PITAGORAS Pomoc dydaktyczna wykonana przez Daniela Decewicza z klasy II j w roku szkolnym 2001/2002 pod kierunkiem Jolanty Sarnackiej i Ewy Decyk. Materiały pomocnicze: „Od.

Download Report

Transcript PITAGORAS Pomoc dydaktyczna wykonana przez Daniela Decewicza z klasy II j w roku szkolnym 2001/2002 pod kierunkiem Jolanty Sarnackiej i Ewy Decyk. Materiały pomocnicze: „Od.

PITAGORAS
Pomoc dydaktyczna wykonana przez
Daniela Decewicza z klasy II j
w roku szkolnym 2001/2002 pod kierunkiem
Jolanty Sarnackiej i Ewy Decyk.
Materiały pomocnicze: „Od Pitagorasa do Euklidesa”
podręcznik do matematyki dla klasy II gimnazjum;
materiały internetowe o Pitagorasie.
Pitagoras (ok. 572-497 p.n.e), filozof grecki. Pochodził z
wyspy Samos, czyli wschodniej kolonii jońskiej. Mając lat 40
opuścił Jonię, która walczyła z Persami, i odbył liczne
podróże, również do Indii, gdzie zetknął się z tamtejszymi
systemami filozoficzno-religijnymi.
Przebywał w Tracji, ostatecznie osiadł jednak w Wielkiej
Grecji, gdzie w Krotonie założył szkołę filozoficzno-religijną
i związek pitagorejski. Nie pozostawił po sobie żadnych
dzieł, a te, które później rozpowszechniano w Grecji, były,
jak podają historycy filozofii, apokryfami.
Stworzył system poglądów naukowych, nazwanych jego
imieniem. Był to prawdopodobnie rezultat pracy wielu
uczonych, określanych powszechnie mianem
pitagorejczyków. Z literatury filozoficznej Greków
wynika, że Pitagoras jako pierwszy użył określenia
filozofia w rozumieniu "miłość mądrości", dla
zaznaczenia, że mądrość jest rzeczą boską, a jedynie
umiłowanie jej dostępne jest dla ludzi.
Pitagoras był kontynuatorem i reformatorem religii
orfickiej, którą później zaczęto nazywać pitagoreizmem.
Wprowadził pojęcie podobieństwa figur oraz ideę
przeprowadzania systematycznych dowodów w geometrii.
Przeprowadził dowód twierdzenia nazwanego
twierdzeniem Pitagorasa (znanego wcześniej jako reguła
bez dowodu), odkrył niewspółmierność boku i przekątnej
kwadratu, przypisywał magiczne własności liczbom,
wierzył w harmonię w Kosmosie.
Pitagoras pochodził z Samos - grecka wyspa na Morzu
Egejskim, w archipelagu Sporady Południowej, u wybrzeży
Turcji. Powierzchnia 476 km2, górzysta, najwyższy szczyt Kerketefs (1444 m n.p.m.). 42 tys. mieszkańców (1991). Klimat
śródziemnomorski.
HISTORIA WYSPY SAMOS
W XI w. p.n.e. zasiedlona przez Jonów. W wiekach
następnych ważny ośrodek handlu i kolonizacji. W VI w. p.n.e.,
pod rządami tyrana Polikratesa (540-522 p.n.e.), ośrodek
handlu i sztuk (brązownictwo, rzeźba, złotnictwo).
Z inicjatywy Polikratesa wybudowano na wyspie 3 unikalne
budowle: nie zachowane molo portowe, tunel doprowadzający
wodę oraz Herajon. Ok. 522 p.n.e. Samos opanowali Persowie.
Po wyzwoleniu w 479 p.n.e. wyspa stała się członkiem I
Ateńskiego Związku Morskiego.
Pokonana i zniszczona podczas podjętej w latach 440-439
p.n.e. próby oderwania się od Związku. W 133 p.n.e.
przekazana Rzymowi, po jego upadku należała do Bizancjum.
Od 1453 pod rządami Turków. 1832 autonomiczne księstwo.
Od 1912 należy do Grecji.
TWIERDZENIE PITAGORASA
Jeżeli trójkąt jest prostokątny, to kwadrat długości
przeciwprostokątnej jest równy sumie kwadratów długości jego
przyprostokątnych. Jest to
twierdzenie Pitagorasa.
a2+b2=c2
Każde twierdzenie składa się z założenia i tezy.
W twierdzeniu Pitagorasa mamy:
ZAŁOŻENIE : Trójkąt jest prostokątny.
TEZA : Kwadrat długości przeciwprostokątnej jest równy sumie
kwadratów długości przyprostokątnych.
lub krócej
ZAŁOŻENIE :  ABC jest prostokątny
TEZA : c2 = a2 + b2
Zastosowanie twierdzenia Pitagorasa
Trójkąt o podanych bokach: 3, 4, 5, który widzimy na rysunku
