Transcript Mediacje - Frr.olsztyn.pl

Konflikt
KONFLIKT – jest to rozbieżność interesów lub
przekonań stron, że ich aktualne dążenia
nie mogą być zrealizowane równocześnie
Konflikt
Warunki sprzyjające powstawaniu konfliktu
Sytuacja konfliktowa może powstać wówczas gdy:
• Występują wyodrębnione strony;
• Występuje współzależność stron ( żadna ze stron nie może osiągnąć
własnych celów bez udziału lub akceptacji innych stron)
• Interesy stron są sprzeczne , np. istnieją odmienne cele czy wartości
• Strony nie współpracują ze sobą w dążeniu do osiągnięcia celów ,
natomiast stanowią przeszkodę lub wręcz blokują realizację dążeń
O konflikcie mówimy wówczas , gdy:
dwie lub więcej osób
wzajemnie od siebie zależnych / konflikt potencjalny/
spostrzega niemożliwe do pogodzenia różnice
POTRZEB
i zagrożenia
i/lub
ZASOBÓW
istotnych
i/lub
WARTOŚCI
/ konflikt ukryty/
Podejmuje działania,
aby sytuację tę zmienić
/ konflikt jawny/
W WYNIKU TYCH DZIAŁAŃ KONFLIKT ULEGA:
1.
2.
3.
ESKALACJI
ROZWIĄZANIU
ZŁAGODZENIU
Konflikt
Przyczyny konfliktu mogą być różnorodne:
• System wartości lub przekonań
• Niewiedza
• Nieścisłe lub nieaktualne informacje
Klasyfikacja rodzajów i form konfliktu
W otaczającym nas świecie możemy mówić
zarówno o konfliktach
międzynarodowych,
wewnątrzspołecznych,
między pracodawcą a pracownikiem,
konflikcie rasowym , itp.
KONFLIKT WARTOŚCI
- wiąże się z zasadami, które przestrzegamy lub
których się wyrzekamy. Są one różne w swojej
ważności i znaczeniu. Konflikt może więc
wynikać z przyjętych odmiennych systemów
wartości lub też odmiennych interpretacji
zasad postępowania.
KONFLIKT RELACJI
- Odnosi się do satysfakcji bądź jej braku w istniejących
kontaktach pomiędzy stronami.
W sytuacji konfliktu występuje negatywny stosunek
do osób z którymi jesteśmy w kontakcie.
Zwykle wiąże się on z silnymi negatywnymi emocjami
i często z zachowaniem odwetowym. Może stać się
przyczyna eskalacji konfliktu, nawet wtedy gdy nie
mamy obiektywnych powodów do jego
powstawania.
KONFLIKT DANYCH
- Pojawia się , gdy informacje akceptowane przez
jedną stronę są odrzucane przez stronę drugą lub są
w inny sposób interpretowane.
Taka sytuacja może wystąpić, gdy strony posiadają
odmienne informacje np..: ze względu na kontekst w
jakim przedstawione są dane lub czas w jakim zostały
one udostępnione, lub też w inny sposób strony
interpretują posiadane informacje.
Sytuacje tego typu mogą prowadzić do
nieuzasadnionej eskalacji konfliktu
KONFLIKT STRUKTURALNY
- Odnosi się do istniejących formalnych lub
nieformalnych struktur organizacyjnych lub
struktur sytuacji. Może wynikać z
ograniczonych zasobów jakimi są m.in..
ziemia, pieniądze, personel i inne wyczerpalne
zasoby. Może być spowodowany również
ograniczeniami czasowymi , w ramach których
mamy wykonać zadanie lub rozwiązać
problem.
KONFLIKT STRUKTURALNY
W aspekcie tym rozróżniamy różnego rodzaju
ramy, granice , hierarchie, role i pozycje jakie
zajmujemy, kwestie płci, istnienie ważnych i
mniej ważnych grup odniesienia, czy też różne
normy społeczne, itp.
Na powstanie konfliktu strukturalnego strony
mają niewielki wpływ, często jest on
niezależny od ludzi.
KONFLIKT INTERESÓW
- Ten typ konfliktu wynika z niemożności
zaspokojenia własnych potrzeb zarówno
rzeczowych, proceduralnych jak i
psychologicznych.
