เรือ ่ งเหตุผลกับ ภาษา ผู้สอน ศิ รพ ิ รรณ นาง รักรวม ่ เหตุผลกับ ภาษา ความหมาย เหตุผล คือ ความคิด สาคัญซึง่ จะเป็ นหลัก เป็ นเกณฑ ์ หรือเป็ นขอเท็ จจริงซึง่ มีขอสรุ ปรอรับ ้ ้ า ความคิดหลักดังกลาวจะท อยู่ ่ ให้ขอสรุ ปหนักแน่นและน่าเชือ ่ ถือ ้

Download Report

Transcript เรือ ่ งเหตุผลกับ ภาษา ผู้สอน ศิ รพ ิ รรณ นาง รักรวม ่ เหตุผลกับ ภาษา ความหมาย เหตุผล คือ ความคิด สาคัญซึง่ จะเป็ นหลัก เป็ นเกณฑ ์ หรือเป็ นขอเท็ จจริงซึง่ มีขอสรุ ปรอรับ ้ ้ า ความคิดหลักดังกลาวจะท อยู่ ่ ให้ขอสรุ ปหนักแน่นและน่าเชือ ่ ถือ ้

เรือ
่ งเหตุผลกับ
ภาษา
ผู้สอน
ศิ รพ
ิ รรณ
นาง
รักรวม
่
เหตุผลกับ
ภาษา
ความหมาย
เหตุผล
คือ
ความคิด
สาคัญซึง่ จะเป็ นหลัก เป็ นเกณฑ ์
หรือเป็ นขอเท็
จจริงซึง่ มีขอสรุ
ปรอรับ
้
้
า
ความคิดหลักดังกลาวจะท
อยู่
่
ให้ขอสรุ
ปหนักแน่นและน่าเชือ
่ ถือ
้
โครงสรางของการแสดงเหตุ
ผล
้
เหตุผล
ขอ
้
รับรอ
ขอสนั
้ ง บสนุ น
ขอสรุ
้
ป
ฝรัง่ เศสคุกคามอธิปไตยอยาง
่
รุนแรง พระบาทสมเด็จพระ
ตัวอยาง
้ ้าอยูหั
่ วจึงทรงเสี ย
่ จุลจอมเกลาเจ
พระทัยยิง่ นัก
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจ
หั
ว
้ ้าอยู
่
ข
อสร
้
ทรงเสี ยพระทัยยิง่ นัก
ประเทศไทยถูกฝรัง่ เศสคุกคามอธิปไตย
ข
อสนั
บ
ส
้
อยางรุ
น
แรง
่
การแสดงเหตุผล
๑. ใช้คาสั นธาน เช่น
เพราะ
จึง
ดังนั้น
เพราะฉะนั้น
โดย
ที่
ตัว(อาจเรี
อยาง
ระยะนี
องดู
ผลไว้ตก
อสรุ
ป
่ ย-งเหตุ
้ ้ อนข
่
้
หนัองเรีสื-ยองข
หนั
ก
เพราะใกล
สอบ
หรื
อสรุ
ป
ไว
ก
อนเหตุ
ผ
ลก็
ไ
ด
)
้
้
้
่
โดยทีผ
่ อ
ู้ านวยการมีคาสั้ ่ งให้
แลว
้ ทุกคนตองเข
าร
มมนา
้
้ วมสั
่
ในวั
น
เสาร
นี
้
พวกเรา
์
- ช่วงนี้น้ามันขึน
้ ราคา
ฉันจึง
จึน
งต
องมาท
หยุด
หั
มาใช
ารรถไฟฟ้น
าแทน
้ ้บริกางานในวั
๒. ไมต
แตเรี
่ องใช
้
้สั นธาน
่ ยบ
เรียงขอความทั
ง้ 2 ส่วนให้เหมาะสม
้
เนื้อความบงบอกได
ว
่
้ าตอน
่
ใดเป็ นเหตุผล ตอนใดเป็ นขอสรุ
ป
้
่ ภ
ี เู ขา
ตัวอยาง
่ - เมืองกาญจนเป็
์ นเมืองทีม
มาก อากาศดี ฉันอยากไปเทีย
่ วอีก
- นักเรียนสอบคณิตศาสตรตก
์
มาก
ขอสอบยากเกิ
นไป
้
- ฉันตัวรอน
อาเจียน
้
ทองเสี
ย
หมอบอกวาอาหารเป็
น
้
่
พิษ
๓. ใช้คา กลุมค
่ งชี
่ า ทีบ
่ ว้ า่
เป็ นเหตุผลหรือเป็ นขอสรุ
ป
้
กลุมค
เช่น
เหตุผลคือ...
่ าทีใ่ ช้
ขอสรุ
ปก็คอ
ื ... ขอสรุปวา...
้
่
เหตุผลทีส
่ าคัญก็
คือ...
ตัวอยาง
- ฉันตัดสิ นใจแตงงานกั
บเขา
่
่
เหตุผลสาคัญเพราะฉันรักเขา
- งานเลีย
้ งในคืนนี้ผ้จั
ู ดสรุปวาให
่
้
แขกทีม
่ าแตงชุ
่ ดโทนสี ชมพูเทานั
่ ้น
้
้
เพือ
่ เพิม
่ น้าหนักให้แกข
ป
่ อสรุ
้
อาจเขียนแยกเหตุผลเป็ นขอๆก็
้
ได้
ตัวอยาง
่
ทีฉ
่ ันลาออกจากราชการแลวมา
้
ปลูกตนไม
ขาย
ก็เพราะเบือ
่ ชีวต
ิ ราชการ
้
้
ทีต
่ องท
าตามคาสั่ งเจ้านายทัง้ ทีไ่ มอยากท
า
้
่
ชอบปลูกตนไม
เพราะท
าให้เกิดความ
้
้
เพลิดเพลิน
สบายใจ
ตนไม
ท
้
้ าให้สด
ชืน
่
ผอนคลาย
ยิง่ ปลูกก็ยง่ิ เพลิน
ก็
่
เลยมีมากขึน
้ เรือ
่ ยๆจนพอทีจ
่ ะขาย
 วิธก
ี ารแสดงเหตุผล
และการอนุ มาน
การอนุ มาน
คือ
กระบวนการค
การอนุ มาน
มี
๒
ชนิด คือ
๑.
การอนุ มาน
ดวยวิ
ธน
ี ิรนัย
้
๒.
การอนุ มาน
ดวยวิธอ
ี ป
ุ นัย

