też olbrzymie okazy o długości ciała 2,5 m i wadze 131-151 kg.
Jaguar preferuje samotniczy tryb życia, gdzie wędruje po swoim obszarze łowieckim. Wciągu dnia wyleguje się w jaskiniach lub
innych zacisznych miejscach.
Samiec patrolując swoje rozległe terytorium znaczy je moczem, ostrzegając innego samcem że te terytorium jest już zajęte.
Jest zwierzęciem aktywnym w nocy tak jak wszystkie inne koty ma zdolność doskonałego widzenia w mroku. W okresie
godowym samce poszukują samic, dochodzi wtedy do walk między samcami
Pożywienie jaguara stanowią zwykle duże ssaki (tapiry, kapibary, pekari) w razie głodu zjada on nie tylko drobne ssaki i ptaki, lecz
napada też krokodyle i żółwie. Często jego łupem padają również ryby. Zwierzę niebezpieczne również dla zwierząt
hodowlanych, stąd wytępione na dużym obszarze swego pierwotnego zasięgu (np. w Ameryce Północnej).
Najsilniejsze szczęki wśród kotowatych


Slide 22

Jaguar jest samotnikiem który polega głównie na swojej sile. Poluje przede wszystkim na
ziemi i to najczęściej w nocy chcąc zabić, czai się i rzuca z zasadzki na ofiarę, starając
się szybko wbić kły swoimi bardzo mocnymi szczękami (najsilniejsze wśród wielkich
kotów) w kark lub szyję albo głowę; opowieści o skręcaniu przez jaguara łapami
kręgów szyjnych są mitem. Na krótkich odcinkach jaguar może biegać bardzo szybko.
Po zabiciu zwierzęcia ciało przenosi w spokojniejsze miejsce, gdzie stara się najeść do syta.
Po zaspokojeniu głodu zakopuje resztki w ziemi i odchodzi. Czasem po kilku godzinach
wraca do swej ofiary, by się znowu pożywić. Głodny lub zagrożony może się rzucić na
człowieka.
Jaguary większą część roku żyją samotnie, w sierpniu i wrześniu samce poszukują samic,
dochodzi wtedy do walk między samcami. Po ok. stu dniach ciąży samica rodzi dwoje
lub troje młodych, wyróżniających się jaśniejszym ubarwieniem. Kocięta ważą od 700
do 900 gramów, otwierają oczy po dwóch tygodniach, a mleko ssą przez sześć
miesięcy
Młode jaguary odjęte od piersi matki oswajają się pozornie bardzo łatwo, zwykle jednak po
dwóch lub trzech latach robią się niebezpieczne dla otoczenia, nawet swych
wychowawców. W ogrodach zoologicznych jaguary żyją bardzo długo i często się
rozmnażają.


Slide 23

Kraina zoogeograficzna obejmująca obszar Antyli i Ameryki Południowej aż do
granicy z krainą nearktyczną (północny Meksyk) oraz wyspy Galapagos.
Należy do państwa zwierzęcego Neogea.
Większość powierzchni tej krainy leży w strefie klimatu tropikalnego, jedynie na
południowych krańcach występuje umiarkowany. Dominującą formacją
roślinną są coraz bardziej niszczone lasy równikowe, zaś dalej na południe obszary sawannowe i stepowe (pampa).


Slide 24

Ptaki - najbogatsza na świecie awifauna licząca ok. 3 500 gatunków i aż 32 rodziny
endemiczne, np.: nandu, kusaki, tukany, skrzydłoszpony, kariamy, a z rzędu
wróblowych – garncarzowate i mrówkowody, z których każda rodzina liczy ponad
200 gatunków. Większość gatunków kolibrów żyje właśnie w krainie
neotropikalnej (poza nią - tylko kilka).
 ssaki - przedstawiciele całego podrzędu małp szerokonosych brak małp
wąskonosych, owadożernych oraz charakterystyczne sześć rodzin gryzoni, m.in.
szynszylowate, kapibary, marowate i agutiowate. Endemicznymi rodzinami są
leniwce i częściowo mrówkojady, a także przedstawiciele nietoperzy: liścionosy i
wampiry. O dawnym połączeniu z Australią świadczy występowanie torbaczy –
dydelfów i zbójników.
 gady - licznie reprezentowane legwany oraz węże – jadowite i dusiciele (np.
anakonda i boa
 Płazy -występują tylko bezogonowe i beznogie w tym żaby jadowite



Slide 25

Fauna krainy neotropikalnej jest bardzo różnorodna i odmienna
od spotykanej w innych krainach, dużo tu również form
endemicznych (20). Wynika to z faktu, że przez długi okres
rozwijała się w izolacji. Ssaki drapieżne wniknęły na obszar
Ameryki Południowej dopiero przed milionem lat, po jej
połączeniu się z Amerykę Północną.


