Transcript Dzieci sześcioletnie powinny wymawiać prawidłowo wszystkie głoski i budować zdania logiczne, poprawne pod względem gramatyki i składni oraz akcentu, rytmu i melodii.

Dzieci sześcioletnie powinny wymawiać prawidłowo wszystkie głoski i
budować zdania logiczne, poprawne pod względem gramatyki i
składni oraz akcentu, rytmu i melodii. Badania wykazują jednak, że
co czwarte dziecko wadliwie wymawia podstawowe dźwięki mowy.
Nie
każde
jednak
odstępstwo
od
ogólnopolskiej
normy
wymawianiowej jest wadą wymowy. Do wad nie zaliczamy m.in.
Nieprawidłowości
artykulacyjnych
wynikających
z nieukończonego rozwoju mowy (do 5 roku życia), wymowy
gwarowej oraz błędów wymowy (potrafimy je sami skorygować).
NIEZAKOŃCZONY ROZWÓJ MOWY
stwierdzamy , gdy dziecko do końca 5 roku życia dokonuje
substytucji (zamiany) głosek , ale w obszarze głosek języka polskiego
np. głoska „sz” jest zastępowana przez głoskę „s”, głoska „cz” jest
zastępowana przez głoskę „c”. Pięcioletnie dziecko ma prawo
opuszczać , przestawiać i zamieniać głoski na łatwiejsze, ale nie
może (bez względu na wiek) ich deformować, czyli zniekształcać, np.
wymawiać międzyzębowo, bocznie, welarnie.
OPÓŹNIONY ROZWÓJ MOWY
możemy stwierdzić, gdy dziecko powyżej 5 roku życia dokonuje
substytucji (zamiany) głosek, ale wciąż są to zamiany w obrębie
głosek języka polskiego.
WADA WYMOWY
Jest to zniekształcenie głoski.
Stwierdzamy ją wtedy, gdy dziecko lub człowiek dorosły realizuje głoskę
spoza głosek języka polskiego.
Wadę stwierdzamy tylko u dzieci bez uszkodzeń organicznych, tzn. nie
stwierdzamy wady wymowy u dzieci np. z rozszczepem podniebienia.
Największą grupę wad wymowy na etapie nauczania początkowego
stanowią wady artykulacyjne zwane dyslalią. Jest to nieprawidłowość
w wymawianiu jednej, wielu, a nawet niemal wszystkich głosek od
razu. Wymowa jest wtedy niewyraźna, mało zrozumiała, aż do
bełkotu.
PRZYCZYNY WAD WYMOWY
Najczęstsze przyczyny wad wymowy są to nieprawidłowości w budowie i
funkcjonowaniu narządów artykulacyjnych lub zaburzenia słuchu
fonematycznego.
Mogą być związane z budową aparatu mowy dziecka :

niska sprawność ruchowa narządów artykulacyjnych (języka,
warg, podniebienia miękkiego);

wady zgryzu i anomalie zębowe (wymowa międzyzębowa);

upośledzenie słuchu fizjologicznego (zaburzenia artykulacji,
melodii, intonacji, elizje);

nieprawidłowa budowa aparatu mowy (rozszczep podniebienia,
warg, zbyt duży lub mały język, skrócone wędzidełko);

przerost trzeciego migdałka (nosowanie, wymowa
międzyzębowa);

dysfunkcja słuchu fonematycznego (odpowiadającego za

procesy analizy i syntezy słuchowej).
NAJCZĘSTRZE WADY WYMOWY W
NASZEJ SZKOLE




Rotacyzm – reranie (wymowa boczna, wargowa, wargowo-zębowa,
gardłowa, brak głoski r
Wymowa bezdźwięczna(brak realizacji głosek dźwięcznych b, d, g, w,
z, ź, ż, l, ł, r, m, n, j , dz, dź, dż )
Nosowanie (nosowa wymowa głosek ustnych lub odwrotnie a, e, o, i,
b, c, d, k, s, t, w, z , związanego z nieprawidłową budową
podniebienia miękkiego
Seplenienie wymawianie głosek sz, ż, cz, dż
jako s, z, c, dz
Do czynników środowiskowych (tkwiących w rodzinie)
należą:
- mówienie do dziecka językiem nianiek (spieszczanie);
- nadmierny rygoryzm lub liberalizm co do mowy dziecka;
- ograniczone kontakty z matką do 2. roku życia
- zaniedbania zdrowotne matki w ciąży (niedożywienie,
używki);
- niewłaściwa atmosfera rodzinna;
- nieprawidłowe wzorce wymowy w domu;
- brak okazji do rozwijania mowy (rozmowy, czytanie
książek, oglądanie ilustracji, gry językowe).
SKUTKI SPOWODOWANE WADĄ
WYMOWY