Często powstaje wówczas , gdy jedna ze stron
chce realizować swoje cele kosztem innych
CYKL KONFLIKTU
POSTAWA


KONSEKWENCJE
SPOSTRZEGANIE SYTUACJI


REAGOWANIE
PODSTAWOWE SPOSOBY ZACHOWAŃ W
SYTUACJI KONFLIKTOWEJ
„Odwlekanie” konfliktu – to odraczanie działań. Główna reakcja jest nie zauważanie lub
wręcz zaprzeczanie istnienia konfliktu.
Ignorowanie konfliktu – to pomijanie „milczeniem” problemu. Źródłem takiego
zachowania jest przekonanie , że brak decyzji wywoła mniejszy konflikt.
Rezygnacja z dążeń – to rezygnacja z własnych potrzeb, a więc ustępowanie pola
przeciwnikowi.
Reorientacja- istotą tego rodzaju zachowania jest szukanie „kozła ofiarnego”.
Wskazanie winnego i skierowanie na niego „sił” biorących udział w konflikcie.
Podjęcie walki- czyli zachowanie mogące prowadzić do dominacji lub wręcz zniszczenia
jednej ze stron konfliktu przez drugą. Ta kategoria zachowań opiera się na
założeniu, że ważne są tylko moje interesy.
Odwołanie się do trzeciej osoby- zwrócenie się do niezależnej i bezstronnej osoby,
która nie uczestniczy w konflikcie z prośbą o rozstrzygnięcie sporu.
Potraktowanie zaistniałej sytuacji jako problemu do rozwiązania – a więc uczestnicy
konfliktu uznają , iż interesy każdej ze stron są równie ważne
FAZY OFIARY
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Faza zaprzeczenia – pokrzywdzony/a nie chce z nikim rozmawiać na
temat zdarzenia i swojej krzywdy
Faza winy – pokrzywdzony/a obwinia sprawcę za to , co się zdarzyło
Faza cierpienia – pokrzywdzony/a jest skupiony na nieszczęściu, które
jego spotkało, często zaniedbuje dom i siebie
Faza oburzenia – pokrzywdzony/a jest skupiony na sprawcy i chęci
zemsty na nim, podkreśla winę sprawcy
Faza równoważenia- pokrzywdzony/a zaczyna dostrzegać i oceniać fakty,
emocje są u niej coraz mniejsze
Faza integracji – pokrzywdzony/a patrzy bardziej realistycznie ,
zastanawia się nad swoją rola w zdarzeniu, powoli zaczyna zamykać ten
rozdział w swoim życiu.
ZASTOSOWANIE PODSTAWOWYCH
PROCEDUR W SYTUACJI KONFLIKTU
NEGOCJACJE –
Bezpośrednie rozmowy stron, których celem jest
osiągnięcie porozumienia. Jest to wspólne
poszukiwanie rozwiązań, które byłyby do
przyjęcia dla wszystkich zainteresowanych
stron
ZASTOSOWANIE PODSTAWOWYCH
PROCEDUR W SYTUACJI KONFLIKTU
FACYLITACJE –
Bezpośrednie rozmowy stron uczestniczących w sporzez, których
celem jest osiągnięcie porozumienia przy zastosowaniu
procedury facylitacji.
Procedura ta najczęściej stosowana jest w sytuacji, gdy w
rozmowach bierze udział wiele stron. Strony chcą ze sobą
negocjować, ale występuje złożoność problemów i trudno jest
im ustalić i/lub przestrzegać procedur, które wspierają proces
rozmów.
Facylitator jest osobą bezstronną i koordynuje działania
uczestników oraz sprawuje kontrolę nad procedurą rozmów
ZASTOSOWANIE PODSTAWOWYCH
PROCEDUR W SYTUACJI KONFLIKTU
MEDIACJE –
Procedura ta jest odmienną negocjacji „wzbogaconą” o
mediatora czyli bezstronną akceptowaną przez strony
trzecią osobą wspomagającą proces rozwiązywania
konfliktu. Mediator ustala procedurę , koordynuje
działania uczestników, sprawuje kontrolę nad
procesem rozmów, chroni przed eskalacją konfliktu,
pomaga zrozumieć problem, dokonuje analizy
konsekwencji przyjętych zobowiązań - pomaga
stronom w osiągnięciu porozumienia.
ZASTOSOWANIE PODSTAWOWYCH
PROCEDUR W SYTUACJI KONFLIKTU
ARBITRAŻ –
Ta forma rozwiązywania konfliktów jest mniej
formalna niż postępowanie sądowe.
