Projekt „Centrum kompetencji w zakresie mediacji – Cudzoziemcy i mniejszości narodowe w Ukrainie” został sfinansowany w ramach Programu Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności „Przemiany w Regionie” – RITA realizowanego.
Download ReportTranscript Projekt „Centrum kompetencji w zakresie mediacji – Cudzoziemcy i mniejszości narodowe w Ukrainie” został sfinansowany w ramach Programu Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności „Przemiany w Regionie” – RITA realizowanego.
Projekt „Centrum kompetencji w zakresie mediacji – Cudzoziemcy i mniejszości narodowe w Ukrainie” został sfinansowany w ramach Programu Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności „Przemiany w Regionie” – RITA realizowanego przez Fundację Edukacja dla Demokracji Autor: SSO Robert Pelewicz Komparatystyczna prezentacja stanu mediacji w Polsce i na Ukrainie (na przykładzie współpracy polsko-ukraińskiej) w kontekście rozwiązań państw członkowskich UE (na przykładzie współpracy polsko-niemieckiej) i na podstawie osobistych doświadczeń zawodowych sędziego Uregulowania prawne mediacji w Polsce i w innych krajach Unii Europejskiej Mediacja jest to zorganizowane postępowanie, w którym przynajmniej dwie strony sporu dobrowolnie próbują same osiągnąć porozumienie w celu rozstrzygnięcia ich sporu, korzystając z pomocy bezstronnej i wykwalifikowanej strony trzeciej - mediatora. Mediator pomaga stronom osiągnąć porozumienie, nie wyrażając w sposób formalny swojej opinii w sprawie ewentualnego rozwiązania sporu. Mediacja: jest szybsza, a w wielu przypadkach tańsza niż zwykłe postępowanie sądowe, pozwala na uniknięcie konfrontacji między stronami, właściwej dla postępowania sądowego, umożliwia stronom zachowanie więzi zawodowej lub osobistej niezależnie od sporu, daje stronom możliwość znalezienia kreatywnych rozwiązań ich sporu, czego nie uzyskaliby w sądzie. Mediacja sprowadza walkę między ludźmi do walki z problemami. Ugodowe rozwiązywanie sporów tworzy lepszy świat wokół nas! Zasady postępowania mediacyjnego dobrowolność - oznacza, że nikt nie ma prawa przymuszać kogokolwiek, stosować nacisk, manipulację psychiczną dla przystąpienia do mediacji i uzyskania na nią zgody; neutralność - mediatorowi nie wolno narzucać stronom własnych rozwiązań nawet wtedy, gdyby był przekonany, że są one najlepsze dla stron; akceptowalność - oznacza akceptowanie osoby mediatora i reguł mediacji. Strony mają prawo do zmiany osoby mediatora, jeżeli mediator, ich zdaniem, nie spełnia warunku, np. bezstronności. Mediator również ma prawo rezygnować z prowadzenia mediacji. Zasady postępowania mediacyjnego poufność - mediator jest zobowiązany do przestrzegania poufnego charakteru postępowania mediacyjnego, chyba że strony sobie tego wyraźnie nie życzą. Polski „Kodeks Etyki Mediatora", opracowany przez Polskie Centrum Mediacji, wprowadza dodatkowe zasady postępowania mediacyjnego: - zasada fachowości (mediatora obowiązuje nabywanie wiedzy i umiejętności posługiwania się posiadaną wiedzą zgodnie z dobrem i interesami stron); - zasada bezinteresowności (mediator nie może czerpać żadnych korzyści materialnych z tego, co jest przedmiotem negocjacji między stronami. Nie może mieć też żadnego osobistego interesu z faktu zawarcia ugody, czy sposobu lub formy, w jakich zostanie zawarta); - zasada szacunku (mediator dba o to, aby strony w