การอนุ มานดวย
้
วิธน
ี ิรนัย
- เป็ นการแสดงเหตุผล
จาก
ส
อย
่ วนย
่
- ่ วนรวมไปหาส
หรือเป็ นการอนุ ม
านจากหลั
กความ
จริงทัว่ ไปกับกรณีเฉพาะกรณี
หนึ่งไปสู่กรณีเฉพาะอีกกรณีหนึ่ง (๓
ขัน
้ ตอน)
ขอสั
ปดวยวิ
ธน
ี ิรนัย
้ งเกต......ขอสรุ
้
้
มักจะใช้คาวา่
“ตองเป็
นเช่นนั้น” หรือ
้
“ยอมเป็
นเช่นนั้น”
่
การอนุ มาน
ถานิ
รนัย ครบ ๓
้
ดวยวิ
ธน
ี ิรนัย ขัน
้
้ ตอน จะเป็ น
ตัวอ “มนุ ษดัยงทุ
้
์ นีก้ คนตอง
ตาย ฉันเป็ นมนุ ษย ์
ยาง
่
ดังนั้น ฉันก็ตอง
้
ก
๑. หลักความจริงทั
: ว่ มนุ
ไปษยทุ
์
ตาย”
:่ง ฉันองตาย
้ เป็ นมนุ ษย ์
เหตุผล๒. เฉพาะกรณีหนึคนต
ฉันห
ก็นึ
ต่งองตาย
ขอ
๓. กรณีเฉพาะอีก:กรณี
้
้
สรุ
สุรชัยเป็ นคนที่
กตัญญูเป็ นอยางยิ
ง่
่
ตัวอ จึงกลาวไดวา สุรชัย
่
้ ่
ยาง
่
เป็ นคนดี
๑. หลักความจริ:งทัความกตั
ว่ ไป ญญูเป็ น
เครื
อ
่
งหมายของคนดี
เหตุผ๒.
ล เฉพาะกรณีห:นึ่งสุรชัยเป็ นคนทีก
่ ตัญญ
ขอ
: กรณี
สุรชัห
ยนึ
เป็่งนคนดี
้ ๓. กรณีเฉพาะอีก
สรุ
ป
ตัวอยาง
การอนุ มานดวยวิ
ธี
่
้
นิรนัย (ตอ)
่

