Transcript 5° 35° 60° 90° 18-25cm 50-100 cm 70 cm 42-53cm 72cm (66-75)cm 18 cm Eğitimin Amacı Katılımcıların, ergonomi ve iş fizyolojisi konusunda temel kavramları bilmelerini ve işyerinde ergonomik düzenlemeler ve çalışma ortamı tasarımları hakkında bilgi sahibi olmalarını.

5°
35°
60°
90°
18-25cm
50-100 cm
70 cm
42-53cm
72cm
(66-75)cm
18 cm
Eğitimin Amacı
Katılımcıların, ergonomi ve iş
fizyolojisi konusunda temel
kavramları bilmelerini ve
işyerinde ergonomik
düzenlemeler ve çalışma ortamı
tasarımları hakkında bilgi sahibi
olmalarını sağlamaktır.
Bu dersin sonunda katılımcılar;
1
2
• Ergonomiyi ve temel kavramlarını tanımlar.
• Ergonomik risklerin etkilerini belirler.
• Ergonomik risklerin etkilerinin önlenmesi
3
konusunda yapılacak çalışmaları açıklar.
1
• Çalışma yaşamı ve ergonomi
2
• İş fizyolojisi ve biyomekanik
3
• Antropometri ve çalışma ortamı tasarımı
4
• Bilgi teknolojisine dayalı ergonomik düzenlemeler
5
• Güvenlik tekniğine dayalı ergonomik düzenlemeler
6
• Ofis ergonomisi
7
• İlgili mevzuat
ERGONOMİK RİSK FAKTÖRLERİ
Fiziksel Faktörler
Çevresel Faktörler
Psikolojik Faktörler
STRES
BEL VE OMURGA
RAHATSIZLIKLARI
FİZİKSEL FAKTÖRLER
İşten kaynaklanan etkiler
• İşyeri yerleşim planı
• Tekrarlayan işler
• İş sırasında gereken ekipmanların yerleşimi
• Uygunsuz duruş gerektiren işler
• Statik duruş gerektiren işler
ÇEVRESEL FAKTÖRLER
Çalışma ortamından kaynaklanan etkiler
• Gürültü
• Sıcaklık, nem ve hava akımı
• Aydınlatması
• Titreşim
• Kimyasallar
PSİKOLOJİK FAKTÖRLER
Çalışan kaynaklı etkiler
• Uyuşmazlıklar (şaşırma, yanılma, unutkanlık)
• Üzüntüler
• Ailevi sorunlar
• Meslek sorunları
• Ekonomik zorluklar
• Güvensizlik
• Sınırlı kariyer
• İşyerinde negatif sosyal iletişim
• Grup içerisinde çalışma baskısı
İŞ İLE İLGİLİ
* Ağır fiziksel aktivite ile çalışmak
* Uzun süreli aynı pozisyonda çalışmak
* Öne eğilerek çalışmak
* Kalçalar sabitken beli, gövdeyi döndürmek
* Ağır kaldırmak ve taşımak
* Ayaklar sabit dönmek
* Tekrarlamalı iş
* Titreşime maruz kalmak
KİŞİSEL
* Kondisyon eksikliği (hareket azlığı)
* Sırt-bel kaslarının güçsüzlüğü
* Şişmanlık
* Sigara içmek
PSİKOLOJİK
* İş memnuniyetsizliği
* Yetersiz psikolojik destek
* Monoton iş
* Aile ve iş hayatındaki sorunlar
Stresten Uzaklaşmak İçin
Yapabileceklerimiz
1. Olumlu alışkanlıklar edininiz.
2. Ayrıntılarla uğraşmayınız.
3. Günlük, haftalık, aylık yapılacak işleri sıraya
dizerken önce zor ve sevimsiz işlere öncelik
vererek onları bitirmeye çalışınız.
4. Mükemmeliyetçilikten kaçınınız.
5. Yorucu ve zor işleri sabah saatlerine
bırakınız.
6. İşinize konsantre olunuz.
Stresten Uzaklaşmak İçin
Yapabileceklerimiz
7. Dinlenmek için de kendinize zaman ayırınız.
Bütün gününüzü işle doldurmayınız.
8. Televizyonun esiri olmayınız. Program seçiniz.
9. Kendinize ve ailenize de zaman ayırınız. Yıllık
tatile çıkınız.
