Bezpieczeństwo energetyczne w skali regionu i gminy Bezpieczeństwo energetyczne Kluczowe zagadnienie dla sprawnego funkcjonowania Państwa 3 definicje Bezpieczeństwo energetyczne to zdolność do zaspokojenia w warunkach rynkowych.
Download
Report
Transcript Bezpieczeństwo energetyczne w skali regionu i gminy Bezpieczeństwo energetyczne Kluczowe zagadnienie dla sprawnego funkcjonowania Państwa 3 definicje Bezpieczeństwo energetyczne to zdolność do zaspokojenia w warunkach rynkowych.
Bezpieczeństwo energetyczne
w skali regionu i gminy
Bezpieczeństwo energetyczne
Kluczowe zagadnienie dla sprawnego funkcjonowania Państwa
3 definicje
Bezpieczeństwo energetyczne to zdolność do zaspokojenia
w warunkach rynkowych popytu na energię pod względem
ilościowym i jakościowym, po cenie wynikającej z równowagi
popytu i podaży, przy zachowaniu warunków ochrony
środowiska.
„Doktryna zarządzania bezpieczeństwem energetycznym”
Ministerstwo Gospodarki i Pracy, Warszawa maj 2004 r.
Bezpieczeństwo energetyczne to stan gospodarki
umożliwiający pokrycie bieżącego i perspektywicznego
zapotrzebowania odbiorców na paliwa i energię w sposób
technicznie i ekonomicznie uzasadniony, przy minimalizacji
negatywnego oddziaływania sektora energii na środowisko
i warunki życia społecznego.
„Polityka energetyczna Polski do 2025 r.”
obwieszczenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 1 lipca 2005 r.
Bezpieczeństwo energetyczne jest to stan gospodarki
umożliwiający pokrycie bieżącego i perspektywicznego
zapotrzebowania odbiorców na paliwa i energię w sposób
technicznie i ekonomicznie uzasadniony, przy zachowaniu
wymagań ochrony środowiska.
Art. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r.
Prawo Energetyczne (Dz. U. z 2006 r., Nr 89, poz. 625 z późn. zm. )
.
Bezpieczeństwo energetyczne
energetyczny
ekonomiczny
ekologiczny
Aspekt energetyczny:
bilansowanie strony popytowej i podażowej,
stan techniczny infrastruktury energetycznej,
zarządzanie infrastrukturą.
Aspekt ekonomiczny:
tworzenie warunków zapewniających przejrzystość cen
i kosztów,
budowa konkurencyjnych rynków,
ustalenie kosztów energii elektrycznej i gazu na poziomie
akceptowalnym dla odbiorcy końcowego.
Aspekt ekologiczny:
minimalizacja negatywnego oddziaływania na
środowisko.
Obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego
należy przypisać różnym instytucjom - odpowiednio do
ich roli i kompetencji:
administracji rządowej,
administracji samorządowej,
przedsiębiorstwom sektora energetycznego,
dużym odbiorcom.
Do zadań Ministra Gospodarki w zakresie polityki energetycznej
należą m. in.
- art. 12 ustawy Prawo Energetyczne:
przygotowanie projektu polityki energetycznej i koordynowanie
jej realizacji,
nadzór nad bezpieczeństwem zaopatrzenia w paliwa gazowe
i energię elektryczną oraz nadzór nad funkcjonowaniem
krajowych systemów energetycznych,
współdziałanie z wojewodami i samorządami terytorialnymi
w sprawach planowania i realizacji systemów zaopatrzenia
w paliwa i energię.
- art. 15b:
opracowanie, w terminie do dnia 30 czerwca danego roku,
sprawozdania z wyników nadzoru nad bezpieczeństwem
zaopatrzenia w gaz ziemny i energię elektryczną wraz
z wnioskami wynikającymi ze sprawowania nadzoru.