Slide 26



Ocelot



Kondor wielki



Tamaryna białoczuba



Lama



Tapir anta


Slide 27

Ocelot (Leopardus pardalis syn. Felis pardalis) – drapieżnik z rodziny kotowatych (Felidae).
Występowanie
Zasięg występowania Ameryka Południowa Ameryka Środkowa południe Ameryki Północnej
Występuje przeważnie w wilgotnych lasach. Często przebywa niedaleko ludzkich siedzib. Spotykany również na polach i na plantacjach trzciny cukrowej.
Środowisko
lasy równikowe środowisko otwarte, np. torfowiska, sawanny środowiska wilgotne, jeziora, stawy namorzyny
Cechy
Długość ciała: 70-100 cm Długość ogona: 30-45 cm Wysokość w kłębie: 50 cm Waga: 12-16 kg Ciąża: 70-80 dni Liczba młodych: 2-4 Dojrzałość płciowa:
samiec - 2,5 roku, samica - 2 lata Pożywienie: drobne kręgowce Długość życia: 12-15 lat posiada 36 chromosomów (inne koty mają po 38)
Pożywienie
Oceloty żywią się wieloma zwierzętami, w tym: szczurami, świnkami morskimi, małpami, pancernikami, mrówkojadami, aguti, różnymi jeleniowatymi,
młodymi pekari, jaszczurkami, wężami, żółwiami i różnymi ptakami. Często zakradają się do kurników.
Rozmnażanie
Dojrzałość płciową samice osiągają w wieku 2 lat, a samce pół roku później. Okres godowy trwa od października do stycznia. Po ciąży trwającej ok. 70 dni
w dziupli rodzą się 2-4 kocięta, które otwierają oczy po 15 dniach. Dwa lata młode uczą się od matki różnych technik polowań, a wkrótce potem
wyruszają na poszukiwanie własnego terytorium.
Wygląd
Oceloty mają krótką, jedwabistą sierść o barwie zależnej od otoczenia, w którym żyją. Koty żyjące w lasach mają żółtą lub rudą sierść, a zamieszkujące
krzaki - szarą. Nieregularny wzór z ciemnych plam i pręg zdobi futro ocelota. Na grzbiecie i bokach plamy tworzą rozety, na głowie, ogonie i łapach
przechodzą w ciemne pasy. Brzuch jest jasny. Uszy czarne (z białymi plamkami) i zaokrąglone są osadzone na niewielkiej głowie. Ma silne łapy z
ostrymi pazurami.
Tryb życia
Te małe koty łączą się w pary. Prowadzą nocny tryb życia. Dzień spędzają na drzewach.
Ochrona
Najintensywniej polowano na oceloty w latach 60. i 70. Z powodu pięknego rysunku i jedwabistości futra, skóry tych kotów były i są bardzo cenne.
Obecnie oceloty są chronione przepisami konwencji waszyngtońskiej (CITES) i choć handel skórami jest zabroniony, nadal się je zabija.
Inne
Na młode oceloty polują węże boa, anakondy i kajmany Wrogami naturalnymi tych kotów są inne oceloty, pumy i jaguary Zwierzęta te nie boją się wody bardzo dobrze pływają Oceloty mogą poruszać się bezszelestnie nawet po suchych liściach, dzięki miękkim poduszeczkom Samice często wyrywają
sobie sierść ze skóry na brzuchu, aby wyścielić nią gniazdo Małe zwierzęta przynoszone przez matkę do gniazda służą młodym do nauki polowania


Slide 28

Kondor wielki (k. olbrzymi) (Vultur gryphus L. 1758) - duży ptak padlinożerny z rodziny kondorowatych,
zamieszkujący Andy począwszy od Wenezueli na północy po Przylądek Horn na południu.
Cechy gatunku Upierzenie zasadniczo czarne, pokrywy skrzydłowe białe, głowa i szyja nagie, na granicy
upierzenia pióra tworzą kryzę. Naga skóra różowawocielista. Samiec na głowie posiada mięsisty wyrostek.
Wymiary średnie dł. ciała ok. 120-135 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 310 cm
waga ok. 8-12 kg
Biotop Partie gór powyżej linii lasu oraz inne bezleśne, skaliste tereny.
Gniazdo Szczeliny skalne lub bardzo duże dziuple, w wysokich partiach gór lub na morskim klifie.
Jaja Wyprowadza jeden lęg co dwa lata, składając jedno, rzadziej dwa jaja.
Wysiadywanie Jajo wysiadywane jest przez okres 54-58 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta zdobywają
zdolność do lotu w wieku około 6 miesięcy.
Pożywienie Głównie padlina dużych ssaków, czasem również jaja ptaków morskich.