10. Her gün yarım saat önce uykudan kalkmayı
deneyiniz.
11. Planlamaya önem veriniz
RAHAT AYAKTA DURUŞ KONUMU
•Bu duruşta bacaklar arasında 30 derece açı vardır, ayaklar
dışa açık, topuklar arası mesafe 20cm. kollar vücudun iki
yanında aşağı sarkık, gözler sonsuza bakar durumda,
gövde iki bacakla eşit şekilde desteklenmiş vaziyette kaslar
gevşek olacaktır.
RAHAT OTURMA KONUMU
Kollar iki yana sarkık ve bacaklar üzerine konmuş
durumda, kalça ile bacak arasındaki açı 70
derece, ayaklar yere düz basmış durumdadır.
• Uygulanan güç
• Biçimsiz duruş
• Tekrarlanan hareketler
•
•
•
•
•
Sırt
El
Bilek
Omuz
Boyun
kg
kg
kg
kg
kg
kg
kg
kg
kg
kg
kg
kg
Sınır Değerler
Tavsiye edilen Sınır Değerler
Vücudun hemen hemen her
hareketinde sırt kullanılmakta
olduğundan en sıklıkla incinen bölgedir.
Bir çok sırt problemi
omurga ile ilgilidir
Doğru Kaldırma
Yanlış Kaldırma
BEDENEN YAPILAN TAŞIMACILIKTA
ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ
Durun ve düşünün.
Yük kaldırımını planlayın.
Yük nereye yerleştirilecek sorgulayın
Uygun yardımcı ekipmanlar kullanın
Yardıma ihtiyaç olup olmadığını sorgulayın
Yük üzerinde varsa engelleri çıkarın
BEDENEN YAPILAN TAŞIMACILIKTA
ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ
Ayaklarınızı bacaklarınızı açarak
dengeli şekilde yerleştirin
Eğilirken dizler bükülmeli ve sırt düz
tutulmalıdır. Bu durumda vücudun
dengesini sağlamak için harcanacak
güç an aza indirilecektir.
BEDENEN YAPILAN TAŞIMACILIKTA
ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ
Sağlam şekilde kavrayın
Kollarınızı bacaklarınız tarafından oluşturulan sınırlar içinde
tutmaya çalışın
Kanca kavrayışı yaparak parmaklarınızı düz tutun.
Taşınacak gereçler bütün avuç içiyle kavranıp kollar düz
tutulduğunda yük bütün vücuda dağılacağından harcanacak
kuvvet daha az olacaktır.
Çene içeride tutulmalıdır. Boynu uzatarak çeneyi içeri
çekmek omurgayı kilitleyecektir. Böylece belde meydana
gelebilecek sakatlıklar önlenir.
Sırt düz tutulmalıdır. Böylece karın bölgesindeki baskı
azalacak, diskler üzerindeki basınç eşit derecede olacak ve
sırt kaslarının çalışması tehlikeli bir pozisyonda olmayacaktır.
BEDENEN YAPILAN TAŞIMACILIKTA
ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ
Yükü ani itmeyin, çekmeyin ve kaldırmayın
Yük taşıma hareketini yavaşça yapın
Kalkarken yükün kontrolünüz altında
kalmasını sağlayın
BEDENEN YAPILAN TAŞIMACILIKTA
ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ
Yükü kendinize yakın tutun
Dönüş yaparken gövdenizi döndürmeyin
Yükün ağır kısmını gövdenize yakın tutun
BEDENEN YAPILAN TAŞIMACILIKTA
ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ
Yükü bırakın
Yerleştirmeyi sonrasında yapın
OFİSTE ERGONOMİ
2 KİŞİLİK ODALAR
a)
Yanlış
b)
1m
A
Yanlış
1m
B
A
B
2 KİŞİLİK ODALAR
c)
d)
Doğru
Doğru
1m
A
B
A
1m
B
Ekranlı araçlardan kaynaklanan
tehlikeler
•
•
•
•
•
•
Göz yorgunluğu,
Zihinsel stres,
Kas problemleri,
Baş ağrısı,
Radyasyon,
Epileptik nöbetler vb...
BÜRODA BİLGİSAYAR İLE ÇALIŞMALARDA
DOĞAL DURUŞ
5°
35°
60°
90°
18-25 cm
50-100 cm
70 cm
42-53 cm
72 cm
(66-75) cm
18 cm
DÖNEREK EĞİLMEKTEN SAKININIZ
Koltuğunuzun dönebilirliğini
kullanıp, belinize ayrıca yük
bindirmeyiniz.