Procedura ta najczęściej stosowana jest w
sytuacji, gdy uczestnicy konfliktu nie „czują się
na siłach” podjąć rozmowy lub też
zablokowana jest wzajemna komunikacja, a
istniejące pomiędzy nimi różnice wydaja się
być nie do pogodzenia.
ZASTOSOWANIE PODSTAWOWYCH
PROCEDUR W SYTUACJI KONFLIKTU
SĄD –
W pełni zinstytucjonalizowana forma
rozwiązywania konfliktu. Jest to procedura
całkowicie publiczna, w której strony zwykle
wynajmują prawników. Mają oni
reprezentować ich interesy przed sądem.
Mediacje
Mediacja
Z łac. mediare – być w środku
To dobrowolny i poufny proces dochodzenia do
rozwiązania sporu, prowadzony w obecności osoby
neutralnej – mediatora. Jest to pośredniczenie w
sporze, mające na celu pomoc stronom w
osiągnięciu porozumienia.
W wypadku postępowania karnego dodatkowym
celem mediacji jest naprawa wyrządzonej szkody,
zła.
W postępowaniu w sprawach nieletnich, podstawą
jest walor wychowawczy mediacji.
Mediacja wraz z facylitacją, negocjacją oraz
konferencją sprawiedliwości naprawczej jest jedną z
procedur rozwiązywania konfliktów.
Mediacja, to również forma sprawiedliwości
naprawczej.
Mediacja jest dobrowolnym porozumiewaniem się
stron będących w konflikcie przy wsparciu
akceptowanego przez nie mediatora, kierującego
się zasadami: bezstronności, neutralności i
poufności.
MEDIACJA
ZASADY MEDIACJI
1. Dobrowolność – strony uczestniczą w procesie z własnej woli.
2. Poufność – wszelkie informacje pozyskane w trakcie
przeprowadzania rozmów mediacyjnych ze stronami są poufne i nie
mogą być przekazywane żadnej instytucji, ani osobie prywatnej.
3. Bezstronność – strony konfliktu maja równe prawa i są jednakowo
traktowane. Mediator szczególnie dba o zachowanie równorzędności
stron.
4. Neutralność – mediator pozostaje neutralny wobec przedmiotu
sporu.
5. Akceptowalność – strony wyrażają zgodę na zasady mediacji oraz na
osobę mediatora
ZASADY MEDIACJI ( DODANE PRZEZ POLSKIE
CENTRUM MEDIACJI )W KODEKSIE ETYKI MEDIATORA
Bezinteresowność – mediator nie może
wykorzystywać kontaktu ze stronami dla
własnych korzyści.
Profesjonalizm – Mediator powinien ukończyć
specjalistyczne szkolenia z mediacji.
Szacunek – mediator szanuje godność stron.
MEDIACJE CYWILNE
Sądowe:
- rodzinne – o rozwód/separację – kierowane z sądów
okręgowych na podstawie postanowienia,
- rodzinne – o konflikty z dziećmi – kierowane z sądów
rejonowych na podstawie postanowienia sądu,
- gospodarcze – kierowane z sądów okręgowych,
gospodarczych,
- pozostałe kierowane do sądów cywilnych – podział
majątku, dział spadku, sąsiedzkie, o zapłatę itp. kierowane z
sądów okręgowych lub rejonowych na podstawie
postanowienia,
- pracownicze i ubezpieczeń społecznych – kierowane z
sądów pracy na podstawie postanowienia.