W znacznym stopniu utrudniają osiąganie sukcesów
w szkole.
Kłopoty w nauce czytania i pisania (agramatyzmy, nieprawidłowa
budowa zdań, uporczywe literowanie, kłopoty
z łączeniem liter i głosek w wyrazy, z przejściem od głoskowania do
czytania sylabami i wyrazami, opuszczanie, przestawianie lub
dodawanie różnych głosek i sylab, zamienianie wyrazów o podobnym
brzmieniu; w pisaniu kłopoty z posługiwaniem się dwuznakami,
spógłoskami miękkimi, dźwięcznymi i bezdźwięcznymi, końcówkami
fonetycznymi –ą -om, inne).

Zaburzenia osobowości (poczucie niższej wartości, osamotnienia,
stany lękowe np. lęk przed wypowiadaniem się, nerwowość, unikanie
kontaktów z gośćmi, rówieśnikami).

Osłabiają wydolność umysłową dziecka i wpływają ujemnie na jego
stosunek do nauki, szkoły i kolegów.
KILKA PORAD DLA RODZICÓW







Śledzić uważnie proces rozwoju mowy swojego dziecka, czy nie
pojawiają się niepokojące objawy, np.
-nieprawidłowość w budowie narządów mowy,
-brak gaworzenia we właściwym czasie,
-brak mowy u 3-letniego dziecka.
Od urodzenia mówić do dziecka językiem dorosłych, a spieszczeń
używać tylko w zabawach.
Nie wymagać od dziecka posługiwania się mową dorosłych, ale też
nie naśladować jego języka. Utrudnia to dziecku naukę mowy.
Nie przestawiać dziecka leworęcznego na rękę prawą bez
konsultacji z psychologiem.
Zapobiegać chorobom uszu, przewlekłym stanom kataralnym i
wadom zgryzu (karmić butelką do 1.roku życia ! smoczki- też! )
Starać się słuchać, co dziecko do nas mówi, ponieważ chętnie
słuchane - chętnie mówi.
Zachęcać dziecko do mówienia, nawet jeśli ma zaburzoną mowę.
RODZAJE ĆWICZEŃ
LOGOPEDYCZNYCH





Ćwiczenia oddechowe
Ćwiczenia artykulacyjne
Ćwiczenia słuchu fonemowego
Ćwiczenia logorytmiczne
Ćwiczenia artykulacyjne
ODDECHOWE
BAŃKI
DMUCHAMY W LISTKI
ARTYKULATORÓW

W celu usprawnienia narządów
artykulacyjnych naszych dzieci
START 8)
MINKI 8)
UŚMIECHY I JĘZYCZEK
PRZED LUSTERKIEM 8)
ĆWICZYMY
ĆWICZYMY JĘZYK
SŁOMKA W ĆWICZENIACH
BALONIK
ĆWICZENIA JĘZYKA
ARTYKULACYJNE





Sylabowanie wyrazów
Poszerzanie słownika
Układanie poprawnych form wypowiedzi
Powtarzanie głosek sprawiających trudności
Tworzenie rymów wyrazowych
SŁUCHU FONEMOWEGO




Rozpoznawanie głosek w wygłosie ,
śródgłosie i wygłosie
Tworzenie ,,echa ‘’
Wywoływanie głosek dźwięcznych
Cmokanie, parskanie, naśladowanie
dźwięków zwierząt, otoczenia, odróżnianie
głosów kolegów /koleżanek
RELAKSACYJNE /LOGORYTMICZNE



Wypowiadanie głosek w połączeniach
ruchowych
Klaskanie na dany dźwięk
Gry i zabawy z zakresu rozwijania słownika
np. kalambury słownie i ruchowe
DZIĘKUJĘ ZA
UWAGĘ