Slide 1

วัตถุดบิ อาหารสั ตว์ ทเี่ ป็ นแหล่ งของโปรตีนทีมาจ่ ากาืช

ถัว่ เหลองและืาืถัว่ เหลอง


Slide 2

ถั่วเหลอง (Soybean)
ผลผลิตทั่วโลื

104.5 ล้ านต้ น

อเมาจริืา

52.2 ล้ านต้ น

เมาจล็ดถั่วเหลอง
Oil

18%

Meal 74%
Hull

7%


Slide 3

เป็ นอาหารเสริ มโปรตีนทีมีคุณภาพดีที่สุด
• โปรตีนประมาณ 38 % มีกรดแอมิโนที่จาเป็ นเกือบทุกชนิด
เพียงพอกับความต้องการของสัตว์
ยกเว้น methionine ที่ขาดเพียงเล็กน้อย
• ใขมัน 16-21 %
กรดใขมันที่ไม่อิ่มตัว และกรดใขมันที่จาเป็ น
linoleic acid
• มีสารจีนีสทีน (genistein)
คุณสมบัติคล้าย estrogen สามารถกระตุน้ การเจริ ญเติบโต
ของสัตว์
• มี carotene, vitamin D, B12 ต่า


Slide 4

• สารขัดขวางการใช้ประโยชน์ของโภชนะหลายชนิด
สารที่ขดั ขวางการทางานของน้ าย่อยโปรตีน (trypsin inhibitor)
สารที่ทาให้เม็ดเลือดแดงตกตะกอน (hemaglutinin) lectins

สารที่ขดั ขวางการใช้ประโยชน์ของ iodine (goitrogenic factor)
สารที่ทาให้เกิดอาการแพ้ บวม


Slide 5

Trypsin Inhibitor (TI)
TI

Trypsinogen

Trypsin

Chymo trypsinogen
Procarboxypeptidase

Chymotrypsin
Carboxypeptidase

Trypsin

Cholecystokinin
Negative Feed Back

Pancreats

Trypsinogen


Slide 6

ผลืระทบ
- ตับอ่อนทางานหนัก

ขยายใหญ่ ( nodules)

หลัง่ น้ าย่อยมากผิดปกติ
- Trypsinogen มี met เป็ นองค์ประกอบ
เพราะฉะนั้น ใช้ Met มากขึ้น และ Met ในถัว่ เหลืองต่า
- ประสิ ทธิภาพการใช้โปรตีนลดลง
- เกิดแผลและมะเร็ งที่ตบั อ่อน

- การเจริ ญเติบโตหยุดชะงัก


Slide 7

*Trysin inhibitor ถูกทาลาย โดยใช้ความร้อน*
เมล็ดถัว่ เหลืองดิบที่ผา่ นความร้อน 100 0c 30 นาที
Trysin inhibitor ถูกทาลายหมด
ความร้อนชื้น ( นึ่ง ต้ม )


Slide 8

รู ปแบบของถั่วเหลองทีใ่ ้ เป็ นอาหารสั ตว์
• เมาจล็ดถั่วเหลองต้ มาจสุ ื
ถั่วเหลองเอืซทรู ด หรอถั่วไขมาจันเต็มาจ
(extruded soybean หรอ full fat soybean)
ถั่วเหลองทีน่ าไปทาให้ สุืโดยไมาจ่ มาจืี ารสืัดนา้ มาจันออื
โปรตีน ประมาจาณ
38 %
ใขมาจัน ประมาจาณ
18 %


Slide 9

ราคาแพง นิยมนามาเลี้ยงลูกสัตว์
ลูกสุ กรหย่านม 5 -10 % ( starter)
สุ กรขุน สุ กรพันธุ์ 30 % ( ขึ้นอยูก่ บั ราคา )
ก่อนส่ งโรงฆ่า 3 สัปดาห์ไม่ควรใช้เกิน 5 % เพราะทาให้
ไขมันในซากเหลว
ข้อสังเกตุในการใช้ FFS
ใขมันสูง Polyunsaturated fatty acid

หื นเร็ ว อันตรายต่อลูกสัตว์
เสริ ม vitamin E ในอาหารเพื่อป้ องกันการหื น


Slide 10

• ืาืถั่วเหลอง ( soy bean meal, SBM)
ผลชลอยได้ กาืืารเอานา้ มาจันออืกาืเมาจล็ดถั่วเหลอง
แบ่ งตามาจืรรมาจวิธีืารผลิตออืเป็ น 3 นิด
1. ืาืถั่วเหลองอัดนา้ มาจัน
2. ืาืถั่วเหลองไมาจ่ ืระเทาะเปลอืสืัดนา้ มาจันด้ วยสารละลาย
3. ืาืถั่วเหลองืระเทาะเปลอืสืัดนา้ มาจันด้ วยสารละลาย
โปรตีนสู งประมาจาณ 44 - 50%
ใขมาจันเหลอน้ อย ชลังงานตา่ เื็บได้ นาน


Slide 11

ในทางืารค้ าแบ่ งเืรดืาืถั่วเหลองเป็ น 2 เืรด
ืาืถั่วเหลองทีมาจ่ เี ปลอืผสมาจอยู่ (ืาืถั่วเหลอง 44%)
โปรตีนอากสุ งหรอตา่ ืว่ า 44 % เล็ืน้ อย
ืาืถั่วเหลองทีไ่ มาจ่ มาจเี ปลอืผสมาจอยู่ (ืาืถั่วเหลอง 49%)
โปรตีนอากสุ งถึง 51-55 %
ืาืถั่วเหลองทีผ่ ลิตในประเทศไทย
คุณภาชผันแปร
โรงงานส่ วนใหญ่ เป็ นโรงงานขนาดเล็ื
ืรรมาจวิธีืารผลิตไมาจ่ ได้ มาจาตราฐาน