trakcie mediacji, czuły się bezpiecznie i wygodnie, odczuwały, że są szanowane. Mediacja powinna być prowadzona w odpowiednim tempie, w czasie wyznaczonym przez możliwości i życzenia stron). Sprawozdanie z mediacji nie może ujawniać przebiegu spotkania stron. Mediator ma tu pozycję równą pozycji adwokata lub duchownego spowiednika. Zasada poufności nie obowiązuje jedynie w wyjątkowych sytuacjach- nie rozciąga się na szczególnie poważne zbrodnie, które mogą wyjść na jaw w trakcie mediacji. Zasady postępowania mediacyjnego bezstronność - mediator nie popiera żadnej ze stron, pomaga jedynie obu stronom w pełnym uczestniczeniu i osiąganiu korzyści z mediacji. Mediatorowi nie wolno zajmować stanowiska w kwestii winy. Jego obowiązkiem jest kontrolowanie tego, aby strony odnosiły się do siebie z szacunkiem i aby czuły się bezpieczne. Mediator powinien mieć szczególny wgląd na podatność stron na zranienie psychiczne. Mediacja nie może faworyzować żadnej ze stron, a na życzenie jednej ze stron, może odbywać się jako mediacja pośrednia (nie dochodzi do spotkania stron „twarzą w twarz„ - życzenia jednej ze stron przekazywane są drugiej przez mediatora). Mediacja w prawie międzynarodowym Organizacja Narodów Zjednoczonych Rada Europy Unia Europejska ONZ Deklaracja ONZ o podstawowych zasadach sprawiedliwości dla ofiar przestępstw i nadużyć władzy z 24 listopada 1985 r. Unia Europejska Uregulowania mediacji w prawie Unii Europejskiej Decyzja Ramowa Rady Unii Europejskiej (2001/220/WSiSW) z 15 marca 2001 r. w sprawie pozycji ofiar w postępowaniu karnym, której art. 10 głosi, że „1. Każde Państwo Członkowskie dąży do promowania mediacji w sprawach karnych w odniesieniu do przestępstw, dla których uzna taki środek za właściwy. 2. Każde Państwo Członkowskie zapewnia, aby wszelkie porozumienia między ofiarą a przestępcą osiągnięte w toku takiej mediacji w sprawach karnych mogły zostać uwzględnione”. Rekomendacja nr R (99) 19 Komitetu Ministrów Rady Europy dla Państw Członkowskich dotycząca mediacji w sprawach karnych z 19 września 1999 r. Rada Europy Rekomendacja nr R(83) 7 w sprawie udziału społeczeństwa w polityce wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych; Rekomendacja nr R(85) 11 w sprawie pozycji ofiary w prawie karnym materialnym i procesowym; Rekomendacja nr R(87) 18 w sprawie uproszczenia wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych; Rekomendacja nr R(87) 20 w sprawie reakcji społecznej na przestępczość nieletnich; Rekomendacja nr R(87) 21 w sprawie pomocy dla ofiar przestępstw i zapobiegania wiktymizacji; Rekomendacja nr R(88) 6 w sprawie reakcji społecznych na przestępstwo; Rekomendacja nr R(92) 16 w sprawie reguł europejskich w odniesieniu do sankcji i środków stosowanych w społeczności lokalnej; Rekomendacja nr R(92) 17 w sprawie zgodności w orzekaniu; Rekomendacja nr R(95) w sprawie zarządzania wymiarem sprawiedliwości w sprawach karnych; Rekomendacja nr R(99) 19 w sprawie mediacji w sprawach karnych. Charakterystyka mediacji w prawie Unii Europejskiej Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. L 136 z 24.5.2008) Dyrektywa zawiera pięć podstawowych zasad: zobowiązuje wszystkie państwa członkowskie do upowszechniania szkolenia mediatorów i zapewniania wysokiej jakości mediacji; przyznaje każdemu sędziemu prawo zaproponowania stronom sporu udziału w mediacji w razie