Polskie Towarzystwo Związek Banków Ekonomiczne Polskich

Konferencja naukowa

„

Banki w polskiej gospodarce”

dr Jerzy Małkowski

Rola banków w absorpcji środków Unii Europejskiej

Warszawa, 16 stycznia 2007 r.

1

Rola banków w absorpcji środków Unii Europejskiej Środki przekazywane różnym krajom przez Unię Europejską obejmują m. in.:

 

środki pomocowe (dla krajów nie będących członkami Unii Europejskiej); środki strukturalne:



środki funduszy strukturalnych,

 

środki Funduszu Spójności; środki Wspólnej Polityki Rolnej (dopłaty). Są to wszystko środki finansowe, przekazywane w sposób bezgotówkowy, a więc z udziałem instytucji finansowych (z reguły banków).

2

Rola banków w absorpcji środków Unii Europejskiej

1989 r.

Początek transformacji systemowej Środki pomocowe Unii Europejskiej; przede wszystkim Program PHARE (Poland-Hungary: Assistance for Restructuring their Economies).

1997 r.

Agenda 2000: „Europa rozszerzona i silniejsza” Programy przedakcesyjne: kontynuacja PHARE oraz SAPARD i ISPA (w Polsce od 2002 r.).

2004 r.

Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej Programy operacyjne w ramach NPR 2004 – 2006.

2007 r.

Początek nowej perspektywy finansowej Programy operacyjne w ramach Narodowej Strategii Spójności 2007 – 2013.

3

Rola banków w absorpcji środków Unii Europejskiej Dopuszczenie banków do udziału w przygotowaniu programów zarówno przedakcesyjnych, jak też operacyjnych nie było dostosowane do rzeczywistych potrzeb zaangażowanie sektora bankowego w realizację tych programów. Dotyczyło to zarówno całego okresu przedakcesyjnego, jak też pierwszego okresu naszego członkostwa w UE (2004-2006).

Fakt ten wpłynął z pewnością negatywnie na rezultaty wielu procesów wykorzystania środków unijnych – jednym z objawów tego było znaczne opóźnienie w rozpoczęciu realizacji przedakcesyjnego programu SAPARD.

4

Rola banków w absorpcji środków Unii Europejskiej Faktyczny udział banków w procesach absorpcji środków unijnych był jednak znacznie większy niż wynikałoby to z ich udziału w opracowaniu programów. Efekty tej sytuacji wpływały pozytywnie na poprawę współpracy administracji centralnej z sektorem bankowym. Ważnym przejawem tej współpracy była umowa zawarta w sierpniu 2004 r. przez Związek Banków Polskich z Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości, dotycząca udziału banków w realizacji działania 2.3 w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego: Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw. Kontynuację tej współpracy stanowić będzie aktywny udział banków w realizacji ostatniej tury poddziałania 2.2.1 SPO WKP (ocena wniosków od 31 stycznia 2007 r.).

5

Rola banków w absorpcji środków Unii Europejskiej W przygotowaniach do obecnej perspektywy finansowej (2007-2013) przedstawiciele sektora bankowego już aktywnie uczestniczyli w pracach nad PO Innowacyjna gospodarka, a także byli konsultowani w zakresie innych programów. Dotyczy to też Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007 – 2013, gdzie rozwija się współpraca zarówno z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jak też z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Pozytywne zmiany w tym zakresie z pewnością przyczynią się do pełniejszego i bardziej efektywnego wykorzystania potencjału, jakim dysponuje sektor bankowy na rzecz wspierania absorpcji środków Unii Europejskiej.

6

Rola banków w absorpcji środków Unii Europejskiej Rola banków we wspieraniu absorpcji środków UE bardzo często sprowadzana jest tylko do finansowania.

Tymczasem kompleksowa oferta banków w tym zakresie zawiera takie produkty i usługi, jak: 1) informowanie klientów oraz potencjalnych klientów, 2) prowadzenie doradztwa dla klientów, 3) zakładanie i prowadzenie rachunków, 4) wystawianie promes kredytowych, 5) udzielanie kredytów (głównie inwestycyjnych), 6) udzielanie gwarancji.

Ponadto oferta banku może być wzbogacona o inne produkty finansowe, np. leasing, a także produkty ubezpieczeniowe (bancassurance).

7

Rola banków w absorpcji środków Unii Europejskiej Na szczególne podkreślenie zasługują tu zaangażowanie banków w zakresie działalności informacyjnej – zarówno tej o charakterze ogólnym, jak też tej ukierunkowanej, a więc informacji o działaniu sterującym zachowaniami potencjalnych beneficjentów środków unijnych. Siła oddziaływania banków na rzecz wspierania absorpcji środków Unii Europejskiej wynika nie tylko z ich bogatej oferty. Jest ona w istotny sposób wzmacniana także przez znaczące zasoby kadrowe i organizacyjne sektora bankowego, umożliwiające szeroki zakres kontaktu ze wszystkimi rodzajami podmiotów, zainteresowanych uzyskaniem wsparcia unijnego dla podejmowanych przedsięwzięć.

8

Rola banków w absorpcji środków Unii Europejskie Do tych zasobów należy zaliczyć: 1) placówki bankowe (ponad 5 tys. specjalistycznych placówek w 34 bankach komercyjnych i 593 bankach spółdzielczych oraz zrzeszających), 2) wyspecjalizowane komórki w centralach i oddziałach, 3) wyszkoleni pracownicy do działalności informacyjnej, operacyjnej i doradczej , 4) zewnętrzna działalność informacyjną: materiały bankowe i publikacje ogólnodostępne (prasa, wydawnictwa książkowe, radio, TV, informacja internetowa, infolinie telefoniczne itp.) , 5) działalność Związku Banków Polskich w zakresie informacji, edukacji i monitoringu, a także organizowania i koordynacji procesu angażowania banków.

9

Dziękuję Państwu za uwagę i życzę owocnego korzystania z pomocy udzielanej przez banki na rzecz absorpcji środków Unii Europejskiej

10