Slide 12

• ให้ความร้อนก่อนอัดหรื อสกัดน้ ามันมากเกินไป
กากถัว่ เหลืองคุณภาพต่า มีกลิ่นไหม้ สี น้ าตาลคล้ า

โปรตีนถูกทาลาย ไลซี นรวมตัวกับน้ าตาล ย่อยได้นอ้ ย
• ให้ความร้อนก่อนอัดหรื อสกัดน้ ามันน้อยเกินไป

กากถัว่ เหลืองดิบ
trypsin inhibitor เหลืออยู่ ยับยั้งการเจริ ญเติบโตของสัตว์

• การปลอมปน
ดิน ทราย เพื่อเพิ่มน้ าหนัก ยูเรี ย


Slide 13

ส่ วนประือบทางเคมาจี
cooked
Soybean

SBM
(Expeller)

SBM
(Solvent)

SBM
(Sol. Dehulled)

DM

90

89

89.6

89.3

CP

38.0

42.0

44.0

48.5

EE

18.0

3.5

0.5

0.5

CF

4.6

6.0

6.0

6.0

Ca

0.25

0.2

0.25

0.4

P

0.5 9

0.6

0.6

0.65

ME (ไื่)

2540

1240

2400

ME (หมาจู) 3540

2900

2825

2881


Slide 14

โปรตีนและืรดอะมาจิโนใน SBM
โปรตีน/ืรดอะมาจิโน
Protein
Lysine
Methionine
Histidine
Arginine

Thai SBM
46.3
2.6
0.9
1.4
3.5

Indian SBM
45.7
2.7
0.8
1.4
3.3

Brazilian SBM
46.2
2.5
0.8
1.5
3.4


Slide 15

สาเหตุทแี่ ตืต่ างืัน

- สภาพความสมบูรณ์ของดิน
- กรรมวิธีในการผลิต
การคัดเมล็ดถัว่ เหลือง
เข้าสกัดน้ ามัน


Slide 16

ืารสั งเืตุความาจสุ ืดิบของืาืถั่วเหลอง
• กากถัว่ เหลืองที่สุกไม่พอหรื อดิบ

สี ซีด กลิ่นเหม็นเขียว

• กากถัว่ เหลืองที่สุกพอดี

สี น้ าตาลอ่อน กลิ่นหอม

• กากถัว่ เหลืองที่สุกมากเกินไป

สี คล้ า มีกลิ่นเหม็นไหม้

ข้ อสั งเืตุในืารใ ้ ืาืถั่วเหลองในอาหารสั ตว์
• ควรเสริ มกรดแอมิโน methionine, cystine

• ระวังการขาด vitamin B รวม
• มี Ca ต่า P สูง

เป็ นยาระบายอ่อนๆ


Slide 17

ืาืถั่วเหลองที่ดี
- ความาจ ้นไมาจ่ เืิน 12%
- เป็ นเืล็ดบาง เบา แข็ง ืรอบไมาจ่ ดบิ หรอไหมาจ้ ไมาจ่ มาจีืลิน่ หน หรอ
ืลิน่ สาบ

ืาืถั่วเหลองที่ไมาจ่ ควรนามาจาเลีย้ งสั ตว์
- ความาจ ้นสู ง กับเป็ นื้อน เืิดเ ้อรา
- ดิบ หรอไหมาจ้
- มาจี Trypsin inhibitor สู ง และมาจี Urease สู ง


Slide 18

Urease activity
เป็ นการวัดปริ มาณ N ที่ได้จากการย่อยสลายของ ureaใน 1 นาที
ซึ่ งเกิดจากการทางานของ enzyme urease ในถัว่ ที่อุณหภูมิ 300C
Urease index
เป็ นการวัดค่าความแตกต่างของค่า pH ของกากถัว่ เหลืองที่
ต้องการทดสอบ กับ pH ของBlank
pH
ถัว่ ดิบ urease index สูง
ไหม้ หรื อสุ กเกินไป urease index < 0.02
กากถัว่ เหลืองที่ดี ควรมี Urease Index > 0.02 - <0.2


Slide 19

ผลืารตรวกสอบค่ า Urease Index ในืาืถั่วเหลอง
Urease Index

ตัวอย่ าง

<0.05

66

0.05-0.25

35

<0.25
รวมาจ

2
103


Slide 20

• โปรตีนที่สกัดจากถัว่ เหลือง มี 2 ชนิด

soy protein concentrate
น ากากถั่ ว เหลื อ งที่ ส กั ด น้ ามั น แล้ ว มาแยกเอาน้ าตาล
สารประกอบไนโตรเจนที่ละลายได้ แร่ ธาตุ และส่ วนประกอบ
อื่นๆออกหมด
ประกอบด้วยกรดแอมิโนที่จาเป็ นหลายชนิด
s-containing amino acid, lysine
ใช้เพื่อปรับสูตรอาหารให้มีกรดแอมิโนสมดุล
milk replacer อาหารกระป๋ อง แหล่งโปรตีนชั้นดีในอาหาร
ปลา


Slide 21

Soy protein isolates
ใช้วธิ ี การสกัดโปรตีนออกจากกากถัว่ เหลืองสกัดน้ ามัน
ด้วยสารละลายที่มี pH เหมาะสม
โปรตีนตกตะกอน

ทาให้แห้ง

โปรตีนสู งกว่า soy protein concentrates
สัดส่ วนกรดแอมิโนใกล้เคียงกัน
อาหารลูกสุ กรที่หย่านมเร็ ว