uznania tego rozwiązania za stosowne w świetle okoliczności sprawy; w myśl jej przepisów, ugody zawarte w drodze mediacji mogą uzyskać klauzulę wykonalności, jeżeli obie strony wystąpią z takim wnioskiem. Może to nastąpić np. w drodze zatwierdzenia przez sąd lub poświadczenia przez notariusza; gwarantuje, że mediacja odbywa się z zachowaniem poufności; zgodnie z jej przepisami mediator nie może zostać zobowiązany do składania zeznań w sądzie na temat przebiegu mediacji w toku kolejnego sporu stron danej mediacji; gwarantuje, że strony nie stracą możliwości wszczęcia postępowania sądowego po zakończeniu mediacji: bieg terminu wszczęcia postępowania sądowego ulega zawieszeniu na czas trwania mediacji. Mediacja w Niemczech W dniu 26 lipca 2012 r. weszła w życie w Niemczech ustawa o mediacji (Mediationsgesetz), art. 1 ustawy w sprawie promowania mediacji i innych procedur pozasądowego rozstrzygania sporów z dnia 21 lipca 2012 r., opublikowanej w Bundesgesetzblatt I¸ s. 1577. Ustawa ta wdraża europejską dyrektywę 2008/52/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 maja 2008r. w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych, do niemieckiego porządku prawnego (opublikowana w Dz.U. L 136 z 24.5. 2008 r., s. 3). Zakres niemieckiej ustawy o mediacji wykracza poza wymogi zawarte w europejskiej dyrektywie. Dyrektywa ustala jedynie zasady dla rozwiązywania transgranicznych sporów cywilnych i handlowych, podczas gdy niemiecka ustawa o mediacji obejmuje swoim zakresem wszystkie rodzaje mediacji w Niemczech, bez względu na formę sporu i miejsce pobytu spierających się stron. Mediacja w Niemczech Mediacją w Niemczech zajmujeą się liczne organizacje, które udzielają pomocy stronom chcącym skorzystać z pomocy mediatora - do największych należą: Federalne Stowarzyszenie Mediacji Rodzinnej (Bundes-Arbeitsgemeinschaft für Familien-Mediation e.V.: BAFM, Eisenacher Straße 32, 10178 Berlin); Federalne Stowarzyszenie Mediacji (Bundesverband Mediation e.V.: BM), Kirchweg 80, 34119 Kassel); Centrum Mediacji (Centrale für Mediation GmbH & Co. KG - CfM - GustavHeinemann-Ufer 58, 50968 Köln); Federalne Stowarzyszenie Mediacji w dziedzinie Gospodarki i Pracy (Bundesverband Mediation in Wirtschaft und Arbeitswelt e.V.: (BMWA), Welserstraße 9, 86368 Gersthofen) 1, 86150 Augsburg); Niemieckie Stowarzyszenie Adwokatów (Arbeitsgemeinschaft Mediation im Deutschen Anwaltverein, Littenstraße 11, 10179 Berlin). Mediacja w Niemczech Ustawa mediacyjna to pierwszy akt prawny formalnie regulujący Niemczech usługi mediacyjne. w W treści ustawy świadomie unika się określania dokładnego sposobu postępowania w procesie mediacyjnym. Ustanawia się jednak kilka związanych z tą działalnością ograniczeń i obowiązków dotyczących ujawniania, mających na celu ochronę niezależności i bezstronności zawodu mediatora. Jeśli nie ma formalnych wymogów, żeby szczególny rodzaj sporu lub sprawy rozstrzygany był w sądzie, mediacja jest zawsze dozwolona. Najczęstszymi dziedzinami, w których korzysta się z mediacji, są prawo rodzinne, prawo spadkowe i prawo handlowe. Mediacja w Niemczech Ustawa o mediacji kreuje jedynie ogólne wytyczne i podaje definicję terminów „mediacja” i „mediator”, aby odróżnić mediację od innych sposobów rozstrzygania sporów. Według ustawy mediacja jest ustrukturyzowanym procesem, w którym zaangażowane strony z własnej woli i