Slide 29

Tamaryna białoczuba (Saguinus oedipus) - gatunek ssaków z rodziny pazurkowców, rzędu
naczelnych. Tamaryna ta jest gatunkiem zagrożonym wymarciem.
Występowanie
Tamaryna białoczuba żyje w północnej Kolumbii, gdzie zamieszkuje tereny krzewiaste oraz lasy.
Opis
Tamaryna białoczuba osiąga długość ciała ok. 30 cm, ogona 30-40 cm, natomiast waży ok. 0,5 kg.
Ssak ten posiada skąpo owłosioną szeroką, ciemnoszarą twarz; białą, długą, stojącą grzywę;
grzbiet ciemnobrązowy bądź ceglastobrunatny; spód ciała; kończyny białawe. Posiadają one
bogaty repertuar dźwięków.
Odżywianie
Tamaryna białoczuba odżywia się owadami, pająkami, małymi ptakami, jaszczurkami, żabami,
owocami, kwiatami oraz sokiem z drzew.


Slide 30

Lama (Lama glama) - udomowiony ssak parzystokopytny z rodziny wielbłądowatych.
Ubarwienie różne, od czarnego po białe, często niejednolite. Bezpośrednim przodkiem lamy jest gwanako. Lama jest
nieco większa od tego gatunku. Długość ciała 120 cm, ogona 15 cm. Wysokość w kłębie do 120 cm. Występuje w
Peru, Boliwii i Argentynie. Wykorzystywana jest (głównie przez Indian) do celów transportowych, dostarcza też
mięsa i wybornego mleka. Wełna lamy jest przerabiana na grube sukno, gnój służy na opał.
Systematyka
Często mianem lamy określa się także inne wielbłądowate z rodzaju Lama występujące w rejonie andyjskim: alpaki,
guanako oraz wigonie zaliczane do rodzaju Vicugna.
Klasyfikacja biologiczna zwierząt tradycyjnie określanych mianem lamy od dawna sprawiała kłopot zoologom. Linneusz
zaliczył je do rodzaju Camelus. Cuvier w 1800. zaproponował rodzaj Lama, a w 1842. Lesson wyizolował wigonia do
rodzaju Vicugna. Nadal jednak istnieją rozbieżności w klasyfikowaniu guanako, alpaki i lamy. Duża plastyczność
przystosowawcza i szeroki zasięg występowania, a także ukierunkowana hodowla (udomowienie tych zwierząt
nastąpiło ok. 4500 lat temu) przyczyniły się do powstania wielu różnic morfologicznych pomiędzy badanymi
populacjami. Naukowcy nie są zgodni, czy są to trzy odrębne gatunki:
Lama glama
Lama guanicoe
Lama pacos
czy udomowione formy jednego gatunku:
Lama guanicoe
Lama guanicoe f. glama
Lama guanicoe f. pacos


Slide 31

Tapir anta (Tapirus terrestris) - ssak należący do rzędu nieparzystokopytnych z rodziny
tapirowatych. Duży, zwalisty ssak z charakterystycznym, zagiętym do dołu nosem
(tworzącym małą trąbę) i grzebieniastym wierzchem głowy. Głowa, grzbiet, boki i kończyny o
kolorze czarnobrązowym, brzuch jaśniejszy. Końce uszu białe. Zmysł wzroku słabo
rozwinięty. Ogon krótki, szczątkowy. Tylne kończyny z trzema palcami zakończonymi
kopytami, kończyny przednie z trzema dużymi i jednym małym palcem. Ciężar ciała skupia się
głównie na środkowych palcach. Na głowie i szyi ciemna, sztywna grzywa. Na ciele występują
krótkie, sztywne włosy.Młode osobniki ubarwione maskująco w charakterystyczne żółtawe
lub białawe pręgi i rzędy plamek. Długość ciała 176 - 215 cm Długość ogona 10 cm
Wysokość w kłębie 77 - 108 cm waga ciała 180 - 270 kg (samice większe i cięższe od
samców) Tropikalne i subtropikalne rejony Ameryki Południowej, na wschód od Andów, od
północnej Kolumbii do północnej Argentyny. Liczny w amazońskich lasach deszczowych,
poza tym obszarem rozproszony. Żyje w tropikalnych lasach deszczowowych, nad brzegami
rzek, bagien i obszarach zalewowych. Spotyka się go również na otwartych sawannach z
wystarczającymi dużymi zbiornikami wodnymi i gęstą roślinnością. Dochodzi do wysokości
1700 m n.p.m.