Do zadań Prezesa URE wynikających z art. 23 ustawy Prawo
Energetyczne należą m.in.:
uzgadnianie projektów planów rozwoju w zakresie
zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na paliwa
gazowe i energię opracowanych przez przedsiębiorstwa
energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją
paliw i energii,
zatwierdzanie i kontrolowanie stosowania taryf dla
przedsiębiorstw energetycznych,
zatwierdzanie instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej
i dystrybucyjnej, w części dotyczącej bilansowania systemu
i zarządzania ograniczeniami systemowymi,
monitorowanie funkcjonowania systemu gazowego
i elektroenergetycznego w zakresie: warunków przyłączenia
podmiotów do sieci i ich realizacji oraz dokonywania napraw
tej sieci, bezpieczeństwa dostarczania paliw gazowych i energii
elektrycznej i wypełniania przez operatorów systemów
przesyłowych i dystrybucyjnych ich zadań,
nakładanie kary pieniężnej na przedsiębiorstwa energetyczne.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne:
Przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub
dystrybucją energii elektrycznej sporządzają dla obszaru swojego
działania plany rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i
przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną,
uwzględniając miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
albo kierunki rozwoju gminy określone
w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy.
Stosownie do ust. 3 tego artykułu plany rozwoju obejmują
w szczególności:
przewidywany zakres dostarczania energii elektrycznej,
przedsięwzięcia w zakresie modernizacji, rozbudowy albo budowy
sieci oraz ewentualnych nowych źródeł, energii elektrycznej,
w tym źródeł odnawialnych,
przedsięwzięcia w zakresie modernizacji, rozbudowy lub budowy
połączeń z systemami elektroenergetycznymi innych państw,
przedsięwzięcia racjonalizujące zużycie energii u odbiorców,
przewidywany sposób finansowania inwestycji,
przewidywane przychody niezbędne do realizacji planów,
przewidywany harmonogram realizacji inwestycji.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne przedsiębiorstwo
energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją energii
elektrycznej obowiązane jest utrzymywać zdolność urządzeń,
instalacji i sieci do realizacji zaopatrzenia w energię elektryczną
w sposób ciągły i niezawodny, przy zachowaniu obowiązujących
wymagań jakościowych.
Na podstawie art. 9c ust. 2 ustawy operator systemu przesyłowego
jest odpowiedzialny m. in. za:
bezpieczeństwo dostarczania energii elektrycznej poprzez zapewnienie
bezpieczeństwa funkcjonowania systemu elektroenergetycznego
i odpowiedniej zdolności przesyłowej sieci przesyłowej,
prowadzenie ruchu sieciowego w sieci przesyłowej w sposób efektywny
przy zachowaniu wymaganej niezawodności dostarczania energii i
jakości jej dostarczania,
zapewnienie długoterminowej zdolności systemu elektroenergetycznego
w celu zaspokojenia uzasadnionych potrzeb w zakresie przesyłania
energii w obrocie krajowym i transgranicznym, w tym w zakresie
rozbudowy sieci przesyłowej,
eksploatację, konserwację i remonty sieci, instalacji urządzeń, wraz z
połączeniami z innymi systemami elektroenergetycznymi, w sposób
gwarantujący niezawodność funkcjonowania systemu
elektroenergetycznego.
Operator systemu dystrybucyjnego odpowiada m.in. za
- art. 9c ust. 3:
prowadzenie ruchu sieciowego w sieci przesyłowej w sposób
efektywny przy zachowaniu wymaganej niezawodności dostarczania
energii i jakości jej dostarczania,
eksploatację, konserwację i remonty sieci dystrybucyjnej w sposób
gwarantujący niezawodność funkcjonowania systemu
dystrybucyjnego,
zapewnienie rozbudowy sieci dystrybucyjnej, a tam gdzie ma to
zastosowanie, rozbudowy połączeń międzysystemowych w obszarze
swego działania.
Obowiązki i rola gminy w zakresie planowania energetycznego
Zadania własne gminy wynikają z ustawy
z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym
- art. 7, ust. 1:
zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty gminy
w szczególności w zakresie zaopatrzenia w energię
elektryczną, ciepło oraz gaz.