samodzielnie szukają sposobu polubownego rozstrzygnięcia sporu z pomocą jednego lub kilku mediatorów. Mediator to niezależna i bezstronna osoba bez uprawnień decyzyjnych, która pomaga spierającym się stronom w procesie mediacyjnym. Przepisy stanowią ponadto, że mediatorzy zobowiązani są do zachowania względem swoich klientów ścisłej poufności. Mediacja w Niemczech Nie istnieją przepisy określające profil zawodowy mediatora. Nie istnieją również ograniczenia w dostępie do tego zawodu. Mediatorzy są sami odpowiedzialni za dopilnowanie, aby posiadać niezbędną wiedzę i doświadczenie (poprzez odpowiednie szkolenie i kursy doskonalenia zawodowego), tak aby w godny zaufania sposób móc doradzać stronom w postępowaniu mediacyjnym. Niemieckie przepisy określają wiedzę ogólną, kompetencje i procedury, jakie odpowiednie uprzednie szkolenie powinno obejmować. Każda osoba spełniająca te kryteria może pracować jako mediator. Nie jest określony minimalny wiek, nie ma również przykładowo wymogów co do ewentualnej konieczności odbycia studiów wyższych. Mediacja w Niemczech Mediacja nie jest bezpłatna, wynagrodzenie zależy od umowy pomiędzy mediatorem a zainteresowanymi stronami. Nie ma przepisów, które regulowałyby opłaty za mediację, nie istnieją również statystyki dotyczące kosztów takich usług. Realistycznie można przyjąć, że wysokość stawek godzinowych oscyluje pomiędzy 80 a 250 EUR. Ugoda zawarta w drodze mediacji może być egzekwowana przy udziale adwokata lub notariusza (§§ 796a do 796c i 794(1)(5) Kodeksu postępowania cywilnego (Zivilprozessordnung)). Mediacja na Ukrainie Prace nad rozwiązaniami prawnymi regulującymi zagadnienia mediacji trwają od 2000 r. W tym czasie opracowano wiele aktów prawnych, jak na przykład dekret prezydencki z 10.10.2006 r., Nr 361, przewidujący rozwój alternatywnych (pozasądowych) metod rozwiązywania sporów przez działania profesjonalnych mediatorów. Opracowano Narodowy Program „Krajowego Działania na rzecz wdrażania Konwencji ONZ o Prawach Dziecka” do 2016 r. (zatwierdzony przez Radę Ministrów 13.4.2011 r., Nr 330-p). Rada Najwyższa Ukrainy opracowała projekty ustaw o mediacji (Nr 7481 z 17.12.2010 r. i Nr 8137 z 21.2.2011 r.) – które zostały wycofane i usunięte z obrad. Obecnie przed komisjami parlamentarnymi trwają prace nad ustawą o mediacji (od 19.4.2012 r., Nr 10301-1). Mediacja na Ukrainie Według projektu ustawy: mediację można stosować w sprawach cywilnych, gospodarczych, administracyjnych, rodzinnych, a także w sprawach karnych w przypadkach przewidzianych ustawą. W sprawach cywilnych, gospodarczych i umowach o pracę może stosować się zastrzeżenie mediacyjne - dokument zgodnie z którym konflikty mają być rozstrzygnięte drogą mediacji. Procedura mediacji nie może być stosowana w celu rozwiązania konfliktów, które mogą dotyczyć praw lub interesów osób trzecich, nie uczestniczących w procesie mediacji. Ugodę o mediacji zawiera się w formie pisemnej pomiędzy mediatorem i stronami konfliktu. Mediacja na Ukrainie Mediatorem może zostać osoba fizyczna, która ukończyła 21 lat i posiada kursy przygotowawcze z kierunku „mediacja” na Ukrainie lub za granicą. Mediator z państwa obcego może przeprowadzać mediację na terytorium Ukrainy zgodnie z ustawą, jeśli umowa międzynarodowa nie stanowi inaczej. Mediator ponosi odpowiedzialność za naruszenie prawa zgodnie z ustawą. Mediacja na Ukrainie