Slide 32

Tapiry są aktywne głównie nocą lecz na niektórych obszarach można je też spotkać za dnia.
Poruszają się po stałych, wydeptanych ścieżkach, które mogą przetrwać kilkadziesiąt lat.
Prowadzą samotniczy tryb życia. Areały osobnicze mogą się ze sobą wzajemnie pokrywać. Sa
dobrymi pływakami i nurkami, przed niebezpieczeństwem chronią się głównie w wodzie.
Głównym zmysłem jest wrażliwy słuch. Żywią się roślinnością przybrzeżną, dzikim ryżem i
innymi podobnymi roślinami. Zjadają też owoce i rośliny uprawne. Żerują głownie nad
brzeganmi rzek. Nos służy jako organ chwytny, rośliny zrywa ostrymi siekaczami i rozciera
zębami bocznymi o szerokich koronach. Ze względu na drapieżniki większość dnia spędza w
ukryciu. Mimo sporej wagi dobrze wspina się na strome brzegi. Gruba skóra chroni tapira
przed skaleczeniami podczas przedzierania się przez gęstą roślinność. Są płochliwe i
zachowują się bardzo cicho. Podobnie jak spokrewnione z nimi konie jedzą dużo pokarmu,
lecz nie trawią go całkowicie. W odchodach zostawianych przy brzegach rzek, stwierdzono
niestrawione nasiona. Występują na odludnych terenach lub w dobrze chronionych
rezerwatach. Ciąża u tapira trwa 390-400 dni. Najczęściej rodzi się jedno młode (rzadziej
bliźnięta) o masie ok. 5 kg. U tapirów okres rozwoju młodocianego wynosi ok. 420 dni (w
tym okresie młode przebywa z matką). Dojrzałość płciową uzyskują ok. 2,5 do 3 lat.


Slide 33

Kraina zoogeograficzna obejmująca kontynent afrykański na południe od zwrotnika
Raka i przybrzeżny pas Półwyspu Arabskiego. Należy do państwa zwierzęcego
Arktogea. Do krainy etiopskiej często zalicza się też Madagaskar, który jednak
charakteryzuje się jednak tak odmienną fauną, że zdaniem wielu specjalistów
zasługuje na wydzielenie w osobną krainę madagaskarską.
Kraina etiopska leży w strefie klimatów równikowych i zwrotnikowych, a
dominującymi formacjami roślinnymi są las równikowy i sawanna.


Slide 34

Najbardziej charakterystyczne gatunki zwierząt:
ptaki - ok. 1700 gatunków, wśród nich 12 rodzin endemicznych, m.in. strusie,
trzewikodzioby, sekretarze, turaki i czepigi
ssaki - lwy, liczne antylopy, zebry, Szympansy i goryle, a z endemitów:
duzi roślinożercy: hipopotamy i żyrafy
mrówniki
Gryzonie: kretoszczury, postrzałki i wiewiórolotki
owadożerne: tenreki, złotokrety i ryjoskoczki.
gady - kameleony (rodzina prawie endemiczna, gdyż tyko pojedyncze gatunki
występują w Europie i Azji).


Slide 35

Fauna tego obszaru jest bardzo bogata i zróżnicowana, rozwijała się bowiem na
kontynencie ukształtowanym już przed 100 milionami lat. Wiele jest endemitów
takich jak dobrze znane żyrafy, zebry, słonie afrykańskie czy hipopotamy, inne
mniej popularne to sekretarze oraz mrównik. Wykazuje dużo podobieństw do
fauny krainy orientalnej, gdyż przez długi czas rozwijały się one jako całość, a
ponadto Afryka i Azja mają od dawna połączenie lądowe.