Obowiązki i rola gminy w zakresie planowania energetycznego
Zadania gminy wynikające z ustawy Prawo Energetyczne
- art. 18, ust. 1:
planowanie i organizowanie zaopatrzenia w ciepło, energię
elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy.
Obowiązki i rola gminy w zakresie planowania energetycznego
Zadania gminy wynikające z ustawy Prawo Energetyczne
- art. 19:
1. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) opracowuje projekt założeń
do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa
gazowe, zwany dalej „projektem założeń”.
2. Projekt założeń sporządza się dla obszaru gminy lub jego części.
3. Projekt założeń powinien określać:
ocenę stanu aktualnego i przewidywanych zmian zaopatrzenia
w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe,
przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii
elektrycznej i paliw gazowych,
możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów
energii elektrycznej i ciepła, wytwarzanych w odnawialnym źródle
energii oraz energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu
z wytwarzaniem ciepła oraz zagospodarowania ciepła odpadowego
z instalacji przemysłowych,
zakres współpracy z innymi gminami.
Zadania gminy wynikające z ustawy Prawo Energetyczne
– c.d. art. 19:
5. Projekt założeń podlega opiniowaniu przez samorząd
województwa w zakresie koordynacji współpracy z innymi
gminami oraz w zakresie zgodności z polityką energetyczną
państwa.
8. Rada gminy uchwala założenia do planu zaopatrzenia w ciepło,
energię elektryczną i paliwa gazowe rozpatrując jednocześnie
wnioski, zastrzeżenia i uwagi zgłoszone w czasie wyłożenia
projektu założeń do publicznego wglądu.
Zadania gminy wynikające z ustawy Prawo Energetyczne
– art. 20:
1. W przypadku gdy plany przedsiębiorstw energetycznych nie
zapewniają realizacji założeń, o których mowa w art.19
ust. 8, wójt (burmistrz, prezydent miasta) opracowuje projekt
planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa
gazowe, dla obszaru gminy lub jej części. Projekt planu
sporządzany jest na podstawie uchwalonych przez radę gminy
założeń i winien być z nim zgodny.
2. Projekt planu powinien zawierać:
propozycje w zakresie rozwoju i modernizacji poszczególnych
systemów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa
gazowe wraz z uzasadnieniem ekonomicznym,
propozycje w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii,
harmonogram realizacji zadań,
przewidywane koszty realizacji planowanych zadań oraz źródło ich
finansowania.
W myśl art. 17 ustawy Prawo Energetyczne z dnia
10 kwietnia 1997 r.
(Dz. U. z 2006 r., Nr 89, poz. 625 z późn. zm.)
Samorząd Województwa uczestniczy w planowaniu zaopatrzenia
w energię i paliwa na obszarze województwa
w zakresie określonym w art. 19 ust. 5 oraz bada zgodność
planów zaopatrzenia w energię i paliwa z polityką energetyczną
państwa.
Korzyści wynikające z właściwego planowania energetycznego:
rozwój i modernizacja systemów przesyłowych
i dystrybucyjnych,
zapewnienie niezawodności i wysokiej jakości dostaw energii
do odbiorcy,
zaspokojenie potrzeb mieszkańców po najniższych kosztach
przy wysokiej jakości świadczonych usług przesyłowych
i dystrybucyjnych,
rozwój gospodarczy regionu,
racjonalne wykorzystania lokalnych zasobów energii oraz
nadwyżek energii w systemie,
konsolidacja środowisk związanych z energetyką dla
rozwiązywania bieżących i przyszłych problemów regionalnych,
rozwój innowacyjnych technologii itd.