OTURMA-DİKİLME-DİNAMİKLİĞİ
 Duruşlarınızı saatte en
az 2 - 4 kez
değiştiriniz.
 Kısa süreli bir kaç kez
ayağa kalkma, sadece
oturmaktan çok daha
iyidir.
 Ayakta durma 20
dakikadan fazla
olmamalıdır.
HAREKET POTANSİYELLERİNDEN
FAYDALANINIZ
 Yazıcılara
 Fakslara kendiniz
gidiniz.
Kısa görüşmeleri ayakta
yapınız.
• Gerek ayakta yapılan çalışmalarda,
gerekse de oturarak yapılan
çalışmalarda omurganın nötral
pozisyonu olan “S” şeklini korumak
önemlidir.
OMURGANIN S BİÇİMİNİ KORU
• “S” tipi duruş yerine “C”
tipi duruşlar omurgada
aşırı zorlanmalara neden
olacaktır.
OMURGANIN S BİÇİMİNİ KORU
• “V” tipi duruşlar ise daha kötü sonuçlara sebep olabilir.
OMURGANIN S BİÇİMİNİ KORU
• Bu konumda ise sürekli dönüşler omurgada zorlanmalara
yol açacaktır. Mümkünse çalışma noktası değiştirilmelidir.
OMURGANIN S BİÇİMİNİ KORU
• Doğal duruşu korumak için yükleme noktası kişinin ölçülerine göre
ayarlanmalıdır. Bunun için ayarlanabilir sehpalar kullanılabilir.
OMURGANIN S BİÇİMİNİ KORU
• Mümkün olmayan durumlar için ise değişik çözümler izlenebilir.
Önemli olan nokta işyerinizin kişilere uygun hale getirilmesidir.
OMURGANIN S BİÇİMİNİ KORU
• Günlük rutin işlerde bile omurganın “S” biçimini koruması basit
temel hareketler ile sağlanabilir.
OMURGANIN S BİÇİMİNİ KORU
• Aksi takdirde anlık zorlanmalar omurgada hasara yol açabilir.
OMURGANIN S BİÇİMİNİ KORU
• Başka bir örnek vermek gerekirse, her gün kullandığımız
telefonları boyun ve omuz arasına sıkıştırmayın. Kablosuz
kulaklıklar kullanmak en uygun çözümdür.
• Doğal pozisyonu sağlamak için dirsekler
vücut kenarlarında olmalı, omuzlar gevşek
olarak bırakılmalıdır. Kolay görünüyor, ama
her zaman uyguluyor musunuz?
DİRSEKLERİ İÇTE OMUZLARI GEVŞEK TUT
•
Çalışma alanı inceleyecek olursak, sol resimde ürünlerin çok yüksekte
olduğunu, omuzların kasıldığını, dirseklerin kanat gibi açıldığı görülmektedir.
Zamanla vücutta yorgunluk başlayacaktır. Sağdaki resimde ise basit
pozisyon değişiklikleri ile aşırı zorlanmalardan kaçınılmaktadır.
• Bilek duruşunda ise eli ön kol ile aynı düzlem üzerinde tutmak
gerekir.
Fareyi kullanırken bileğin zorlanmalardan kaçınmasını sağlarsınız.
BİLEKLERİ DOĞAL TUT
•
Araç kullanırken bileklerin ön kol ile aynı pozisyonda olması zorlanmaları ortadan
kaldırır.
Boyun düz
Omuzlar gevşek
Dirsekler yanda
Bilekler nötral
Sırtta S eğrisi
• Ağır yükleri çekmek aşırı zorlanmalara neden olur. Bu nedenle
zemin düzgün olmalı, tekerlekler sürtünmeyi yeterli derecede
azaltmalı, arabanın tutma kulpları olmalıdır.
AŞIRI ZORLANMAYI ÖNLEMEK
•
Bileklerin doğal pozisyonu korunmalı, ayakkabı sürtünmesi çok itilecek
malzemenin sürtünmesi az olmalıdır.
AŞIRI ZORLANMAYI ÖNLEMEK
•
Taşınan malzemenin tutma kulpları olmalıdır.