Slide 36



Struś afrykański



Antylopa eland



Drzewica dwubarwna



Żuraw koroniasty



Gwanako


Slide 37

Struś (Struthio camelus) - duży ptak nielotny z rodziny strusiowatych, zamieszkujący południowa Afryka, na
południe od rzeki Zambezi. W okresie godowym zarówno głowa i szyja jak i nogi żywoczerwone.
Ubarwienie - samiec: Czarne, jedynie pióra na końcach skrzydeł i ogona białe. Samica - cała brązowa,
końce wszystkich piór jasne. Głowa, górne 2/3 szyi i nogi nagie. Barwa skóry pozwala odróżnić
poszczególne podgatunki. Posiada dwa palce u stopy. Większy - odpowiednik palca środkowego - potężny,
zaopatrzony w pazur, mniejszy - odpowiednik palca zewnętrznego pozbawiony pazura. W żołądku
mięśniowym zwanym mielcem znajdują się gastrolity pomagające w trawieniu pokarmu. Ma doskonały
wzrok - widzi dobrze na odległość do 5 km. Zwykle w stadach po 5-6 osobników (jeden samiec z
haremem), w towarzystwie innych zwierząt. Rzadko stada do 50 sztuk. Są to największe i najszybsze
nielotne ptaki lądowe. Na dłuższych dystansach biegają z prędkością 50 km/h, a w sprincie nawet 70 km/h.
Mogą żyć nawet 75 lat. Wymiary średnie wysokość: 1,7-2,5 m
masa: 93-160 kgSamice są nieco mniejsze od samców. Biotop - Pustynie i półpustynie o skąpej roślinności.
Struś masajski - sawanna. Gniazdo W formie płytkiego dołu w piasku. W gnieździe jaja wszystkich samic
haremu (15 do 60 sztuk). Jaja Duże, nawet do półtora kilograma, o objętości kilkudziesięciu kurzych jaj.
Wysiadywanie Jaja wysiadywane są od zniesienia pierwszego jaja przez okres 5 do 6 tygodni głównie
przez samca (w dzień czasem zmieniany przez którąś z samic). Rodzice wykazują silny instynkt
opiekuńczy.


Slide 38

Eland (Taurotragus oryx) – największa współczesna antylopa z rodziny krętorogich
nazywana też kanną. Zamieszkuje głównie rezerwaty w Afryce na południe od sahary.
Ciało elanda jest pokryte krótką sierścią o kolorze szarobrązowym, jednak na tylnej
stronie przednich kończyn widnieją czarne plamy, a po bokach ciała znajdują się
pionowe, kremowe pasy. Wzdłuż grzbietu biegnie czarna pręga. Kończyny
przystosowane do długich wędrówek zakończone są dwoma palcami pokrytymi
racicami. Ruchliwe uszy osadzone na podłużnej głowie wychwytują każdy szelest.
Śrubowato skręcone u nasady rogi występują u obu płci.
U samców na dolnej stronie szyi zwisa fałd luźnej skóry, a na czole mają kędzierzawą
grzywkę. Elandy są zwierzętami stadnymi. W czasie suszy łączą się w grupy liczące od
25 do 70 osobników. Podczas pory deszczowej wędrują niewielkimi grupami w
poszukiwaniu pożywienia. Żywią się liśćmi, młodymi pędami oraz świeżą trawą. Nie
muszą mieć stałego dostępu do wody, lecz potrzebują wtedy soczystych roślin. W razie
braku świeżego pokarmu jedzą korę drzew, owoce i nasiona. Z powodu wysokiej
temperatury w dzień najczęściej pasą się nocą. Między grudniem a styczniem
rozpoczynają się walki o samice. Gdy wszystkie samice zostaną pokryte, byk odchodzi,
by wieść dalej samotne życie. Po dziewięciu miesiącach ciąży samica rodzi w ukryciu
jedno (zazwyczaj) młode ważące około 30 kg. W gęstych zaroślach cielę zostaje 4
tygodnie. Potem razem z matką dołącza do stada. W wieku pięciu miesięcy przestaje
ssać mleko, lecz z matką przebywa do 1. roku życia.


Slide 39

Samice dojrzewają płciowo w wieku dwóch, a samce trzech lat. Z powodu braku
odporności na choroby przenoszone przez bydło domowe wiele osobników
zginęło. Niektóre elandy zostały udomowione, a nawet wykorzystywane jako
zwierzęta pociągowe. Teraz, w naturalnym środowisku można je spotkać
jedynie w rezerwatach.
Wysokość w kłębie:
130-180 cm
Długość ciała:
200-300 cm
Długość ogona:
60-90 cm
Długość rogów:
Około 65 cm
Waga:
samice 300-600, samce 700-1000 kg
Długość życia:
8-10 lat