ทองคาเป็ นแรธาตุ
ทม
ี่ ค
ี ายิ
่
่ ง่ ตลอดกาล
เก็บเอาไวเถิ
้ ด มันจะช่วยเราได้
ในยามคับขัน

ตนไม
ทุ
ษย ์
้
้ กตนมี
้ ประโยชนต
่
์ อมวลมนุ
ตนหญ
าเล็
่ น
ึ้ คลุมดินอยู่
้
้ กๆทีข
ก็ตองมี
ประโยชนด
อนกัน
้
้
์ วยเหมื

การอนุ มาน
ดวยวิ
ธ
อ
ี
ป
ุ
นั
ย
้
เป็ นการอนุ มานจากสวนใดสวน
่
่
หนึ่งไปสู่ส่วนรวมทัง้ หมด
โดยใช้ขอมู
จจริง
้ ลหรือขอเท็
้
ตางๆมาสนั
บสนุ นขอสรุ
ป
่
้
ขอสรุ
ปทีไ่ ดมาไม
แน
้
้
่ ่ นอนเสมอ
ไป
ขอสรุ
ปไดด
ธก
ี ารตางๆ
้
้ วยวิ
้
่
เช่น
ใช้แนวเทียบ
โดยการนาเหตุการณ ์
ในกรณีหนึ่ง ไปเทียบเคียงกับอีกกรณี
หนึ่งทีค
่ ลายคลึ
งกัน
ขอสรุ
ปทีไ่ ด้
้
้
จึงไดเพี
้ ยง “น่าจะเป็ นเช่นนั้น”เทานั
่ ้น
ไมใช
่ ่ แน่นอนตายตัวเหมือนการอนุ มาน
ดวยวิ
ธน
ี ิรนัย
ขอสนั
บสนุ นทีน
่ ามา
้
้
อางนั
้นก็ไมสมเหตุ
สมผลเทาใดนั
ก
้
่
่
ตัวอยา่
ง
คนไทยเป็ นคนโอบออมอารี
ฉันสบาย
้
ใจจริงๆทีไ่ ดอยู
้ กั
่ บคนไทย
องเป็
นคนโอบอ
อมอารี
้่
 เพราะเขาต
เด็กวัยรุนเดี
ย
๋ วนี
้มก
ั ไมค
ง
่ ้ อยระวั
่
แน
นอน
่
เรือ
่ งการพูดภาษาไทยใหชัดเจน