Pozasądowe:
- rodzinne – o rozwód/separację – zgłaszane przez osoby prywatne, ugoda
mediacyjna wraz z protokołem stanowi załącznik do wniosku o
rozwód/separację,
- rodzinne – o kontakty z dziećmi – zgłaszane przez osoby prywatne, ugoda
mediacyjna wraz z protokołem stanowi załącznik do wniosku o ustalenie
kontaktów lub zmianę,
- gospodarcze – zgłaszane przez osoby prywatne, firmy, instytucje – ugoda
mediacyjna może być złożona w sądzie wraz z wnioskiem o nadanie
klauzuli wykonalności,
- inne – podział majątku, dział spadku, sąsiedzkie, o zapłatę itp., ugoda
mediacyjna może być złożona w sadzie z wnioskiem o nadanie klauzuli
wykonalności lub np. złożona wraz z wnioskiem o dział spadku,
- pracownicze i ubezpieczeń społecznych – zgłaszane przez osoby prywatne,
firmy, instytucje – ugoda mediacyjna może być złożona w sadzie wraz z
wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności,
- oświatowe – zlecane przez osoby prywatne, instytucje, organizacje,
- społeczne – międzykulturowe, przygraniczne – zgłaszane przez osoby
prywatne, instytucje, organizacje
CELEM MEDIACJI JEST:
- rozwiązywanie konfliktu, a nie jego rozstrzygnięcie,
- poznanie i zrozumienie racji i punktu widzenia drugiej osoby,
- utrzymanie lub naprawienie/zbudowanie dobrej komunikacji,
satysfakcjonujących relacji między stronami, dążenie do pojednania
stron,
- wypracowanie przez strony ( przy wsparciu mediatora)
satysfakcjonującej i akceptowalnej dla nich ugody,
- naprawienie szkody/krzywdy doznanej przez osobę pokrzywdzoną
- zadośćuczynienie doznanej krzywdy/szkody osobie pokrzywdzonej
zgodnie z jej potrzebami i oczekiwaniami, które jest również
akceptowane przez sprawcę,
- „budowanie” poczucia odpowiedzialności za swoje oczekiwania,
decyzje, czyny i potrzeby u stron mediacji,
- danie stronom możliwości współdecydowania we własnej sprawie.
PRZEBIEG MEDIACJI KARNEJ I Z NIELETNIM
SPRAWCĄ CZYNU KARNEGO
Rozpoczęcie mediacji
Etap 1 – zapoznanie się ze sprawą – mediator zapoznaje się z
dokumentacją i podejmuje decyzje o przyjęciu sprawy do
mediacji lub rezygnacji z jej prowadzenia.
Etap 2 – zaproszenie na mediację – formy: list, telefon, e-mail.
Kolejność zapraszanych stron na spotkanie wstępne:
a) pierwszą zapraszamy osobę oskarżoną,
b) drugą zapraszamy osobę pokrzywdzoną.
- udział adwokatów – na udział adwokatów w mediacji
muszą wyrazić zgodę obie strony,
- udział rodziców lub opiekunów prawnych – mediator ma
obowiązek zaprosić rodziców.
ZADANIA SPOTKANIA WSTĘPNEGO
- nawiązanie kontaktu z każdą ze stron – zbudowanie atmosfery
zaufania i bezpieczeństwa,
- przedstawienie zasad, reguł mediacji i roli mediatora,
- przedstawienie korzyści z mediacji dla strony,
- przedstawienie prawnych uwarunkowań mediacji,
- odebranie zgody na mediację i mediatora,
- wysłuchanie punktu widzenia strony na konflikt z dzisiejszej
perspektywy,
- przedstawienie przez stronę jej potrzeb i oczekiwań,
- przekierowanie na przyszłość – poszukiwanie najlepszego sposobu
rozwiązywania konfliktu satysfakcjonującego strony,
- próba spojrzenia na konflikt z perspektywy drugiej strony,
- diagnoza fazy, w której znajduje się strona, wstępna hipoteza
przebiegu i wyników mediacji.
SESJA MEDIACYJNA
Etap 1. wprowadzenie do mediacji
- przypomnienie zasad mediacji i roli mediatora
- spotkania na osobności – rola, reguły, zadania,
- wspólne wypracowanie reguł obowiązujących podczas posiedzeń
mediacyjnych,
- określenie ram czasowych mediacji i posiedzeń mediacyjnych
- określenie przedmiotu, tematów mediacji,
Etap 2. przedstawienie punku widzenia stron
( ewentualna weryfikacja diagnozy i hipotezy)
- umożliwienie wypowiedzenia każdej stronie jej punktu widzenia konfliktu,
- umożliwienie wysłuchania tego punktu widzenia przez drugą stronę min.