Slide 40

Koronniki (żurawie koroniaste) (Balearicinae Brasil, 1913) - podrodzina ptaków z rodziny
żurawiowatych. Zamieszkują Afrykę na południe od Sahary. Najbardziej charakterystyczną
cechą jest imponująca korona z piór na głowie. W przeciwieństwie do innych ptaków z
rodziny żurawiowatych, koronniki siadają na drzewach, budują tam też gniazda.
Do podrodziny należy 1 rodzaj i 2 gatunki:
koronnik czarny (Balearica pavonina)
koronnik szary (Balearica regulorum)
Koronniki są w Afryce obdarzane szacunkiem ze względu na swą dostojność i szlachetność.
Koronnik szary (Balearica regulorum) został wybrany symbolem Ugandy i znajduje się w
centralnym punkcie flagi państwowej tego kraju oraz na jego godle. Podczas panowania
brytyjskiego był umieszczany na wojskowych odznakach, które nosili żołnierze ugandyjscy.


Slide 41

Gwanako (także guanako) (Lama guanicoe) - ssak z rzędu parzystokopytnych, przodek lamy.
Długość ciała do 225 cm, wysokość w kłębie do 130 cm. Długa płowa sierść na grzbiecie i
bokach, krótsza jasna na brzuchu. Kończyny smukłe, szyja długa, cienka, ogon bardzo krótki.
Żyje w niewielkich stadach w Andach i w Patagonii.
Długość 90-120 cm Ogon 24-27 cm, krótki, puszysty Masa ciała 96-130 kg.
Ubarwienie sierść jasnobrązowa, na grzbiecie długa, ciemniejsza, na brzuchu krótka,
wyraźne jaśniejsza. Pożywienie trawy, krzewy i porosty Występowanie góry na
zachodnim wybrzeżu Ameryki Południowej.


Slide 42

Kraina orientalna (kraina indomalajska) - kraina zoogeograficzna obejmująca
południową część kontynentu azjatyckiego (tę, która nie jest zaliczana do krainy
palearktycznej i etiopskiej) oraz Archipelag Malajski aż do Filipin i Małych Wysp
Sundajskich. Należy do państwa zwierzęcego Arktogea.
Leży w strefie klimatów równikowych i zwrotnikowych, a główną jej formacją roślinną
jest las równikowy oraz częściowo sawanna.


Slide 43










Najbardziej charakterystyczne gatunki zwierząt:
ptaki - ok. 1900 gatunków, wśród nich bażanty (np.
paw indyjski) i przedstawiciele rzędu wróblowych kurtaczki, tymaliowate i kwiatówki oraz endemiczne
turkuśniki i filipińczyki
ssaki - słoń indyjski, nosorożce, tygrysy, niedźwiedź
malajski, pandy, bawoły, tapir malajski i małpy, a także
endemiczne lotokoty, tupaje, wyraki i gibbony.
gady - pytony, aligator chiński, kobra indyjska
płazy - żaby latające i inne bezogonowe.


Slide 44

Fauna tego obszaru jest bardzo bogata i wykazuje duże podobieństwo do
występującej w krainie palearktycznej i etiopskiej. Wynika to z faktu, że w
toku ewolucji właśnie w Azji Południowej formowało się wiele grup
zwierząt, które następnie zasiedlały sąsiednie krainy. Dlatego też mało jest
tu endemitów.


Slide 45



Gibbon białoręki



Pyton tygrysi


Slide 46

Gatunek ssaka naczelnego z rodziny gibonowatych. Najpospolitszy i najlepiej poznany z gibonów.
Często spotykany w ogrodach zoologicznych. Jeden z najmniejszych gatunków małp
człekokształtnych.
Występowanie: południowo-zachodnie Chiny, Indochiny, Półwysep Malajski i Sumatra
Ubarwienie futra od czarnego i ciemnobrązowego do jasnobrązowego, z jasną obwódką wokół
twarzy, dłonie i stopy jasne. Długość ciała do 60 cm, masa ciała od 4-8 kg.
Prowadzą nadrzewny tryb życia, schodząc na ziemię tylko sporadycznie. Tworzą stada rodzinne z
wyraźnie zaznaczonym udziałem samca w wychowaniu młodych. Po urodzeniu młodym
zajmuje się początkowo samica. W miarę jego rozwoju samiec przejmuje część opieki nad
potomkiem.