Inicjatywa mediacji jest prawem stron konfliktu. Może być także zaproponowana stronom przez organ, który rozstrzyga sprawę. W takim przypadku o przekazaniu sprawy do mediacji i zawieszeniu postępowania sądowego lub innego na czas mediacji właściwy organ orzeka wydając postanowienie, a sąd – decyzję. Propozycja o stosowanie mediacji może być przedstawiona na prośbę jednej ze strony, mediatora lub organizacji, która zapewnia mediację. Jeśli jedna strona odesłała drugiej w formie pisemnej propozycje o stosowaniu mediacji i w ciągu ustalonego terminu nie otrzymała zgody innej strony na mediacje, propozycję uznaje się za odrzuconą. Mediacja w Polsce Mediacją w Polsce zajmuje się: Ministerstwo Sprawiedliwości RP Departament Współpracy Międzynarodowej i Praw Człowieka Wydział ds. Pokrzywdzonych Przestępstwem i ds. Promocji Mediacji Minister Sprawiedliwości współpracuje ze Społeczną Radą ds. Alternatywnych Metod Rozwiązywania Konfliktów i Sporów, która jest organem doradczym i opiniodawczym. Dorobek prac Społecznej Rady ds. Alternatywnych Metod Rozwiązywania Konfliktów i Sporów Kodeks Etyczny Mediatorów Polskich, Standardy Szkolenia Mediatorów, Standardy Prowadzenia Mediacji i Postępowania Mediacyjnego, Założenia do zmian systemowych. Kompetencje Rady: opracowywanie zaleceń w zakresie zasad funkcjonowania krajowego systemu Alternatywnych Metod Rozwiązywania Sporów, dostosowanie systemu ADR do wymogów prawa unijnego, opracowanie jednolitego modelu instytucji mediacji w polskim systemie prawa, upowszechnienie standardów postępowania mediacyjnego, propagowanie mechanizmów ADR. Zgodnie z prawem polskim z mediacji można skorzystać w następujących sprawach: cywilnych gospodarczych z zakresu prawa pracy z zakresu prawa rodzinnego dotyczących nieletnich karnych sądowo-administracyjnych. Mediacja jest dobrowolną metodą rozwiązywania sporów i konfliktów, którą prowadzi się na podstawie: Umowy o mediację (mediacja pozasądowa) Postanowienia sądu kierującego do mediacji (mediacja ze skierowania sądu). Mediacja w prawie cywilnym Ustawa z dnia 17.11.1964r. – Kodeks postępowania cywilnego art. 183(1) – 183(15) kpc Koszty postępowania mediacyjnego: art. 98(1) kpc, Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dn. 30.11.2005r. ws. wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym. Zakres mediacji jest dobrowolną, poufną metodą rozwiązywania sporu, w której strony konfliktu lub sporu, z pomocą bezstronnego i neutralnego mediatora, samodzielnie dochodzą do porozumienia; zastosowanie mediacji jest możliwe we wszystkich sprawach, w których prawo dopuszcza zawarcie ugody; mediacja przerywa bieg przedawnienia; przedmiotem mediacji mogą być na przykład sprawy o zapłatę, zniesienie współwłasności, sprawy pracownicze, rozwiązanie lub niewykonanie umowy, podział majątku dorobkowego, dział spadku oraz sprawy dotyczące sporów sąsiedzkich. Korzyści z mediacji stwarza stronom, w tym przedsiębiorcom, szansę na szybkie, tanie i ostateczne rozwiązanie ich sporu w formie polubownego porozumienia; pozwala także na utrzymanie wzajemnych relacji. umożliwia zachowanie korzystnego wizerunku; sprzyja obniżeniu poziomu negatywnych emocji oraz zrozumieniu potrzeb własnych i drugiej strony, a przez to zmniejsza obciążenie psychiczne związane z sytuacją konfliktową. Jak sprawa trafia do mediacji? może być prowadzona przed wniesieniem sprawy