stosowanie technik aktywnego słuchania,
- zebranie przez mediatora potrzeb, oczekiwań każdej ze stron,
- wspieranie stron w dotarciu do źródeł konfliktu
- definiowanie problemów i ich gradacja/spisywanie listy tychże
Etap 3. poszukiwanie rozwiązań
- wysłuchanie punktu widzenia na poszczególne problemy
każdej strony,
- określenie potrzeb i interesów każdej strony,
- budowanie zrozumienia ( choć nie koniecznie akceptacji)
dla punktu widzenia, potrzeb interesów każdej strony
- poszukiwanie punktów zbieżnych – wspólnych interesów,
Etap 4. budowanie wspólnego rozwiązania
- zebranie propozycji możliwych rozwiązań,
- podkreślanie wspólnych interesów,
- sprawdzanie realności wypracowanych rozwiązań,
- sprawdzanie, czy są akceptowane przez obie strony
- jasne sformułowanie zobowiązań każdej ze stron
Etap 5. spisanie porozumienia
a.Sformułowanie treści porozumienia – ugody mediacyjnej – mediator czuwa nad tym, by ugoda
spełniała wszystkie wymogi formalno-prawne, a także była precyzyjnym odbiciem intencji w stylu
MAKRO:
Mierzalne
Aktualne
Konkretne
Realistyczne
Określało terminy
b. Spisanie projektu porozumienia – projekt porozumienia mediacyjnego, jeśli przekazuje się go
stronom w formie pisemnej przez podpisaniem, powinien być spisany w sposób uniemożliwiający
identyfikację tzn. bez sygnatury akt, nazwisk itp.
c. Strony mają prawo do przedstawienia porozumienia ugody mediacyjnej, swoim prawnikom,
rodzinie i innym osobom, z którymi chciałby ją skonsultować, bądź same potrzebują czasu na
przemyślenie jej.
d. Podpisanie porozumienia – ugody mediacyjnej ( ewentualność ugody cząstkowej). Dokument
ugody dokładnie oddaje intencje stron, przecież to strony są autorami porozumienia. Zapis ugody
jest zwięzły i dokładny, forma zapisu zawiera łatwe do zrozumienia dla stron sformułowania.
e. Zakres ingerencji mediatora w treść ugody – mediator czuwa nad:
- realnością podjętych zobowiązań,
- dobrowolnością przyjęcia warunków przez strony.
Etap 6 – Zakończenie mediacji
a) Przekazanie stronom po jednym egzemplarzu ugody
mediacyjnej,
b) Przypomnienie stronom procedury formalnej,
c) Przygotowanie i przesłanie do sądu sprawozdania z mediacji
wraz z ugodą i rachunkiem/fakturą.
Korzyści mediacji
-
-
Bezpośredni wpływ na rozwiązanie konfliktu oraz podejmowanie decyzji
o zadośćuczynieniu, świadczonej rekompensacie, czy też określeniu
dalszych reguł współżycia,
Zamiana walki stron na działanie mające na celu rozwiązanie wspólnego
problemu,
Realne szanse otrzymania zadośćuczynienia zarówno w formie
materialnej, jak i moralnej,
Współdecydowanie o sobie i przebiegu konfliktu, w którym jest się
stroną,
Odreagowanie emocji, zmniejszenie leku,
Przyjęcie odpowiedzialności za własne czyny,
Uniknięcie zaangażowania „niechcianych” przez strony osób trzecich,
wyznaczonych do rozwiązania sporu,
Rozpoczęcie wszystkiego od nowa,
Zapobieganie stygmatyzacji,
Wyrażanie potrzeb i uczuć,
Pojednanie się.
Funkcje mediatora
1.Dokonywanie diagnozy konfliktu, zrozumienie
istoty konfliktu. Mediator na podstawie dostępnych
mu informacji na określonym etapie mediacji
podejmuje decyzję prowadzenia tej konkretnej
mediacji.
Sprawdza gotowość stron do mediacji oraz
dobrowolność uczestniczenia w niej wykorzystując
techniki dobrej komunikacji. Stara się zrozumieć na
czym polega konflikt. W oparciu o koło konfliktu
dokonuje szczegółowej klasyfikacji konfliktu.
2. Organizowanie procesu mediacyjnego.
Mediator postępuje według znanych mu
procedur mediacyjnych. Wykonuje czynności
niezbędne do nawiązania kontaktu ze stronami.
Mediator zapewnia bezpieczne warunki,
wykazuje dużą uważność i dokładność. Mediator
nie pracuje schematycznie i pamięta, iż każda
mediacja jest inna.
3. Aktywny słuchacz
Mediator zna i potrafi stosować różne techniki
dobrej komunikacji.