Podsumowanie:
racjonalnym rozwiązaniem jest by ocena stanu bieżącego oraz
przewidywane zmiany zapotrzebowanie były dokonywane na
szczeblu lokalnym,
konieczna jest ścisła współpraca samorządu lokalnego
z przedsiębiorstwami energetycznymi,
zasadna byłaby rewizja obecnie obowiązującego prawa:
a) w zakresie współpracy gminy – przedsiębiorstwa:
ustawowe określenie terminu, na opracowanie gminnych
dokumentów planowania energetycznego,
wprowadzenie konsekwencji (np. finansowych) dla gmin
z powodu braku aktów planowania energetycznego,
wprowadzenie obowiązku realizacji przez przedsiębiorstwa
sieciowe w pierwszej kolejności inwestycji wynikających
z gminnych planów,
wprowadzenie obowiązku wskazania gminie przez
przedsiębiorstwo sieciowe terminu i ewentualnych warunków
realizacji inwestycji.
b) w zakresie doprecyzowanie zadań samorządu województwa,
dla skutecznego prowadzenie polityki energetycznej w regionie:
np. wprowadzenie obowiązku opracowania dokumentu –
Programu Rozwoju Energetyki Województwa, zawierającego
uszczegółowienie zapisów Polityki Energetycznej Polski.
c) w zakresie uproszczenia procedur związanych z przygotowaniem
do realizacji inwestycji infrastrukturalnych:
(Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
(Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717, z późn. zm.), nie uwzględnia specyfiki
elektroenergetycznych inwestycji liniowych w procesie planowania
przestrzennego i ich lokalizowania. Utrudnia to zwłaszcza inwestycje, które
wymagają decyzji planistycznych i lokalizacyjnych).
nadanie Wojewodom lub Marszałkom Województw kompetencji do
nadzoru nad inwestycjami infrastrukturalnymi o znaczeniu
państwowym oraz do wydawania decyzji administracyjnych
dotyczących tych inwestycji,
wprowadzenie regulacji ułatwiających uzyskiwanie przez inwestorów
liniowych prawa do nieruchomości w postaci służebności gruntowej,
zagwarantowanie wypłat rekompensat dla właścicieli nieruchomości,
przeznaczonych pod inwestycje liniowe,
rozważenie wprowadzenia regulacji umożliwiających budowę linii
wzdłuż szlaków komunikacyjnych.
Dziękuję za uwagę
Marzena Budnik-Ródź
Zarządzeniem Wojewody Zachodniopomorskiego
z dnia 22 kwietnia 2008 r.
został powołany Zespół ds. Zbadania Przyczyn i Skutków
Katastrofy Energetycznej
Powołany Zespół miał następujące za zadania:
1. Określenie przyczyn i skutków katastrofy
energetycznej zaistniałej w części województwa
zachodniopomorskiego,
2. Zbilansowanie strat i szkód powstałych w wyniku
katastrofy oraz kosztów prowadzenia działań
ratowniczych,
3. Opracowanie założeń do „Strategii Bezpieczeństwa
Energetycznego dla Województwa
Zachodniopomorskiego”.
Awaria w Szczecinie
Bezpośrednią przyczyną awarii systemowej, a w jej następstwie
ciągu zdarzeń, które doprowadziły do zaniku napięcia na
znacznym obszarze aglomeracji szczecińskiej i części
województwa zachodniopomorskiego były wyjątkowo
niekorzystne warunki pogodowe.
Bilans awarii kwietniowej w województwie zachodniopomorskim
W dniu 8 kwietnia 2008 r.
w godzinach porannych ok. 500 tys. mieszkańców
województwa zachodniopomorskiego pozbawionych było
dostaw energii,
w godzinach popołudniowych prąd został dostarczony
do ok. 200 tys. mieszkańców.
W dniu 15 kwietnia 2008 r. ok. 900 odbiorców końcowych
pozbawionych było zasilania.
Bilans awarii kwietniowej w województwie zachodniopomorskim
Uszkodzenia mechaniczne:
2 linie o napięciu 220 kV,
10 linii o napięciu 110 kV,
Zakres uszkodzeń:
uszkodzone lub złamane słupy przelotowe,
zerwane przewody,
skręcone kątowniki,
zerwane izolatory,
zerwane przewody odgromowe,
uszkodzone ramiona słupów,
zerwane światłowody.