HER ŞEYİ KOLAY ULAŞILABİLECEK
ŞEKİLDE YERLEŞTİR
• Dirseklerin ve bileklerin doğal tutulması için fare gibi sık
kullandığımız malzemeleri en yakınımıza yerleştirmeliyiz.
HER ŞEYİ KOLAY ULAŞILABİLECEK
ŞEKİLDE YERLEŞTİR
• Kutulara erişmek için, pozisyon değişiklikleri yapınız.
UYGUN YÜKSEKLİKTE ÇALIŞ
• Bileklerin doğal pozisyonu için dirsek yüksekliğinde tutulacak iş
ekipmanları tercih edilmelidir.
UYGUN YÜKSEKLİKTE ÇALIŞ
İstisnalar:
Ağır = Daha aşağıda
Hassas = Daha yukarıda
•
Hassa işler ve ağır işler istisnalar olarak kaşımıza çıkabilir. Ağır işler
sabit pozisyonu sağlamak için daha aşağıda, hassa işler ise dikkati
toplamak için daha yukarıda yapılabilir.
UYGUN YÜKSEKLİKTE ÇALIŞ
• Zemin veya çalışma alanının ayarlanabilir olması kişinin
fizyolojik özelliklerinin işe uygunluğunun sağlanmasında
kullanılır.
AŞIRI HAREKETLERİ AZALT
• Sıkça dönüşleri azaltarak hem aşırı zorlanmaları, hem de
aşırı hareketleri azaltacaktır.
YORGUNLUĞU VE STATİK YÜKÜ EN AZA İNDİR
• Kalemlerin üzerinde yumuşak ekipmanlar yerleştirerek statik
yükü azaltabiliriz.
BASINÇ NOKTALARINI EN AZA İNDİR
• Sert zeminlerden korunarak veya zeminin şeklindeki basit
değişiklikler ile basınç noktaları azaltılabilir.
BASINÇ NOKTALARINI EN AZA İNDİR
• Özellikle sandalyelerdeki ergonomik düzenlemeler ile basınç
noktaları azaltılabilir.
BASINÇ NOKTALARINI EN AZA İNDİR
• Basınç noktalarının en aza indirilmesinde ayakların bastığı
zeminin yumuşak malzemeden yapılmasının paydası vardır.
• Aydınlatma ve parlama faktörleri azaltılmalıdır.
Kullandığımız bilgisayar vb. ekipmanların yerlerini
değiştirerek bu durumlardan korunulur.
HAREKET, EGZERSİZ, GERİNME
HAREKET, EGZERSİZ, GERİNME
• Günlük temel egzersizler ile vücut yorgunluğu ve
zorlanmaları engellenmelidir.
HAREKET, EGZERSİZ, GERİNME
EGZERSİZ
1
2
3
4
5
6
7
UZUN SÜRE AYAKTA DURMA
Molalarda gözlerinizi dinlendirin...
Molalarda kol ve bilek aktivitelerinden mümkün
olduğunca uzak durun.....
İklimlendirme ve Aydınlatma
İklimlendirme
Ofislerde;
Ortam Sıcaklığı; 19,7-22,8 C
Rölatif nem; en fazla % 70
İdeal hava akımı; 150 mm/sn civarında
olmalıdır.
Bu akım 510 mm/sn düzeyine çıktığında ortam “esintili”,
100 mm/sn düzeyine düştüğünde ortam “havasız” dır.
YANSIMA ÖRNEKLERİ
Aydınlatmada yaşanabilecek sorunlar
1. Yetersiz aydınlatma
2. Parlama, yansıma
Sorunları önlemenin yolları
•
•
•
•
•
Işık kaynakları çalışma esnasında çalışanların görüş alanında
bulunmamalı,
Aydınlatma elemanları ışığın doğrudan iletimini önleyecek
siperler ile donatılmalı,
Gözün ışık kaynağı ile birleştiği doğrunun yatayla yaptığı açı
30 º den az az olmamalı,
Bir tane güçlü ampul kullanmaktansa daha düşük kapasiteli
bir kaç tane ampul kullanılması daha faydalıdır.
Masa yüzeylerinde yansıtıcı renk ve malzeme kullanımından
kaçınılmalıdır.
Pencerenin, oturduğunuz koltuğun arkasında
olmamasına dikkat edin...
Güneşli günlerde pencerelerdeki güneşliği kullanın...