4. Sprawdzanie realności i wykonalności
propozycji
Trwałość porozumienia wynika w dużej mierze z
realności i wykonalności propozycji. Mediator
uważnie sprawdza zadając pytania, budząc
wątpliwości czy proponowane rozwiązania są
możliwe do wypełnienia.
Mediator aktywizuje strony do argumentowania
opartego na gwarancjach osób kompetentnych.
5.Sprawdzanie innych możliwości, szukanie
alternatywnych rozwiązań
Otwieranie
perspektywy
do
poszukiwania
rozwiązań niestandardowych, pobudzanie i
zachęcanie poprzez zadawanie pytań do spojrzenia
na problem z innej perspektywy.
6. Poszerzenie źródeł informacji
Mediator po dokonaniu diagnozy konfliktu jest
otwarty na zachodzące zmiany podczas procesu
mediacyjnego. Korzysta z informacji, które
napływają w trakcie procesu mediacyjnego.
Uwzględnia możliwości ewolucji.
7. Pomoc w formułowaniu warunków ugody
Przedstawione przez strony warunki ugody
powinny być sformułowane w języku
zrozumiałym dla autora i dla stron oraz
wyrażone zgodnie z intencją stron.
Pomoc mediatora nie może być na tym etapie
rozumiana jako udzielanie porad lub dawanie
instrukcji. Mediator zachęca do współdziałania
w tworzeniu ugody.
Kto może prowadzić mediację ?
W postępowaniu w sprawach nieletnich zgodnie
z art. 3a. § 1 ustawy o postępowaniu w
sprawach nieletnich w każdym stadium
postępowania są rodzinny może, z inicjatywy lub
za zgodą pokrzywdzonego i nieletniego,
skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej
zaufania w celu przeprowadzenia postępowania
mediacyjnego.
Postępowanie w sprawach karnych –
instytucja.
Do prowadzenia postępowania mediacyjnego uprawniona jest
instytucja, która:
1. Zgodnie ze swoimi zadaniami statutowymi powołana
została do wykonywania zadań w zakresie mediacji,
resocjalizacji, ochrony interesu społecznego, ochrony
ważnego interesu indywidualnego lub ochrony wolności i
praw człowieka,
2. Posiada warunki organizacyjne i kadrowe umożliwiające
przeprowadzenie postępowania mediacyjnego,
3. Została wpisana do wykazu.
Postępowanie mediacyjne w imieniu instytucji, prowadzi
upoważniony przez nią pisemnie przedstawiciel, spełniający
warunki określone dla mediatora.
Postępowanie mediacyjne może
również prowadzić osoba godna
zaufania,
która:
Ukończyła 26 lat,
1.
2. Korzysta z pełni praw cywilnych i publicznych,
3. Biegle włada jeżykiem polskim w mowie i piśmie,
4. Nie była karana
5 Posiada wykształcenie z zakresu psychologii, pedagogiki, socjologii,
resocjalizacji lub prawa oraz ma doświadczenie w zakresie wychowania
lub resocjalizacji młodzieży,
6. Posiada umiejętności rozwiązywania konfliktów oraz nawiązywania
kontaktów międzyludzkich,
7. Daje rękojmię należytego wykonywania obowiązków
8. Odbyła szkolenie dla mediatorów zgodnie z ustawowymi normami,
9. Została wpisana do wykazu prowadzonego przez prezesa Sądu
Okręgowego
Postępowanie w sprawach nieletnich.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Mediatorem nie może być czynny
zawodowo:
Sędzia, prokurator, asesor i aplikant sądowy lub prokuratorski oraz
inna osoba zatrudniona w sądzie, prokuraturze, Policji lub innej
instytucji uprawnionej do ścigania przestępstw,
Adwokat, radca prawny i notariusz oraz ich aplikanci,
Komornik, aplikant komorniczy i pracownik jego kancelarii,
Funkcjonariusz i pracownik Służby Więziennej
Pracownik placówki opiekuńczo – wychowawczej, specjalnego
ośrodka szkolno–wychowawczego, zakładu poprawczego lub
schroniska dla nieletnich,
Pracownik instytucji lub członek organizacji zajmujących się
świadczeniem pomocy dla ofiar przestępstw lub działalnością na
ich rzecz,
Ławnik sądowy w czasie trwania kadencji
Społeczny kurator sądowy.
Postępowanie w sprawach nieletnich.
Szkolenie mediatorów.
Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich narzuca
wymagania i standardy w stosunku do mediatorów.
Mediatorzy powinni być zaznajomieni z problematyką
postępowania mediacyjnego oraz uzyskać wiedzę
potrzebną do wykonywania czynności mediatora.
Szkolenie obejmuje zajęcia teoretyczne i praktyczne.
Szkolenie przeprowadza się według standardów
określonych w załączniku do rozporządzenia.
Wymagania dotyczące instytucji i osób prowadzących
szkolenie są wysokie i ściśle określone.
Postepowanie w sprawach karnych i
nieletnich. Wykaz instytucji i osób
godnych zaufania.
Wykaz instytucji i osób godnych zaufania,
uprawnionych
do
przeprowadzania
postępowania mediacyjnego prowadzi Prezes
każdego Sądu Okręgowego.
Wniosek
Wpis do wykazu następuje na wniosek, do
którego
dołączyć
należy
dokumenty
potwierdzające
spełnienie
warunków
określonych dla mediatora.
Wpis
Prezes Sądu Okręgowego wpisuje do wykazu
instytucję lub osobę godną zaufania, wyrażającą
gotowość
przeprowadzania
postepowania
mediacyjnego, po stwierdzeniu spełnienia
warunków.
Odmowa - Odwołanie
Od decyzji o odmowie wpisu przysługuje
zainteresowanemu odwołanie do prezesa sądu
apelacyjnego.
Dane we wpisie
Wpis zawiera następujące dane:
1. Nazwę instytucji lub imię nazwisko oraz datę
urodzenia osoby godnej zaufania,
2. Adres siedziby instytucji i jej formę
organizacyjną lub adres zamieszkania osoby
godnej zaufania,
3. Niektóre sądy stosują praktykę umieszczania
we wpisie danych o ukończonych kursach.
Uprawnieni do skierowania sprawy do
mediacji ( postępowanie w sprawach
karnych )
• Sąd,
• Prokurator ( w postępowaniu
przygotowawczym ),
• Inny uprawniony organ np. Policja.
Mediator z poza listy
W wyjątkowych przypadkach, uzasadnionych
potrzebą
skutecznego
przeprowadzenia
postępowania mediacyjnego, można powołać do
prowadzenia postępowania mediacyjnego w
konkretnej sprawie zgłaszającą taką gotowość
instytucję lub osobę godną zaufania spoza
wpisanych do wykazu jeśli spełnia ona warunki.
Z urzędu czy na wniosek ?
Reguła – na wniosek, ale za zgodą wszystkich
stron postępowania.
Z urzędu – z praktycznego punktu widzenia
zasadnym jest uzyskać od stron zgodę na takie
postępowanie.
Treść postanowienia
W treści postanowienia winny się znaleźć:
- Nazwa instytucji lub imię i nazwisko osoby godnej
zaufania wyznaczonej do przeprowadzenia
postepowania mediacyjnego,
- Sygnatura akt,
- Dane osobowe oskarżonego ( podejrzanego ) i
pokrzywdzonego,
- Określenie czynu zarzucanego oskarżonemu wraz
z podaniem jego kwalifikacji prawnej.
Osoby uczestniczące w mediacji
Obligatoryjnie: ustanowieni w sprawie obrońcy i
pełnomocnicy.
Fakultatywnie ( za zgodą obu stron )
pełnomocnicy nie mający umocowania w
sprawie ( brak informacji od sądu w
zawiadomieniu dla mediatora ), inne osoby
(członkowie rodziny, duchowni, rodzice ).
Postepowanie w sprawach nieletnich.
Z urzędu czy na wniosek ?
- Z inicjatywy nieletniego sprawcy czyny,
- Z inicjatywy pokrzywdzonego,
- Z urzędu.
Dobrowolność procesu mediacji
Zawsze mediacja musi być prowadzona za zgodą
wszystkich uczestników. Zgoda ta może być
cofnięta w każdym stadium postępowania
mediacyjnego.
Miejsce prowadzenia mediacji.
Postepowania mediacyjnego nie można
przeprowadzić w lokalu zajmowanym przez
uczestników lub ich rodziny, ani w budynku
sądu.
Osoby uczestniczące w mediacji
Obligatoryjnie: nieletni i jego rodzice lub
opiekunowie
prawni,
pokrzywdzony,
jeśli
pokrzywdzony jest nieletni to także jego rodzice lub
opiekunowie prawni.