Slide 47

Pyton tygrysi (Python molurus)- Jeden z największych pytonów świata. Mniejszy od pytona siatkowanego.
Istnieją 2 podgatunki pytona tygrysiego:
• Pyton tygrysi jasnoskóry (Python molurus molurus) - podgatunek nominalny Zamieszkuje wschód Pakistanu, Indie, Nepal i
Cejlon (Sri Lanka).
• Pyton tygrysi ciemnoskóry (Python molurus bivittatus) Żyje na Birmie, południu Chin, w Laosie, Malezji i Indonezji, a także na
wyspach: Celebes, Jawa i Borneo.
Systematyka nie wyróżnia podgatunku P.m. pimbura - który oficjalnie zaliczany jest do P.m.molurus
Opis Piękny, ogromny i zazwyczaj łagodny wąż. Z tego względu często hodowany w domach. Posiada silne i masywne ciało o
obwodzie większym niż udo dorosłego mężczyzny. Dorosły osobnik potrafi stwarzać zagrożenie dla życia człowieka.
Ubarwienie węża brązowe cętki na pomaranczowuym,żółtym tle.
Istnieje szereg odmian barwnych jak albino (na zdjeciu), green, labirynth
Rozmiary W zależności od podgatunku, osobnik nominalny może dorosnąć do 8m.(Rekord 8,23 i 182,5 kg) Osobniki hodowane
w Polsce rzadko przekraczają 5m (samice).
Pożywienie Głównie ssaki - myszy, szczury, króliki. Na wolności atakuje także np. młode antylopy. Biotop mokradła
Uwagi Gatunek chroniony międzynarodową konwencją CITES oraz odpowiednimi przepisami Unii Europejskiej. Zgodnie z
ustawą o ochronie przyrody wymaga rejestracji.


Slide 48

Kraina australijska – kraina zoogeograficzna obejmująca obszar Australii, Tasmanii, Moluków,
Nowej Gwinei, Nowej Zelandii i większości wysp Oceanu Spokojnego. Należy do państwa
zwierzęcego Notogea.
Większa część obszaru należy do strefy klimatów zwrotnikowych, jedynie na południowych
krańcach występuje klimat umiarkowany. Głównymi formacjami roślinnymi są: stepy i
pustynie (w centralnej części Australii), zarośla wiecznie zielone (w południowej), sawanna i
las równikowy (w północnej). Wschodni skraj Australii i Nowa Zelandia są pokryte lasami
liściastymi.


Slide 49







Najbardziej charakterystyczne rodziny i gatunki zwierząt:
ssaki - torbacze: kangurowate, pałankowate, wombatowate i in. oraz
stekowce: dziobak i kolczatkowate (gatunki endemiczne)
ptaki - 13 rodzin endemicznych, m.in. emu, kazuary, kiwi, kagu, kakadu,
cudowronki i miodojady
gady - krokodyle, warany (m.in. największa współcześnie żyjąca jaszczurka
- waran z Komodo).


Slide 50

Kraina australijska charakteryzuje się fauną o dużej odmienności od fauny
innych regionów świata, przede wszystkim obecnością stekowców i
torbaczy i nieobecnością łożyskowców (poza nietoperzami i gatunkami
zawleczonymi przez człowieka).


Slide 51



Drzewiak Bennetta – kangur



Emu



Łabędź czarny


Slide 52

Drzewiak Bennetta (Dendrolagus bennettianus) - ssak z rodziny kangurowatych (Macropodidae).
Jest największym nadrzewnym torbaczem Australii. Długość ciała 69-70,5 cm (samice), 72-75 cm (samce), długość ogona 73-80 cm (samice), 82-84 cm
(samce). Masa ciała 8-10,6 kg (samice), 11,5-13,7 kg (samce). Wierzch ciała ciemnobrązowy; podbródek, gardło i spód ciała jaśniej ubarwione. Stopy
są czarne. Czoło szarawe, ponadto na pysku, ramionach, szyi i z tyłu głowy występuje rdzawe zabarwienie. U nasady ogona znajduje się czarna
plama, która od strony spodniej ma odcień jaśniejszy.
Występuje w północno-wschodnim Queenslandzie. Zasięg jego występowanie rozciąga się od rzeki Daintree na południu do Mt. Amos na północy i do
Mt. Windsor na zachodzie.
Zamieszkuje wyżynne lasy deszczowe oraz lasy nadbrzeżne.