Ekonomia awarii
Koszty akcji ratowniczej
829 728 zł
Koszty poniesione przez zakłady,
firmy, spółki, szpitale
45 123 515 zł
Koszty poniesione przez powiaty
i gminy
979 463 zł
Całkowite koszty
46 923 706 zł
Zidentyfikowane problemy związane z awarią:
brak zapasów paliwa do agregatów prądotwórczych,
kłopoty z dystrybucją paliw płynnych,
brak zasilania pompowni ścieków oraz brak możliwości
utrzymania minimalnego ciśnienia w sieciach wodociągowych,
zanik łączności w niektórych sieciach telefonii komórkowej
i kablowej (jedyną łączność utrzymał operator telefonów
komórkowych PLUS GSM),
zakłócenia w funkcjonowaniu środków masowego przekazu,
kłopoty z prowadzeniem działalności handlowej,
kłopoty z dostawą ciepła,
zakłócenia w działaniu systemów bezpieczeństwa zakładów
dużego ryzyka,
zakłócenia w prawidłowym funkcjonowaniu środków
transportu:
unieruchomienie kolejowych trakcji elektrycznych,
unieruchomienie komunikacji tramwajowej,
Przyczyny wystąpienia problemów:
utrudniona budowa i rozbudowa sieci
elektroenergetycznych z powodu niedostosowania
ustawodawstwa do inwestycji infrastrukturalnych (budowa
odcinka 100 km trwa od 7-15 lat),
brak właściwego planowania energetycznego na poziomie
gminnym,
niewłaściwe ukształtowane kwoty bonifikat z tytułu przerw
w dostawach energii elektrycznej,
brak sprawnego zarządzania majątkiem sieciowym z uwagi
na przewlekły proces przekształceń własnościowych
i organizacyjnych,
iluzoryczny podział pomiędzy spółkami zajmującymi się
obrotem i dystrybucją,
brak właściwych procedur ułatwiających postępowanie
w przypadku awarii sieci.
Zalecenia:
wprowadzenie generalnych zmian w ustawodawstwie
krajowym,
budowa, rozbudowa i modernizacja sieci
elektroenergetycznych oraz budowa nowych rozdzielni,
kontrola jakości warunków posadowienia, szczególnie dla
terenów okresowo zalewanych wodą,
dodatkowe źródła zasilania dla operatorów systemów
telekomunikacyjnych,
zasilanie awaryjne dla ważnych węzłów telekomunikacyjnych
np. Elektrowni
możliwość pracy bez zasilania w wewnętrznych centralach
telefonicznych wszystkich, istotnych z punktu widzenia
bezpieczeństwa kraju instytucjach,
konieczność testowania i sprawdzania systemów awaryjnego
zasilania infrastruktury telekomunikacyjnej i informatycznej,
powołanie stałego zespołu ds. regionalnego bezpieczeństwa
energetycznego.
Wojewoda Zachodniopomorski podjął decyzję o utworzeniu
Rady Bezpieczeństwa w skład której wchodzić będą:
przedstawiciele administracji publicznej,
przedstawiciele przedsiębiorstw energetycznych,
przedstawiciele instytucji związanych z energetyką
odnawialną,
grupa ekspertów.
Zadania Rady:
opracowanie oraz wdrażanie Strategii Bezpieczeństwa
Energetycznego,
inicjowanie działań związanych z rozwojem energetyki
w województwie,
monitorowanie funkcjonowania energetycznych połączeń
sieciowych,
monitorowanie realizacji planów rozwoju przedsiębiorstw
energetycznych,
wspieranie działań samorządów terytorialnych podczas
tworzenia założeń do planów zaopatrzenia,
wspieranie rozwoju energetyki odnawialnej.
Jeszcze raz dziękuję za uwagę