znany był już w dawnym Egipcie.
Stąd przyjęła się dla niego nazwa w geometrii – trójkąt egipski..
Służył on do praktycznego wyznaczania kątów prostych w terenie.
Zagadnienie wyznaczania tych kątów odgrywało poważną rolę w
życiu ówczesnego Egiptu. Regularne wylewy Nilu, niosąc olbrzymie
ilości żyznego mułu, zacierały granice pomiędzy poszczególnymi
gospodarstwami. Gdy wody zaś opadły, należało na nowo je
wyznaczyć. Dlatego też sprawa umiejętności odmierzania kątów
prostych wysuwała się na plan pierwszy.
Dokonywano tego w sposób
niezwykle prosty. Do wyznaczenia
kąta prostego w terenie
wystarczał tylko sznur i kawałek
patyka, przy czym sznur ten miał
węzły w jednakowych odstępach i
posiadał długość 5 takich
odstępów – jednostek.
Wyznaczeniu kąta prostego
towarzyszyły następujące czynności:
1. Najpierw wyznaczano w terenie za
pomocą sznura odcinek BC = 3
jednostkom, tj. równy trzem „odstępom
między węzłami”.
2. Następnie z punktu C, jako środka,
zakreślano łuk promieniem równym 4
jednostkom, trzymając przy tym patyk
przy czwartym węźle i kreśląc tym
patykiem przy naprężonym sznurze.
3. W taki sam sposób wykreślano łuk z
punktu B promieniem równym 5
jednostkom.
4. Końcowa czynność polegała na
wytyczeniu kierunku CA (Punkt A jest
punktem przecięcia łuków zakreślonych
z punktów C i B).
Powracając do trójkąta egipskiego, warto jeszcze wspomnieć o jego
zastosowaniu w budownictwie.
Otóż murarze stawiając ściany domu, muszą stale sprawdzać, by
wznosiły się one prostopadle, to jest zachowywały pion, oraz stykały się
w narożnikach pod katem prostym. Na ogół, aby sprawdzić, czy kat
prosty jest w tym przypadku zachowany, stosuje się tzw. Kątownicę,
którą od czasu do czasu przykłada się do narożnika i w miarę potrzeby
wyrównuje cegły.
Ale często bywa i tak, że murarz odmierza za pomocą miary wzdłuż
jednej ściany odległość 30 cm, wzdłuż drugiej 40 cm, po czym sprawdza,
czy odległość między końcami tych odłożonych wzdłuż ścian odcinków
wynosi 50 cm. Jeżeli tak jest – narożnik tworzy kąt prosty.
Tutaj możesz sprawdzić czy poznałeś dobrze twierdzenie
Pitagorasa. Mamy dla ciebie przygotowane zadanie które możesz
spróbować rozwiązać..Oto one.
ZADANIE 1
Dany jest trójkąt prostokątny o przyprostokątnych 8 cm i 6 cm.
Oblicz długość przeciwprostokątnej tego trójkąta.
ZADANIE 2
Podaj treść twierdzenia odwrotnego do twierdzenia Pitagorasa.
ZADANIE 3
Jak nazywamy boki trójkąta prostokątnego leżące naprzeciw
katów ostrych, a jak bok leżący naprzeciw kata prostego?
ZADANIE 4
Zbadaj, czy trójkąt o danych długościach boków jest
prostokątny: 18 cm, 7 cm, 9 cm
ZADANIE 5
Oblicz obwód trójkąta równoramiennego, którego podstawa ma
długość 12 cm, a jego pole jest równe 48 cm2.
ZADANIE 6
Raz sławny matematyk grecki Pitagoras
Stwierdził – moich uczniów policzyć już pora.
Po czym chwilę podumał i wyrzekł te słowa.
Matematykę studiuje uczniów mych połowa,
czwarta część muzykę ćwiczy bez wytchnienia,
Siódma uprawia ciszę czyli sztukę milczenia.
Do tego jest sześć kobiet, ot tak, dla okrasy.
Każdy jest studentem tylko jednej klasy,
Kobiety zaś nie zajmują się żadną nauką.
Ile uczniów jest w szkole – zliczyć nie jest sztuką.
MYŚLI PITAGORASA
„ Oszczędzaj łez swoim dzieciom, aby miały czym płakać nad
twoją trumną."
„ Skarżysz się, że znosisz krzywdy i niesprawiedliwość... Pamiętaj
, że największym nieszczęściem jest je wyszydzać."
„ Kto mówi, sieje... kto słucha, zbiera."
„ Najkrótsze wyrazy "tak" i "nie" wymagają najdłuższego
zastanowienia."
„ Nie wyrażaj małej rzeczy w wielu słowach, lecz rzecz wielką w
niewielu."
„ Liczba jest istotą wszystkich rzeczy."
„ Trudno jest iść przez życie wieloma drogami jednocześnie."