do sądu albo po wszczęciu postępowania - na podstawie postanowienia sądu; w każdym wypadku warunkiem prowadzenia mediacji jest zgoda stron; każda ze stron może złożyć wniosek o przeprowadzenie mediacji na każdym etapie postępowania sądowego. Jak przebiega mediacja? po otrzymaniu postanowienia sądu, mediator kontaktuje się ze stronami, ustalając termin i wskazując miejsce spotkania; mediator wyjaśnia zasady i przebieg postępowania mediacyjnego oraz pyta, czy strony wyrażają zgodę na mediację; mediacja jest rozmową stron w obecności mediatora - mogą się także odbywać indywidualne spotkania mediatora z każdą ze stron; strony mogą zrezygnować z udziału w mediacji; mediacja jest poufna - mediator nie może udostępniać informacji z mediacji osobom trzecim; protokół z mediacji nie zawiera żadnych ocen ani stanowisk stron. Mediacja w sprawach nieletnich Ustawa z dn. 26.10.1982r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (art. 3a, art. 32), Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dn. 18.05.2001r. ws. postępowania mediacyjnego w sprawach nieletnich. Jakie korzyści daje mediacja nieletniemu? możliwość porozumienia się z pokrzywdzonym co do sposobu i terminu naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz przeproszenia; szybsze zakończenie postępowania przed sądem; zmniejszenie kosztów postępowania przed sądem; daje szansę na zrozumienie i konieczność poniesienia odpowiedzialności za wyrządzone zło. Jak sprawa trafia do mediacji? w każdym stadium postępowania sąd rodzinny może za zgodą nieletniego i pokrzywdzonego skierować sprawę do mediacji; pokrzywdzony oraz nieletni mają prawo do złożenia wniosku o skierowanie sprawy do mediacji. Jak przebiega mediacja? po otrzymaniu postanowienia sądu o skierowaniu sprawy do mediacji, mediator kontaktuje się z nieletnim i jego rodzicem lub opiekunem oraz pokrzywdzonym (jeżeli jest on małoletnim – także z jego rodzicem lub opiekunem) i wyjaśnia im cele postępowania mediacyjnego, jak również informuje o przysługujących uprawnieniach; jeżeli nieletni i pokrzywdzony decydują się na udział w mediacji, wybierają sposób jej prowadzenia w postaci bezpośredniej (spotkanie „twarzą w twarz”) albo pośredniej (bez osobistego kontaktu); wówczas mediator spotyka się z uczestnikami na osobności, przekazując stanowiska i oczekiwania co do warunków ugody; pokrzywdzony i nieletni na każdym etapie postępowania mediacyjnego mogą zrezygnować z udziału w mediacji; mediacja jest prowadzona w sposób neutralny i poufny. Mediacja w sprawach karnych Ustawa kodeks postępowania karnego (art.23a) Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dn. 13.06.2003r. w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach karnych Koncepcja mediacji Na początku lat 70. XX wieku zwrócono uwagę, że doznanie przez ofiarę przestępstwa rodzi dwojakiego rodzaju skutki: pierwsze z nich, zwane wiktymizacją pierwotną, to skutki bezpośrednio płynące z przestępstwa, jak okaleczenie lub inne uszkodzenie ciała, śmierć, ból, cierpienia fizyczne i psychiczne czy straty ekonomiczne. drugie natomiast, wcześniej w ogóle nie dostrzegane, zwane wiktymizacją wtórną, to dodatkowe stresy i traumy odczuwane przez ofiary wskutek przejawiania wobec nich niewłaściwych postaw przez otoczenie społeczne, a zwłaszcza przez agendy szeroko pojętego wymiaru sprawiedliwości karnej. Koncepcja sprawiedliwości