้
ฉันเห็ นคนทีม
่ าสมัครงานวันนี้
เป็ นวัยรุนทั
่ ง้ นั้น จะพูดกันชัดหรือ

ประเภทของการ
อนุ มานดวยวิ
ธ
อ
ี
ป
ุ
นั
ย
้
จากเหตุผลทีส
่ ั มพันธกั
จะ
์ น
แบงได
่
้ ๓ ประเภท ดังนี้
๑. การอนุ มานจากเหตุไปหา
ผล
๒. การอนุ มานจากผลไปหา
เหตุ
๓. การอนุ มานจากผลไปหาผล
เหตุไปหาผล
เริม
่ จาก.....พิจารณาสิ่ งทีเ่ กิดขึน
้
วาสิ
่ ่ งนั้นจะ ทาให้เกิดผลลัพธ ์
อยางไรตามมา
่
แลวคาด
้
เช่น
หากนักเรียนรวมใจกั
นปลูกผักสวน
่
ครัว เลีย
้ งเป็ ด เลีย
้ งไกและปลา
ซึง่
่
เป็ นปัจจัยสาคัญของการปรุงอาหาร ก็
อนุ มานเป็ นขอสรุ
ปไดว
้
้ า่ นักเรียนจะมี
อาหารกลางวั
โครงการ นซึง่ ถูกหลักโภชนาการ
โครงการ
รับประทานอาหารอย
างพอเพี
ยง
่
เกษตร
อาหารกลางวั
น
๒. การอนุ มานจาก
ผลไปหาเหตุ
เป็ นการพิจารณาสิ่ งทีเ่ กิดขึน
้ แลว
้
มองยอนกลั
บไปวา่ อะไรเป็ นสาเหตุ
้
ทีท
่ าให้สิ่ งนั้นเกิดขึน
้
เช่น
ผักสวนครัวทีน
่ ก
ั เรียน
ช่วยกันปลูกเกิดเหีย
่ วเฉาตายไป
บางส่วน
อาจอนุ มานขอสรุ
ปอันเป็ นตนเหตุ
ได ้
้
้
ว
เกิ
ด
โรครา
วผัา่ กสวนครั
เกิดโรคราแก
พื
ช
ผั
ก
่
เหีย
่ วเฉา
แกพื
่ ชผัก
๓. การอนุ มาน
จากผลไปหาผล
เป็ นการพิจารณาจาก
เหตุการณที
์ เ่ ป็ นผลลัพธเหตุ
์ การณหนึ
์ ่ง
แลวคาดว
าจะเกิ
ดเ่ ผลลั
พ
ธ
อะไรอย
างหนึ
่
ง
้
่ ไกที
่
์
ลีย
้ งไวตาย
่
้
ตามมา เช่น
เหตุการณนี้อาจอนุ มานไดวาไกเป็ นโรค
้ ่
่
ทองร
วง
การทีไ่ กซึ
้ งไวในกรง
้
่
่ ง่ เลีย
้
บนบอปลาเป็
นโรคทองร
วง
แลวถ
่
้
่
้ าย
่
มูลไก
ลงไปในบ
อ
ปลากินมูลไก
ที
ตาย
ปลาตาย
่
่ เ่ ป็ น
่
วยตายไปดวย
วงพลอยป
โรคทองร
้
่
่
้
น
ไกเป็
่
์
๑
ชิน
้ นะคะ (๑๐
คะแนน)
คาสั่ ง.....หาตัวอยางข
อความที
่
่
้
แสดงเหตุผล ทัง้ ๓ ประเภท
ดังนี้
๑. การอนุ มานจากเหตุไปหาผล
๒. การอนุ มานจากผลไปหาเหตุ
๓. การอนุ มานจากผลไปหาผล
พรอมทั
ง้ อธิบายขยายความให้ชัดเจน
้
การทาชิน
้ งาน
ตัวอยาง...การอนุ
มานจากเหตุไปหาผล
่
การเปลีย
่ นอาหารทีบ
่ ริโภคเพียง
เล็กน้อยในระหวางวั
่ นจะทาให้คุณไดรั
้ บ
คุณคาของอาหารที
แ
่ ตกตางจากเดิ
มอยาง
่
่
่
เห็ นไดชั
้ ด
เหตุ
คือ การเปลีย
่ นอาหารทีบ
่ ริโภค
เพียงเล็กน้อยในระหวางวั
่ น
ทีม
่ า...ขวัญเรือน ฉบับที่ ๙๒๘/๕๓
มุมสุขภาพ เรือ
่ ง๘กลยุทธ ์ การกินอยาง
่
ถูกหลักโภชนาการ ของ ส้มโอมือ
หน้า ๓๘
ผล
คือ
จะทาใหชื้คุอ่ .............................................
ณไดรั
บคุณคา่
้
ชัน
้ ...........เลขที.่ ..............
ของอาหารทีแ
่ ตกตางจากเดิ
มอยางเห็
นได้
่
่
สวัสดี
คะ่