Drzewiaki Bennetta prowadzą nocny tryb życia. Po drzewach poruszają sie bardzo zwinnie, są zdolne skoczyć na odległość 9 metrów, by dostać się na
gałąź sąsiedniego drzewa. Swego długiego ogona używają jako narządu równowagi podczas poruszania się między gałęziami drzew. Na ziemi
poruszają się skacząc z ciałem pochylonym do przodu i ogonem podwiniętym do góry.
Jako jedne z niewielu wyraźnie terytorialnych kangurów, dorosłe samce utrzymują terytoria o powierzchni do 25 hektarów, które pokrywają się z
terytoriami kilku samic. Praktycznie wszystkie dorosłe samce noszą na swych ciałach blizny po licznych sporach o terytoria, niektórym nawet
brakuje uszu. Obszary zajmowane przez dorosłe samice nie pokrywają się. Pojedynczej samicy towarzyszą jedynie młode lub dorosły samiec.
Drzewiaki spędzają dzień wysoko w gałęziach drzew, które opuszczają w nocy, gdy udają się na żer.
Odżywiają się liśćmi drzew z rodzajów Ganophyllum, Aidia i Schefflera oraz opadłymi owocami.
Samica rodzi co roku jedno młode, które jest z nią przez okres 2 lat, w tym pierwsze 9 miesięcy spędza w torbie matki. Dorosłe samce nie zajmują się
potomstwem; jednak zaobserwowano samce towarzyszące młodym, które straciły matki. Drzewiaki są zdolne do reprodukcji przez okres około 20
lat.


Slide 53

Emu (Dromaiidae) – strusie australijskie, rodzina ptaków z rzędu kazuarowych. Obejmuje ptaki
lądowe, nielotne i szybko biegające, zamieszkujące całą Australię. Ptaki te charakteryzują się
redukcją skrzydła, lotek i sterówek. Ich pióra przypominają sierść. Odżywiają się trawą,
nasionami, owocami i owadami.
Do rodziny należy jeden rodzaj i następujące gatunki:
Rodzaj: Dromaius
emu (Dromaius novaehollandiae)
D. n. novaehollandiae
D. n. woodwardi
D. n. rothchildi
emu czarne (Dromaius ater syn. Dromaius novaehollandiae ater) †
emu małe (Dromaius baudinianus syn. Dromaius novaehollandiae baudinianus) †


Slide 54

Łabędź czarny (Cygnus atratus) - ptak z rodziny kaczkowatych. Duży łabędź czarny ma długą szyję i jaskrawoczerwony dziób
oraz białe lotki, wyraźnie widoczne podczas lotu. Dorosłe młode ptaki są ciemnobrązowe. Najczęściej wydaje trąbiący głos.
Tak jak inne blaszkodziobe, łabędzie czarne gubią w czasie pierzenia wszystkie lotki jednocześnie i nie mogą przez około 45 tygodni latać.
Długość ciała 110 - 140 cm (mniej więcej połowa przypada na głowę i szyję) Rozpiętość skrzydeł 160 - 200 cm Masa ciała samce
do 6 kg, samice do 5 kg Łabędzie czarne żywią się przede wszystkim pędami i liśćmi roślin wodnych, na lądzie jedzą
również trawę i zioła. Dzięki długiej szyi mogą przy przeszukiwaniu dna osiągnąć głębokość do 1 m.
Lęgi łabędzi czarnych mogą odbywać się prawie we wszystkich porach roku. Przez długi czas przypuszczano, że również łabędzie
czarne są monogamiczne. Okazało się jednak, że dookoła pojedynczego gniazda występują różne zgrupowania. Znajdywano
nie tylko pary, lecz także pojedyncze samce i samice z jajami, a nawet wyjątkowo dwa samce ze sobą. Gniazda stoją zwykle
w wodzie lub jej pobliżu: jako miejsca lęgowe mogą służyć także dość krótko istniejące wody sezonowe. Ptaki dość często
tworzą luźniejsze kolonie. Liczba składanych jaj może się znacznie wahać, zwykle wynosi jednak 4-5. Wysiadywanie
(wysiadują samce i samice) trwa co najmniej 40 dni. Młode już w pierwszym dniu życia przyjmują pokarm. U samotnych par
oboje rodzice troszczą się o potomstwo, w koloniach tworzą się często większe grupy młodych, szczególnie wtedy, gdy
pożywienie jest nierównomiernie rozłożone. Po 150-170 dniach młode łabędzie czarne potrafią latać. Dojrzałość płciową
uzyskują w wieku około 3 lat.
Szeroko rozpowszechniony na każdego rodzaju stojących i wolno płynących wodach śródlądowych, a także w chronionych
zatokach morskich i lagunach; często jest również półoswojonym ptakiem parków. Unika wód szybko płynących i na
których powstają wysokie fale.


Slide 55

Iwona Lisowska
Klasa IIa