Postępowanie mediacyjne prowadzi się w
sposób
poufny,
uniemożliwiający
osobom
postronnym dostęp do informacji uzyskanych w
jego toku. Odstąpienie od poufności postepowania
mediacyjnego jest możliwe wyłącznie za zgodą
wszystkich uczestników.
Koszty mediacji
Koszty mediacji w sprawach karnych.
Za przeprowadzenie mediacji w sprawie karnej
mediatorowi przysługuje wynagrodzenie w
kwocie 120 zł. Dodatkowo otrzymuje
zryczałtowany zwrot wydatków w kwocie 20 zł.
Koszty pokrywa organ zlecający mediacje czyli
Sąd, Prokuratura lub Policja.
Koszty mediacji w sprawach nieletnich
Za przeprowadzenie mediacji w sprawie
nieletniego
mediatorowi
przysługuje
wynagrodzenie w wysokości 10% kwoty bazowej
dla sądowych kuratorów zawodowych, której
wysokość ustalona według odrębnych zasad
określa ustawa budżetowa ( 1 795,80 zł )czyli
wynagrodzenie wynosi 179,58 zł.
Koszty pokrywa organ zlecający mediacje czyli
Sąd Rodzinny.
Udostępnianie danych z akt sprawy
Postepowanie w sprawach karnych
Sąd, prokurator i policjant udostępnia instytucji lub osobie
godnej zaufania informacje z akt sprawy w zakresie niezbędnych
do przeprowadzenia tego postepowania.
Informacje te powinny zawierać:
Dane osobowe pokrzywdzonego i oskarżonego (podejrzanego )
Określenie czynu zarzucanego podejrzanemu lub oskarżonemu
wraz z podaniem jego kwalifikacji prawnej,
Niezbędne dla postępowania mediacyjnego okoliczności
popełnienia czynu.
Szersze udostępnienie danych z akt
sprawy
W uzasadnionych przypadkach na wniosek mediatora,
sąd lub prokurator – jeśli uzna to za niezbędne – może
również udostępnić materiał dowodowy zawarty w
aktach sprawy w części dotyczącej oskarżonego,
pokrzywdzonego i przestępstwa, których postepowanie
mediacyjne dotyczy.
Ewentualne udostępnienie akt sprawy może nastąpić
tylko w obecności upoważnionego pracownika organu
prowadzącego postepowanie ( pracownika sekretariatu,
funkcjonariusza policji, aplikanta prokuratorskiego lub
sądowego, prokuratora).
Mediator nie jest upoważniony ( i nie może być
upoważniony ) do zabierania kat z budynku prokuratury,
Sądu lub policji Nie może też ich otrzymywać pocztą do
domu celem zapoznania się z nimi
W uzasadnionych przypadkach można zarządzić wydanie
mediatorowi kserokopii dokumentów ( do zwrotu ) lub
zezwolić na sporządzenie odpisów.
Udostepnienie danych z akt sprawy
Postępowanie w sprawach nieletnich
Sąd rodzinny, kierując sprawę do postępowania
mediacyjnego, udostępnia mediatorowi informacje z akt
sprawy w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia
postępowania mediacyjnego w szczególności zawarte w
postanowieniu o wszczęciu postępowania. Akta sprawy
nieletniego mogą być udostępnione mediatorowi
wyłącznie w obecności kierownika sekretariatu sądu.
Odpisy i kserokopie dokumentów, a także notatki akt z
postępowania
mediacyjnego
mediator
musi
przechowywać w sposób uniemożliwiający zapoznanie się
z nimi osobom postronnym.
Uwaga
Nie udostępnia się mediatorowi, zawartych a
aktach sprawy, materiałów objętych tajemnicą
państwową, służbową, materiałów dotyczących
stanu zdrowia nieletniego, a także danych o jego
karalności.
Mediator ma obowiązek zwrócić do sądu
rodzinnego wraz z sprawozdaniem z postepowania
mediacyjnego wszelkie otrzymane kserokopie z akt
sprawy, odpisy dokumentów i wykonane notatki.
Projekt
„AKADEMIA DLA PRAWNIKA I JEGO PRACOWNIKA”
jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Projekt jest realizowany w ramach umowy podpisanej z Wojewódzkim Urzędem Pracy w
Olsztynie.
Fundacja Rozwoju Regionalnego Warmia i Mazury