naprawczej Polityka karna ma być nastawiona na rozwiązanie konfliktu między ofiarą i sprawcą przestępstwa w taki sposób, aby sprawca usatysfakcjonował ofiarę swoim działaniem rekompensującym jej wszystkie doznane krzywdy i szkody w zamian za co jest łagodniej traktowany. Koncepcja ta opiera się zatem na dwóch instytucjach: naprawieniu szkody przez sprawcę i ugodzie. Pierwszoplanową zaś rolę odgrywa w tym względzie właśnie mediacja jako ta instytucja, która pozwala stronom konfliktu bezpiecznie, bowiem w obecności i przy pomocy trzeciej neutralnej osoby, jaką jest mediator, dyskutować o spornych kwestiach oraz osiągnąć kompromis. Kto kieruje sprawę do mediacji Prokurator - na etapie postępowania przygotowawczego; Policja - na etapie postępowania przygotowawczego; Sąd - w toku całego postępowania sądowego aż do wydania orzeczenia kończącego w sprawie; Sąd - zamiast posiedzenia pojednawczego w sprawach z oskarżenia prywatnego (na wniosek lub za zgodą stron, wyłączone jest działanie sądu z urzędu); Sąd penitencjarny (lub Dyrektor zakładu karnego) - na każdym etapie odbywania bezwzględnej kary pozbawienia wolności, niezależnie od wysokości orzeczonej kary; Sąd wykonujący prawomocnie orzeczone kary lub środki karne - w toku postępowania wykonawczego. Kryteria kierowania sprawy do mediacji zdolność i przewidywalna gotowość stron do mediacji w praktyce może zdarzyć się, że postępowanie w sprawach o drobne czyny jest umarzane bez żadnego skutku; nie można jednak wykluczyć, że wśród tych tzw. błahych spraw mamy do czynienia z bardzo poważnym konfliktem, wymagającym rozwiązania. Z tego względu wskazane jest, aby strony wiedziały o możliwości mediacji. Okoliczność ta ma istotne znaczenie w sytuacji przejścia do kompetencji sądów spraw o wykroczenia; należy pamiętać, że obecne przepisy nie przewidują stosowania mediacji przy wykroczeniach. Kryteria kierowania sprawy do mediacji nie jest konieczne przyznanie się sprawcy do winy Rekomendacja wymienia przyznanie sprawcy co do faktów związanych z czynem karalnym lub przestępstwem. Kryteria kierowania sprawy do mediacji strony wyrażają dobrowolną zgodę na postępowanie mediacyjne aby wyrazić taką zgodę strony muszą wiedzieć, na co się zgadzają dlatego niezbędne jest aby otrzymały od mediatora odpowiednie wyjaśnienia; mediator odbiera także od stron zgodę na mediację; informacji o mediacji mogą udzielać również funkcjonariusze policji, prokuratorzy, sędziowie, przed którymi strona może wyrazić zgodę na mediację; Kryteria kierowania sprawy do mediacji w mediacji mogą uczestniczyć tylko osoby, które są władne podejmować samodzielne decyzje oraz są odpowiedzialne za realizację zawartych porozumień; mediacja nie jest możliwa, jeżeli jedna ze stron nie jest w stanie zrozumieć jej sensu, np. z powodu zaburzeń osobowościowych czy z powodu uzależnienia od alkoholu czy narkotyków. Gotowość społeczeństwa do podejmowania mediacji wskazuje na jego wysoką kulturę prawną! Prezentację opracowano na podstawie informacji przedstawionych na stronach www.ms.gov.pl www.bmjv.de www.minjust.gov.ua www.e-justice.europa.eu Projekt „Centrum kompetencji w zakresie mediacji – Cudzoziemcy i mniejszości narodowe w Ukrainie” został sfinansowany w ramach Programu Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności „Przemiany w Regionie” – RITA realizowanego przez Fundację Edukacja dla Demokracji